August 31, 2011

BANNAWAG Setiembre 12, 2011




SARITA
4 Ti Gubat ni Sarhento Damo/ Norberto D. Bumanglag, Jr./ Nangrugi ti amin itoy a petsa: Setiembre 11, 2001…

NOBELA
16 Dagiti Pundador (18)/ Prescillano N. Bermudez/ Natungpal met laeng ti arapaap ni Apong Gabriel a pagbalinan ti Caliguian…
34 El Guapito (33)/ Dionisio S. Bulong/ Sakbay a makalias ni Mandy iti kanigidna, kimmalin ti kanawan ni Diego iti puon ti paragpagna ket uray la a nagsaiddek iti panagsanudna…

DANIW
6 Iti Sanguanan ti Sipnget/ R. Vadil Aragon/ umaykan, natnag nga anghel, sinippawko ket kaduak/ a naikaranukon, nadaleb, nagpasag— batakennak…
18 Daniw Para ken ni A/ Junley L. Lazaga/ Kastoy iti pannakalagipko/ Kadagiti naladaw a rabii/ Nga innak agbiahe/ Iti taxi/ A mapan/ Iti ‘yanyo/ Idiay Tacay:…
36 Ti Pudno a Naganmo/ Dexter A. Biz/ Bay-am a belnasannaka/ dagitoy bibig kalpasan / ti panagkalintuduam kadagiti sayyet / a silaw. Bay-am/ a susopek dagiti sensilio/ a nagtagilanga a serbesa/ nga inkidkidemmo a linidok.

SALAYSAY
8 Gapu Ta Dayta ti Linteg (1)/ Hues Joven F. Costales (Ret.) “Angkel, Saan!”/ (MANIPUD ITI EDITOR: Pudno a napasamak daytoy. Maysa daytoy a kaso a dinengngeg ti korte – ti Regional Trial Court, Branch 45, Urdaneta, Pangasinan— ket ti nagsurat nga agpapaay idi a hues iti nasao a sanga ti RTC— ti nangdesision. Saan a nadakamat ditoy ti nagan ti nangidarum ken ti naidarum ken ti nakapasamakan ti krimen a naipabasol iti naidarum. Iparang nga umuna ti nagsurat ti ebidensia ti gobierno, sumaruno ti akusado, sa ti desision ti hues wenno ti korte.)
12 Ania, Nakiro ti Dangerous Drugs Law?/ Neyo Mario E. Valdez/ No dimo ammo ti agsala, pabasolem ti datar… Kasta ita ti ar-aramidem ti dadduma a drug enforcer…
40 Umad-adu Dagiti Agmulmula iti Dragon Fruit/ Aileen R. Rambaud/ Agbiag ti Dragon Fruit iti karigatan. Apagpagisu daytoy a mula iti Kailokuan…
42 Nasamay ti Takki ti Kalding a Pestisidio/ Reynaldo E. Andres/ Saan la gayam a karne, gatas ken abuno ti maited ti kalding; ipaayannaka pay iti nasamay ken natalged a pestisidio…

KOMIKS
26 Miks & Tiks/ Makain-inum manen ni Miks… ket adda manen napanunotna tapno maallukoyna da Sol ken El Balo tapno isuda ti agpaala… He-he-he…
28 Dagiti Bannatiran iti Bantay Maoac-oacar (36)/ Nagbatayan ni Oppong ti kapa sa nagdeppa, ket…
30 Tres Muchos (17)/ Saan a pinalubosan ni Mikaela dagiti agkakabsat uray kuna dagitoy a mabisindan. Ngem iti rabii, nalukag ni siding: adda ni Mikaela iti abayna, ket…

KOLUM
14 Dear Judge/ Kasano ti Binningay Dagiti Annak ti Pimmusay a Namindua a Nakiasawa?
19 Dear Doc/ Ania ti Osgood-Schlatter’s disease? (2)
21 TIPS/ Inurnong ni Elizabeth M. Raquel/ Gumatangkan iti Baro a “Shock Absorber”?/ Ania ti Rekomendado a Kaaduna?/ Agannad iti Puraw nga Asukar…/ Mansa iti Bado, Kasano Itayen nga Ikkaten?
33 Okeyka, Apong/ Dr. Abe Rotor/ Autistic ti Anakmo? NO addaanka iti anak nga addaan kadagiti pagilasinan ti autism, wenno Asperger's Syndrome, dika koma lumdaang.
39 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii/ Ric Agnes/ No adda man makuna a kadadaegan a pasken dagiti Filipino ditoy Hawaii ita a tawen ken iti napalpalabas, Kapid, maibilang a maysa daytoy ti President Elpidio Quirino Humanitarian Award a naaramid idiay Hilton Hawaiian Hotel idi Agosto 27 babaen ti panangisayangkat ti Ilocos Surian Association of Hawaii (ISAH).
44 Padasem Daytoy, Kailian/ Zac Sarian/ Nasayaat Unay No Agmulatayo Met iti African Oil Palm/ Mapan a P6 bilion ti pategna a langis manipud iti African Oil Palm ti ang-angkatentayo iti tinawen…
46 Ading Kosinera/ Mercy Ramos-Gaño/ Adtoy met ti resipe nga insalip ti Data Center Philippines iti Siudad ti Laoag iti benneg ti main dish iti umuna a Dragon Fruit Cookfest a naangay iti Mariano Marcos State University-Batac idi umuna a lawas ti Hulio. Inawaganda daytoy iti Fintaya wenno sweet and sour fish fillet with pitahaya stalks in tropical sauce. Naganna pay laeng, naimasen, ania?

PAGLINGLINGAYAN
24 Showbiz/ Apay a Nagikkat ni Aljur iti “Panday 2”?/ Vice, Agayat ken ni Derek?/ Nagsinan da KC ken Piolo?/ Awan ti Innartap Kada Uge ken Toni
48 Sinniriban/ No masungbatam daytoy iti 10 a minuto, maysaka a henio nga Ilokano…
48 Sapukas/ Nahenhenioka manen no malpasmo daytoy iti 9 a minuto…
48 Sudoku/ Sikan ti pinakahenio no malpasmo daytoy iti 5 a minuto…
48 Aggarakgaktayo/ Makaagas ti katawa, kunada. Di nakarkaro manen no garakgak?

DADDUMA PAY
2 Ti Makunami/ …Kas maysa a regular nga agbasbasa, ammomi a saan a nalipatan ti Bannawag ti responsibilidadna kadagiti agngayngayangay pay laeng a mannurat a maibatay iti kabaelan ti magasin. Maisingasing ngarud kadagiti saan a makaammo kadagiti “game rules” nga agtalinaedda koma kadagiti bleacher wenno iti nawaya a lugar ta buyaenda lattan dagiti maang-angay nga ay-ayam ken tapno saan a maipakita ti kinaignoranteda kadagiti narikut a linteg ti ay-ayam.--Sharon C. de Guzman, Cagayan
10 Apay a Nasken nga Innak Agbasa, Kunam?/ Linda T. Lingbaoan/ Adda maysa nga estudiante a nagkuna, “Nagadu la amin nga isursuroda iti eskuela a di met kasapulan iti biag! Mangparigat la iti utek ken mangperdi iti grado!” Kas koma iti ania? “Algebra!” insungbat ‘toy estudiante. “Ania ti pakausarak ti Algebra iti biagko?”
15 Tao, Lugar, Pasamak/ Siripenyo man ti dua a pakalaglagipan a ladawan iti 2011 UMPIL Awards!
17 Siled ti Kararag/ Kellaat a nakariingak. Bimmangonak iti iddak gapu iti panagkintayeg ti daga. Naamirisko a ginggined daytoy…
22 Maragatas ti Nangpaimbag Kenkuana/ Leonardo S. Fagaragan/ Saanmi nga am-ammo a personal ni Rhea ngem nagdanagkami met idi maammuanmi ken ni Ariel S. Tabag, Poetry ken Entertainment Editor ti Bannawag, a delikado ti kasasaad daytoy misis ti gayyemna a rakista nga adda iti maysa nga ospital iti Novaliches, Quezon City gapu iti dengue fever…
23 Iti Brgy. Niug ken iti Brgy. Dungao, Santo Niño, Cagayan: Naimula Met ti “Kayo ti Tawid ni Ilokano”/ Da Florencio P. Belen ken Ma. Theresa P. Lacbayan/ Kas pannakipasetda iti proyekto ti Bannawag a pannakaimula ti “Kayo ti Tawid ni Ilokano” (Ilocano Heritage Tree) a kas simbolo ti kinapateg ti pannakasaluad ti nakaparsuaan ken ti pannakataginayon ti nangayed a kultura ti puli ni Ilokano, nangimula met ti dua a pagadalan elementaria iti Santo Niño (Faire), Cagayan iti bukodda a “Kayo ti Tawid ni Ilokano.”
35 Txtm8/ Hi. Gud am po. Like ko rin mgkar00n ng kaibigan. i'm 0scar, 34 yrs.Old from cgayan. thanks n m0r p0wer.—09394338304/ gud m0rning po, kuYa. hanap po ak0 ng txtm8, 16 to 19 yrs old p0 na b0y. GirL p0 aKo fr0m pidDiG.—09496780960…
37 Ti Gasatmo Ita a Lawas/ Anninawam man ti masakbayam…
38 Ammuem Pay Dagitoy/ Bonus nga impormasion…
47 Adulfs & Childrens, Kdp./ Inurnong ni Fidelino R. Cabantac/ Ti maysa a ladawan, abakna ti 1,001 a balikas…

August 24, 2011

Kornik, Kornikkayo Dita!

KORNIK, KORNIKKAYO DITA! Nadumaduma a flavor ti produkto a lako a kornik iti Paoay, Ilocos Norte. Adda garlic, barbecue, cheese ken dadduma pay a flavor. (Roy V. Aragon)

(Naipablaak iti Bannawag, Setiembre 5, 2011 a bilang.)

Sensilio, agkurkurangen, kuna ti Bangko Sentral

Agkurkurangen ti sensilio iti pagilian.

Daytoy ti impakaammo ti Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP).

Segun iti BSP, saan nga agkurkurang ti suplay ti sensilio no di ket naurnong dagitoy kadagiti alkansia ken dadduma pay a pagurnongan nga iduldulin dagiti adu a Filipino.

Nangpakaro pay iti situasion ti panagurnong ti Simbaan Katoliko kadagiti makolkolektada a sensilio para iti nagduduma a kampania daytoy, kasta met ti koleksion ti Small Town Lottery (STL), dagiti vending machine ken dagiti videoke machine.

Napateg ti panagrikus ti sensilio iti ekonomia, ngem gapu ta nakadulin dagitoy, mapilitan ti gobierno nga aggastos tapno agaramid kadagiti baro a sensilio, kas kuna ti BSP.

Iti tunggal pedaso a sensilio, naammuan a makagastos ti BSP iti P2 iti panagpaaramidna itoy.

(Naipablaak iti Bannawag, Setiembre 5, 2011 a bilang.)

12,000 a nars, maipaayan iti trabaho

Impanamnama ni Senador Franklin Drilon a maipaayan iti trabaho ti aganay a 12,500 a nars iti pagilian kalpasan nga impakaammo ni Department of Budget and Management (DBM) Secretary Butch Abad nga adda badyet a nakalatang para itoy.

Sakbayna, imballaag ni Senador Drilon, chairman ti Senate Committee on Finance, a dina aprobaran ti badyet ti Department of Health (DoH) agingga a saan nga umanamong ti DBM a mangala kadagiti nayon a health worker.

Iti panangdengngeg ti Senado iti DoH budget, impakaammo ni DoH Secretary Enrique Ona a kasapulanda ti 40,000 nga empleado, a kaaduan kadagitoy ti health worker.

(Naipablaak iti Bannawag, Setiembre 5, 2011 a bilang.)

Kinapet ti dengue iti IS, umabot iti 2,293

Umaboten iti 2,293 ti kaso ti dengue a nairekord ti Phovincial Health team Office iti sibubukel a probinsia ti Ilocos Sur manipud Enero agingga iti agtengnga ti Agosto.

Daytoy ti impakaammo ni Provincial Heath team leader Benjie Castillo bayat ti Provincial Consultative Meeting Kontra Dengue iti Siudad ti Vigan idi Agosto 19.

Kayat a sawen daytoy a 370% ti ngimmatuan ti kaso no idilig iti 2010.

Kaaduan iti kaso a nairekord ti Siudad ti Vigan nga addaan iti 232, sumaruno ti Sto. Domingo, 201; ken nagpada iti 192 ti ili a Bantay ken Cabugao. Adda metten 12 a natay gapu iti daytoy. Karaman met kadagiti addaan iti makaalarma a panagngato ti kaso ti nasao a sakit dagiti ili ti Bantay, Vigan, Candon, Caoayan, Sta. Cruz ken Santa.

Iti panagsarita ni Gov. Luis “Chavit” Singson bayat ti programa, dinawatna ti suporta dagiti amin a sektor tapno tumulongda a manglapped iti dengue kadagiti lugarda gapu ta di ang-angaw ti didigra a paspasaren ita ti probinsia. Kinunana pay a masapul a pasayaaten pay ti programa a walking blood bank tapno adda madadaan a pangalaan iti dara no adda dagiti kaso nga emerhensia.

Indawat met ni Vice Gov. DV Savellano ang itultuloy ti kinamanagdaldalus kas kangrunaan nga igam kontra iti lamok a paggapuan ti sakit a dengue. Kuna daytoy a kasapulan ti community involvement itoy a gundaway tapno malapdan ti lalo pay a yaadu dagiti maapektaran.

Maipalagip nga indeklara ni Gov. Singson ti sibubukel nga Ilocos Sur iti babaen ti state of calamity idi Agosto 1 gapu iti panagraira ti nadakamat a sakit. (Mancielito S. Tacadena)

(Naipablaak iti Bannawag, Setiembre 5, 2011 a bilang.)

Bannawag Setiembre 5, 2011




SARITA
4 Ti Palimed ni Baket Sally/ Arnold C. Baxa/ Uray duduogan a bulkan, no makutog, mabalin a bumtak…

NOBELA
8 Dagiti Pundador (17)/ Prescillano N. Bermudez /Iti aragaag a lawag ti kingki, naipasir ni Ka Gabriel ti naibalat a puon ti rimas. Linusitna ti kamarin da Sawak.
16 Batibat iti Lubong (Maudi a Paset) /Jovito F. Amorin/ Inagawaan ni Adel ti nagsanud. Ngem tagbat latta a tagbat ni Baket Simona.
34 El Guapito (32)/ Dionisio S. Bulong/ Apay a kayat ni Macario ti naubing pay? Kasla kano iti naganus a salamagi. Makapatubbog iti ngiwat.

DANIW
6 Panangsarungkar Manen iti Burnham/ Priscilla Supnet Macansantos/ Daytoy ti malagipko:/ Nalag-an a tudo ti agtintinnag/ Iti dan-aw,/ Agtintinnag iti kongkreto a bangko iti parke,/ Kadagiti babassit a paset ti hardin a kamulmula/ kadagiti daisy.
22 Kaliwengweng a Dayamudom/ Robert Rezonable Alicias/ Adda met linteg ti ursong a namnama/ kas atingir a panagkita/ adda met tugot ti nagpukawen a kari/ kas alimbuyok ti nagbuteng a puor
36 Kawa(w)/ Rolando A. Seguro, Jr./ … Ngem kainnatagkonto latta ti kamisonmo/ Kerrasannanto ti leddaang ‘toy puso.

SALAYSAY
12 Wen, Napanak Met Nakipila iti PCSO/ Neyo Mario E. Valdez/ Dina impagpagarup nga itinto maysa nga aldaw, masarakanna met ti bagina a makipilpila tapno agkiddaw iti tulong ti PCSO…
40 Agmilionarioka Met No Agmulaka iti Kayo/ Danny Antalan/ Kalpasan ti innem agingga iti walo a tawen, mabalinen nga apiten ti gmelina. No gatangenda ti maysa a puon iti sangaribu a pisos, kayatna a sawen a ti sangaribu a gmelina, maysa a milionen ti gatadna.
42 Naandur iti Rigat Dagitoy a Pagay/ Reynaldo E. Andres/ Matiktikagan, malaylayus wenno salado ti danum ti talonmo? Dika madanagan, Atanud. Dagitoy man ti imulam…

KOMIKS
26 Miks & Tiks (Ania ngata manen ti baro nga adbentiur dagiti aggagayyem a da Miks, Sol ken El Balo?)
28 Dagiti Bannatiran iti Bantay Maoac-oacar (35)/ Pumimpintas daytoy a komiks ni Joel B. Manuel!
30 Tres Muchos (16)/ Siempre, saan met a paatiw dagiti nalulukmeg nga ubbing…

KOLUM
14 Dear Judge/ Maudi a paset ti sungbat iti saludsod: Ania ti paggidiatan dagiti krimen a theft ken robbery?
19 Dear Doc/ Ania ti Osgood-Schlatter’s disease?
23 TIPS/ Kastoy ti Agaramid iti Glass Cleaner/ Kastoy ti Panangliklik iti Investment Scam/ Kastoy ti Aramidem No Adda Hangover-mo
33 Okeyka, Apong/ Ania ti Kaduogan ken Katayagan a Nabiag?
39 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii/ Ti Dragon a Managan iti Medy (Wen, ni Medy Lorenzo ti Radio Station DZJC!)
44 Padasem Daytoy, Kailian/ Zac B. Zarian/ Adut’ Mapastrek iti Organiko a Panagtalon
46 Ading Kosinera/ No kasano ti mangisagana iti Dragon Fruit Jelly Delight, Dragon Mousse, ken Saniatsum… Hm, imasnan!

PAGLINGLINGAYAN
24 Showbiz/ Nalatak ti Cast ti “Tween Academy”/ Naidumduma ti Akem da Jim ken Jolo iti “My Binondo Girl”/ Serkenen ni James Yap ti Showbiz?/ Adda Chemistry da Kathryn ken Enrique
48 Sinniriban/ Padasenyo a sungbatan; bumaknang la ketdi ti bokabularioyo…
48 Sapukas/ Malinglingayka, makonsensiaka pay…
48 Sudoku/ Kitaentay man ti lalaingmo iti numero!
48 Aggarakgaktayo/ Agkatawaka tapno umadut’ gagayyemmo; ta asino met ti mayat iti nakamirduot a ti bibigna, kasla kimmot ti manok?

DADDUMA PAY
2 Ti Makunami/ Hm, nakaungeten ni Leilanie ti Pudtol!
10 Uray iti Siensia, Maisuro ti Nasayaat a Kababalin/ Apay ngamin a pabasolentayo dagiti mangisursuro iti Values Education no awan nasayaat a sursuro dagiti ubbing?
15 Tao, Lugar, Pasamak/ Mainspirarkayo la ketdi kadagiti napipintas a ladawan (retrato) iti Ilocos Norte nga ala dagiti kameng ti artTra ti Adventist University of the Philippines!
17 Siled ti Kararag/ “Idi pinidutko ti maysa a lata ti beer, napanunotko dagiti tattao a naigamer iti arak ket inkararagko ti pannakaagasda…”
18 Kasano a Mapaglunitmo ti Aliaw Dagiti Ubbing a Biktima ti Kalamidad?/ Ammuem ti maipapan iti “Artists for Crisis” ti NCCA…
20 Iti San Mariano, Isabela: Addan “Kayo ti Tawid ni Ilokano”!/ Iti panagam-ammo da Jovelito D. Camba, prinsipal ti Alibadabad National High School ken Propesor Jim P. Domingo, Event Coordinator ti internasional a proyekto ti Bannawag a panagmula iti “Kayo ti Tawid ni Ilokano (Ilocano Heritage Tree), napagsaritaanda ti maysa kadagiti kangrunaan a mangburburibor kadagiti agindeg iti San Mariano, Isabela— nga isu ti napardas a pannakapukpukaw ti kabakiranna… (Ala, ket basaenyo, a, ti sibubukel a salaysay!)
35 Txtm8/ Sukat daydi penpal da ikit ken uliteg…
37 Ti Gasatmo Ita a Lawas/ Pasungaden ti naragsak a bigat… ken, ne, amangan no nalulem met ti malem…
38 Ammuem Pay Dagitoy/ Bonus nga impormasion…
47 Storebucks, Kdp./ Dagitoy retrato ti mangipaneknek nga iti laksid ti amin, naragsak latta ti biag…

August 18, 2011

DepEd, binallaaganna dagiti mangisursuro iti ‘no collection policy’

Iti laksid ti madagdagullit a ballaag ti Departamento ti Edukasion (DepEd) kadagiti para publiko a pagadalan a sumurot iti ipatpatungpal daytoy a “no collection policy”, sumagmamano nga eskuelaan ken mangisursuro ti agtultuloy ti panagkolektada iti saan nga autorisado a mabayadan kadagiti estudiante.

Segun iti report a nakadanon iti DepEd, sumagmamano a titser ti mangsingir latta dagiti estudianteda para iti examination wenno test paper.

Sumagmamano a nagannak ken estudiante ti nagreklamo met maipanggep kadagiti kontribusion a dawdawaten dagiti eskuelaan para kadagiti special project a saan a masakupan ti Parents-Teachers Association (PTA).

Kadagiti sumagmamano a pagadalan, nagreklamo met dagiti agad-adal a masingsingirda iti multada gapu iti dida panagsao iti Ingles bayat ti kaaddada iti uneg ti klasrum wenno iti pagadalan.

Adda met dagiti mapilit a gumatang iti makan iti canteen.

Mainaig itoy, binallaagan ni DepEd Secretary Bro. Armin Luistro dagiti opisial ken titser dagiti pagadalan nga aglablabsing iti “no collection policy” ti departamento.

Kinuna ni Sek. Luistro a “makapadagsen iti barukong” ti pannakaammona nga adda latta dagiti eskuelaan ken titser a mangpagpaginad iti yus-usuat ti departamentona a panagbalbaliw.

Kiniddaw ni Luistro kadagiti amin nga opisial dagiti pagadalan— uray pay kadagiti amin a regional director, division superintendent ken titser— a tungpalenda koma ti pagalagadan.

Kuna pay ni Luistro a nangnangruna koma a nalaklaka nga agtungpal kadagiti pagalagadan dagiti adda iti sektor ti edukasion gapu ta isuda a mismo ti mangipapaay iti edukasion ken mangyad-adal kadagiti naimbag a kababalin.
Tubngaren daytoy a galad, kuna ni Luistro, ti panggep ti Education for All (EFA) gapu ta tungdayenna dagiti estudiante nga agadal.

Inlawlawag ni Luistro a ti laeng PTA ti autorisado nga agkolekta iti boluntario a kontribusion a kuarta. Ti aglabsing itoy, maidarum iti kaso nga administratibo.

(Naipablaak iti Bannawag, Agosto 29, 2011 a bilang.)

Health center, nakiddaw a maluktan para kadagiti biktima ti dengue

Kiniddaw ti Departamento ti Salun-at (DoH) kadagiti local government unit (LGUs) a luktanda dagiti health center iti lugarda uray iti agtapus ti lawas para iti dengue screening gapu iti agtultuloy a yaadu ti bilang dagiti biktima itoy a sakit.

Segun ken ni Dr. Eric Tayag, director ti DoH-National Epidemiology Center (NEC), kayatda a maliklikan ti sobra a panagdudupudop dagiti pasiente kadagiti ospital isu a panggepda ti maaddaan iti weekend screening.

Segun iti record ti DoH, addan 45,333 a kaso ti dengue iti pagilian manipud Enero agingga iti Agosto. Basbassit ketdi no idilig iti napalabas a tawen.

Nupay kasta, naiget latta ti panagbantay ti DoH nangruna itoy a bulan a makuna a “peak season” wenno kaaduan iti mabiktima iti nasao a sakit.

(Naipablaak iti Bannawag, Agosto 29, 2011 a bilang.)

PAGCOR, mangilatang iti P1.2-B para iti klasrum

Imbes nga aggastos iti P1 bilion a para iti kape, impanamnama ti Philippine Amusement and Gaming Corporation a mangilatang laengen ti kompania iti P1.5 bilion para iti pannakatarimaan dagiti klasrum iti nadumaduma a paset ti pagilian.

Daytoy ti kinuna ni PAGCOR Chairman Cristino Naguiat, Jr. bayat ti maysa a taripnong ti House Committee on Appropriations.

Kuna daytoy a dagiti away ti agkasapulan unay itoy a tulong ket isu ti pangituronganda iti imatangda itoy umay a tawen.

(Naipablaak iti Bannawag, Agosto 29, 2011 a bilang.)

Sarsuela, ipabuya manen ti GUMIL Oahu

Ipabuya ti GUMIL Oahu, ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Oahu, Hawaii, ti maikapat a paset ti sarsuela a “Sakada” inton Setiembre 24, 2011 (Sabado) iti Cafeteria ti Waipahu Intermediate School iti 94-455 Farrington Highway, Waipahu.

Para iti nayon nga impormasion ti nasao a pabuya, dumngeg iti KNDI radio iti kada Domingo, 8-10 A.M., iti programa ti presidente ti gunglo, ni Gladys Menor.

Mainaig itoy, maipatpatayab metten iti radio dagiti kanta a naaramat kadagiti immuna a paset ti sarsuela ken naipalaon iti umuna nga album dagiti kankanta nga improdius ti GO, ti “Dagiti Naadaw a Kankanta iti Sarsuela ti GUMIL Oahu.”

Ti KNDI radio iti Hawaii ken ti DZJC Laoag City ti immuna a nagipatayab kadagitoy a kanta. (Sandy A. Lasquero)

(Naipablaak iti Bannawag, Agosto 29, 2011 a bilang.)

Panagyaman

Agyaman ti pamilia Valdez ti Narvacan, I.S. ken pamilia Gundran ti Manila ken Bauang, La Union kadagiti amin a nakipagrikna kadakuada iti ipupusay ni Rosalinda Gundran-Valdez, 38, kaingungot ni mannurat iti Bannawag Neyo Mario E. Valdez.

Pimmusay ni Rosalie (birngasna) iti Agosto 5 kalpasan ti pannakaidalitna gapu iti breast cancer.

Malaksid ken ni Neyo a kaingungotna, inulila ni Rosalie dagiti babassit pay nga annakda, da Nathaniel, Neyo Martin, ken Roseya Gale; ni nanangna, Luzviminda Aromin vda. de Gundran; dagiti kakabsatna, da Salvacion Badayos, Ramon Gundran, Ma. Theresa Felix, ken Arturo Gundran Jr.; dagiti katuganganna a da Rogelio ken Esmenia Valdez; dagiti kakayong ken iipagna, ken dadduma pay a kakabagianda.

Naimassayag ni Rosalie iti Malate Church iti Manila sakbay a naitulod iti Makati Cemetery idi Agosto 13.

(Naipablaak iti Bannawag, Agosto 29, 2011 a bilang.)

Kampeon Dagitoy Mannala a Filipino!



Ni Rizza de Jesus, mannala manipud iti Halili-Cruz School of Ballet, a nangyalat iti Umuna a Gunggona iti kategoria dagiti mannala nga agtawen iti 18 agpababa iti 13th Asia Pacific Dance Competition.


Lugayantayo ti Halili-Cruz Dancers, Grand Slam Winner iti 13th Asia Pacific Dance Competition a naangay idiay Bangkok!

NANGYAWID manen ti Halili-Cruz School of Ballet (HCSB) iti dayaw iti pagilian. Isuda ti grand slam winner iti 13th Asia Pacific Dance Competition a naiwayat iti Kasetsart University idiay Bangkok, Thailand, idi Hulio 22-24, 2011.

Nadumaduman a pammadayaw manipud iti nadumaduma nga internasional a festival ken salisal ti inyal-alaten ti HCSB. Iti 13th Asia Pacific Dance Competition, a nakisalsalipanen ti nasao a ballet school iti nalapabas a 10 a tawen, inyalatna ti kaaduan kadagiti kangrunaan a premio iti nadumaduma a kategoria. Nasurok a 800 a mannala manipud iti 34 a propesional a dance company ken dance school manipud iti Asia Pacific region ti nakipaset iti nasao a salisal.

Inyalat ti HCSB ti dua nga aggregate trophies, walo a perpetual a tropeo, 36 a balitok a tropeo, 32 a pirak (silver) a tropeo, 20 a bronse a tropeo ken 64 a medalia kadagiti kategoria a nakipartsiparanda: Classical Ballet, Neo-Classical, Demi Character, Modern, National ken Lyrical.

Ti artistic team, nga idauluan ni artistic director Shirley Halili-Cruz ken dagiti ballet teacher ken choreographer a da Grace Garalde-Perez, Anna Tuazon-Balmadrid ken Anna Kathrina Halili Cruz, ti nangsanay ken nangkadua kadagiti 93 a mannala a nangabak iti salisal.

Kinuna ti Australiano nga adjudicator a nasanay a naimbag dagiti Filipino a bailarina (mannala iti ballet) ken isuda amin, napintas ti panagpabuyada—nakatibtibker ti teknik, artistiko met dagiti konsepto ken choreography; umno, elegante ken napintas ti pannakadesinio dagiti costume; umisu ti musika; natalek, napintas ti lung-ayda ken pagaayatda ti agsala. Maikari ngarud kadakuada ti pammadayaw nga inabakda. Nakaay-ayatda a buyaen. Linugayan pay ti nasao nga adjudicator dagiti nangsanay kadakuada.

Nangipatulod met ti Philippine ambassador to Thailand a ni Linglingay F. Lacanlale iti pangkablaawna a surat a nagkunaanna a ti balligi ti Halili-Cruz School of Ballet iti salisal, pammadayaw iti anus, dedikasion ken naluomen a padas iti pannakiparpartisipar iti nadumaduma a dance competition ken festival. Kanayon pay daytoy ti panangyendorso ti nasao nga ambassador iti pannakipartsipar ti Halili-Cruz School of Ballet iti 13th International Festival of Dance and Music itoy Setiembre 9, 2011 iti Bangkok.

Ti Shirley Halili-Cruz School of Ballet ti opisial a pannakabagi ti Filipinas iti Asia Arts Festival iti Chongqing ken Shanghai, China, inton Oktubre, 2011 ken iti England inton Nobiembre, 2011.—O

(Masarakan ti Shirley Halili Cruz School of Ballet iti 1227 Quezon Avenue, Quezon City. Mabalin a kontaken ti pagadalan iti tel. 372-4607 ken 413-0804. Adda sanga daytoy iti St. Pedro Poveda College, St. Mary’s College, School of St. Anthony, Alabang Country Club ken Miriam College, agpapada nga adda iti Metro Manila.)

(Naipablaak iti Bannawag, Agosto 29, 2011 a bilang.)

August 17, 2011

BANNAWAG Agosto 29, 2011




SARITA
2 Bola/ Reynald F. Antonio/ “Dumtengto met ti panawen nga
agbalinka a maysa nga ama. Inton dumteng dayta, nalabit,
maawatamto met ti amam.”

NOBELA
8 Dagiti Pundador (16)/ Prescillano N. Bermudez/ “Mamatiak
a tunggal tao apaman a maipasngay, addan naikari a desdes a
dalanenna…”
16 Batibat iti Lubong (42)/ Jovito F. Amorin/ Timman-aw ni Adel
iti tawa. Apagisu la unay a nakakita iti dakkel nga anniniwan iti
salogan. Ket nagturong daytoy iti balay ti inana!
34 El Guapito (31)/ Dionisio S. Bulong/ Immuli manen ni
Mandy iti ring tapno ituloyna ti agwatwat. Pagammuan la met ta
nagmulagat a nagnganga ni Macario…

DANIW
6 Nabara a Sardam/ Rosalie A. Barnachea/ Nabara ti sardam ti
kabambantayan/ Agganat dagiti ima a mangiggem iti igam/ Iti
tangatang, dagiti bituen siiimatang/ Di makatalna ti lumabaga a
bulan/ A no kuan lingdan dagiti napuskol nga ulep…
10 Kapurpurawan/ Alegria T. Visaya/ Kayatmo a karupanrupa ni
Kapurpurawan?/ Ala, anusam dagiti likkaong iti dalan
36 Iliwko ken Iliwmo/ Jennifer A. Tagavilla/ Panangilalam,
puon ‘toy biag/ Liwliwa ti kararuak/ Gamengko iti panagrigat/
Taudan pudno a ragsak…

SALAYSAY
12 Pimentel III Kontra Zubiri: Ket ti Pudpudno a Nangabak…!
/ Neyo Mario E. Valdez/ Kuna ti baro a senador a ti reporma iti
eleksion ti kangrunaan a tamingenna. Ala, sapay koma ta awanton,
no di man makissayanton, ti panagsuitik iti eleksion…
20 Bitay Wenno Pannakaibalud iti Tungpal Biag?/ Atty. Joven
F. Costales/ Iti Filipinas, dagiti kriminal a napatawan idi iti dusa
a bitay (mairakedda iti kama sa maindieksionanda iti sabidong),
nagbalin laengen a pannakaibalud iti tungpal biag ti dusada. Ngem
adda ita addang iti Kongreso a mangpaisubli iti dusa a bitay gapu
iti umad-adu a mapaspasamak a makapaaliaw a krimen.
42 Nanam-ay nga Usaren 'Toy Pagitunek a Ramit/ Reynaldo E.
Andres/ Itan, dikan agkubkubbo nga agitunek iti bukel… ken uray
pay ganagan…

KOMIKS
26 Miks & Tiks/ Impakapet ni Miks ti kinalaingna a mamagbaga,
iti wagas a di impagpagarup da Sol ken El Balo…
28 Dagiti Bannatiran iti Bantay Maoac-oacar (34)/ Lalo a
paggagarennakayo ‘toy nobela a komiks ni Joel B. Manuel!
30 Tres Muchos (15)/ Lallalo pay ‘toy nobelak, a, kuna met ni Juan
Al. Asuncion!

KOLUM
14 Dear Judge/ Itultuloy ni retirado a Judge Vivencio S. Baclig
a sungbatan ti saludsod: Ania kadi ti paggidiatan dagiti krimen a
theft ken robbery?
18 TIPS/ Digo ti Manok Kontra Panateng ken Trangkaso/ Kasano
ti Umno a Panangtaripato iti Alahas?/ Napintas a Buok, Kayatmo?
19 Dear Doc/ Ti maudi a paset ti sungbat da Doc Gener ken Doc
Lorna iti surat ni Boy Immune System 2011 a mangsalsaludsod no
ania ti relasion ti resistensia ken ti immune system, ken no kasano
a mapapigsa ti immune system.
33 Okeyka, Apong/ Ayandan Dagiti Tamaraw?
39 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii/ Ammuem no apay a no
dadduma a paw-itannaka ni antim nga agnanaeden idiay Hawaii iti
poloshirt, “Made in the Philippines” met gayam…
44 Padasem Daytoy, Kailian/ Hm, diak makapagtaraken iti adu a
baka ta awan met nalawa a dagak a pagbalinek a ranso, kunam?
Sungbatan dayta ni Apo Zac Sarian…
46 Ading Kosinera/ Ti resipe ti dragon fruit a pinangabak ti Divine
Word College of Laoag iti Umuna a Gunggona iti main dish
category iti Dragon Fruit Cookfest a naangay itay napan a bulan

PAGLINGLINGAYAN
24 Showbiz/ Pangsiripan kadagiti maar-aramid iti nariribuk ngem
nakaay-ayat a lubong ti showbiz…
48 Sinniriban/ Pabaknangem man ti bokabulariom, Kasinsin…
Amangan no dimo pay ammo ti kayat a sawen ti balikas
a “sanutan”…
48 Sapukas/ Paglinglingayan, pagpampanunotan, pakalawlawagan
ti nakullaapan a panunot…
48 Sudoku/ Kitaentayo man ti lalaingmo iti numnumero…
48 Aggarakgaktayo/ Amang a nasaysayaat ‘tay aggargarakgak
ngem ‘tay aglalaaw…

DADDUMA PAY
7 Ti Makunami/ Ania met ita ti makuna ti dadduma kadagiti
sumarsarungkar iti Facebook page ti Bannawag Magazine
maipanggep iti Bannawag?
15 Ti Kanta ni Nanang/ Sinurat ni Tony Antonio, dati a Provincial
Editor ti Manila Bulletin, kabsat a pagiwarnak ti Bannawag,
ken nagpapaay a presidente ti National Press Club of the
Philippines. Apay ngata a kunkuna ‘toy i-Piddig, I.N. a beterano a
periodista nga agindeg itan iti America: “Adda dagiti rabiik ditoy
ganggannaet a pagilian a ti kanta ni nanangko, agtultuloy nga
agal-allangogan iti panunotko; kas man maysa a misterioso nga
inkantasion…”
17 Siled ti Kararag/ Napadasanyo kadin ti timmakder iti nasantoan
a daga? Nakastrekkayo kadin kadagiti dadakkel a pagdaydayawan
a kas iti Katedral ni San Pablo sadiay London, Basilika ni
San Pedro sadiay Roma, wenno iti National Cathedral sadiay
Washington D.C?
21 Tao, Lugar, Pasamak/ Hm, amangan no adda kabagiam a
nairaman ti ladawanna itoy a benneg…
22 Kampeon Dagitoy Mannala a Filipino!/ Lugayantayo ti Halili-
Cruz Dancers, Grand Slam Winner iti 13th Asia Pacific Dance
Competition a naangay idiay Bangkok!

23 Pasayaaten ti Matematika ti Panagpanunot/ Napateg ti
matematika iti inaldaw-aldaw a panagbiag. Ngarud, ti tunggal
maysa kadatayo, ubing man wenno nataengan, nasken a maaddaan
iti kasapulan a kabaelan a mangaramat kadagiti panglakagan iti
matematika…
35 Txtm8/ Sukat dagiti penpal da Apong Baket ken Apong Lakay.
37 Ti Gasatmo Ita a Lawas/ Pangsiripan iti dumteng a naimbag a
gasat—ken tapno masaganaan ti mabalin a dumteng nga allawig iti
biag.
38 Ammuem Pay Dagitoy/ ‘Tay nayon nga ammo, dakkel a
bentahem ngem ‘tay di nanayonan ti ammona, di ngamin?
40 Nagmula ti Faire iti “Kayo ti Tawid ni Ilokano”/ Kas maysa
a pammaneknek iti pannakikaykaysa ti maysa a pagadalan
a sekundaria iti Tanap ti Cagayan iti nailian a tignay iti
pannakataginayon ti aglawlaw ken pannakaitandudo ti kultura,
nagmula itay nabiit ti Santo Niño National High School, Santo
Niño, Cagayan iti maysa a patubo nga akasia (Samanea saman) iti
paraangan ti pagadalan.
47 McDollibee, Kdp./ Ladladawan a makapaisem.

SILAW



DAGITI TIMMABUNO, NAGLEKTIUR KEN NANGIDAULO ITI SEMINAR itay Hulio 23, 2011 nga inangay ti Sanggir dagiti ILokano nga Awardee-Writers, Inc. (SILAW) iti Municipal Session Hall ti Alicia, Isabela babaen ti tulong ni Mayor Cecilia Claire ‘Jeng’ N. Reyes. Nakatugaw manipud iti kanawan: Angelito A. Fernandez, Assistant Principal ti Dalton Academy ken kameng ti GUMIL Isabela; SILAW BOD Ariel A. Tabag, Poetry ken News Editor ti Bannawag ; SILAW BOD Rogie C. Baysa, kolumnista ti Cagayan Valley Times; SILAW Treasurer Mindo N. Aquino, Editor ti DENR Kalikasan Updates; SILAW Chairman Baldovino Ab. Valdez, retirado a Director III ti DILG, ken dagiti propesor, instruktor ken estudiante a nakipartisipar iti seminar manipud kadagitoy sumaganad a pagadalan iti nasao nga ili: Philippine National University, Dalton Academy, School of Our Lady of Atocha, Rizal Region National High School, Palayan Regional National High School, ken Alicia Vocational High School. Karaman pay iti seminar dagiti empleado ti munisipio a kas ken ni Engr. Felino Fabro Jr. (nakatakder iti likud, maikatlo iti kanawan).

(Naipablaak iti Bannawag, Agosto 22, 2011 a bilang.)

UP Baguio Talastasan



INANGAY ti College of Arts and Communication (CAC), University of the Philippines Baguio ti Talastasan (“innuman” iti Iluko) ken ni Dr. Aurelio Solver Agcaoili iti University of Hawaii at Manoa. Naangay idi Agosto 5, 2011, 1-4 PM iti U.P. Baguio CSS Audio-Visual Room, aktibidad ti Unibersidad ti nasao a Talastasan a kas pangrambak iti Buwan ng Wika ken Kulturang Filipino itoy Agosto 2011. Napauluan ti lektiur ni Dr. Agcaoili iti "Cultural Nationalism and the Languages of the People of the Philippines: Towards a Theory and Practice of Liberatory Literacy and Education", dinar-ayan daytoy dagiti mangisursuro ken estudiante ti UP Baguio, ti publiko, ken dagiti kameng ti Board of Directors ti Nakem Conferences. Adda iti ladawan da, agpakanawan: dagiti graduate student ti CAC a da Efraim Domingo ken Julie Ann Mapalo; CAC Graduate Committe Head Ma. Rosario Florendo, Mr. Francis Macansantos, Dr. Agcaoili, CAC Dean Dr. Purificacion Delima, Talastasan Committee Chair Linda Grace Cariño, ken dagiti kameng ti CAC faculty a da Scott Saboy, ken Junley Lazaga.

(Naipablaak iti Bannawag, Agosto 22, 2011 a bilang.)

August 12, 2011

Makipagladingitkami…

Makipagladingit ti Bannawag iti ipupusay ni Rosalinda, 38, kaingungot ni mannurat Neyo Mario E. Valdez, idi Agosto 5 kalpasan ti pannakaidalitna gapu iti breast cancer.

Nakamassayag iti Malate Church, Manila, maidulin ti bangkay ni Rosalie, tubo iti Bauang, La Union ken Manila, itoy nga Agosto 13 iti Makati Cemetery.

Tallo a babassit pay nga ubbing, dua a lallaki ken maysa a babai (buridek), ti imbati ni Rosalie a manglinglingay ken ni Neyo, nga agturpos itoy umay nga Oktubre iti abogasia.

August 11, 2011

BALAY PARA ITI TUNGGAL KAAMAAN

BALAY PARA ITI TUNGGAL KAAMAAN. Indauluan ni Bise Presidente Jejomar Binay kas chairman ti Housing and Urban Development Coordinating Council (HUDCC) ti maika-8 a leg ti Pabahay Caravan a naisayangkat iti Fort Ilocandia Resort, Laoag City, Ilocos Norte idi Agosto 8-9. Kinunana nga adda sisasagana a P50 bilion a pundo ti gobierno para iti pannakaipatakder ti nalaka ti pategna a balay para kadagiti awanan pay iti natalged a pagtaengan. Babaen ti pannakitinnulong ti sektor pribado ken dagiti nadumaduma a gobierno a lokal (LGUs), kalikaguman ni Binay a maikkan amin a pamilia iti pagtaengan ket saanen a kasapulan nga agupada pay no mabalinda met ti makaipatakder iti kabukbukodanda a balay nga in-inut a baybayadanda iti nababa laeng a kantidad gapu ta adda met mailatang a counterpart dagiti LGUs babaen ti panangitedda iti natalged a disso para iti daytoy a housing project iti nadumaduma a paset ti pagilian. Iti ladawan, yaw-awat ni Bise Presidente Binay ken ni Mayor Joe Foronda ti Vintar, Ilocos Norte, ti plake ti pammadayaw para iti gobierno lokal ti Vintar, ti kaunaan nga ili iti Ilocos Norte nga addaan iti enhanced land use plan iti probinsia. (Ladawan ken teksto: Leilanie G. Adriano)

TESDA Salip iti Sarita, napawaywayan

Impakaammo ni Washington M. Agustin, regional director ti Technical Education and Skills Development Authority (TESDA) Region I, a napawaywayan ti inwayatna a salip iti sarita 2011 kas kiniddaw dagiti mayat met a makisalip ngem nagpangngaduada gapu iti ababa unay a panawen ti pasalip (Hulio agingga iti Agosto). Katinnulong ti TESDA ti GUMIL La Union iti pannakaiwayat daytoy maika-4 a pakontesna.

Kas immuna a nairakurak, itay Agosto 5 ti naituding a deadline ti panagipatulod kadagiti entries. Ngem nayalud-od daytoy iti Oktubre 28, 2011.

Kinuna pay ni Direktor Agustin nga agtalinaed ketdi ti tema ti salip a REAL DEAL, a ti kayatna a sawen ket silulukat ti TESDA agingga kadagiti makunkuna a grassroots nga adda essem ken pingetda a mangpadas a mangbangon iti masakbayanda babaen ti tulong ti TESDA.

Agatiddog ti pakisalip a sarita iti di nakurkurang ngem sangapulo a panid ngem di nasursurok ngem a panid. Nasken a naikompiuter.

Tallo a kopia ti ipaulod nga entry ket iturong daytoy iti Iloko Short Story Writing Contest Secretariat, Office of the Regional Director, TESDA Region I iti di naladladaw ngem Oktubre 28, 2011.

Dagiti premio: Umuna - P12,500 ken sertipiko; Maikadua - P8,750 ken sertipiko; Maikatlo - P6,250 ken sertipiko; ken tallo a Pangliwliwa a Gunggona a sag-P1,250 ken sertipiko. (Addaan iti 20% a VAT dagiti premio.)

Mapadayawanto dagiti mangabak inton Disiembre iti TESDA ROI iti San Fernando City, La Union.

Kontaken ti TESDA ROI iti telepono bilang (072) 242-7584 ken (072)888-3966; iti email tesda1_ro@yahoo.com. Wenno kontaken ti GUMIL La Union babaen ti e-mail-na, gumilaunion@yahoo.com.

(Naipablaak iti Bannawag, Agosto 22, 2011 a bilang.)

“Electronic cigarette,” delikado iti salun-at, kuna ti Dept. of Health

Nangiruar ti Department of Health Regional Office 3 iti ballaag iti publiko, nangruna kadagiti agsigsigarilio a kayatdan a liklikan ti nasao a bisio, mainaig iti panagusar iti e-cigarette wenno electronic cigarette.

Iti maysa a press statement, kinuna ni DoH Regional Office 3 Director Rio Magpantay a saan a nasayaat iti salun-at ti maysa a tao ti panagusar iti e-cigarette.

Kuna ni Magpantay a saan a makatulong ti e-cigarette a mangliklik iti panagsigarilio ken saan a natalged nga usaren.

Segun kadagiti aglaklako iti e-cigarette, ti baro a gadget ti umno kadagiti mannigarilio a kayatdan a liklikan ti nasao a bisio gapu ta maibilang daytoy a “nicotine-free” ken kunada nga addaan iti e-juice a maibilang nga organiko.

Inlawlawag ni Magpantay a nupay di agipug-aw iti asuk ken addaan iti angot a kas iti pudno a sigarilio, addaan ti iruruar daytoy a vapor (alingasaw) ti e-cigarette kadagiti makasabidong a kemikal a mabalin a mangipaay iti kanser iti tao.

Tunawen ti e-cigarette ti maysa a likido a nicotine solution manipud iti maysa a disposable cartridge, a mangpaltuad iti alingasaw a susopen ti mannigarilio.

Masindian ti e-cigar iti ungto daytoy, ket no masusop, adda agrissik iti ungto daytoy isu nga aglanglanga a pudno a sigarilio.

Agdama a mailaklako ti e-cigarette kadagiti tiendaan iti Quiapo ken Divisoria iti Manila ken kadagiti dadduma pay a shopping mall iti Kamanilaan iti P350-P750 ti maysa. Mapan met a P15 ti refill a liquid solution ket makaited daytoy iti alingasaw agingga iti 200 a susop.

(Naipablaak iti Bannawag, Agosto 22, 2011 a bilang.)

Uray dagiti kapote, makasabidongdan?

Binallaagan ti EcoWaste Coalition itay lawasna dagiti nagannak ti panagannadda iti igagatangda iti kapote para kadagiti annakda itoy a panagtutudo.

Segun ken ni Thony Dizon, coordinator ti EcoWaste, naduktalan nga addaan iti imet a makasabidong a kemikal ti sumagmamano a mailaklako a kapote.

(Naipablaak iti Bannawag, Agosto 22, 2011 a bilang.)

Nars a Filipino, mabalin nga awatento ida ti Sweden

Mabalin a maluktan ti gundaway kadagiti Filipino a nars a makapagtrabaho iti Sweden kalpasan a nakipagkita ni Bise Presidente Jejomar Binay kadagiti opisial ti nasao a pagilian iti apagtapog daytoy a bulan.
Tinaming da Binay ken Speaker of Parliament Per Westerberg ti kasasaad dagiti Filipino sadiay ken ti posibilidad ti panangala ti Sweden kadagiti nars a Filipino.

(Naipablaak iti Bannawag, Agosto 22, 2011 a bilang.)

August 10, 2011

BANNAWAG Agosto 22, 2011



SARITA
2 Baket Susan/ Norberto D. Bumanglag, Jr./ Ania ti mapasamak iti nagbaetan ti agassawa no mangrugi metten nga agpukaw ti lagip ti maysa kadakuada?

NOBELA
12 Dagiti Pundador (15)/ Prescillano N. Bermudez/ Naslag nga Aribai ti Tanap, gubuay-anep singin a kallidna/ Dayag dagiti pundador, sabong nga ingget banglona!
18 Batibat iti Lubong (41)/ Jovito F. Amorin/ Natagtagainep manen ni Adel dagiti burangen. Agtaray ti kunana ngem di met makakuti. Ket linengngesen ti lalaki a burangen!
34 El Guapito (30)/ Dionisio S. Bulong/Ay, masadsadut a sipsipat ti naipasabat ken ni Mandy idi yam-ammo ti ring announcer!

DANIW
6 Iti Daytoy a Sardam/ Leilanie G. Adriano/ Iti daytoy a sardam/ A maisupadi kadagiti naglabas a sardam/ Maugasan manen / Ti sumsumga nga alsong…
10 Iti Alimpatok ti Maika-65 a Turod/ Fernando B. Sanchez/ Agin-intek dagiti nabannog a matak/ Iti alipaga ti lumlumnek nga init/ Iti laud: agdappuor, wen, / Dagiti danapidip ti sipnget…
20 Gapu Ta Mangrugiak Manen/ Joy O. Dilan/ Dimtengka ket siniluam daytoy pusok/ Nagpaibaludak kadagita a takiag/ Nagkinnarita iti agnanayon/ Ket sika ti nagbalin a kaipapanan ‘toy biagko…
36 Arimpadek/ Jonathan B. Torricer/ Ita nga in-inut a runrunotenen ti lipat dagiti arimpadek/ Agsarsaragasag, nakusnaw dagiti nabatbatin a tugot/ A naikanawak nga alawen idi pumanawka/ Diakon maanninawan murdong 'ta alintataom…

SALAYSAY
8 Ti Lamisaan ni Piskal Quezon ken Siak/ Guillermo R. Andaya/ Puling iti mata ti nangyariganna iti nadatnganna a bassit a lamisaan. Gayam…
14 Dayaw ni Ilokano iti Hawaii: Ni Lydia ken ti Anakna nga State Representative/ Artemio C. Baxa/ Uray pay dagiti kayo a nagtubo laeng kadagiti nanumo ken natikag a lugar, maaddaanda met kadagiti bulong a makalinong ken bunga a makabang-ar…
42 Adut’ Maapit Kadagitoy a Barayti ti Kahoy/ Reynaldo E. Andres/ Manipud iti 15 a tonelada iti kada ektaria, mabalinmon ti makaapit iti agingga iti 55 a tonelada…


KOMIKS
26 Miks & Tiks/ Ania ngata manen a kalokuan ti inaramid da Miks, Sol ken El Balo ta napalalo a suron kadakuada dagiti padada a pasahero iti dyipni?
28 Dagiti Bannatiran iti Bantay Maoac-oacar (33)/ Tallo a bioleta nga alipugpog ti nangdarup ken ni Lakay Artin…
30 Tres Muchos (14)/ Iggem ni Annu ti medalion a ‘yan ti palimed no kasano a maiturayan da Adon ti lubong. Ngem ania ti napasamak iti medalion nga ik-ikutan ni Annu?

KOLUM
16 Dear Judge/ Ania ti Theft? Ania ti Robbery?
21 Dear Doc/ Segun kadagiti panagadal, apektaran ti stress wenno panakaburibor wenno kinaliday ti pisikal a bagi ken pakapsutenna ti immune system.
33 Okeyka, Apong/ Mangan iti mula ti dangandangan (caterpillar), ngem ti nakadadaeg a kulibangbang a pagbalinan daytoy, saan a mangdangran; ketdi nalaing a pollinator wenno mamagtultuloy iti puli dagiti agsabong a mula.
39 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii/ Adda nalaad a buya iti makanigid a pingping ti Paraiso nga Estado, Kapid─dagiti dalingding a nayampir iti alad wenno diding a sementado kadagiti pasdek iti Ala Moana ken Waikiki a kangrunaan nga apar dagiti turista. Dagita a dalingding ti pagturturogan dagiti awanan iti pagtaengan. Dita metten ti kosinada.
41 TIPS/ Agsagsagabaka Kadi iti UTI?/ Kasano ti Nasamay a Panangdalus iti Hairbrush?/ Aniat’ Pamay-am iti Timmangken a Durek?
44 Padasem Daytoy, Kailian/ Adu a pagimbagan ti masagrap ti asino man nga agatendar iti Agri-Kapihan. Padasenyo tapno mapaneknekanyo…
46 Ading Kosinera/ Kastoy ti agaramid iti miki noodles…

PAGLINGLINGAYAN
24 Showbiz/ Nadaeg ti Okasion no Adda ti Euro Clydon ken Dancing Babies!
47 If You Satisfy, Kdp./ Hm, sigurado a makaisemkayo kadagitoy a ladawan!
48 Sinniriban/ Pangpaadu iti bokabulario…
48 Sapukas/ Paglinglingayan, pagpampanunotan…
48 Sudoku/ No dimon makuenta no manot’ utangmo, ipakapetmo ditoy ti lalaingmo iti numero…
48 Aggarakgaktayo/ Kas itay kunadan, nasaysayaat ‘tay agkatkatawa ngem ‘tay nakamirduot…

DADDUMA PAY
7 Ti Makunami/ Aniat’ makunada iti salaysay ni retirado a Judge Joven F. Costales nga, “Ay, Diak Kayaten ti America!”
17 Tao, Lugar, Pasamak/ Hm, baka nairaman ditoy ti ladawam…
19 Siled ti Kararag/ No adda depekto ti pisikal a bagim, ania itan ti aramidem?
22 Panangisuro iti Ekolohia: No Rugitam ti Waig, Ania ti Mapasamak?/ Saan laeng a para kadagiti mangisursuro daytoy; para kadatayo amin a nabiag…
23 “Dayaw 2011,” rambakan ti NCCA Idiay Davao/ Parambak dagiti kakabsat a kakatutubo iti sibubukel a Filipinas…
35 Txtm8/ Awanen ti penpal column, dakayo met…
37 Ti Gasatmo Ita a Lawas/ Amangan no dumteng kenka itan ti suerte; ngarud, nasken a saganaam tapno saankanto a makmaklaat…
38 Ammuem Pay Dagitoy/ Bonus a pakaammo dagitoy; awan mapukawmo no maammuam; addanto pay maipadamagmo kadagiti kakaarrubam nga awan igatangda iti Bannawag…
40 “Buto ni Angalo”: Aprosam Bareng Agsikogkan/ No adda Fertility Stone iti Hawaii (masarakan iti Oahu), adda met iti Kailokuan—no sadino, maammuanyonto. Ket amangan no nabilbileg pay…

August 5, 2011

HOBWAL CREATIVE WRITING WORKSHOP




HOBWAL CREATIVE WRITING WORKSHOP. Inangay ti Ubbog Cordillera Young Writers, Inc. ti Hobwal Creative Writing Workshop idi Hulio 3, 10 ken 17, 2011 iti Benguet State University College of Arts and Sciences Little Theater, La Trinidad, Benguet. Nakitinnulong ti Humanities Department of the College of Arts and Sciences, Benguet State University, daytoy a proyekto ti umuna a creative writing workshop nga inwayat ti Ubbog nga idauluan ti presidentena a ni Sacha Garah K. Weygan, ken ti workshop coordinator a ni Junley L. Lazaga, mannurat iti Bannawag. Karaman iti workshop ti pannakakritikar dagiti daniw ken ababa a sarita dagiti sangapulo a Workshop Fellow, lektiur ken panagsisinnukat iti kapanunotan, panagsanay iti panagsurat, ken ti Fellows' Afternoon. Nagpaay a resident panelist da Grace Celeste T. Subido ken Scott M. Saboy, idinto a nagpaay a guest panelist da Monica S. Macansantos, Francis C. Macansantos, Frank Cimatu ken Jennifer Patricia A. Cariño. Balikas nga Ifugao (Tuwali) ti Hobwal a subbual ti kayatna a sawen iti Iluko (Ilokano).

(Naipablaak iti Bannawag, Agosto 8, 2011.)

August 3, 2011

Dua a mabigbig nga Ilokano a mannurat, padayawan ti UMPIL inton Agosto 27

Dua a mararaem a mannurat nga Ilokano, da Crisostomo M. Ilustre ti La Union ken Herminio S. Beltran Jr. ti Pangasinan, ti karaman kadagiti innem a mannurat a maipaayan iti Gawad Pambansang Alagad ni Balagtas manipud iti Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (UMPIL) gapu iti naisangsangayan a naaramidanda iti tay-ak ti literatura iti pagilian. Para iti Piksion iti Iluko ken ni Ilustre; Daniw iti Tagalog met ken ni Beltran.

Mannurat iti makapakatawa a sarita, mabigbig pay ni Ilustre a kas “Ama ti Drama iti Radio iti Iluko”. Isu met laeng ti akinputar iti nalatak agingga ita a radio drama a “Doming, Doming Mabalin Amin”.

Mabigbig met a mannaniw iti Tagalog ni Beltran, malaksid a maibilang met kadagiti mabigbig a mannaniw iti bukodna a pagsasao nga Iluko.

Maipaay ti nasao a pammadayaw bayat ti maikatlo nga aldaw ti UMPIL Pambansang Kumperensiya nga addaan iti tema a “Si Jose Rizal Bilang Manunulat” a maangay iti Agosto 25-27, 2011 iti Pulungang Recto, Bulwagang Rizal, Unibersidad ti Filipinas, Diliman, Quezon City.

Malaksid iti pannakapadayaw dagiti nasao a mannurat, tampok iti umuna a dua nga aldaw ti nasao a komperensia ti panagsarita dagiti mabigbigbig nga autoridad iti literatura, historia, ken lengguahe.

Malaksid iti nasao a pammadayaw, ipaay pay ti UMPIL ti Gawad Pedro Bucaneg kadagiti naisangsangayan a gunglo a mainaig iti literatura ken Gawad Paz Marquez Benitez para kadagiti naisangsangayan ti gapuananda a mannursuro iti literatura.

Yendorso ti Commission on Higher Education (CHED) ken Department of Education (DepEd) ti nasao a komperensia. Para kadagiti interesado a dumar-ay, umawag ken ni Eva Cadiz (02) 922-1830 wenno ken ni Eilene Narvaez (02) 924-4747; wenno ag-email iti umpil2011@yahoo.com.

(Naipablaak iti Bannawag, Agosto 15, 2011 a bilang.)

Miting ti GUMIL I. Norte, mayalud-od iti Agosto 21

Nayalud-od ti general membership meeting ti GUMIL Ilocos Norte manipud iti Agosto 14 iti Agosto 21 ken maangay daytoy iti pagtaengan ni Mr. Carlos S. Sumaoang iti Brgy. 21, Apaleng, Bacarra, Ilocos Norte.
Kinuna ti presidente, ni Mrs. Elizabeth M. Raquel, nga adunto ti mapagpapatangan iti miting nangruna dagiti proyekto ti gunglo iti 2011. (LGA)

(Naipablaak iti Bannawag, Agosto 15, 2011 a bilang.)

Naiwaksi ti darum kontra ken ni Taruc

Imbasura ti Regional Trial Court, Second Judicial Region, Branch 16 iti Ilagan, Isabela ti darum nga arson kontra ken ni dati a mayor ti Buguey, Cagayan, Ignacio M. Taruc, Jr., itay nabiit.

Iti desision ni Executive Judge Isaac R. de Alban a napetsaan iti Mayo 4, 2011, kinunana a kalpasan ti naiget a panangamiris ti korte kadagiti ebidensia a naipresenta kasta met dagiti nadakamat a linteg a nainaig iti kaso, awan ti nakita ti pangukoman a natibker a gapu ti pannakaipauli ti darum a maisupiat ken ni Taruc ta nakapsut ti kaso a naibatay iti affidavit da Joel Sumer, Jack Dumaual ken Romeo Taloza. Kinuna pay ti pangukoman nga awan ti sabali pay nga ebidensia ti prosekusion a mangiraman iti akusado iti nasao a krimen.

Babaen ti rekord ti kaso, indarum ni Vicente Unida, Jr.. general manager ti Penaranda Plants Trading ni Ignacio M. Taruc, Jr. iti Destructive Arson a kangrunaan a nakaibatayanna ti palawag ni Joel Sumer nga inaramidna idi Setiembre 3, 2009. Iti palawag ni Sumer, kinunana a sisasango idi ibilin ni Taruc ken ni Ronald Gonzaga ti pannakapuor ti plantasion ta daytoy ti pagtataudan ti pundo dagiti kalabanna iti politika.

Naipauli ti darum iti krimen a destructive arson kontra ken ni Taruc idi Marso 15, 2010 iti Regional Trial Court ti Cagayan, Branch 8, Aparri, Cagayan iti babaen ni Judge Conrado Manaois. Nupay kasta, indawat ni Taruc, babaen ti abogadona, iti Korte Suprema a mayakar ti panagusig. Idi Setiembre 6, 2010, nangipaulog ni Judge Conrado Manaois iti order, kas mainugot iti pakaammo ti Second Division ti Korte Suprema (A. M. No. 10-6-177-RTC; Re: Change of Venue) a naipaulog idi Hulio 21, 2010, a mangpayakar iti sibubukel a rekord ti kaso iti Executive Judge ti RTC, Ilagan, Isabela, a nakaituloyan ti panagusig ken nangyetnag iti nasao a desision a nangibasura iti darum kontra ken ni Taruc.

Tubo iti Pattao ken dati a mayor ti Buguey, Cagayan, napinget ni Taruc a mangikamkampania iti pannakasaluad ti environment kontra kadagiti aramid a makadadael iti nakaparsuaan.

(Naipablaak iti Bannawag, Agosto 15, 2011 a bilang.)

Most wanted iti Rehion Uno, natiliw ti CIDG

Natiliw dagiti kameng ti Criminal Investigation and Detection Group (CIDG) iti Ilocos Sur ti dua a top most wanted iti Rehion Uno itay Hulio 16, 2011.

Innaganan ni P/Chief Insp. Arbel Mercullo, hepe ti Ilocos Sur Criminal Investigation and Detection Team, ti natiliw a ni Manuel Rivera y Murao, 43, ken tubo iti Bangar, La Union.

Kinuna ni Mercullo a wanted ni Rivera gapu iti kaso a double murder ken dua pay a sabali a kaso ti murder.

Nagtitinnulongan ti CIDT Ilocos Sur, CIDT La Union nga indauluan ni P/Chief Inspector Helson Walin, ken ti Ilocos Sur PPSC ti team ti pannakatiliw ni Rivera iti Siudad ti Baguio a paglemlemmenganna. Natiliw met kalpasanna ti kaduana a ni kailianna a Francisco Maganis.

Kinuna ni P/Chief Inspector Mercullo nga agpada dagiti dua a kameng ti maysa a private armed group.

Mainaig itoy, kinuna ni Ilocos Sur Provincial Director P/Senior Supt. Reynante G. Partible nga ad-adda pay a mapabileg ti kampania ti polisia iti Ilocos Sur nangruna iti OPLAN PAGTUGIS (campaign against wanted persons), OPLAN SALIKOP (campaign against syndicates/organized crime group). Ken OPLAN PAGLALANSAG OMEGA (campaign against private armed groups & loose firearms) tapno ad-adda pay a mapaksiat iti kriminalidad iti probinsia. (EBC)

(Naipablaak iti Bannawag, Agosto 15, 2011 a bilang.)

Nagaget nga Ubing




NAGAGET NGA UBING. Nupay nasukir ken napigpigsa ngem isuna, ikarkarigatan pay laeng ni ubing a Jayward Bisaya ti Baybayabas, Santiago, Ilocos Sur a guyoden ti kaldingna iti dayta nga aldaw ti Sabado (Hulio 30) tapno yaponna sakbay nga agtinnag ti bayakabak. (Mancielito S. Tacadena)

(Naipablaak iti Bannawag, Agosto 15, 2011 a bilang.)

BANNAWAG Agosto 15, 2011




SARITA
2 Taraqui
Ariel S. Tabag

NOBELA
8 Dagiti Pundador (14)
Prescillano N. Bermudez
16 Batibat iti Lubong (40)
Jovito F. Amorin
34 El Guapito (29)
Dionisio S. Bulong

DANIW
6 2 a Soneto iti Daguyemyem ti Dagem
R. Vadil Aragon
36 Dayta Silawmo
Elizabeth M. Raquel
40 Kadagiti Di Makaay-ayo nga Amarilio a Papel
Rosalie V. Calpito

SALAYSAY
12 Daytoy Ngatan nga Ilokana ti Ur-urayentayo nga Ombudsman?
Neyo Mario E. Valdez
20 Sentensia Wenno Absuelto?
Atty. Joven F. Costales
42 Ania ti Dalayap Kada Mabolo, Sir?
Leilanie G. Adriano ken Avelina Fe Camacho
44 Wen, Naganar ti Tabungaw No Panagtutudo
Reynaldo E. Andres

KOMIKS
26 Miks & Tiks
28 Dagiti Bannatiran iti Bantay Maoac-oacar (32)
30 Tres Muchos (13)

KOLUM
14 Dear Judge
19 Dear Doc
23 TIPS
33 Okeyka, Apong
39 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
41 Ading Kosinera
46 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN
24 Showbiz
48 Sinniriban
48 Sapukas
48 Sudoku
48 Aggarakgaktayo

DADDUMA PAY
7 Ti Makunami
10 Enter Do Not, Kdp.
15 Tao, Lugar, Pasamak
17 Siled ti Kararag
18 Champ!
Aileen R. Rambaud
22 Adut’ Masursuro ti Ubing nga Ammonat’ Agbasa
Florencio P. Belen
35 Txtm8
37 Ti Gasatmo Ita a Lawas
38 Ammuem Pay Dagitoy