June 29, 2015

Panagabal-abal Manen



PANAGAABAL-ABAL MANEN. Kalpasan nga inyeg ni “Dodong” ti umuna a tudo iti Mayo, panagaabal-abal manen, kas ipakita ti panangdaldalus ni Manang Rosie A. Pacnis ti Brgy. Ammubuan, Ballesteros, Cagayan kadagiti naalada nga abal-abal babaen ti imbantengda iti sumipnget a maaw-awagan iti keddeng— ‘tay naipabungsot a kudil ti kayo a kadawyan a maala iti ili ti Luna, Apayao. Naimas ti abal-abal a maigisar a kumpet ti apgad ti bugguong a pangluto a mapaalseman iti pias. Maysa pay itan a negosio ti abal-abal ta mapan a P120-P160 ti sangakilo no kastoy a damdamona ti agruar. (Jobert M. Pacnis)

(Naipablaak iti Bannawag, Hulio 6, 2015 a bilang.)

Dua a libro iti Tagnawa Series ti GF para 2016, maisagsagana

Maisagsaganan dagiti libro a paset ti proyekto a panagipablaak ti GUMIL Filipinas, ti Tagnawa Series, nga iwardas ti Editorial Committee ti gunglo.

Buklen dagitoy ti antolohia ti ababa a sarita nga editen da Roy V. Aragon, direktor ti GF ken chairman ti nasao a komite, John B. Buhay, premiado a mannurat, ken Neyo Mario E. Valdez, PRO ti GF; ken ti antolohia dagiti daniw ni ayat nga editen da Cles B. Rambaud, editor ti Bannawag, ken Ariel S. Tabag, poetry editor ti Bannawag ken sekretario-heneral ti GF.

Manamnama a mairuar dagiti libro iti 2016.

Pagalagadan iti panagidatag:

1. Iti sarita, dua ti idatag; iti daniw, agingga iti lima. Nasaysayaat no di pay naipablaak ti idatag ngem mabalin met no naipablaaken iti magasin, wenno dadduma pay a babasaen wenno iti Internet. No naipablaaken, masapul nga adda notasion iti baba ti sinurat mainaig iti detalye ti pannakaipablaak daytoy. Maysa laeng ketdi a sarita ti maipablaak, ken segun iti pangngeddeng dagiti editor. Mabalin met nga agingga iti lima ti maipablaak iti daniw, segun kadagiti editor. Karbengan dagiti editor ti di mangipablaak kadagiti maidatag a sarita wenno daniw a di makapatar iti pagrukodanda, ken iti sabsabali pay a makaigapu.

2. Uray ania a sarita ti idatag, nawaya ti tema a suraten, ken iti tradisional man wenno eksperimental a wagas. Maipalagip a saan a pakpakatawa wenno makapakatawa a sarita ti idatag. Iti biang ti daniw, maipanggep iti ayat (romantiko wenno eros) ti idatag a daniw.

3. Mapakuyogan dagiti sinurat iti pakasaritaan ti biag ti autor (saan nga at-atiddog ngem maysa wenno dua a parapo), karaman dagiti contact information (adres, numero ti telepono/selpon, e-mail). Pakuyogan iti kaudian a retrato iti .jpeg a file format.

4. Ipatulod babaen ti e-mail dagiti sinurat a sarita iti rvaragon@gmail.com, ken daniw iti asseng.tabag@gmail.com.

5. Masapul a maawat dagiti sinurat iti di naladladaw ngem Disiembre 31, 2015.

6. Agdalan dagiti sinurat iti naiget a panagarisit dagiti editor. Mapakaammuan dagiti autor a mairaman iti libro makabulan kalpasan ti naituding a deadline.

7. Maipablaak dagiti libro iti wagas a tagnawa, wenno panidna, bayadanna. Masuktanto ketdi iti libro a ti bilangna, agbatay iti kaibatogan ti naitagnawa a gatad.

8. Karbengan dagiti editor nga editen dagiti sinurat a naidatag.

9. Para iti dadduma pay a detalye, makiuman kadagiti editor babaen dagiti e-mail address iti ngato.

(Naipablaak iti Bannawag, Hulio 6, 2015 a bilang.)

June 26, 2015

Japan, mangidiaya iti 400 a trabaho para kadagiti medical worker a Filipino

Mapan a 400 a trabaho ti naluktan para kadagiti medical worker a Filipino a kayatna ti agtrabaho idiay Japan, kas kuna ti Philippine Overseas Employment Administration (POEA).

Iti maysa a job advisory, kuna ti POEA a madama ti panagala ti Japan International Corporation of Welfare Services (JICWELS) iti 75 a nurse ken 300 a careworker, a maiwaras kadagiti medical facility iti Japan.

Segun iti JICWELS, dagiti nurse nga interesado nga agaplay, masapul a nakapasa iti licensure exam, ken nasuroken a tallo a tawen nga agtrabtrabaho iti ospital.

Para kadagiti careworker, masapul a nagturpos dagiti aplikante iti maysa nga uppat-a-tawen a kurso a mainaig iti siensia (science-related), kas iti nursing ken sabsabali pay a kapada daytoy, ken addaan iti umisu a sertipikasion manipud iti Technological Education Skills Development Authority (TESDA).

Masapul a nasalun-at ti bagi ken panunot dagiti aplikante ken agtawen iti 20 agingga iti 35.

Ibalakad ti POEA kadagiti aplikante nga agparehistroda nga umuna iti online iti www.eregister.poea.gov.ph.

Innayon ti POEA a nasken a maawat dagiti aplikasion agingga iti Hulio 10, 2015.


(Naipablaak iti Bannawag, Hulio 6, 2015 a bilang.)

HULIO 6, 2015



SARITA
6 Earthbound
Fernando B. Sanchez

NOBELA
12 Operation: Drop Venus (20)
Norberto D. Bumanglag, Jr.
16 Siak ni Precious (17))
Juan Al. Asuncion

DANIW
8 Adda Kinakarkarna ti Angin ken ti Tudo Idiay Nabaccayan
Arnold C. Baxa
20 Dua a Daniw
Anna Liza M. Gaspar
37 Nena a Naig ‘Toy Kararuak
Leon C. Pichay
47 Dandaniw a Para Ubbing
Armando D. Diga/ Ariel S. Tabag

SALAYSAY
10 ‘Toy Numo ‘Toy Biang, Diabetiko
Virginia A. Duldulao, Ph.D.
24 Komusta ti Ortograpiatayo?
Neyo Mario E. Valdez
40 Dagiti Peggad nga Itden ti Styrofoam
Reynaldo E. Andres

KOMIKS
26 Gayang ni Lam-ang
29 Aritosan
31 Miks & Tiks

KOLUM
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
15 Dear Doc

22 TIPS
23 Haytek!
33 Okeyka, Apong
35 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
36 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian
PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
48 Sinniriban
48 Sapukas
48 Sudoku
48 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
2 Ti Makunami
4 Tao, Lugar, Pasamak
17 Txtm8
18 Siled ti Kararag
19 Wen, Dimo Ipalubos a Ngutngotannaka ti Aso
34 Ammuem Pay Dagitoy
38 Naragsakka Met Laeng iti Trabahom?
39 Ti Gasatmo Ita a Lawas
46 Idi Un-unana a Panawen

June 20, 2015

Sinambong ti Narvacan



SINAMBONG TI NARVACAN. Patupat, kunada idiay La Union, Pangasinan, Isabela, ken Nueva Vizcaya. Sinambong kunada met iti Ilocos Sur kdp. a paset ti Kailokuan. Isu daytoy 'tay kankanen a diket a nakalti. Maipan ti apaglinay a diket iti nalagalaga a naganus a bulong ti niog sa maitabnaw iti malutluto a bennal (ti unas) wenno iti narunaw a tagapulot, no saan a tiempo panagdadapil. Nakapigpigket ken kasulit ti dadduma a kanen ngem nakaim-imas met ken nabanglo gapu iti nakabungonanna a bulong ti niog. Kastoy daytoy lako daytoy nasaldet nga ina iti tiendaan ti Narvacan, Ilocos Sur. Ilaklakona iti P35 ti dua (nagsinggalut) a pedaso. Adda lakona a naukisanen a sinambong tapno saanen a mapigketan ti ima ti mangan. (ROY V. ARAGON)

(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 29, 2015 a bilang.)

Modus operandi dagiti illegal recruiter, imballaag ti POEA

Imballaag manen ti Philippine Overseas Employment Administration (POEA) ti panagan-annad dagiti agpangpanggep nga agabrod kadagiti nadumaduma a modus operandi dagiti illegal recruiter a masansan a mangbiktima, nangruna kadagiti tagaprobinsia.

Dinakamat ni POEA Administrator Hans Leo Cacdac ti sumagmamano kadagiti modus operandi dagiti illegal recruiter:

Panamalaybalay. Maikontra daytoy iti pagalagadan ti ahensia a kadagiti opisina laeng a mabalin nga agrekrut ti maysa nga employer.

Panagited iti kuarta. Dagiti lisensiado a recruiter, agpilida kadagiti maikari nga aplikante babaen ti kabaelan, ket saan a karaman ditoy ti panagpasuksok wenno panagited iti kuarta.

Panagsingir iti placement fee. Automatiko nga awan ti placement fee ti domestic helper ken seaman. Dina pay rebbeng a masingir dagiti skilled worker a mapan idiay US, United Kingdom, Ireland, Netherlands, New Zealand ken Canada. Kadagiti saan a nairaman kadagiti nadakamat nga exemptions, masapul a kaibatogan ti makabulan a sueldo ti mabalin a singiren a kas placement fee ken masapul nga adda opisial a resibo manipud iti Bureau of Internal Revenue (BIR).

Panangsisirap iti kinabaknang. Tapno makaawis dagiti illegal recruiter, agipakita daytoy iti adu a kuata, napipintas a lugan, titulo dagiti sanikua wenno retrato ti nasayaat a biag dagiti kunada a naipatuloddan iti abroad.

Panagited iti tiket iti eroplano. Us-usarenda ti panagited iti tiket iti eroplano tapno alaenda ti talek dagiti biktimaenda manipud iti probinsia a papanen ti illegal recruiter iti Manila wenno iti sabali a lugar.

Napartak a proseso. Inlawlawag ni Cacdac a kapartakanen ti 45-aldaw a legal a proseso. Agduaduaka ngaruden no naparpartak ngem iti daytoy ti ikarkari ti recruiter.

Mabalin a beripikaen no lisensiado ti job order iti www.poea.org.ph ken makiuman iti opisina ti POEA iti info@poea.gov.ph. Masirip dagiti lehitimo a bakante a trabaho iti website ti DOLE iti www.phil-jobnet.dole.gov.ph.

(Naipablaak iti Hunio 29, 2015 a bilang.)

June 18, 2015

HUNIO 29, 2015



SARITA
6 Anniniwan ti Rehas
    Benjamin P. Pacris, Jr.

NOBELA
12 Operation: Drop Venus (19)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.
16 Siak ni Precious (16)
     Juan Al. Asuncion

DANIW
9 3 a Soneto
   Honor Blanco Cabie
47 Dandaniw a Para Ubbing
    Ryan A. Dulig/ Armando D. Diga

SALAYSAY
10 Ay, Munamon, Nagimaskan!
      Virginia A. Duldulao, Ph.D.
20 Saan a Mabalin ni Sen. Grace Poe?
      Neyo Mario E. Valdez
24 Iti Hawaii: Wen, Adda Ditoy Dagiti Nakairuaman a Potahe iti Kailokuan
      Ric Agnes
40 Ammom No Ania ti Anonang?
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
26 Gayang ni Lam-ang (88)
29 Aritosan
31 Miks & Tiks

KOLUM
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
15 Dear Doc
22 TIPS
23 Haytek!
33 Okeyka, Apong
35 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
36 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
48 Sinniriban
48 Sapukas
48 Sudoku
48 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 4 Tao, Lugar, Pasamak
17 Txtm8
18 Siled ti Kararag
19 Maliklikam Met ti Panagkagat ti Taraken nga Aso
34 Ammuem Pay Dagitoy
37 Saan Koma a Plastik
38 Kastoy ti Epektibo a Panangaramat iti Oras ti Klase
39 Ti Gasatmo Ita a Lawas
46 Idi Un-unana a Panawen

June 14, 2015

Kalpasan ti Pagay, Adda Pay Balatong



KALPASAN TI PAGAY, ADDA PAY BALATONG. Nasiglat dagitoy a mannalon iti Luna, Isabela gapu ta kalpasan ti pannakagapas dagiti rinibu nga ektaria a pagtatalonan iti pagay, ikamatda met ti agwaris iti balatong ket kalpasan ti makabulan, maapitdan ti biit a balatong nga agbalor iti P65 ti tunggal kilo a bukelna. Makaap-apit dagiti mannalon iti 800-1,000 a kilo a bukel iti tunggal ektaria nga aggatad iti P52,000-P65,000. Malaksid a nabalor ken naimas a mapablad ti balatong no tiempo ti panagtutudo, nasamay pay dagiti bulong daytoy a green manure wenno ganagan. (Leilanie G. Adriano)

(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 22, 2015 a bilang.)

Summit iti libro a para ubbing: Hulio 21



Kas pangrambak iti 32nd National Children’s Book Day, iwayat ti National Book Development Board (NBDB) iti pannakitinnulong ti Philippine Board on Books for Young People (PBBY) ti summit a napauluan iti “Umuulan ng Libro: Philippine Children’s Book Summit,” itoy Hulio 21, 2015 iti Elements iti Centris iti Quezon City.

Agsarita iti nasao a summit dagiti adda pakainaiganna iti literatura a para ubbing manipud iti pagilian ken iti ballasiw-taaw ket tamingenda dagiti nadumaduma a napapateg a topiko mainaig iti literatura a para ubbing iti pagilian.

Dumar-ay met iti nasao a summit dagiti nadumaduma a publisher iti libro a para ubbing.

Silulukat ti summit kadagiti titser, estudiante, edukador, librarian, publisher, autor, ken ilustrador.

Para iti ad-adu pay nga impormasion mainaig iti summit, mabalin a kontaken ti PBBY iti 352-6765 loc. 204 wenno pbby@adarna.com.ph.


(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 22, 2015 a bilang.)

Bully a titser, naisingasing a madusa

No maaprobaran ti gakat ni Sen. Juan Edgardo Angara, ti Senate Bill No. 2793, a mangikalawa iti sakupen ti Anti-Bullying Act, mairamanen dagiti mangisursuro ken dadduma pay nga empleado ti pagadalan a madusa no matakuatan a nakabasolda iti panang-bully kadagiti estudiante.

Kinuna ni Angara nga iti agdama a linteg, ti Akta Republika Blng. 10627 nga am-ammo pay nga Anti-Bullying Act of 2013, dagiti laeng estudiante a mapaneknekan a nang-bully kadagiti padada nga estudiante ti sakupen ti linteg.

Makuna a bullying ti maysa nga aramid, kas sagudayen ti RA 10627, no nakaro daytoy ken maulit-ulit a panangdangran, naisurat man wenno naisao, uray pay babaen ti elektroniko a wagas, wenno naaramid a pisikal, ken aktual a nangisaad iti estudiante tapno agbuteng gapu iti pisikal wenno mental a panangdangran, wenno panangdadael kadagiti alikamen wenno sanikua ti pagadalan a mangibunga iti di natalna nga aglawlaw iti pagadalan.

Iti babaen ti Department of Education (DepEd) Order No. 49, series of 2012, mabalin a maidarum iti kaso administratibo dagiti titser a mang-bully kadagiti estudianteda babaen ti panangpabainda kadagitoy, panangungetda kadakuada iti sango dagiti kaeskuelaanda, ken panangibilinda iti panagtakderda a mangsango iti diding.

Kuna ni Angara a panggep ti SB 2793 nga ipaayan iti ad-adu a ngipen ti DepEd order babaen ti panangdusana iti asino man a titser wenno empleado ti pagadalan nga agbasol iti bullying babaen ti pannakamultana iti di nakurkurang ngem P50,000 ngem di nasursurok ngem P100,000 ken/wenno pannakaibaludna manipud iti innem a bulan agingga iti makatawen.


(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 22, 2015 a bilang.)

HUNIO 22, 2015



SARITA
6 Ti Paboksing Idiay Baduang
    Hilario A. Espiritu, Jr.

NOBELA
12 Operation: Drop Venus (18)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.
16 Siak ni Precious (15)
     Juan Al. Asuncion

DANIW
9 Dua a Daniw
   Cherry Hazel Y. Reyes
47 Dandaniw a Para Ubbing
     Armando D. Diga/Jobert M. Pacnis

SALAYSAY
10 Padasem Daytoy Ladderized Education Program
      Gregorio T. Amano
28 Saan nga Ang-angaw ti Kinabileg Dagiti Sabsabong (2)
      Virginia A. Duldulao, Ph.D.
30 Kabaelam ti Agbalin a Kampeon nga Ama
      Fernando B. Sanchez
40 Pagpakan iti Itik? Makainut iti Napaglaok a Tuyo ken Bisukol
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
21 Gayang ni Lam-ang (88)
24 Miks & Tiks
26 Aritosan

KOLUM
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
15 Dear Doc
20 Haytek!
32 TIPS
33 Okeyka, Apong
35 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
36 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
48 Sinniriban
48 Sapukas
48 Sudoku
48 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 4 Tao, Lugar, Pasamak
17 Txtm8
18 Siled ti Kararag
19 Kasano a Mapasardeng ti Panagkutkutkot ti Aso?
34 Ammuem Pay Dagitoy
37 Panangpaksiat Kadagiti Sipet
38 “Naasi Kadagiti Kaeskuelaanna…”
39 Ti Gasatmo Ita a Lawas
46 Idi Un-unana a Panawen

June 7, 2015

Natamalis a Bayyek



NATAMALIS A BAYYEK. “Nagimas man, adi,” kinuna ni Manang Herminia Iday a taga-Barangay San Miliano, San Emilio, Ilocos Sur kalpasan nti panangramanna iti natamalis wenno naipaksiw a bayyek (tadpole) ti tukak. Nalaokan dagiti bayyek iti naiwa a sibuyas, natadtad a laya, asin ken suka sa nabalkot iti bulong ti saba sakbay a nailuto. Kadagitoy a tiempo ti panagadu ti bayyek; maala dagitoy iti igid ti karayan ken kadagiti pilaw iti talon. (Ricardo Raguini)

(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 15, 2015 a bilang.)

Nakurapay a pamilia, ilislista ita ti DSWD

Madama nga ilislista ti Department of Social Welfare and Development (DSWD) no asino dagiti nakurapay a pamilia iti sapasap a pagilian.

Daytoy ti maikadua a panangiwayat ti DSWD iti panagilista iti babaen ti National Household Targeting System for Poverty Reduction (NHTS-PR) wenno “Listahanan” nga agpanggep a mangammo no asino dagiti nakurapay a Filipino.

Adda dagiti imbaon ti DSWS a field staff members nga agurnong iti datos manipud kadagiti amin nga agindeg kadagiti barangay kadagiti probinsia ket kidkiddawen ti DSWD ti pannakaited koma kadagiti field staff members dagiti umisu a sungbat kadagiti saludsodda.

Kuna ti DSWD a mausarto dagiti datos a maukkon iti pannakaitudo dagiti pamilia a rumbeng a maipaayan iti tulong wenno serbisio manipud iti gobierno.

Iti agdama, kuna ti DSWD a nakaipatuloden iti nasurok a 20,000 a field staff members nga agukkon iti datos ken maisagsagana ti pannakaipatulod ti nayon a 27,000 a field staff members tapno makompleto ti pannakaamiris ti kasasaad ti mapan a 15.3 a milion a pamilia iti uneg ti 11 a bulan.

Kadagiti dadakkel nga ili ken siudad, naibilin laeng kadagiti field workers ti panagukkonda kadagiti datos kadagiti pagdudupudopan dagiti nakurapay.

Idi 2009, inangay ti DSWD ti umuna nga assessment kadagiti nakurapay a kaamaan, a nakaituduan ti mapan a 3.2-milion a nakurapay a kaamaan manipud iti 10.9-milion a kaamaan a napagsaludsodan.


(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 15, 2015 a bilang.)

Cortez, baro a presidente ti GUMIL Ilocos Sur

Nabotosan ni Arsenio Cortez, 2004 Pedro Bucaneg awardee, a baro a presidente ti GUMIL Ilocos Sur, ti gunglo dagiti mannurat iti Ilocos Sur, iti naangay nga eleksion ti gunglo itay Mayo 30, 2015 iti Ihawan sa Caoayan, Caoayan, Ilocos Sur.

Kakadua ni Cortez a nabotosan ken agtakem iti dua a tawen dagiti sumaganad: Rodie Taan (Bise Presidente), Alma Somera (Sekretaria), Mercedes Llanes (Tesorera), Aurelia Tabbada (Katulongan a Tesorera), Bernadeth Canoy (Auditor), Rey Afroilan (Manarawidwid), Mancielito S. Tacadena (Agirakurak); dagiti direktor: Robert Alicias, Joe Somera, Charlie Pinto, Edward Antonio, Anastacio Tadios, Rogelio Valdez, Jr., ken Rudy Tabaco. Ni Edilberto Angco ti Ex-Officio Officer.

Napili met a mammagbaga da Ben Pacris, Danilo Bautista, Eliseo B. Contillo, Neyo Mario E. Valdez ken Artemio Raguindin.  (GF Secretariat)


(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 15, 2015 a bilang.)

June 6, 2015

HUNIO 15, 2015



SARITA
6 Ti Ayat ni Martha
   Ronelyn B. Ramones

NOBELA
12 Operation: Drop Venus (17)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.
16 Siak ni Precious (14)
     Juan Al. Asuncion

DANIW
26 Kas Kuna Dagiti Nataengan
     Charles B. Tuvilla
47 Dandaniw a Para Ubbing
     Delfin P. Dumayas/Nick Harold R. Gajonera

SALAYSAY
10 Napateg Kadi Pay Laeng Dagiti Simbolo ti Kallaysa?
      Fernando B. Sanchez
20 Saan nga Ang-angaw ti Kinabileg Dagiti Sabsabong
      Virginia A. Duldulao, Ph.D.
40 Nasamay ti Tubbog ti Sunflower a Pestisidio
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
27 Gayang ni Lam-ang (88)
30 Aritosan (138)
32 Miks & Tiks

KOLUM
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
15 Dear Doc
22 TIPS
23 Okeyka, Apong
35 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
36 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
48 Sinniriban
48 Sapukas
48 Sudoku
48 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 4 Tao, Lugar, Pasamak
17 Txtm8
18 Siled ti Kararag
19 No Agkutkot ti Aso, Ikalinanto ti Amona?
24 Naimulan ti “Bannawag @ 80 Tree” iti Kalinga
34 Ammuem Pay Dagitoy
37 Panangimaton iti Pagtaengan
38 Hay, Naladaw Manen ni Kator!
39 Ti Gasatmo Ita a Lawas
46 Idi Un-unana a Panawen