December 30, 2014

Panaggabut iti Lasona



PANAGGABUT ITI LASONA. Ni Leilanie G. Adriano, Senior Reporter ti Ilocos Times, iti kalasonaan iti Brgy. Puritac, Pinili, Ilocos Norte. Mairaman ti Pinili kadagiti ili ti Ilocos Norte a paggapuan ti lasona-- ken bawang-- a dua kadagiti kangrunaan a produkto agrikultural ti probinsia. (Aileen R. Rambaud)

(Naipablaak iti Bannawag, Enero 5, 2015 a bilang.)



Manipud Kadagiti Editor: Ditay Liplipatan Dagiti Ubbing

Ni CLES B. RAMBAUD/Editor

ITI naminsan a panagawidko iti lugar a nakayanakak (Brgy. Puritac, Pinili, Ilocos Norte), adda nakasarsaritak nga ubing a kaanakak. (Kaanakak aminen nga ubbing idiay.)

“Is-istoriaandaka kadi da tatam ken nanam sakbay a maturogkayo iti rabii?” sinaludsodko iti daytoy ubing a babai nga adda iti Grade 3.

“Asino a tatak ken nanak, angkel?” sinaludsodna.

“Ay, da daddy ken mommy-m gayam,” kinunak. Hm, sabali gayamen ti awag dagiti ubbing kada tata (father) ken nanadan (mother). No saan a tatay ken nanay, papa ken mama.

“Saan, angkel,” kinunana.

“An’a ngarud ti ar-aramidenda?” sinaludsodko a medio makaunget ta apay a nagsapan a patayenda ti silawda? Idi dakami ngamin ti ubbing, sakbay a maturogkami, is-istoriaannakami ni tatak kadagiti nagkaadu nga istoria – a no nangal-alaanna, diak met sinalsaludsod idi. Kas koma iti daydi ubing a nalaing kano a mangan. Gapu iti kinalaingna a mangan ta maibusna ti sangakaldero nga innapuy idinto a lima laeng ti tawenna, ket umad-adu ti makanna iti panaglabas dagiti aldaw, madanagan da tata ken nanana ta amangan no maawanandanton iti kanen ket agbisin ken mataydanto amin. Isu nga iti laksid ti panangipatpategda iti ubing, nagtulagda nga agassawa a patayenda laengen ‘toy mannangan nga anakda. Ket kas nagtulaganda, intugot ti ama ti anakda idiay kabakiran. Nangpili iti ama iti nakadakdakkel a kayo, kas iti bagi ti nuang ti kadakkelna, sa pinukanna. Ket idi agtuangen, imbilinna iti ubing: “Isanggam dagiti imam iti kayo!” Ta ammona, sigurado a marim-it ti ubing. Ket idin ta nagtuang ‘diay kayo iti batog ti ubing, nagawid metten ti ama a napalalo ti ladingitna.

Ne, nalipatakon ‘tay kaanakak nga ubing. “Ania ngarud ti ar-aramiden da daddy-m ken mommy-m sakbay a maturogkayo?” daydiay ti sinaludsodko itay iti kaanakak.

“Agpe-Facebook-da, a, angkel,” kinuna ‘toy ubing.

“Hm,” indayamudomko. “Didakay is-istoriaan?”

“Ania nga is-istoriaan, angkel?”

“Ket uray ania ditan, a. Kas koma kadagitay istoria da…” Hm, awan met malagipko. “Kas koma, a, kadagitay istoria a para ubbing a mabasbasa iti Bannawag.”

“Ania ti Bannawag, angkel?” sinaludsodna manen ket dandani la ket ngarud narim-itkon ‘toy ubing. Nalagipko la ket ngarud ‘diay ama a napan nangpukan iti dakkel a kayo idiay bantay tapno marim-it ‘diay anakna a mannangan. Ngem sakbay met a malipatak daydiay nga istoria, wen, saan a narim-it ‘diay ubing. Ta anian a kigtot da tata ken nanana idi sumungad iti balayda a mangipukpukaw: “Tata, apay a pinanawannak?” Ta simmangpet ti ubing a baklayna ti kayo a kasla bagi ti nuang. Nga inaramidna a nakadakdakkel a tarampo idi agangay, a no aguddog, maginggined ti daga—a nagbutbutngan dagiti tulisan. (Ngem sabalinton nga istoria dayta.)

Ngem, ne, ammo man wenno saan ‘toy kaanakak ti Bannawag, nalagipko a nasayaat sa nga agpayso no saan a liplipatan ti Bannawag ti panagipablaakna latta kadagiti sarita a para ubbing a pakairamanan dagiti pabula kada mito ken leyenda (pasintawi) a nalaka a maawatan dagiti ubbing wenno mabalin a basaen dagiti nagannak sa istoriaendanto kadagiti babassit pay nga annakda.

Wenno nasaysayaat pay no dagiti mangisursuro a mismo ti mangistoria wenno mangipabasa kadagiti ubbing kadagitoy tangay gagangay met ad-addan sa nga isuda ti patpatien dagiti ubbing ngem da mommy ken daddy-da. Iti kasta, saan laeng a malinglingay dagiti ubbing, masursuroda pay ti agbasa. Ken babaen ti tulong ti mangisursuro, mayadal kadagiti ubbing dagiti napipintas nga ugali.

Ta akuentayo man wenno saan, no addan dagiti ubbing iti balbalayda, ti metten telebision ti mangag-agaw iti atensionda. Inton malpasda nga agbuya, agsapuldan kadagiti makan a napnapno iti taba a nakitada iti telebision. Wenno ar-arapaapenda ketdi ti innarem dagiti nauubing pay nga artista. Kayattayo ngarud a kasta lattan?

“Wen nga agpayso!” naisawang ti dilak ti napanunotko.

“Ania ti agpayso, angkel?” sinaludsod ‘toy kaanakak a langana ti nasdaaw.

“Makitamto!” kinunak a nangkuso iti buokna.

Isu nga adda ita daytoy nayon a mabalin a maibasa kadagiti ubbing wenno nayon a basaenda iti Bannawag malaksid iti “Dandaniw a Para Ubbing” (panid 48)— ti “Idi Un-unana a Panawen” (dita la bangir a panid).

Pangbusat met ti Bannawag iti tawen 2015 a karaman ti kari a di panangliplipat ti Bannawag kadagiti ubbing.

Ala, ngarud, naragsak a panagbasatayo amin!—O


(Naipablaak iti Bannawag, Enero 5, 2015 a bilang.)

Libro iti dandaniw ni Aragon, mayalnag iti “Tungtongan ti GMM”

Itultuloy ti GUMIL Metro Manila, ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Kamanilaan, ti proyektona a serye ti lecture-workshop a maawagan iti “Tungtongan” para kadagiti kameng ti nasao a gunglo ken asino man a mannurat nga Ilokano nga interesado iti literatura ken lengguahe ken dadduma pay a pakainaigan ti arte ken kultura nga Ilokano.

Maiwayat ti “Tungtongan 3” inton Enero 24, 2015 (1-3 PM) (nayalud-od manipud iti Enero 17) babaen ti panangsangaili da agkaingungot a retirado a Bannawag Editor Dionisio S. Bulong ken agdama a Tesorera ti GF ken GMM, Eden Cachola-Bulong iti 14 Ayungin St., Cadaing Village, Talipapa, Novaliches, Quezon City. Da met Bannawag Literary Editor Juan Al. Asuncion ken Roy V. Aragon ti agsarita maipanggep iti ababa a sarita ken daniw, kas panagsaganadda.

Tampok met iti “Tungtongan 3” ti pannakayalnag ti Bagi, libro dagiti daniw ni Roy V. Aragon.


(Naipablaak iti Bannawag, Enero 5, 2015 a bilang.)

Bassit a sueldo dagiti nurse, kayat a pausig ni Miriam

Kiniddaw ni Sen. Miriam Defensor-Santiago ti panangusig ti Senado iti report a nabababba ti sueldo nga aw-awaten dagiti nurse iti pagilian ngem iti nailanad a minimum wage.

Iti panangipila ni Santiago iti Senate Resolution No. 1058, kinunana a nasken a mangiwayat ti Senado iti imbestigasion tapno ammuenna no apay nga iti laksid ti kaadda ti Philippine Nursing Act of 2002 wenno Akta Republika Blng. 9713, umaw-awat pay laeng dagiti nurse iti nababa a sueldo.

Innayonna a nasken a mapalutpot ti panggep ti Philippine Nurses Association (PNA) a mangbuangay iti union dagiti nurse tapno addaanda iti bileg a makinegosasion maipanggep iti nangatngato a benepisio kadagiti pagtrabahuanda nga ospital, iti man gobierno wenno sektor pribado.


(Naipablaak iti Bannawag, Enero 5, 2015 a bilang.)

ENERO 5, 2015



SARITA
6 Dagiti Mata ti Maladaga
   Efren A. Inocencio
12 Ni Kabo Timot ken Dagiti Agkallaysa
    Benjamin M. Pascual

NOBELA
26 Dagiti Kulalanti ti Arapaap (15)
     Juan S.P. Hidalgo, Jr.
30 Upa ken Kawitan (7)
     Estela A. Bisquera-Guerrero

DANIW
27 Alleluia
     Roy V. Aragon
48 Dandaniw a Para Ubbing
     Roselyn C. Campano/Ariel S. Tabag

SALAYSAY
10 Sursuruentayo Koma ti Dumngeg
     Fr. Melchor B. Palomares
14 No Kasano a Mapaamo ti Naimbag a Gasat
     Jim P. Domingo
40 Napitas Daytoy a Pagpakan iti Kalding
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
17 Gayang ni Lam-ang (66)
20 Aritosan (116)
22 Miks & Tiks

KOLUM
15 Saludsodem ken ni Apo Hues
16 Dear Doc
32 Okeyka, Apong
34 TIPS
37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
38 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian
46 Haytek!

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 4 Tao, Lugar, Pasamak
 8 Manipud Kadagiti Editor
9 Idi Un-unana a Panawen
24 Naragsak a Maika-80 nga Anibersariom, Bannawag!
28 Siled ti Kararag
29 Nasken Met a Maawatam ti Ibagbaga ti Asom
31 Txtm8
33 Adda Kadi Autismo ti Anakmo?
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
39 Adda Kadi Met Laeng Pagilistaam a Kuaderno?

December 23, 2014

Kuna ti IMF: Panagsuek ti presio ti langis, padur-asenna ti sangalubongan nga ekonomia

Patien dagiti opisial ti International Monetary Fund (IMF) a saan a pakdaar iti igiginad ti panagdur-as ti sangalubongan nga ekonomia ti panagsuek ti presio ti langis no di ket pagilasinan daytoy ti isasantak ti ekonomia, nangruna kadagiti pagilian nga agpampannuray iti gatgatangenda a langis kadagiti sabsabali a pagilian.

Kastoy met laeng ti kapanunotan dagiti opisial ti US Federal Reserve ken ti European Central Bank. Kunada a ti panagsuek ti presio ti langis, makapasayaat kadagiti konsiumer ken kadagiti agparpartuat.

Sakbayna, adda dagiti ekonomista a mamati a pagilasinan ti panagsuek ti ekonomia ti dandani 40 a porsiento a bimmabaan ti presio ti langis iti sangalubongan a merkado ta bumasbassiten ti panagkasapulan iti langis.

Mainaig daytoy a pammati iti panagbatbatay dagiti ekonomista kadagiti napalabas nga ilalaka ti presio ti langis iti igigiddan met ti panagsuek ti ekonomia ti lubong.

Ngem sabali ti agdama a mapaspasamak, kas kuna dagiti ekonomista, ta dimmur-asen ti teknolohia iti panagkulukol iti langis, malaksid nga immadu ti langis nga aggapu iti Libya, ken adda pay ti mapapati a panggep dagiti dadduma a pagilian iti Middle East a mangipalaka iti produktoda a langis tapno mapaksiatda iti merkado dagiti dadduma a pagilian a pagtataudan ti langis.

Idi Hunio 20 itoy a tawen, mapan a US$114.55 ti sangabariles a crude oil (Brent crude oil). Ngem itay Dis. 15, nagbalinen a US$62.53.


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 29, 2014 a bilang.)

Paskuami Ditoy!



PASKUAMI DITOY! Naruay nga ubbing, agtutubo agraman nataengan ti agturturong iti sango ti kapitolio probinsial ti Ilocos Norte kalpasan a nasilawanti higante a Christmas tree ken ti ar-arakenda a kasla winterland a pagay-ayaman ken mabalin a pag-selfie-an dagiti aglabas. Kas nayon a pangawis kadagiti turista ken dadduma pay a bisita iti Ilocos Norte, kanayon nga agbaliw ti tema dagiti arkos iti sango ti kapitolio a mayataday iti selebrasion, kas ita a Paskua ken Baro a Tawen. (Leilanie G. Adriano)

(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 29, 2014 a bilang.)

Salip iti Daniw ti 13th RFAAFIL

Daniw a para ubbing ti mapagsasalipan iti 13th Reynald F. Antonio Awards for Ilokano Literature (2014-2015). Uray ania a tema ti trataren ngem nasken a maawatan dagiti ubbing nga agtawen manipud iti pito (7) agingga iti sangapulo ket dua (12).

Dagiti pagannurotan:

1. Silulukat ti salip kadagiti amin a mannaniw iti Ilokano (Iluko wenno Iloko).

2. Agatiddog ti daniw iti di ab-ababa ngem 20 a linia ken naikompiuter wenno naimakinilia iti maysa a panid ti bond paper. Mabalin a maysa wenno dua a daniw ti isalip ti tunggal mannaniw. Masapul nga orihinal ken di pay naipablaak iti uray ania a magasin, pagiwarnak wenno Internet ti isalip a daniw.

3. Nawaya ti mannaniw a mangsurat iti estilo wenno pannakasukog ti daniwna ngem nasken a para ubbing ti daniw a putarenna. Uray ania a tema ti trataren ngem nasken a maawatan dagiti ubbing nga agtawen manipud iti pito (7) agingga iti sangapulo ket dua (12).

4. Ti laeng parbo a nagan ti mannaniw ti agparang iti daniw. Nasken a mangusar iti agsabali a parbo a nagan no panggep ti mangisalip iti dua a daniw. Dua nga MS Word document files ti idatag babaen ti e-mail. Umuna: ti daniw a pakisalip. Maikadua: ti pudno ken parbo a nagan ken pakasaritaan ti biag ti autor.

5. Agbalin a kukua ti esponsor dagiti mangabak a daniw. Karbenganna pay ti mangedit ken mangipablaak iti Internet (www.rfaafil.com), magasin wenno periodikal a pilina, wenno mangilibro kadagitoy nga awan ti sungsungbatanna iti mannaniw. Agtalinaed ketdi ti copyright iti autor.

6. Dagiti gunggona: Umuna, P2,000.00 ken sertipiko; Maika-2, P1,500.00 ken sertipiko; Maika-3, P1,000.00 ken dua a consolation prize a sag-P500 ken sertipiko. Mabalin a mangabak ti mannaniw iti dua a premio. Mabalin pay a manayonan wenno maksayan dagiti gunggona depende iti pangngeddeng dagiti hurado. Maipaay met ti Reader’s Choice Award iti daniw a magustuan dagiti ubbing a readers.

7. Saan a mabalbaliwan ti pangngeddeng dagiti hurado malaksid no matakuatan kalpasanna a linabsingna ti Pagannurotan Bilang 2.

8. Mapadayawanto dagiti mangabak iti GUMIL Filipinas Annual Convention wenno iti pasken nga angayen ti RFAAFIL inton kalgaw ti 2015.

9. Ipatulod ti pakisalip babaen ti e-mail. Iturong iti admin@rfaafil.com ken rfaafil@hotmail.com.

10. Nasken a maipatulod babaen ti e-mail ti pakisalip iti di naladladaw ngem Enero 31, 2015. –O

Timpalak Uswag Darepdep ti KWF

Salip iti Literatura iti Ilokano Para Kadagiti Agtawen iti 12-17

Timpalak Uswag Darepdep ti KWF


Ipalagip ti Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) ti agtultuloy a panagawatna kadagiti entry para iti Timpalak Uswag Darepdep, maysa a salip iti literatura iti Filipinas ti KWF a para kadagiti agtutubo manipud iti edad 12-17.

Nagtaud ti nagan ti salip manipud iti Cebuano nga “uswag” a kayatna a sawen, “itandudo” ken iti Ilokano a “darepdep.” Maysa a wagas ti KWF daytoy a pangpaadu pay iti putar iti literatura kadagiti rehion babaen ti pannakairugi kadagiti agtutubo ti panagsurat iti nakayanakanda a pagsasao.

Silulukat daytoy a salip manipud iti Agosto 1, 2014 agingga iti Marso 2, 2015 kadagiti agtutubo a Filipino manipud kadagiti nadumaduma a rehion iti pagilian nga agtawen iti 12-17 sakbay ti Marso 2, 2015.

Agbaliwbaliw iti tunggal tawen dagiti kategoria a pagsasalipan-- sarita, daniw, drama iti maysa-a-parang, ket salaysay— ken iti maituding nga uppat a nakayanakan a pagsasao iti pagilian.

Para iti umuna a tawen (2014-2015) ti Timpalak Uswag Darepdep, maluktan daytoy kadagiti kategoria iti sarita ken daniw iti Ilokano (Bikol, Cebuano ken Meranaw dagiti sabsabali). Mapalubosan ti tunggal makisalip a mangidatag iti maysa a pakisalipna iti sarita ken maysa iti daniw, wenno mabalinna ti makisalip iti maysa laeng a kategoria a maysa laeng met nga entry ti idatagna.

Para iti kategoria ti sarita, agatiddog ti pakisalip iti di nakurkurang ngem 10 a panid ngem saan a nasursurok ngem 25 a panid a makiniliado wenno naikompiuter ken nasken nga adda kakuyogna a maysa a panid a synopsis.

Para iti kategoria ti daniw, koleksion dagiti daniw ti isalip a buklen ti di nakurkurang ngem 10 a daniw ngem di nasursurok ngem 15 a daniw.

Saanen a mabalin nga isalip ti nangabaken iti ania man a salip sakbay ti Marso 2, 2015.

Ti tunggal entry ket nasken a naka-PDF, doble espasio ti pannakaikompiuterna (malaksid iti kategoria ti daniw) iti 8-1/2” x 11” a papel, ken addaan iti margin a maysa a pulgada iti aglawlaw ti panid. Nasken met nga agsasaruno ti bilang dagiti panid ken mailanad iti tengnga ti footer ti tunggal panid. Agusar laeng iti font nga Arial wenno Times New Roman iti kadakkel a 12 pt.

Nasken met a maikarga iti narikpan nga atiddog a brown envelope dagitoy sumaganad a dokumento: (1) tallo a hard copy wenno ti naimakinilia wenno ti nai-print nga entry; (2) maysa a CD a nakailaonan ti digital copy ti entry iti porma daytoy a PDF ; (3) pormulario ti pannakisalip (mai-download iti KWF website wenno iti KWF Facebook); (4) pormulario ti pammalubos ti nagannak; ken (5) sertipikasion manipud iti prinsipal ti pagadalan para kadagiti estudiante wenno sertipikasion manipud iti punong barangay para kadagiti out of school youth. Nasken a manotarioan dagiti pormulario ti pannakisalip ken ti pormulario ti pammalubos ti nagannak. Ti laeng paulo ti pakisalip ken ti kategoria daytoy ti isurat iti envelope. Ipatulod daytoy iti: Lupon sa Gawad, 2F Gusali Watson, 1610 Kalye J.P. Laurel, Malacañang Complex, San Miguel, Lungsod Maynila.

Nasken a  maawat ti KWF ti/dagiti pakisalip sakbay wenno iti Marso 2, 2015, iti alas singko iti malem.

Umawat dagiti mangabak iti tunggal rehion iti medalia manipud iti KWF ken kadagiti sumaganad a premio a kuarta: Umuna Gunggona, P10,000; Maikadua a Gunggona, P5,000; ken Maikatlo a Gunggona, P3,000.

Pinal ken di mabaliwan ti ania man a desision ti Hunta Dagiti Hurado. Saan met a maisubli dagiti entry, nangabak man wenno saan, kadagiti nakisalip. Karbengan ti KWF ken ti kasinnarayna (ti Bannawag iti lengguahe nga Ilokano) ti umuna a pannakaipablaak dagiti nangabak nga entry nga awan ti royalty ti autor.

Para iti pormulario: http://docdroid.net/h2ho

Para iti pammalubos ti nagannak: http://docdroid.net/h2hn

December 18, 2014

DISIEMBRE 29, 2014



SARITA
6 Ni Ikitko a Santa Klaws
   Leah D. Manzano
12 Angin, Danum, Tapok, ken Bulong
    Fredelito Lazo

NOBELA
26 Dagiti Kulalanti ti Arapaap (14)
     Juan S.P. Hidalgo, Jr.
30 Upa ken Kawitan (6)
     Estela A. Bisquera-Guerrero

DANIW
27 Kari(t)
     Daniel L. Nesperos
48 Dandaniw a Para Ubbing
     Jobert M. Pacnis/Derick Marcel F. Yabes

SALAYSAY
10 Komusta Met ti Panagubing ni Jesus?
     Fernando B. Sanchez
14 New7Wonders Cities of the World: Balligi ni Ilokano ti Balligi ti Vigan
     Jim P. Domingo
40 Adtoy ti Bayrus a Pangpaksiat Kadagiti Arabas
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
17 Gayang ni Lam-ang (65)
20 Aritosan (115)
22 Miks & Tiks

KOLUM
 9 Dear Doc
15 Saludsodem ken ni Apo Hues
32 Okeyka, Apong
34 TIPS
37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
38 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian
46 Haytek!

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 4 Tao, Lugar, Pasamak
13 Salip iti Daniw a Para Ubbing ti 13th RFAAFIL
16 Ti Paskua a Diakto Malipatan
24 Iti Ilocos Norte: Nakipagrambak Met Dagiti Pagadalan iti Maika-80 nga Anibersario ti Bannawag
28 Siled ti Kararag
29 Apay nga Agtaul ti Aso?
31 Txtm8
33 Wanted: Nasayaat a Makipagili
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
39 Panangpabanglo iti Uneg ti Balay
45 Salip iti Sarita ken Daniw ti Timpalak Uswag Darepdep

December 14, 2014

Addan Pagtungo!



ADDAN PAGTUNGO! Kalpasan ti aluyo a nangidaknir kadagiti runo ken kayo iti aplaya ti Brgy. Bulala Norte, Aparri, Cagayan, dakkel a pagyamyamanan dagiti agindeg ta addan madadaan a pangaywanda. No nagagetka, kas itoy nailadawan nga ama, makalibreka iti pagsungrod iti sumagmamano a bulan. Dakkel a katulongan daytoy gapu iti kinanginan ti gas a pagluto. Naynay nga urnongen lattan dagiti agindeg ti kayoda iti aplaya ket in-inutenda a yawid daytoy. Saanda a pagdanagan ta natalekda nga awan ti agala iti dina urnong a kayo. (Jobert M. Pacnis)

(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 22, 2014 a bilang.)

December 13, 2014

Siudad ti Vigan, nairaman iti ‘Seven Most Wonderful Cities’

Opisial a naideklara itay nabiit ti Siudad ti Vigan a kas maysa kadagiti ‘Seven Most Wonderful Cities’ iti sangalubongan wenno ‘New7Wonders Cities’ babaen ken ni Bernard Weber, pangulo ti New7WondersFoundation.

Indeklara ni Weber ti resulta ti Seven Wonder Cities campaign itay Dis. 9 kalpasan a nabilang ti 100-milion nga online votes.

Dagiti dadduma a siudad a nairaman iti listaan ti New7Wonders: Beirut iti Lebanon, Doha iti Qatar, Durban iti South Africa, Havana iti Cuba, Kuala Lumpur iti Malaysia, ken La Paz iti Bolivia.

Napili dagiti New7Wonders Cities manipud iti 1,200 a siudad manipud iti 220 a pagilian.

Am-ammo ti Vigan, malaksid pay kadagiti sabsabali, gapu kadagiti kalsadana a naaramid kadagiti nagkauna a cobblestone ken kadagiti balay ditoy a nabangon pay idi panawen dagiti Kastila.

Malaksid iti pannakairaman ti Siudad ti Vigan iti listan ti New7Wonders Cities, indeklara pay sakbayna ti United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) a kas World Heritage Site.

Maysa a non-profit organization ti New7Wonders Foundation nga agisaysayangkat iti online voting tapno makapili kadagiti naidumduma a banag iti lubong nga aramid ti tao ken ti nakaparsuaan a rumbeng laeng a masaluadan a kas napateg a paset ti pakasaritaan.


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 22, 2014 a bilang.)

Libro dagiti sarita a para ubbing, nayalnag

Nayalnag ti libro a Dagiti Napili a Kapipintasan a Kabukbukodan a Sarita a Para Ubbing (Umuna a Libro) itay Disiembre 7, 2014 bayat ti maika-48 nga Anibersario ken Parambak iti Paskua ti GUMIL Metro Manila (GMM), gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Kamanilaan.

Impablaak ti GUMIL Filipinas ken GMM, natipon iti daytoy a libro dagiti sarita a para ubbing dagiti kameng ti GMM a da Cles B. Rambaud, Martin T. Rochina, Anna Liza M. Gaspar, Godfrey T. Dancel ken Mighty C. Rasing. Da Bannawag Editor Rambaud ken Ariel S. Tabag ti nangedit.
Para kadagiti interesado a maaddaan iti kopia, kontaken ti 0921-602-1938 (AST) wenno 0905-212-0273 (MTR).

1st Saniata Prize

Panggep ti Saniata Prize ti agbalin a maysa kadagiti paratignay dagiti mannaniw nga Ilokano nga agparnuay kadagiti baro a langa ti daniw nga Ilokano kabayatan met ti panagbigbigda kadagiti kannawidan a porma ti daniw nga Ilokano.

Marugian iti 2015, agbalin a tinawen daytoy a pasalip. Maipaayan iti pammadayaw a Hall of Fame ti makayalat iti tallo nga Umuna a Gunggona.

Dagiti Pagalagadan:
1. Maysa a daniw laeng ti idatag. Saan a makedngan ti tema, porma wenno kaatiddog ti isalip a daniw.

2. Masapul nga orihinal, di pay naipablaak, ken nakasurat iti lengguahe nga Ilokano wenno saan a naipatarus manipud iti sabali a lengguahe ti isalip a daniw. No matakuatan a nabalusingsing daytoy a pagannurotan, maibabawi ti gunggona ket maparitanto metten a makisalip ti autor iti ania man a pasalip ti Saniata Prize.

3. Deadline ti panangidatag: Pebrero 27, 2015. Ipatulod babaen ti e-mail ti pakisalip iti asseng.tabag@gmail.com iti subject a “1st Saniata Prize”

4. Masapul nga agusar iti nagan iti pluma (pen name) ti mannaniw. Iraman ketdi iti e-mail ti kompleto a nagan, numero iti selpon, ken adres ti pagtaengan wenno opisina.

5. Dagiti premio: 1st Prize: Php2,000.00 ken tallo a libro nga Ilokano; 2nd Prize: Php 1,200 ken dua a libro nga Ilokano; 3rd Prize: Php1,000.00 ken maysa a libro nga Ilokano.

6. Mapadayawan dagiti mangabak inton Abril 17, 2015 bayat ti kombension ti GUMIL Filipinas.

7. Makipagtagikua ti Saniata Prize kadagiti mangabak a daniw ket awan sungsungbatanna kadagiti mannaniw no bilang usarenna dagitoy iti ania man a wagas kas iti pannakaipabuya, pannakaipablaak iti magasin wenno libro, ken pannaipaskil iti social media. Agtalinaed ketdi ti copyright iti autor wenno mannaniw.

December 12, 2014

DISIEMBRE 22, 2014



SARITA
6 Sumganton iti Idadateng ti Paskua
Marichel E. Suguitan
12 Ngayed iti Lubong Dagiti Munmunieka
Guillermo R. Andaya

NOBELA
26 Dagiti Kulalanti ti Arapaap (13)
Juan S.P. Hidalgo, Jr.
30 Upa ken Kawitan (5)
Estela A. Bisquera-Guerrero

DANIW
27 Iti Yuumaymo a Kasla Balikas ti Daniw
Arnold C. Baxa
48 Dandaniw a Para Ubbing
Jobert M. Pacnis/ Rolando A. Seguro, Jr.

SALAYSAY
10 Apay nga iti Bethlehem?
Fernando B. Sanchez
16 “Agragsakka Itan, Lubong…”
Fr. Melchor B. Palomares
40 Agmulatayo Met iti Kapaskapas ken Sugodsugod
Reynaldo E. Andres

KOMIKS
19 Gayang ni Lam-ang (64)
22 Aritosan (114)
24 Miks & Tiks

KOLUM
9 Dear Doc
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
32 Okeyka, Apong
34 TIPS
37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
38 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian
46 Haytek!

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
2 Ti Makunami
4 Tao, Lugar, Pasamak
15 Awan Met La iti Kas iti Tinubong, Bibingka, ken Patupat
18 Kayatko ti Agtaraken iti Aso, Kunam?
28 Siled ti Kararag
29 Kasanon No Nasadut ti Empleado?
31 Txtm8
33 Ket Nagkallaysa da Mhar ken Lecey
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
37 Pagannurotan ti 1st Saniata Prize
39 Naragragsak ti Paskua No Awan Adu a Wara

December 6, 2014

Sabali Manen a Planta ti Angin



SABALI MANEN A PLANTA TI ANGIN ti nangrugi nga agandar itay laeng Nobiembre babaen ti North Luzon Renewable Energy Corporation a kadua met laeng ti kaunaan a naipasdek a wind farm iti kabangibang nga ili ti Bangui. Agbalor daytoy a pasdek iti US$200-M ket mabalin a makapataud daytoy iti 81 megawatts nga enerhia manipud iti angin babaen dagiti naikapet a duapulo ket pito (27) a turbina iti kabambantayan a paset ti Barangay Caparispisan (ngato). Sigud nga awan matatao iti daytoy a lugar ngem gapu iti pannakapasayaat dagiti kalsada ken napintas a buya iti likmut daytoy a planta, manamnama a mapagbalin pay daytoy a kas nayon nga eco-tourism destination iti Pagudpud. (Leilanie G. Adriano)


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 15, 2014 a bilang.)

“Top 10” a nagturpos iti public high school, agbalin nga eskolar

Maikkan iti scholarship kadagiti unibersidad ken kolehio ti gobierno dagiti umuna a10 a kangatuan iti puesto kadagiti agturpos kadagiti amin a public high school iti pagilian, kas maibatay iti linteg a pinirmaan ni Presidente Aquino.

Sagudayen ti Akta Republika Blng. 10684 nga am-ammo pay a kas Iskolar ng Bayan Act of 2014, maikkan dagitoy nga estudiante iti makatawen nga scholarship iti pilida nga unibersidad ken kolehio ti gobierno, agbatay iti pagalagadan iti admission dagitoy nga eskuela.

Kalpasan ti makatawen, agawatton ti student iti tulong babaen dagiti regular a financial assistance ken scholarsip program ti Commission on Higher Education (CHED) no la ketdi kualipikado daytoy.


(Naipablaak iti Bannawag

Salip iti Sarita ti 17th AMMAFLA

Inkeddeng dagiti mangimaton iti AMMA Foundation Literary Awards (AMMAFLA) a maituloy met laeng ti panagpasalipda iti panagsurat iti sarita, malaksid iti proyektoda a panangilibro kadagiti nangabak a sarita iti AMMAFLA.

Adtoy ti kompleto a pagannurotan ti Salip iti Sarita ti Maika-17 nga AMMA Foundation Literary Awards (AMMAFLA) nga imatonan da Amado ken Gloria Yoro, Francisco ken Aurora Ponce, ken Alfredo ken Cherry Quibol (agpapada nga agindegen iti Hawaii) a nairanta nga agpaay kadagiti agdadamo a mannurat iti Ilokano a “kas pangaron iti reggetda a mangpatadem pay iti plumada”:

1. Aggibus ti salip iti Marso 15, 2015.

2. Agpaay laeng ti salip kadagiti agdadamo a mannurat iti Ilokano. Iti daytoy a pasalip, maibilang nga agdadamo ti mannurat no awan pay ti naipablaak a saritana iti Bannawag. No adda man, di koma nasursurok ngem tallo ti naipablaakna agingga iti Dis. 15, 2014 a bilang ti nasao a magasin.

3. Siwawayawaya ti autor a mangpili iti topiko ti isalipna a sarita.

4. Agatiddog ti sarita iti 10-15 a panid iti short bond paper, naimakinilia, wenno saan, naikompiuter iti doble espasio (Times Roman Medium 12 pts. iti computer), ken adda espasio wenno margin a maysa a pulgada iti amin nga igid ti papel.

5. Maysa laeng a sarita ti mabalin nga isalip ti tunggal autor.

6. Nasken nga orihinal, di pay naipablaak wenno naadaw iti ania man a sinurat ti isalip. Nasken met a saan a naipatarus ti pakisalip manipud iti sabali a lengguahe ken nasken a bukod a putar ti autor ti pakisalipna.

7. Ti parbo a nagan ti autor ti agparang a naganna a kas autor ti sarita. Ipatulod ti pakisalip iti uppat a nadalus a kopia ken pakuyogan iti narikpan a sobre a naglaon iti pudno ken parbo a nagan ti autor, paulo ti pakisalip, kaudian a ladawan ken ababa a pakasaritaan ti biag ti autor, adres ti agdama a pagnaedan, agraman e-mail address ken numero ti selpon wenno telepono a mabalin a pakakontakan iti autor. Iti rabaw ti sobre, isurat ti paulo ti sarita ken parbo a nagan ti autor.

8. Ipatulod ti pakisalip babaen ti koreo wenno personal nga idatag iti daytoy nga adres: Short Story Writing Contest, 17th AMMAFLA, c/o Bannawag, Manila Bulletin Publishing Corp., Muralla corner Recoletos Sts., Intramuros, 1002 Manila. Nasken a maawat ti Bannawag ti pakisalip iti di naladladaw ngem iti Marso 15, 2015. Saan a mairaman iti salip ti entry a maawat kalpasan dayta a petsa.

9. Dagiti gunggona: Umuna a Gunggona, P10,000.00; Maikadua, P8,500.00; ken Maikatlo, P7,000.00. Maipaayan pay dagiti mangabak iti sertipiko ti pammadayaw. Adda met karbengan dagiti hurado a mangkissay iti bilang dagiti mangabak no awan ti makapatar iti bukodda a pagbatayan dagiti mangabak. Mabalinda met ti mangparnuay iti sabali a gunggona, no kasapulan.

10. Mapakaammuanto dagiti mangabak no kaano ken sadino ti pakapadayawanda. No met matakuatan a sinalungasing ti mangabak ti Pagannurotan Blng. 2 ken/wenno 6, maibabawi ti premiona ken mapawilanton a makisalip iti ania man a pasalip ti AMMAFLA.


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 15, 2014 a bilang.)

December 4, 2014

DISIEMBRE 15, 2014



SARITA
6 Niebe
   Reynald F. Antonio
12 Ipakpakaunakon ti Naragsak a Paskuam
     Gregorio T. Amano

NOBELA
26 Dagiti Kulalanti ti Arapaap (12)
     Juan S.P. Hidalgo, Jr.
30 Upa ken Kawitan (4)
     Estela A. Bisquera-Guerrero

DANIW
27 Maipasngayak a Sabali
      Jobert M. Pacnis
48 Dandaniw a Para Ubbing
     Ludilyn Ely F. Bravo/Rolando A. Seguro, Jr.

SALAYSAY
10 Apay Met a Kastoy ti Kinabaranan, Kunam?
     Virginia A. Duldulao, Ph.D.
24 “Tan-ok ni Ilokano,” Dayaw ti Kailokuan
      Leilanie G. Adriano
40 Baro a Wagas ti Panagabuno iti Papaya
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
17 Gayang ni Lam-ang (63)
20 Aritosan (113)
22 Miks & Tiks

KOLUM
 9 Dear Doc
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
32 Okeyka, Apong
34 TIPS
37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
38 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian
46 Haytek!

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 4 Tao, Lugar, Pasamak
15 Ti Karayan Cagayan ken Dagiti Ili ti Tanap
16 Salip iti Daniw a Para Ubbing ti 13th RFAAFIL
28 Siled ti Kararag
29 Tuladentayo Man ti Pusa
31 Txtm8
33 Ania Dagiti Rumbeng a Sapulem iti Maysa a Lider Estudiante?
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
39 Tapno Dika Marigatan iti Panangdalus iti Banio

December 1, 2014

Ar-arusip!



AR-ARUSIP! Siraragsak da agkabsat a Jethro ken Jiemil Anne S. Pacnis ti Brgy. Ammubuan, Ballesteros, Cagayan nga agburburas iti bunga ti ar-arusip (arusip kadagiti dadduma) a mula ni tatangda a ni Jobert M. Pacnis, mannurat ti Bannawag, iti abay ti balayda. Kasla bugnay daytoy a babassit a nabaknang iti bitamina C ken antioxidants a napateg iti pannakatagiben ti salun-at. Paggugusto dagiti agkabsat a ma-blender ti nasao a prutas a malaokan iti mansanas ken/wenno ubas. (Pammadayaw ni JMP)


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 8, 2014 a bilang.)

Eleksion ti SK, mabalin a maisanud iti Oktubre, 2016

Ad-adalen ita ti Kamara ti pannakaisanud manen ti eleksion ti Sangguniang Kabataan (SK) iti Oktubre, 2016 wenno sumagmamano a bulan kalpasan ti eleksion presidensial iti 2016.

Sakbayna, idi Oktubre 3, 2013, naipaulog ti Akta Republika Blng. 10632 a nangisanud iti eleksion ti SK a maangay koma iti Oktubre 28 iti dayta a tawen tapno maangay daytoy iti Pebrero 21, 2015.
Kinuna ni Capiz Fredenil Castro, chairman ti House committee pm Suffrage and Electoral Reforms, a nasken daytoy tapno maikkan ti Kongreso iti naan-anay a panawen a mangpanunot no ania dagiti enmienda nga iserrekda iti SK Law.

Nupay kasta, kuna met ni Kabataan Party-list Rep. Terry Ridon a ti Liberal Party ti adda iti likudan daytoy a panggep a pannakaisanud ti eleksion, kas paset ti panagsagsagana ti administrasion iti eleksion presidensial.

Innayon ni Ridon nga atapenna a ti pondo a para koma iti SK, mainayon laengen iti pondo a pagkampania ti Liberal Party.

Sagudayen ti Local Government Code, 10 porsiento iti total annual Internal Revenue Allotment (IRA) ti barangay ti automatiko a mapan iti SK.

Nupay ipawil ti RA 10632 ti pannakadutok dagiti baro nga opisial ti SK, sagudayen met ti Implementing Rules and Regulations ti paglintegan ti pannakabukel ti “Task Force on Youth Development” a kas sukat ti SK.

Ti met laeng Task Force, a dutokan ti konseho ti barangay, ti addaan iti karbengan a mangala iti 10 porsiento ti IRA ti barangay.


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 8, 2014 a bilang.)

Dap-ayan 2015 dagiti mannurat nga Ilokano: Abril 17-19, 2015

GUMIL Apayao, mabangon

Angayen ti GUMIL Filipinas, ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti sangalubongan, ti Dap-ayan 2015: Ti Maika-47 a Nailian a Kombension ti gunglo inton Abril 17-19, 2015 iti maikeddeng a lugar iti uneg ti Kamanilaan, babaen ti panagsangaili ti GUMIL Metro Manila, ken iti pannakitinnulong ti sumagmamano nga institusion a pribado ken ti gobierno.

Daytoy ti napagnunumuan iti GF Board Meeting a naangay itay Nobiembre 23, 2014 a sinangaili ni GUMIL Pangasinan President Fernando B. Sanchez ken ti pamiliana iti San Nicolas, Pangasinan.
Kas kinuna ni GF President Arthur P. Urata, Jr., tampok iti daytoy a kombension ti pannakapadayaw kadagiti mannurat a nangab-abak kadagiti pasalip, pannakayalnag dagiti libro nga impablaak ti gunglo ken dagiti kamengna, panagsisinukat iti kapanunotan mainaig iti pannakaipatungpal dagiti panggep ti gunglo para kadagiti mannurat nga Ilokano ken iti Kurditan Ilokano. Ken maangay ti eleksion ti GF.

Kadagiti amin a kameng ti GF ken dagiti chapter-na, makiuman kadagiti chapter president para iti advance a reserbasion ken dadduma pay a detalye a mainaig iti kombension. Kadagiti saan met a kameng pay ti GUMIL nga interesado a dumar-ay iti nasao a kombension, makiuman ken ni Ariel S. Tabag, presidente ti GUMIL Metro Manila, babaen ti e-mail: asseng.tabag@gmail.com
Iti sabali a bangir, maipakaammo nga inaprobaran ti GF Board ti pannakabukel ti GUMIL Apayao babaen ti panangyendorso ni GUMIL Cagayan president Dr. Freddie Pa. Masuli.

Kabayatanna, ipakaammo ti GF Awards Committee nga agawaten kadagiti nominasion para iti Pedro Bucaneg Award, Leona Florentino Award, ken Don Cornelio Valdez Award. Aggibus ti nominasion iti Pebrero 27, 2015. Para iti kompleto a pagalagadan dagiti nasao nga awards, ag-e-mail iti rvaragon@gmail.com wenno bisitaen ti balikasniilokano.blogspot.com. (RVA)


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 8, 2014 a bilang.)

Ti Makunami: Mayuna Koma Dagiti Agbasbasa

Ni NOEL C. LOPEZ
Cauayan City

MARAGRAGSAKANKAMI no adda aggibus a nobela iti Bannawag. Kayatna a sawen a maaddaankami manen iti baro a gundaway a makabasa iti baro a nobela a mangipaay kadakami kadagiti baro a pampanunot kabayatan ti panangpatpatugotmi kadagiti adbentura wenno pannakigasanggasat dagiti agakem.

Patienmi unay a saan a maikari dagiti  agbasbasa kadagiti atitiddog unay  a nobela. Iti agdama a taray ti panawen a kankanayon nga agkamkamakam  dagiti agbasbasa gapu kadagiti umad-adu a pakakumikomanda,  agmawmaw ti gagarda ken mapukaw metten dagiti suspense a kayat nga idasar ti nobelista no atiddog unay ti nobela.

Maysa ngarud a mangsuron, saan ketdi a manglinglingay, kadagiti agbasbasa dagiti atitiddog unay a nobela ket gapu iti daytoy a pannakasuron dagiti agbasbasa, isardengda metten a basaen dayta a nobela gapu iti pannakapukaw ti reggetda. Pagangayanna, kailala la unay ti panawen a binusbos dayta nga agbasbasa a nangirugi a nangbasa iti dayta a nobela.

Pagrebbengan ti mannurat ti panangipaayna kadagiti agbasbasa kadagiti makaguyugoy ken napnuan iti kaipapanan a babasaen. Dagiti koma agbasbasa ti kankanayon a pampanunoten dagiti mannurat, ania man a klase ti literatura,  saan a ti bukodda a pakalinglingayan. Dida koma aramaten ti panagsurat tapno laeng mapagustuan ti bukodda a pagduyosan.


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 8, 2014 a bilang.)


Maikapat a Pasalip ALVIYA iti Sarita

Ipalagip ti Secretariat ti ALVIYA Literary Foundation nga agawaten kadagiti sarita para iti Maikapat a Pasalip ALVIYA a naluktan bayat ti Nasional a Komperensia ti GUMIL Filipinas sadiay Cabicungan Inn, Claveria, Cagayan babaen ken ni Alex Vicente Yadao, esponsor ti salip ken pangulo ti foundation.

Dagiti pagannurotan:

1. Naluktan ti salip idi Abril 20, 2014 ket aggibus iti Pebrero 28, 2015.

2. Silulukat ti pasalip kadagiti amin a mannurat a makapagsurat iti Ilokano.

3. Nawaya dagiti mannurat a mangpili iti kayatda a tema ti sarita nga isalipda.

4. Agatiddog ti pakisalip iti 15-25 a panid iti short bond paper, nai-computer (agusar iti Times New Roman, Font Size 12) iti doble espasio ken addaan iti maysa a pulgada a kalawa a margin iti amin nga igid ti bond paper.

5. Maysa laeng a sarita ti mabalin nga isalip ti mannurat a makisalip.

6. Nasken a bukod a putar ti autor ti maisalip, saan pay a naipablaak iti ania man a magasin, saan pay a nangabak iti ania man a kita ti pasalip, ken saan a naipatarus manipud iti ania man a lengguahe.

7. Ti laeng parbo a nagan ti autor ti agparang iti manuskrito a maisalip. Pakuyogan ketdi ti entry iti narikpan a sobre a nakailanadan dagitoy: paulo ti sarita, parbo ken pudno a nagan, ababa a kabibiag ti autor, ken cell phone number. Saanen nga ipatulod iti e-mail ti soft copy ti impormasion a mainaig iti autor (ti linaon ti narikpan a sobre).

8. Nasken a maipatulod ti sarita iti dua a porma: a.) hard copy/printed copy, uppat a nalawag a kopia a maipatulod itoy nga adres: PASALIP ALVIYA, c/o Dr. Freddie P. Masuli, Cagayan State University, Sanchez Mira, 3518 Cagayan; ken b.) soft copy a maipatulod babaen ti e-mail iti daytoy nga e-mail account: freddie.padua.masuli@gmail.com.

9. Nasken a maawat ti Secretariat dagiti dua a porma ti pakisalip (hard copy ken soft copy) iti di naladladaw ngem alas 11:59 ti rabii ti Pebrero 28,  2015 (oras iti Filipinas).

10. Agtalinaed ti ania man a pangngeddeng dagiti hurado ken maisubli ti gunggona ti mangabak no maduktalan kalpasanna a sinalungasingna ti Pagannurotan Bilang 6. Awanto metten ti karbengan ti autor a makisalip kadagiti sabsabali pay a pasalip ti ALVIYA.

11. Agbalin a makipagtagikua ti ALVIYA Foundation kadagiti mangabak a sarita. Ngarud, kas iti autor, maaddaan ti agpasalip iti karbengan a mangipablaak kadagitoy mangabak a sarita iti ania man a wagas a kayatna karamanen ti elektroniko ken tradisional a wagas ti panagipablaak. Dagiti gunggona : First Prize, P15,000.00; Second Prize, P10,000.00 ken Third Prize, P8,000.00 ken tallo a pangliwliwa a gunggona a sag-P2,000.00.  Addanto met sertipiko dagiti amin a mangabak.

12. Maipakaammo dagiti mangabak a sarita iti umuna a lawas ti Abril 2015 ken mayawat dagiti premio kadagiti mangabak nga autor bayat ti GUMIL Filipinas National Convention iti Kalgaw 2015.


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 8, 2014 a bilang.)


Sarita a Para Ubbing, mapagsasalipan iti 13th RFAAFIL

Sarita a Para Ubbing ti mapagsasalipan iti 13th Reynald F. Antonio Awards for Iluko Literature (RFAAFIL). Uray ania a tema ti trataren ngem nasken a maawatan dagiti ubbing nga agtawen manipud iti pito (7) agingga iti sangapulo ket dua (12).

Dagiti pagannurotan:

1. Silulukat ti salip kadagiti amin a mannurat iti Ilokano (Iluko). Aggibus ti salip iti Enero 31, 2015.

2. Agatiddog ti sarita iti di nasursurok ngem 10 a panid. Maimakinilia wenno maikompiuter iti doble espasio iti regular bond paper size. Maysa laeng a sarita ti isalip ti tunggal mannurat.

3. Ti parbo a nagan ti maaramat iti manuskrito a pakisalip. Dua nga MS Word document files ti idatag babaen ti e-mail. Umuna: ti sarita a pakisalip. Maikadua: ti parbo ken pudno a nagan ken ti pakasaritaan ti biag ti autor, ken nasken a mangiragpin ti autor iti palawag no kasano, kaano ken no apay a nasuratna dayta a sarita. Saan ketdi a pagibatayan daytoy iti pannakapili ti saritana ngem mabalin a pakadiskualipikaanna.

4. Sarita a Para Ubbing ti suraten. Uray ania a tema ti trataren ngem nasken a maawatan dagiti ubbing nga agtawen manipud iti pito (7) agingga iti sangapulo ket dua (12).

5. Nasken nga orihinal, di pay naipablaak, di naadaw iti ania man a sinurat ken di pay nangabak iti ania man a salip iti panagsurat ti mabalin nga isalip.

6. Agbalin a kukua ti esponsor dagiti mangabak a sarita. Karbenganna pay ti mangedit ken mangipablaak iti Internet (www.rfaafil.com), magasin wenno periodikal a pilina, wenno mangilibro kadagitoy nga awan sungsungbatanna iti autor. Agtalinaed ketdi ti copyright iti autor.

7. Saan a mabalbaliwan ti desision dagiti hurado malaksid no matakuatan kalpasanna a linabsingna ti Pagannurotan Bilang 5. Iti kasta a panaglabsing, maibabawi ti gunggona ket saanto metten a mapalubosan ti autor a makisalip iti ania man a salip nga esponsoran ti RFAAFIL.

8. Dagiti gunggona: First Prize 5,000.00; Second Prize 4,000.00; Third Prize 3,000.00; Fourth Prize 2,000.00; Fifth Prize 1,000.00 ken mabalin a manayonan wenno maksayan dagiti gunggona depende iti pangngeddeng dagiti hurado. Addanto pay sertipiko a maited kadagiti mangabak. Maipaay met ti Reader’s Choice Award ken maysa a laptop computer iti sarita a magustuan dagiti ubbing a readers.

9. Mapadayawanto dagiti mangabak iti GUMIL Filipinas Annual Convention wenno iti pasken nga angayen ti RFAAFIL iti kalgaw ti 2015.

10. Ipatulod ti pakisalip babaen ti e-mail. Iturong iti admin@rfaafil.com ken rfaafil@hotmail.com.

11. Nasken a maipatulod babaen ti e-mail ti pakisalip iti di naladladaw ngem ti petsa a panaggibus ti salip.


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 8, 2014 a bilang.)

November 30, 2014

DISIEMBRE 8, 2014



SARITA
6 Paskua Manen, Perlas
   Romel A. Pascua
12 Sabong
   Fredelito L. Lazo

NOBELA
24 Dagiti Kulalanti ti Arapaap (11)
     Juan S.P. Hidalgo, Jr.
28 Upa ken Kawitan (3)
     Estela A. Bisquera-Guerrero

DANIW
19 Agbalin Manen a Paset Dagiti Bituen
     Cles B. Rambaud
25 Dul-os
      Ronnie E. Aguinaldo
48 Dandaniw a Para Ubbing
     Eduard G. Britos/ Jan Justin C. Rodriguez

SALAYSAY
38 Ania ti Serbi ti Bakawan?
      Armando D. Diga
16 Ania, Boying, Nagsaksakay ti Tao iti Dinosaur?
      Joel B. Manuel
40 Nasamay nga Abuno ti Tubbog ti Aragan
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
20 Aritosan (112)
22 Miks & Tiks

KOLUM
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
30 Okeyka, Apong
32 TIPS
35 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
36 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian
46 Haytek!

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 4 Tao, Lugar, Pasamak
 9 Ania, Aya, ti Dallot?
10 F. Sionil Jose: Puon ken Inspirasion
15 Maikapat a Pasalip ALVIYA iti Sarita
18 Salip iti Sarita a Para Ubbing ti 13th RFAAFIL
26 Siled ti Kararag
27 Agbiag ni Baboy!
29 Txtm8
31 Kinapateg ti Kultura: Saan Koma a Sabong ti Dila Laeng
33 Ti Gasatmo Ita a Lawas
34 Ammuem Pay Dagitoy
37 Kitkitaem Ngem Dimo Makita?

November 23, 2014

Kalawaan a Plantasion ti Organiko a Kape, Addan iti Piddig, Ilocos Norte



KALAWAAN A PLANTASION TI ORGANIKO A KAPE, ADDAN ITI PIDDIG, ILOCOS NORTE. No saan a basi, yawatandakanto iti kape dagiti taga-Piddig gapu ta mayus-usuaten ti agarup sangaribu ket pito gasut (1,700) nga ektaria a plantasion iti kape— 1,130 ektaria a para iti Robusta ken Barako nga agpada a kape iti patag idinto a 560 ektaria ti para iti Arabica a kape iti nangato a lugar a maimula iti Sitio Lammin iti Barangay Dupitac, kangatuan ken kalamiisan a paset ti nasao nga ili. Iti agdama, nakaimuladan iti mapan a 15,000 a patubo a sumagmamano kadagitoy ti manipud iti Piddig upland coffee nursery (ngato). Manamnama nga ad-adda pay a maitag-ay ti ekonomia ti Piddig ken ti probinsia ti Ilocos Norte babaen ti pannakayam-ammo dagiti dekalidad a produkto manipud iti kape. Itay laeng kallabes, naangay ti kaunaan a Regional Convergence Meeting nga inatendaran dagiti miembro ti Technical Working Group a buklen dagiti nagduduma nga ahensia ti gobierno a mangsupsuporta iti daytoy a proyekto babaen ti liderato ti gobierno munisipal ti Piddig nga idauluan ni Mayor Eduardo “Eddie” Guillen. Segun kadagiti ekonomista, dakkel a negosio ti kape iti Filipinas gapu ta iti tunggal tawen, agarup 85 porsiento a kasapulan a kape iti pagilian wenno agarup 138 a milion a kilo nga agbalor iti P6-bilion ti ang-angkatentayo pay iti Vietnam. (Leilanie G. Adriano)


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 1, 2014  a bilang.)

Manamnama a bumassit itan ti agsigarilio gapu iti ‘graphical warnings’

Mangnamnama dagiti ‘health advocates’ a bumassitton ti agsigarilio ken bumassitto metten ti bilang dagiti matmatay iti pagilian a maigapu kadagiti sakit a mainaig iti panagsigarilio apaman a mairuar iti merkado dagiti sigarilio nga addaan iti ladawan dagiti paketeda a mangipakita iti mapagteng dagiti agsigsigarilio.

“Nasamsamay dagiti makapabuteng a ladawan ngem ti mabasa laeng a panglapped iti panagsigarilio,” kinuna ni Patricia B. Miranda, pannakabagi ti health think tank a HealthJustice Philippines.

Maibatay iti ASEAN Tobacco Control Atlas 2013, maikadua ti Filipinas kadagiti pagilian iti Asia a kaaduan iti agsigsigarilio, ken adda 240 a matmatay iti inaldaw gapu kadagiti sakit a mainaig iti panagsigarilio.

Mayayon iti Graphic Health Warnings (GHW) Law a pinirmaan ni Presidente Aquino idi pay Hulio 2014 ti inkapilitan a pannakailanad dagiti makapabuteng a ladawan kadagiti pakete dagiti sigarilio.

Mairaman kadagitoy dagiti ladawan dagiti tattao nga agsagsagaba iti stroke, emphysema, kanser iti ngiwat, gangrene, impotence, kanser iti tengnged, kanser iti karabukob, agraman premature birth ken nalag-an a timbang dagiti maladaga nga impasngay dagiti babbai nga agsigsigarilio.


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 1, 2014 a bilang.)

Literatura a para ubbing, maitandudo iti Maika-48 nga Anibersario ti GUMIL Metro Manila

Kas pannakipasetna iti programa ti gobierno mainaig iti pannakaisuro dagiti ubbing iti nakayanakanda a pagsasao, tampok iti pannakarambak ti Maika-48 nga Anibersario ti GUMIL Metro Manila, gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Kamanilaan, ti literatura a para ubbing.

Mayalnag iti nasao a pasken ti maysa a libro a nakatiponan dagiti napili a kapipintasan a kabukbukodan a sarita a para ubbing a kas paset ti Pablaakan, programa iti serye ti panagipablak ti GMM.

Naawis a kangrunaan nga agsarita ni Liwliwa Malabed, Ilokana nga autor dagiti sarita a para ubbing iti Filipino ken Ingles.

Iti nasao a programa, maipabuya dagiti nadumaduma a kannawidan a musika ken panagidaniw saan laeng dagiti Ilokano no di pay ket dagiti dadduma a puli iti Amianan.

Paset ti pannakarambak ti anibersario ti gunglo ti panangrambakna metten iti Paskua a panagtao ni Apo Jesucristo. Manamnama pay a maiwaras ti kopia ti Saluyot, ti napagungar a pagiwarnak ti GMM, iti nasao a pasken.

Addaan iti tema a “Ni Gumiliano a kas Mangiwanwan iti Kurditan Ilokano,” maangay ti nasao a pasken iti Child Jesus College (iti Bagong Silang, Caloocan City) nga imatonan ni Bucaneg ken Balagtas awardee Jose A. Bragado inton Dis. 7, 2014, mangrugi iti alas nuebe iti bigat.


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 1, 2014 a bilang.)

Adda Akem ti Amin iti Pannakasaluad ti Bukodtayo a Lengguahe

Ni LEONORA R. MELCHOR ti Siudad ti Batac

MAKAPARAGSAK dagiti maar-aramid ita a seminar maipanggep iti lengguahe ken literatura iti Ilokano a pagat-atendaran dagiti mangisursuro ken estudiante, kas koma iti naangay iti Sta. Teresita, Cagayan ken iti Marag Valley babaen ti panangilungalong ti GUMIL Cagayan, ti seminar a naangay iti Siudad ti Ilagan babaen ti tulong ti Bannawag, ken ti kaudian, ti naaangay a “Pangasaan” iti Banna National High School a nagatendaran dagiti estudiante iti hayskul manipud iti nadumaduma nga ili iti daya ti probinsia ti Ilocos Norte.

Sakbay ketdi dagitoy, dakamatek met dagiti seminar iti lengguahe ken literatura nga inang-angay ti GUMIL Ilocos Norte a para kadagiti mangisursuro iti elementaria (a nagat-atendaran met ‘toy numo, banag a nakalukatan dagiti matak iti kinapudno a maysaak met gayam kadagiti awan ammona idi maipanggep iti umno nga ispeling dagiti balikas nga Ilokano).

Makaparagsak, kunak, ta saan laengen a maiturong dagiti kakastoy a seminar kadagiti mannurat no di pay ket kadagiti mannursuro nga estudiante—ta no am-amirisen, dakkel met ti akemda, nangruna dagiti mangisursuro, iti pannakasaluad ken pannakapabaknang ti lengguahe ken literaturatayo.

Lalo pay makaparagsak ti nabasak a saan laeng a dagiti mangisursuro ti maaw-awisen a dumardar-ay kadagitoy nga aktibidad. Kas iti napasamak iti Sta. Teresita, Cagayan ken iti Marag Valley (Apayao), nagatendar pay dagiti opisial dagiti konseho ti barangay!

Mainaig iti daytoy, dakamatek pay dagiti gannuat ti GUMIL La Union ken SPADE a mangang-angay met kadagiti kastoy a seminar – a pagat-atendaran pay dagiti empleado dagiti nadumaduma nga opisina ti gobierno iti La Union.

Pammaneknek ngarud daytoy nga adda akemtayo amin iti pannakasaluad ti kabukbukodantayo a pagsasao. Agasem no amintayo koma, ammotayon ti husto nga ispeling ken uray payen grammar ti bukodtayo a pagsasao ken makapagsao ken makapasurattayo a nasayud babaen iti daytoy a lengguahe, a saan ket nga ipampamaysatayo ti mangad-adal kadagiti ganggannaet a lengguahe, nangruna unay ti Ingles.

Patiek itan a biddut ti kunkunada nga apay nga adalentayo pay laeng ti Ilokano ket ammotayo metten. Kadagiti naat-atendarak a seminar, natakuatak a siak a mismo, agkurang ti ammok maipanggep iti bukodko a lengguahe.

Nasayaat la unay no maitultuloy dagitoy nga aktibidad.--O


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 1, 2014 a bilang iti seksion a "Ti Makunami".)

November 20, 2014

Literatura a para ubbing, maitandudo iti Maika-48 nga Anibersario ti GUMIL Metro Manila

Kas pannakipasetna iti programa ti gobierno mainaig iti pannakaisuro dagiti ubbing iti nakayanakanda a pagsasao, tampok iti pannakarambak ti Maika-48 nga Anibersario ti GUMIL Metro Manila, gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Kamanilaan, ti literatura a para ubbing.

Mayalnag iti nasao a pasken ti maysa a libro a nakatiponan dagiti napili a kapipintasan a kabukbukodan a sarita a para ubbing a kas paset ti Pablaakan, programa iti serye ti panagipablak ti GMM.

Naawis a kangrunaan nga agsarita ni Liwliwa Malabed, Ilokana nga autor dagiti sarita a para ubbing iti Filipino ken Ingles.

Iti nasao a programa, maipabuya dagiti nadumaduma a kannawidan a musika ken panagidaniw saan laeng dagiti Ilokano no di pay ket dagiti dadduma a puli iti Amianan.

Paset ti pannakarambak ti anibersario ti gunglo ti panangrambakna metten iti Paskua a panagtao ni Apo Jesucristo. Manamnama pay a maiwaras ti kopia ti Saluyot, ti napagungar a pagiwarnak ti GMM, iti nasao a pasken.

Addaan iti tema a “Ni Gumiliano a kas Mangiwanwan iti Kurditan Ilokano,” maangay ti nasao a pasken iti Child Jesus College (iti Bagong Silang, Caloocan City) nga imatonan ni Bucaneg ken Balagtas awardee Jose A. Bragado inton Dis. 7, 2014, mangrugi iti alas nuebe iti bigat.


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 1, 2014 a bilang.)

DISIEMBRE 1, 2014



SARITA
6 Santol ni Fred
    Estela A. Bisquera-Guerrero
12 Kas iti Maysa a Ganggannaet
     Guillermo R. Andaya

NOBELA
26 Dagiti Kulalanti ti Arapaap (10)
     Juan S.P. Hidalgo, Jr.
30 Upa ken Kawitan (2)
     Estela A. Bisquera-Guerrero

DANIW
27 Logos
      Roy V. Aragon
48 Dandaniw a Para Ubbing
     Zita N. Fagaragan/ Ronnie E. Aguinaldo

SALAYSAY
10 Ammom Kadi nga Isaganaan ti Masakbayan?
    Virginia A. Duldulao, Ph.D.
40 Nasamay nga Abuno ti Digo ti Niog
    Reynaldo E. Andres

KOMIKS
17 Gayang ni Lam-ang (62)
20 Aritosan (111)
22 Miks & Tiks

KOLUM
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
16 Dear Doc
34 TIPS
32 Okeyka, Apong
37 Hawaii Column
38 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian
46 Haytek!

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 4 Tao, Lugar, Pasamak
15 Tugaw ni Lolo…
24 Pangasaan
28 Siled ti Kararag
29 Aso Vs. Pusa, Apay, Aya?
31 Txtm8
33 Napnapananen Dagiti Ubbing a Manakem?
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
39 Hay, Wara!

November 15, 2014

Manipud Kadagiti Editor: Aglakoka, Maipromotka

Ni CLES B. RAMBAUD/Editor

Teacher I pay la ni baket ket, ne, singkuentanan. Bareng agbalinto metten a Teacher II.

NAKIGTOTAK iti dayta a bigat ta nagadu ketdin a kurkurantong ni baket a mapan a mangisuro. Kasla daytay katugangan a baket a gimmura iti pakikabkabbalayanna nga anak ken manugangna ket agbakuiten.

“Apay dagitoy loslosion kada bangbanglo a bitbitmo ita?” diak nagawidan a sinaludsod bayat a pinadasko a binitbit ti plastik a supot. Nagdagsenen!

“Aglakoak man met idiay eskuela kalpasan ti klase. Bareng maipromotak metten!” kinunana. Teacher I pay la ni baket idinto a sumagpaten a singkuentana.

“Maipromot?” naibbatak la ket ngarud ti bitbitko ket nawara dagiti nagtutuon a kaserola a nayon dagiti kargana. “Maipromotka nga aglakolako? Nakakitaam met iti kastan?”

“Dayta ti rigatna kenka ta taga-media-ka ngem kanayon a maudika iti damag,” kinuna ni baket. “Dimo kadi nabuya iti telebision wenno nabasa iti newspaper ti napasamak iti maysa a taga-MMDA nga aglaklako iti tupig iti kalsada? Nakauniporme pay! Ket nairekomendan a maipromot!”

Ah! Malagipkon.

Isu daytay agtraptrapik nga MMDA nga adda motorsiklona dita Caloocan City. Katawenan ni baket. No day off-na kano, aglaklako kadagiti kankanen a kas iti tinupig kadagiti motorista.

Ngem kasano nga ibagana a day off-na no nakauniporme met nga aglaklako? Usarna pay ti motorsiklona ta kameng ngarud pay ti MMDA Motorcycle Unit? Ket ag-counter flow pay no kua tapno sabtenna dagiti lakuanna a drayber kada pasahero?

Gapu ta nai-Facebook, nai-YouTube kada nai-Twitter nga aglaklako iti kankanen (ken imbaga met dagiti netizen a maysa a nadayaw nga aramid ti ar-aramidenna), pinaayaban ni MMDA Chairman Francis Tolentino iti opisinana. ‘Diay met traffic enforcer, agtigtigerger iti nerbiosna a napan ta ammona la ketdi a madi ti ar-aramidenna. Ta no saan, apay nga agtigtigerger?

Ngem, ne, dinakdakulap pay ni Tolentino ket dinaydayawna pay iti “kinapudno ken kinapanagparnuayna”!

Inladawan pay ni Tolentino a daytoy a traffic enforcer, napintas a pagwadan dagiti padana a traffic enforcer ta imbes nga agdadawat kadagiti drayber, aglako laengen iti kankanen.

Isu a diakto masdaaw no adu a traffic enforcer iti Kamanilaan ti nakauniporme nga aglaklako iti ikan kada nateng kadagiti kalkalsada. Agunipormeda, a, ta kas kuna ni Fernando Gonzales (nagan ti traffic enforcer), uray day off-na, aguniporme nga aglako tapno maguyugoyna dagiti tattao a gumatang kenkuana.

Hm, mayat sa nga agpayso.

“Ket aglakokanto met a nakauniporme?” kunak koma ken ni baket ngem awan met gayamen.

Kasla makitkitak lattan ni baketko, piman, nga apaman a mabatingting ti kampanilia ti eskuelada inton malem a mangipakdaar iti panaggibusen ti klase, mapanna lakuan dagiti nagannak dagiti pupils-na nga agur-uray iti asideg ti ruangan. Gapu ta nakauniporme (mangiparangarang iti autoridadna a kas maestra), ag-“three gives” wenno umutangto met dagiti nagannak iti lakona.

Hay, bareng mai-YouTube kada mai-FB met ni baket (napintas met gayam ti FB, ania?) ta ibaganto metten ni Apo Prinsipal ken ni baket nga isagananan dagiti papelesna ta irekomendana nga agbalinen a Teacher II.--O


(Naipablaak iti Bannawag, Nobiembre 24, 2014 a bilang.)

November 14, 2014

Koriente Manipud iti Angin



KORIENTE MANIPUD ITI ANGIN. Dagitoy a higante a paligpalig a masarakan iti Burgos, Ilocos Norte ti manamnama a mangted iti koriente kadagiti minilion a pagtaengan iti tunggal tawen. Malaksid kadagiti immuna a turbina ti windmill a naipaunor iti igid ti baybay ti Bangui, Ilocos Norte babaen ti Northwind Development Corporation a kangrunaan nga imatmatonan dagiti Ayala, nangrugi metten nga agandar dagiti 50 a paligpalig nga addaan iti kapasidad a 150-megawatt a naimuntar iti kabambantayan a paset ti Burgos, Ilocos Norte nga impasdek ti Energy Development Corporation (EDC) babaen dagiti negosiante a Lopez. Amin a maukkon a koriente babaen dagitoy a turbina ti angin, mailako iti Wholesale Electric Spot Market (WESM) sa gatangen met laeng dagiti power distributor wenno kooperatiba ti koriente ket maiserbi kadagiti kabalbalayan nga agkasapulan iti koriente. Ti koriente manipud angin ti maysa kadagiti itantandudo dagiti opisial iti Ilocos Norte a mangmangted iti pagtrabahuan kadagiti Ilokano ken dadduma pay a pagimbagan a proyekto babaen ti panagbayad dagitoy a kompania iti buis.
Iti agdama, ti Burgos wind farm ti maibilang a kadakkelan a pasdek ti negosio iti Ilocos Norte ken kadakkelan a planta ti angin iti entero a Southeast Asia. Agbalor daytoy iti $450-milion ken adda pay nainayon a $315 a milion para iti agtultuloy nga operasion ti nasao a pasilidad. (Leilanie G. Adriano)


(Naipablaak iti Bannawag, Nobiembre 24, 2014 a bilang.)

Gapu kadagiti illegal nga online recruiter: Diaya a trabaho iti Canada ken Australia, agannadkayo--POEA

Binallaagan ti Philippine Overseas Employment Administration (POEA) dagiti agsapsapul iti trabaho iti Canada ken Australia nangruna dagiti nurse ken kapadada a healthworkers nga agannadda koma kadagiti illegal nga online recruiter.

Impalgak ni POEA Administrator Hans Cacdac a maysa kadagiti annadanda ti Ysaac and Associates, nga addaanen iti 14,000 likes iti networking site a Facebook, ta agrekrekrut daytoy idinto nga awan met ti naalana a pammalubos manipud iti POEA.

Kinuna ni Cacdac nga iti website ti nasao nga online recruiter, ibagbaga daytoy a kabaelanna ti agipatulod kadagiti nurse ken caregiver, agraman dagiti katurturposda, dagiti saan a board passer ken awan padasda.

Nupay kasta, kuna ni Cacdac a nasken nga agbayad dagiti aplikante iti P3,800 iti kanito nga agaplayda.

Tapno maliklikan ti pannakaallilaw, kuna ni Cacdac a kitaen koma nga umuna ti aplikante iti POEA website no lisensiado ken autorisado ti recruitment agency a pagaplikaranna nga agipatulod kadagiti mangmangged iti ballasiw-taaw.



(Naipablaak iti Bannawag 24, 2014 a bilang.)

6-milion a senior citizen, paraburan idan ti PhilHealth

Amin a senior citizen ita iti pagilian, automatikon a kamengda ti Philippine Health Insurance Corp. (PhilHealth); gapu itoy, sagrapenda metten dagiti parabur nga ipapaay ti PhilHealth kadagiti amin a kamengna.

Maigapu daytoy iti panangpirman ni Presidente Benigno S. Aquino III iti baro a linteg a mainaig iti daytoy.

Kinuna ni Senate President Pro Tempore Ralph Recto a nasken laeng a mangipakita iti senior citizen iti Identification Card wenno pammaneknek nga agtawen daytoy iti 60 agpangato, kas mayayon iti Akta Republika 1046 nga am-ammmo pay a kas “An Act Providing for the Mandatory PhilHealth Coverage for All Senior Citizens, Amending for the Purpose RA 7431, as Amended by RA 9944, Otherwise Known as the ‘Expanded Senior Citizens Act of 2010.’”

Mapattapatta nga iti agdama, agdagupen iti 6.1 a milion dagiti senior citizen iti pagilian.


(Naipablaak iti Bannawag, Nobiembre 24, 2014 a bilang.)

November 12, 2014

NOBIEMBRE 24, 2014



SARITA
6 Dagiti Dumadara iti Purok Nagukritan
    Joel B. Manuel

NOBELA
26 Dagiti Kulalanti ti Arapaap (9)
     Juan S.P. Hidalgo, Jr.
30 Upa ken Kawitan (1)
     Estela Bisquera-Guerrero

DANIW
27 Ti Naisar-ong
     Jake F. Ilac
32 Kalpasan ti Nepnep, Adda Maipinta
     Vicente R. Raras
48 Dandaniw a Para Ubbing
      Johmar R. Alvarez/ Rex T. Aquino

SALAYSAY
12 Saganaantayo ti El Niño
    Neyo Mario E. Valdez
40 Naganar a Wagas ti Panagpakan iti Baboy
    Reynaldo E. Andres

KOMIKS
17 Gayang ni Lam-ang (60)
20 Aritosan (109)
22 Miks & Tiks

KOLUM
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
16 Dear Doc
34 TIPS
37 Okeyka, Apong
38 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian
46 Haytek!

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 4 Tao, Lugar, Pasamak
 9 Manipud Kadagiti Editor
10 Saan a Mabalin ti Birngas Lattan iti Adu nga Ilokano
15 Awan ti Kas iti Mangisursuro a Nasayaat ti Ugalina
24 Ket Naimula iti Ilagan Dagiti “Kayo ti Panagkaykaysa ken Panagyaman”
28 Siled ti Kararag
29 Di Nasken iti Aso no Napobre Wenno Nabaknang ti Amona
31 Txtm8
33 Kasano nga Iliklikmo ti Anakmo iti Bullying?
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
39 Ikkan Dagiti Ubbing iti Regular a Trabahoda

Manipud Kadagiti Editor: No Apay a Diak Kayat ti Facebook

Ni CLES B. RAMBAUD
Editor

“Hay, awan kas kadagiti tawen sakbay ti Facebook; ti biag, natalinaay.” 

MAYSAAK kadagiti manmano ngatan a parsua ditoy lubong nga awan Facebook account-na. Adda pay ngamin dagiti am-ammok nga ubbing nga arigna dida pay ammo ti laud ken daya ket addan Facebook accountda, kas ibagbaga met laeng da mommy ken daddy-da. Binaliwanda kano laeng ti tawen dagiti annakda tapno makualipikadoda a maaddaan iti Facebook. Ne, saan met gayam nga asino ditan ti adda Facebook account-na.

Kinapudnona, nagbayag a naawatak no ania dayta Facebook. Naimbag ta naanus ni baketko a nangipaawat kaniak no ania daytoy. Wen, a, adda met Facebook account ni baketko. No makariing, tarayenna a luktan ti FB account-na iti tabletna sa ipostena: “Thank you, Lord, at nagising ako!” Sa mulmulenglenganna ti screen; agur-uray iti mangi-like (Daytoy gayam “like” ipakitana no adu ti nanggusto iti impostena. Ket dayta “imposte”… hm, ammoyo met ngatan, a.) No adda dagus a mangi-like, dayta, makitungtongen (makitungtong babaen ti panag-reply-na; adda pay “muaah-muaahh”-na. (No kasta, adda met dagiti padana a pagriinganda ti manglukat iti FB-da!) Inton sumangpet iti malem manipud idiay eskuela a pangisuruanna, ammok lattan a naragsakto a sumangpet no adut’ nangi-like iti impostena wenno kadagiti impostena. No bassit, napalo a mirduotna.

No dadduma, no daytay aglutoak (ta siak ngarud ti paraluto), sakbay a mangankami, piktiurenna ti masida, uray met laeng inabraw a tarong, sa darasenna manen nga iposte iti FB-na. “Ang aming ulam ngayon! Nagsasawa na ako sa litson. Dinengdeng naman pag may time!” (Ket no tunggal Paskua laeng a makaraman iti litson, no Christmas party ti GUMIL Metro Manila!). Ket nagadunto metten ti mangi-like. Naragsakto metten a mangan.

Masmasdaawak iti daytoy a maar-aramid.

Apay a no agriing ni baket, imbes a siak lattan ti pangipangngeganna iti, “Thank you, Lord, at nagising ako!” mapanna pay arig ipukkaw iti sangalubongan. Wenno ipakaammona pay iti sangakaarrubaan no ania ti sidami.

Adda pay ketdin atapko nga ibagbagana iti amin, babaen ti Facebook-na nga, “Talagang wala nang silbi ang asawa ko” ta apay a no agkikitakami kadagiti kamaestraanna ket kunkunada a, “Kung magsalita si Sir akala mo may binatbat pa.”

Isu a diak kayat daytoy Facebook. Awanen ti mailemmeng!

Mapiktiur ti amin sa mai-Facebook. No adda papanan, mai-Facebook. No makitam ni Johnny idiay Cavite, mai-Facebook.

Awanen ti makuna a “privacy.” Nagbalinen ti lubong a kasla “Bahay ni Kuya.” Kasla naka-CCTV amin a papanan.

Ken nagadu nga oras a kankanen dayta a Facebook. Ni laengen baketko ti pagarigan. Dinak payen masango a kasarita ta ti met tabletna ti katungtungtongna no malpasnan ti lesson plan wenno makaaramiden kadagiti teaching devices-na.

Sakbay a maturog, ipostena pay: “Sleep na ako!” a kasla ketdin nakapatpateg dayta nga imbagana ta no bassit ti ag-like, nakamirduot nga agsikig sa idayamudomna: “Makaammokayo iti biagyo!”

Ngem apay nga ammom a kasta ti iposposte ni baketmo, kunayo ngata? Wen, a, ta sipsiputak met ti ip-ipanna ta narigaten no ania met ti maitsistsisna maipanggep kadatao. Ket dayta pay ti maysa a diak pagayatan iti Facebook ta mairamraman datao a mapuypuyatan.

Hay, awan kas kadagiti tawen sakbay ti Facebook; ti biag, natalinaay. Makapanak iti kayatko a papanan. Ita, no ipakadak ken ni baketko a mapanko sarungkaran ni tatak (tatang iti dadduma) idiay Pinili, Ilocos Norte nga ilik, amangan no salangadennakto no sumangpetak. “Ania a Pinili ti ibagbagam? Apay ngarud nga adda naiposte ditoy Facebook a nakitana kano idiay Laguna?”--O


(Naipablaak iti Bannawag, Nobiembre 17, 2014 a bilang.)

Aw-asen Falls



AW-ASEN FALLS. Makita iti likudan dagitoy nga agiwarwarnak (kameng ti media) ken dagiti mangimatmaton iti turismo iti probinsia ti Ilocos Sur ti makapabang-ar buya ti Aw-asen Falls, maysa kadagiti kangatuan a dissuor iti Filipinas iti kangato daytoy a 120 a metro. Masarakan daytoy iti Brgy. Sto. Rosario, Sigay, Ilocos Sur, nasurok a maysa oras a sang-aten iti bantay manipud iti kalsada a pakadanonan ti lugan. (Ricardo Raguini)


(Naipablaak iti Bannawag, Nobiembre 17, 2014 a bilang.)

November 10, 2014

Topnotchers



TOPNOTCHERS. Inyalat da Noralyn Fernandez Sacoco (kanigid), 20, tubo iti Nambaran, Bacarra, Ilocos Norte ken nagturpos iti Data Center College of the Philippines-Laoag City ti kangatuan a rating (89.40%) iti kalepleppas a 2014 Licensure Examination for Teachers (Elementary level). Kaduana iti ladawan (kanawan) ni Ivy Dancel Rosete, 20, tubo iti Barangay Morong, Badoc, Ilocos Norte ken nagturpos a cum laude iti Mariano Marcos State University-College of Education, Laoag City campus nga addaan iti 87.60% a rating wenno adda iti maikasiam a puesto. Segun iti Professional Regulation Commission (PRC) ken Board for Professional Teachers, agarup 35.74 a porsiento wenno 25,301 kadagupan dagiti 70, 786 a nageksamen ti nakaruar iti elementaria ket adda met 34.40 a porsiento wenno 26,767 kadagupan dagiti 77,803 a nageksamen iti sekundaria iti nakaruar iti LET a naisayangkat idi Agosto 17. Maibilang nga agdadamo (first timers) a nageksamen dagiti 21,649 a nakaruar iti elementaria ken 23,820 met iti sekundaria. (Leilanie G. Adriano)


(Naipablaak iti Bannawag, Nobiembre 17, 2014 a bilang.)

November 9, 2014

‘Soft launching’ ti libro ni Cabie inton Dis. 4

Mayalnag ti kaudian a libro ni Honor Blanco Cabie, presidente ti GUMIL Filipinas (1995-1999), ti Challenge and Commitment, My Life As A Journalist iti Brookside Hills Seniors Multipurpose Civic Center, Brookside Hills, Cainta, Rizal inton Dis. 4.

Ni Barangay San Isidro Chairman Felipe “Buboy” Sauro ti naisangsangayan a sangaili ken agbitla.
Kagiddan ti soft launching ti pannakaibunong, iti umuna a gundaway, ti The Brookside Times, quarterly newsletter para kadagiti taga-Brookside a pagpaayan nga editor ni Maria Rosa A. Cabie, agdama a direktor ti GUMIL Metro Manila.

Iladawan ti 6”x9” nga autobiographical book dagiti off-the-record a padas ni Cabie, premiado nga agiwarwarnak, kas international news agency journalist, broadcast ken newspaper news executive.
Mairaman ditoy dagiti pailiiwna a kas Senior Correspondent ti Reuters ditoy Filipinas ken Asia ken kas Producer, News Editor ken Documentary Writer ti Maharlika Brodcasting System, ken nadumaduma a pagiwarnak iti Metro Manila a pakaibilangan ti Malaya, The Manila Times, Manila Standard, Manila Chronicle ken Philippine Chronicle.

Associate professor iti undergraduate ken graduate level ti kolehio daytoy dati nga editor in chief ti SunStar News Service, ti wire service dagiti Sun.Star community newspapers, ken nagpaay pay a dati a public relations consultant ti Pepsi Philippines.

Iti agdama, consultant daytoy i-Pinili, Ilocos Norte iti PAENCOR Group of Publications ken iti Public Information Department ti City of San Juan Government Center.


(Naipablaak iti Bannawag, Nobiembre 17, 2014 a bilang.)

November 8, 2014

Natured iti layus: Baro a barayti ti pagay a para iti Filipinas

Addan baro a barayti ti pagay a mayam-ammo iti Filipinas iti mabiit a manamnama a makatulong iti pannakapataud ti umdas a bagas a para iti pagilian.

Maawagan ti baro a barayti iti Submergence1, kinuna ni Agriculture Secretary Proceso Alcala, a nakired ti nasao a barayti iti layus, banag nga apagpagisu iti pagilian a masansan a malaylayus dagiti kataltalonanna.

Kinuna ni Alcala nga intudingda nga iti panawen ti administrasion ni Presidente Aquino a makapataud ti pagilian iti umdas a suplay ti bagas. Innayonna a naabotdan ti 96 a porsiento iti targetda ket dagiti laengen natural a kalamidad a kas iti layus ti manglaplapped iti pagilian tapno makapataud iti umdas a bagas.

Ni Dr. Robert Zeigler, direktor heneral ti International Rice Research Institute (IRRI), ti pormal a nangipakaammo iti kaadda ti nasao a barayti ti pagay bayat ti 4th International Rice Congress a naangay iti Bangkok, Thailand.

Kinuna ni Dr. Zeigler a naipasngay ti aw-awaganna ita iti “maikadua a Green Revolution” iti panangimula ti maysa a mannalon iti India iti baro a barayti ti pagay nga addaan iti hene nga inawaganda iti Submergence1—a mangpakired iti pagay kontra iti layus. Naitaneb ti pinagayan ti nasao a mannalon iti uneg ti 17 nga aldaw ngem nakaapit pay laeng iti 4.5 a tonelada (4,500 a kilo) iti tunggal ektaria—ti gagangay a kaadu ti maapit iti tunggal ektaria iti sangalubongan.


(Naipablaak iti Bannawag, Nobiembre 17, 2014 a bilang.)

Taripnong dagiti mannurat iti Apayao, maangay

Maawis dagiti amin a mannurat, mannursuro ken asino man nga agiray iti lengguahe ken literatura nga Ilokano wenno uray ania a lengguahe iti Amianan iti maysa a taripnong iti Apayao DepEd Division Office iti ili ti Luna, Apayao inton Nobiembre 29, 2014, Sabado, babaen ti panangsangaili ni Board Member Remy Albano.

Mapagpapatangan iti nasao a taripnong ti pannakabangon ti maysa a gunglo tapno nasaysayud ti pannakitinnulong dagiti mannurat ken asino man a naayat iti lengguahe ken literatura iti programa nga MTB-MLE iti probinsia ti Apayao.

Iti nasao a taripnong, naawis ti idadar-ay dagiti mannurat nga Ilokano partikular dagiti kameng ti GUMIL Filipinas nga idauluan ni Arthur P. Urata, Sr. ken ti chapter daytoy iti Cagayan nga idauluan ni Dr. Freddie Pa. Masuli.

Para kadagiti interesado a dumar-ay iti nasao a taripnong, kontaken ni BM Remy Albano (09286073972).


(Naipablaak iti Bannawag, Nobiembre 17, 2014 a bilang)

Miting ti GF: Nob. 23

Maangay ti maika-7 a regular board meeting ti GUMIL Filipinas inton Nobiembre 23, 2014, Domingo, iti San Nicolas, Pangasinan iti pagtaengan da GUMIL Pangasinan President Fernando B. Sanchez iti Burgos St., babaen ti panangsangaili da Apo Sanchez ken ni kaingungotna a Benny Sanchez.

Maysa kadagiti kangrunaan a mataming iti miting ti pannakapili ti GUMIL chapter a mangsangaili iti sumaruno a kombension nasional ti GF inton Abril 2015. Mapagsasaritaan pay ti maipapan iti proposal a pannakabuangay ti maysa a baro a provincial chapter ti GUMIL.Maiganetget ti yaatendar amin nga opisial, mamagbaga, ken dagiti presidente dagiti aktibo a chapter.

Para iti dadduma pay nga impormasion, kontaken dagitoy a numero ti selpon: 0927-792-7913 (APU), 0908-383-3482 (FBS), wenno ag-email iti rvaragon@gmail.com, wenno ag-message iti fb.com/rvaragon.


(Naipablaak iti Nobiembre 17, 2014 a bilang.)

November 6, 2014

NOBIEMBRE 17, 2014



SARITA
6 Dagiti Aggayyem
    Aileen R. Rambaud

NOBELA
26 Dagiti Kulalanti ti Arapaap (8)
     Juan S.P. Hidalgo, Jr.
30 Bantay a Bato (33)
     Virginia A. Duldulao

DANIW
15 Daytoy Kapek
    Daniel L. Nesperos
27 Binnatog-tartarus
     Junley L. Lazaga
48 Dandaniw a Para Ubbing
     Charmaine Joy P. Sebastian/ Ronnie E. Aguinaldo

SALAYSAY
10 Masapul a Nakasaganatayo a Mangasak Kadagiti Di Madaldalanan a Disso
     Jim P. Domingo
12 Ania ti Masakbayan ti Papel a Libro?
    Neyo Mario E. Valdez
40 Adut’ Maapit Kadagitoy a Barayti ti Soya
    Reynaldo E. Andres

KOMIKS
17 Gayang ni Lam-ang (59)
20 Aritosan (108)
22 Miks & Tiks

KOLUM
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
16 Dear Doc
32 Okeyka, Apong
34 TIPS
37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
38 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian
46 Haytek!

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 4 Tao, Lugar, Pasamak
 9 Manipud Kadagiti Editor
24 Iti “Raniag Festival”: Rinay-aw ti GMA Kapuso Dagiti Ilokano
28 Siled ti Kararag
29 Am-ammom Met Laeng ti Pusam?
31 Txtm8
33 Kasdiay Gayam ti Dallot!
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
39 “Ti Kasasayaatan, Para iti Bukodko a Pamilia…”

Hanging Bridge




HANGING BRIDGE. Babaen daytoy nadaeg nga agbibitin a rangtay a nangbeltak iti karayan, magteng ti maysa kadagiti tallo a barangay a mangbukel iti Marag Valley— ti Brgy. Cagandungan. Ti nasao a karayan ti sinurot dagidi dadduma a sibilian a biktima daydi riribuk iti nasao a disso idi dekada 80  a nangitunda kadakuada iti ili ti Pamplona, Cagayan. Nadalus ti karayan ken nabaknang kadagiti lames a maysa a pagtataudan ti kangrunaan a taraon dagiti lumugar. (Jobert M. Pacnis)

(Naipablaak iti Bannawag, Nobiembre 10, 2014 a bilang.)

November 2, 2014

Ag-upload iti sex video, maitudo ti NBI

Ballaag kadagiti agyap-upload kadagiti sex photo ken video: kabaelan ti National Bureau of Investigation (NBI) a sapulen ti tao nga immuna a nag-upload kadagitoy.

Mainaig ti nasao a ballaag iti kaso ni Camarines Norte Gov. Edgardo Tallado a naigayunggayong ita iti sex scandal gapu iti pannakaiwaras iti Internet dagiti sex photos ken video a kaduana ti mapapati a girlfriend-na.

Kinuna ni Justice Secretary Leila de Lima nga addaanen iti kapabilidad ti NBI Cybercrime Division a mangitudo iti lugar a damo a pakay-uplodan dagiti sex photos ken video.

Ngem tapno makapaggunay ti NBI, kinuna ni De Lima a masapul ti pannakaipila ti formal complaint iti opisinana wenno saan, iti mismo nga NBI – nga iti biang ni Gobernador Tallado, kinunana nga awan pay met ti naaw-awatna a reklamo manipud iti gobernador.

Dinakamat ni De Lima a maysa ti panag-upload kadagiti sex video kadagiti adu nga aramid a maikaniwas iti pannakausar ti information and communication technology ket mapatawan iti pannusa dagiti agaramid iti daytoy, kas sagudayen ti Akta Republika Blng. 10175.


(Naipablaak iti Bannawag, Nobiembre 30, 2014 a bilang.)

Miting ti GMM: Nob. 9

Maangay ti miting ti GUMIL Metro Manila, gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Kamanilaan ken kabangibangna a probinsia, inton Nobiembre 9, 2014 iti panagsangaili da agkaingunot a Leo Fagaragan ken Dr. Zita N. Fagaragan iti pagtaenganda iti Kaunlaran Village, Caloocan City.

Mapagsasaritaan iti nasao a miting ti pannakarambak ti maika-48 nga anibersario ti gunglo inton Dis. 7, 2014 iti Child Jesus College, Caloocan City; ti proyekto daytoy a libro; ti pannakarambak ti maika-80 nga anibersario ti Bannawag; ken dadduma pay.

Para iti dadduma pay nga impormasion, ag-text iti 0927-561-7827 (ABS), wenno 0947-840-9844 (AST). (MCR)


(Naipablaak iti Bannawag, Nobiembre 10, 2014 a bilang.)

October 31, 2014

NOBIEMBRE 10, 2014



SARITA
6 Ti Babai iti Dagus
    Juan Al. Asuncion

NOBELA
26 Dagiti Kulalanti ti Arapaap (7)
     Juan S.P. Hidalgo, Jr.
30 Bantay a Bato (32)
     Virginia A. Duldulao

DANIW
 9 Ti Imbatim a Kalanglangko
    Romel A. Pascua
27 Dama de Noche
     Vincent Cab. Berroy
48 Dandaniw a Para Ubbing
     Jobert M. Pacnis/ Efren A. Inocencio

SALAYSAY
10 Nasaysayaat ti Makikappia
     Noli S. Dumlao
12 Ania, Nakurapay Kontra Nabaknang?
    Neyo Mario E. Valdez
40 Nabunga a Karabasa ken Tabungaw, Kayatmo?
    Reynaldo E. Andres

KOMIKS
17 Gayang ni Lam-ang (58)
20 Aritosan (107)
22 Miks & Tiks

KOLUM
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
16 Dear Doc
32 Okeyka, Apong
34 TIPS
37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
38 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian
46 Haytek!

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 4 Tao, Lugar, Pasamak
15 Anian a Nagrukbos ti Bannawag Diamond Jubilee Tree!
24 Idi Nagkasar da Kuton ken Elepante
28 Siled ti Kararag
29 Apay a Dilpatannaka ti Asom?
31 Txtm8
33 Pangisuruanton Da Apo Propesor?
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
39 Kasano a Maileppas Dagiti Aramid iti Pagtaengan?

Dios ti Agngina, Bannawag!

Dios ti Agngina, Bannawag!
Ni MANUEL S. DIAZ
San Manuel, Pangasinan

WALOPULON ti edad ti Bannawag ket, ne, aganay met gayamen a 59 a tawen nga agsursuratak iti daytoy a magasin; nangrugi iti “Picnic” a rimmuar iti benneg dagiti agdadamo a mannurat idi 1955 idi addaak iti fourth year iti sekundaria iti Binalonan High School, Binalonan, Pangasinan.

Gapu iti Bannawag, sumurok-kumurangen a 500 dagiti sarita ken salaysayko a rimmuar iti daytoy a magasin.

Diak ilibak a produktonak ti Bannawag ket no labsen ti agsarita, eskolarnak daytoy, nangruna kadagidi panawen nga agop-opisina pay laeng daytoy iti Soler St., Santa Cruz, Manila. Managing Editor pay la daydi Manong Tante (Constante) Casabar idi. No labsen tiagsao, dimi pay nasursurat ti sarita wenno movie interview, mabalinmin a kolektaen ti bayadna a P25 wenno P30 nga ikideman ni ‘Tang David Campanano (maysa idi kadagiti kameng ti magasin a nagbalin nga editor kalpasanna) a yaramidan iti voucher nga isakadami iti accounting department tiLiwayway Publication, Inc. (nagbalin a Liwayway Publishing, Inc. kalpasanna).

Uray idi agad-adalkamin iti University of Santo Tomas a nangalaanmi iti Bachelor of Literature in Journalism (Litt.B), isamsamirami latta ti agidatag kadagiti sinuratmi. Kaaduanna nga agraranakami idi kada Gunding (Segundo Foronda), Narding Leonardo Q. Belen), Eddie (Edilberto H. Angco), Peter (La. Julian), Loring (Lorenzo G. Tabin) kdp.

Uray idi agtrabahoakon a kas working student iti UST a nangalaak iti units-ko iti Master of Arts in English, ken idi immakarak iti Ministry of Agrarian Reform iti Diliman, QC. isamsamirak latta ti pumasiar iti Bannawag, nangruna iti Sabado, nga igpilko ti maysa wenno dua a manuskrito.

Ibilangko met ti bagik nga “alumni” ti tinawen idi a pasalip iti sarita nga iti nabayag a panawen inesponsoran a mismo ti Bannawag. Gagangay a Paskua a rummuar ti resulta dagiti mangabak a sarita. Aggigiddan dagititallo a major prizes a maipablaak agraman ti komentario dagiti hurado a pakaibilangan idi da Joe Quirino, Benjamin M. Pascual, Marcelino Foronda, Angel Anden (pimmusayda aminen) ken dadduma pay a teddek tiLiteratura Ilokana.

Nagtultuloy ti pannakainanaig ti biagko iti Bannawag ket idi 2006-2007, impablaak ti magasin ti nobela daydi Carlos Bulosan (ti Binalonan, Pangasinan) a napauluan iti “America is in the heart” nga impatarusmi iti Ilokano babaen ti paulona nga “Adda iti Puso ti America.” Nailibro met daytoy babaen ti tulong ti National Commission for Culture and the Arts (NCCA). Mismo a ni sigud a Presidente Gloria Macapagal Arroyo tikangrunaan a sangaili iti pannakayalnagna iti Binalonan idi 2008.

Ag-Dios ti agnginaak ngarud iti Bannawag, ta patiek a saan koma a napasamak daytoy kangangayedan a pagteng iti biagko— ti panagbalinko a mannurat— no saan a nainaw, ken tinagtagiben dagiti adun a nagpaay nga editor ken kamengna.--O


(Naipablaak iti Bannawag, Nobiembre 10, 2014 a bilang.)