December 27, 2017

'Wishing Tree'



‘WISHING TREE.’ Namurumoran daytoy duduogan a kayo ti baliti iti papel de banko— adda pay sumagmamano a doliar ken sensilio a naipaipit ken naiputipot kadagiti sanga ken ramutna. Masarakan daytoy a kayo iti igid ti nailian a kalsada iti Sitio Dirique, Davila, Pasuquin, Ilocos Norte. Maysa a balikbayan ti nangbuniag iti daytoy a ‘wishing tree’ idi Hunio 2017 ket maysamaysa metten dagiti simmaruno a nagipaipit iti kuarta ken dadduma pay nga atang. Ag-wish-ka iti kayatmo sa mangipaipitka met iti papel de banko wenno sensilio iti ramut ti kayo—ket pumudnonto kano ti kidkiddawem. (Leilanie G. Adriano)

(Naipablaak iti Enero 1, 2018 a bilang.)

December 26, 2017

Mannalon ken mangngalap, magutigot nga agnegosio

Panggep ti gobierno a makaisayangkat iti ad-adu pay a ‘job fair’ a mabalin a pakasarakan dagiti umili iti trabaho iti daytoy a tawen tapno maksayan ti parikut iti kinaawan ti trabaho iti pagilian.

Kinuna ni Department of Labor and Employment Secretary Silvestre Bello III a malaksid iti trabaho, panggep pay ti turay, babaen ti DOLE, a pagbalinen a negosiante dagiti ad-adu pay a mannalon iti away babaen dagiti serye ti ‘fairs’ a “Trabaho, Negosyo, Kabuhayan (TNK)” tapno mapadur-as ti panagbiag dagitoy.

Pagtinnulongan nga isayangkat ti DOLE ken Department of Trade and Industry (DTI) ti TNK.

Iti agdama, adda agarup 1.4-milion a mannalon iti pagilian ti dakkel ti pagkurkurangan ti matgedanda, segun iti Labor Force Survey (LFS) ti Philippine Statistic Authority (PSA).

(Naipablaak iti Bannawag, Enero 1, 2018 a bilang.)

Tallo a Libro



TALLO A LIBRO. Iggem dagiti autor dagiti libroda a nayalnag bayat ti pannakarambak ti Maika-51 nga Anibersario ti GUMIL Metro Manila itay Disiembre 16, 2017 iti pagtaengan da dati a Bannawag Editor-in-Chief Dionisio S. Bulong ken Eden Cachola-Bulong iti Novaliches, Quezon City. Dagiti libro (agpakanawan): Panangsapul iti Puraw a Kabalio a nobela ni Ariel Sotelo Tabag, Dagiti Salaysay nga Ilokano a koleksion dagiti salaysay ni Neyo Mario E. Valdez, ken Paksuy a chapbook ti koleksion dagiti dandaniw iti Ilokano ken Ingles ni Roy Vadil Aragon. Para kadagiti interesado a gumatang iti kopia dagiti libro, agorder iti 0917-697-8854 (Tabag), 0977-141-7901 (Valdez), 0927-794-2327 (Aragon). (Rinetrato ni Leonardo S. Fagaragan)

(Naipablaak iti Enero 1, 2018 a bilang.)

Reporma iti buis, badiet iti 2018, pinirmaan ni Duterte

Pinirmaan ni Presidente Rodrigo Duterte itay Disiembre 19, 2017 tapno agbalin a linteg ti reporma iti buis, ken ti tinawen a badiet a para iti 2018 nga aggatad iti P3.767-trilion.

Maibatay iti nasao a linteg nga am-ammo a kas Tax Reform for Acceleration and Inclusion (Train), saan a mabuisan ti umuna a P250,000 a tinawen a maganar; a kayatna a sawen, dagiti agsusueldo iti P21,000 iti binulan, saandan nga agbayad iti buis para iti nateggedanda. Kasta met a naingato iti 90,000 pisos ti gatad ti saan a mabuisan a 13th month pay ken dadduma pay a bonus.

Maibatay iti rekord ti Bureau of Internal Revenue, mapan a 6.8-milion wenno 90 porsiento ti 7.5-milion nga agbubuis ti saanen nga agbayad iti buis mangrugi iti 2018, nasursurok pay ngem triple iti agdama a 2-milion nga exempted iti buis a gumangganar iti minimum.

Tapno masukatan met ti pukaw iti masingir a buis, masapul met nga agbayad dagiti Filipino iti excise tax kadagiti napasam-it a mainum, ken nangatngato pay nga excise tax iti petroleum, lugan, tabako, panagminas ken karbon (coal).

Maipataw ti 6 a pisos a buis kadagiti mainum nga addaan iti pagsinam-it a caloric ken non-caloric, idinto a 12 a pisos ti buis kadagiti mainum a nagusar iti nangato ti fructose-na a corn syrup.

Mangrugi iti 2018, mabaliwan ti excise tax ti LPG (1 pisos), diesel fuel (2.50 a pisos), ken regular ken unleaded premium gasoline (7 a pisos manipud iti agdama a 4.35 a pisos).

Agdoble met ti excise tax (uppat a porsiento manipud iti dua a porsiento) dagiti lugan nga agbalor iti 600,000 a pisos; 10 porsiento kadagiti 600,000 a pisos agingga iti maysa a milion a pisos; 20 porsiento kadagiti agpateg iti maysa agingga iti uppat a milion; ken 50 a porsiento kadagiti aggatad iti nanginngina ngem 4 a milion a pisos.

Saan met nga agbayad iti nayon a buis (excise tax) dagiti elektroniko ken pick-up a lugan idinto nga agbuis iti kagudua ti presiona dagiti haybrid a lugan, iti kalikagum a maitandudo ti nadaldalus a transportasion.

Agdoble met manipud iti dua a porsiento ti excise tax dagiti amin a non-metallic mineral ken amin a maala iti quarry, ken amin a metal a mineral, karaman ti copper, gold, ken chromite.

Ninayonan pay ti TRAIN ti nayon a buis (excise tax) para iti karbon (coal) manipud iti 10 a pisos iti kada metriko tonelada, mapan iti 50 a pisos iti kada metriko tonelada iti umuna a tawen ti pannakayimplimentarna; sa 100 a pisos iti maikadua a tawen; ken 150 a pisos iti maikatlo ken sumarsaruno pay a tawen.

Naingato met ti excise tax ti tabako— manipud iti agdama a 30 a pisos, agbalin a 32.50 a pisos iti Enero agingga iti Hunio 2018; 35 a pisos iti Hulio agingga iti Disiembre 2018 agingga iti 2019; 37.50 a pisos manipud 2020 agingga iti 2021; 40 a pisos manipud iti 2022 agingga iti 2023; ken four percent annual indexation manipud 2023 ken kadagiti sumarsarunonto pay a tawen.

Inaprobaran ti Senado ken Kamara ti nasao a panagbalbaliw iti panagbuis idi Disiembre 13, 2017.

Kabayatanna, nangilatang met ti 2018 General Appropriations Act iti 3.767-trilion a pisos a gastuen ti gobierno manipud iti Enero 1 agingga iti Disiembre 31, 2018.

Nangatngato ti 2018 budget iti 12.4 a porsiento ngem ti 3.35-trilion pisos a badiet iti 2017. Dakkel a paset daytoy ti mapan iti Department of Education, a makaala iti 553.313-bilion a pisos, nangatngato ngem iti badietna iti 2017 a mapan a 543.186-bilion a pisos.

Makaawat met iti dadakkel nga alokasion dagiti sabsabali nga ahensia a kas iti Department of Interior and Local Government (170.8-bilion a pisos), Department of National Defense (149.7-bilion a pisos), ken Department of Social Welfare and Development (141.8-bilion a pisos).

(Naipablaak iti Bannawag, Enero 1, 2018 a bilang.)

December 25, 2017

ENERO 1, 2018



SARITA
 4 Ti Baro a Tawen ni Amang
     Juan Al. Asuncion
12 Ti Narra, ti Bagyo, Ken ti Sagut
     A. Sanchez Encarnacion

NOBELA
8 Oplan Maharlika (51)
    Norberto D. Bumanglag, Jr.
10 Yuri (19)
    Virginia A. Duldulao

DANIW
6 Saan a Kalendario
    Mighty C. Rasing
23 Maris-Rosas a Tsinelas
     Daniel L. Nesperos
47 Daniw a Para Ubbing
     Ariel S. Tabag

SALAYSAY
16 Intayon Idiay Coron!
     Rony Hopeman S. De Leon
26 Isilpom iti Tarong ti Imulam a Kamatis
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
35 Miks & Tiks
37 Sweet Jazmine (68)
40 Don Clavio de Ylocos (71)

KOLUM
14 Biag ni Ilokano
15 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
19 Saludsodem ken ni Apo Hues
21 Dear Doc
24 Padasem Daytoy, Kailian
28 Okeyka, Apong
30 Tips
31 Ading Kosinera

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Agkatawa ti Mayat
48 Sinniriban
48 Sapukas
48 Sudoku

DADDUMA PAY
2 Ti Makunami
3 Tao, Lugar, Pasamak
11 Netizone
18 Ti Sekreto ti Naragsak a Biag
20 Siled ti Kararag
22 Ti Tarakenmo ken Sika
29 Idi Un-unana a Panawen
32 Ammuem Pay Dagitoy
33 Haytek!
34 Panangimaton iti Pagtaengan
43 Ti Gasatmo Ita a Lawas
46 Dagiti Pabula ni Aesop
46 Sarita a Para Ubbing

December 20, 2017

Nadumaduma a Produkto Manipud iti Kawayan, Mula iti Baybay, Ken Daddduma Pay



NADUMADUMA A PRODUKTO MANIPUD ITI KAWAYAN, MULA ITI BAYBAY (SEAWEEDS) ken dadduma pay ti nakadispley iti kaunaan a Bamboo-Seaweeds Fiesta ken dadduma pay iti covered court ti Mariano Marcos State University iti Siudad ti Batac a nakipartisiparan dagiti nadumaduma a mannalon, negosiante, agsuksukisok, estudiante ken dadduma pay nga agessem iti agrikultura. Babaen ti panangipakita kadagitoy a kabaruanan a teknolohia manipud kadagiti nagduduma nga ahensia ti gobierno, manamnama a gundawayan met daytoy ti publiko tapno sumayaat ti panagbiag. Iti agdama, ti kawayan ken seaweeds ti sentro daytoy a piesta gapu iti adu a pakausaranna saan laeng a kas taraon wenno ramit iti balay. Mabalin pay a kangrunaan a ramen ti kosmetiko, abono ken dadduma pay nga industria no maproseso dagitoy. (Leilanie G. Adriano)

(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 25, 2017 a bilang.)

December 19, 2017

Baak a Bugnay Wine



BAAK A BUGNAY WINE. Ipakpakita ni Dr. Bielmaju Waley ti Adams, Ilocos Norte ti maysa kadagiti produktoda a bugnay wine a naaramid pay idi 2010. Segun kenkuana, agbalor iti PhP5,000 agpangato ti presio dagitoy nabaakanen nga urnongda nga arak nga agarup maysa a litro ti maysa. Adda met dagiti produktoda a naaramid idi 2011 agingga iti agdama. Makita dagitoy a produkto iti Inuwayan Farms iti nasao nga ili. Malaksid iti bugnay wine, adda pay partuatda a rosel wine malaksid kadagiti mulada a langkuas (turmeric), mint, kakaw, ken strawberries. (Aileen R. Rambaud)


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 25, 2017 a bilang.)

December 17, 2017

DISIEMBRE 25, 2017



SARITA
 4 Ti Paskua ni Doktor Calangacang
     Joel B. Manuel
12 Mago iti Kasiitan
     Pelagio A. Alcantara

NOBELA
8 Oplan Maharlika (50)
    Norberto D. Bumanglag, Jr.
10 Yuri (18)
    Virginia A. Duldulao

DANIW
6 Adda Bituen a Bagnos
   Ariel S. Tabag
17 Burburtia ti Paskua
   Benjamin P. Pacris
47 Daniw a Para Ubbing
   Adoracion B. Madarang

SALAYSAY
14 Panagserbi ti Anag ti Paskua
    Fr. Melchor Baided Palomares
16 Ti Sagut a Diakto Malipatan
      Remedios S. Tabelisma-Aguillon
26 Kastoy ti Nasamay a Panagpaadu iti An-annak ti Tilapia
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
35 Sweet Jazmine (66)
38 Don Clavio de Ylocos (70)
41 Miks & Tiks

KOLUM
18 Biag ni Ilokano
19 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
21 Saludsodem ken ni Apo Hues
23 Dear Doc
24 Padasem Daytoy, Kailian
28 Okeyka, Apong
30 Tips
31 Ading Kosinera

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Agkatawa ti Mayat
48 Sinniriban
48 Sapukas
48 Sudoku

DADDUMA PAY
2 Ti Makunami
3 Tao, Lugar, Pasamak
11 Netizone
20 Siled ti Kararag
22 Ti Tarakenmo ken Sika
29 Idi Un-unana a Panawen
32 Ammuem Pay Dagitoy
33 Haytek!
34 Panangimaton iti Pagtaengan
43 Ti Gasatmo Ita a Lawas
46 Dagiti Pabula ni Aesop

December 13, 2017

Salip iti Daniw ti 4th Saniata Prize, silulukat agingga iti Enero 15

Salip daytoy iti panagsurat iti daniw iti lengguahe nga Ilokano, panggep ti Saniata Prize ti agbalin a maysa kadagiti paratignay dagiti mannaniw nga Ilokano nga agparnuay kadagiti baro a langa ti daniw nga Ilokano kabayatan met ti panangbigbigda kadagiti kannawidan a porma ti daniw nga Ilokano.

Narugian iti 2015, tinawen daytoy a pasalip ti Saniata Prize. Maipaayan iti pammadayaw a Hall of Fame ti makayalat iti tallo nga Umuna a Gunggona.

Dagiti Pagalagadan:

1. Maysa laeng a daniw ti idatag. Saan a makedngan ti tema, porma wenno kaatiddog ti isalip.

2. Masapul nga orihinal, di pay naipablaak, wenno saan a naipatarus manipud iti sabali a lengguahe ti isalip a daniw. No matakuatan a nabalusingsing daytoy a pagannurotan, maibabawi ti gunggona ket maparitanto metten a makisalip ti autor iti ania man a pasalip ti Saniata Prize.

3. Deadline ti panagidatag: Enero 15, 2018 (nayalud-od manipud iti Disiembre 15, 2017). Ipatulod babaen ti e-mail ti pakisalip iti asseng.tabag@gmail.com iti subject a “4th Saniata Prize.”

4. Masapul nga agusar iti nagan iti pluma (pen name) ti mannaniw. Iraman ketdi iti e-mail ti kompleto a nagan, numero iti selpon, ken adres ti pagtaengan wenno opisina.

5. Dagiti premio: 1st Prize: Php2,500.00; 2nd Prize: Php 2,000; 3rd Prize: Php1,500.00.

6. Mapadayawan dagiti mangabak iti okasion nga angayen ti isponsor ti Saniata Prize.

7. Makipagtagikua ti Saniata Prize kadagiti mangabak a daniw ket awan sungsungbatanna kadagiti mannaniw no bilang usarenna dagitoy iti ania man a wagas a kas iti pannakaipabuya, pannakaipablaak iti magasin wenno libro, ken pannakaipaskil iti social media. Agtalinaed ketdi ti copyright iti autor wenno mannaniw.


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 15, 2017 a bilang.)

Panagawat iti aplikante a fellow iti 8th Pasnaan, agingga iti Enero 18

Agawat ti GUMIL Filipinas (GF), ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Filipinas ken iti ballasiw-taaw, kadagiti aplikante a fellow iti 8th Pasnaan Ilokano Writers’ Workshop (Pasnaan 8) agingga iti Enero 18, 2018, saan ket nga agingga iti Disiembre 15, 2017, kas immuna a naipakaammo.

Manamnama a maangay ti 8th Pasnaan inton Pebrero iti maysa nga unibersidad iti Ilocos Sur.

Masapul a mangidatag ti tunggal aplikante, babaen ti e-mail, iti portfolio ti ania man kadagiti sumaganad: (a) uppat a daniw; (b) dua nga ababa a sarita, (c) uppat a daniw a para ubbing, (d) dua a sarita a para ubbing, (e) dua a personal a salaysay. Masapul a nakasurat iti Ilokano dagiti nadakamat a sinurat ken addaan iti title page a nakailanadan ti nagan iti pluma ken linaonna (table of contents). Masapul a nakasurat ti nasao a portfolio iti Word format.

Malukonan dagiti manuskrito iti sabali a Word file a naglaon iti pudno a nagan ti autor, adres, pakakontakan a numero, email address, ababa a pakasaritaan ti biag (bionote) ken kabaruan nga ID picture, ken may-email iti gumil.filipinas@gmail.com; usaren ti paulo (subject) a “Pasnaan 8.”

Sangapulo a fellow ti mapili a maipaayanto iti libre nga akomodasion.

Para iti ad-adu pay nga impormasion, umawag wenno ag-text iti 0977 141 7901 (NME Valdez) wenno ag-e-mail iti gumil.filipinas@gmail.com. (Pasnaan 8 Secretariat)


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 15, 2017 a bilang.)

December 11, 2017

Pagay a naandur iti ‘climate change,’ maibalakad nga imula dagiti mannalon

Ibalbalakad ti gobierno a dagiti koma barayti ti pagay a naandur iti panagbaliw ti panawen ti imula dagiti mannalon tapno di maapektaran ti kaadu ti apitda.

Iti agdama, kuna ti gobierno a nakapatanoren ti Philippine Rice Research Institute (PhilRice) iti 14 a barayti ti pagay a manamnama a makasaranget iti panagbaliw ti panawen (climate change).

Kinuna Roel Suralta, dadaulo ti Crop Biotechnology Center ti Department of Agriculture (DA), a pagsayaatan pay dagiti nasao a barayti, ad-adu iti 35 porsiento ti maapit no maidilig kadagiti agdama a barayti.

Karaman kadagiti barayti a naparnuay ti PhilRice ti Submarino 1 a makalasat iti pannakairaremna iti danum iti uneg ti dua a lawas. Sabali pay Tubigan 7 ken Tubigan 3 nga addaan met laeng iti kastoy a saguday.

Adda pay dagiti barayti ti pagay a naparnuay ti PhilRice a makaandur iti tikag ken iti lan-ak a gapuanan ti layus.


(Naipablaak iti Disiembre 18, 2017 a bilang.)

Ubbing a nabakunaan iti kontra denggue, siputan ti DepEd

Kinuna ti Department of Education (DepEd) itay Disiembre 2 a siputanna ti kasasaad dagiti ubbing nga agbasbasa a nairaman iti programa iti panagbakuna ti gobierno, kalpasan ti damag a makadangran ti bakuna kontra iti dengue a managan iti Dengvaxia kadagiti ubbing a nabakunaan a di pay nagsakit iti dengue fever.

Kinuna ni Health Secretary Francisco Duque III nga agingga iti Nobiembre 2017, mapan a 733,713 nga ubbing nga agtawen iti 9 agpangato ti nabakunaanen (umuna a dosis) ti National Capital Region, Central Luzon, ken Calabarzon.

Narugian ti programa iti panagbakuna kontra iti dengue idi Abril 2016 babaen ken ni agpapaay idi a Health Secretary Janette Garin iti babaen ti administrasion ni nag-Presidente Noynoy Aquino.

Bimtak ti kontrobersia iti programa iti panagbakuna kontra iti dengue nga agbalor iti 3.5-bilion pisos kalpasan nga inako ti Sanofi Pasteur (kompania ti parmaseutika) a maibatay iti baro a panagadal nga epektibo laeng ti bakuna a Dengvaxia kadagiti tattao a kinapeten ti dengue sakbay ti pannakabakunada, ngem agpeggad dagiti saan pay a kinapet ti dengue.


(Naipablaak iti Disiembre 18, 2017 a bilang.)

Plantasion ti Rosel iti Adams, Ilocos Norte



PLANTASION TI ROSEL ITI ADAMS, ILOCOS NORTE. Ni Mrs. Clarita Bayyeng ti Adams bayat ti panagpurpurosna kadagiti bunga ti rosel a maproseso a rosel wine. Iti Ingles, maawagan daytoy iti roselle (Hibiscus sabdariffa) ken nupay naggapu daytoy iti Central ken West Africa, agbiag met daytoy iti nadumaduma a paset ti lubong. Malaksid a maproseso a makan ti bungana daytoy a mula a kabagian ti kayanga, maar-aramid pay ti ukis ti kayona a tali wenno ikamen.  (Aileen R. Rambaud)


(Naipablaak iti Disiembre 18, 2017 a bilang.)

Seminar-Workshop, angayen ti Center for Ilokano Studies & Museum ti UNP

Angayen ti Center for Ilokano Studies & Museum, University of Northern Philippines, ti Ilokano Literary Seminar-Workshop iti pannakitinnulong ti GUMIL Filipinas-UNP Chapter.

Maangay ti nasao a seminar-workshop iti College of Criminal Justice Education Function Hall (3rd floor CCJE building) itoy a Disiembre 14-15, 2017, mangrugi iti alas otso iti bigat, babaen ti panagidaulo ni Dr. Eleanor R. Belizar, baro a  direktor ti nasao nga opisina.

Panggep ti nasao a seminar-workshop nga ipasagepsep kadagiti agad-adal ken mannursuro ti panagayat ken naun-uneg a pannakaawat iti pagsasao nga Ilokano, ken panagadal ti Ilokano grammar nangruna iti panagsurat. Ti tema daytoy a seminar: "Literatura Ilokana: Kinapateg ken Kinangayed.”

Yawis ti Center for Ilokano Studies ken ti GUMIL-UNP Chapter kadagiti agngayangay nga agbalin a mannurat ken kadagiti amin nga interesado iti panagsurat ken iti lengguahe ti idadar-ayda iti nasao a seminar. Agbayad ti tunggal umatendar iti registration fee a P200 a para iti seminar kit, pamedped ken pangaldaw.  (Alma C. Somera)


(Naipablaak iti Disiembre 18, 2017 a bilang.)

December 9, 2017

Nobela a “Salibadiok,” nailibro

Nayalnag itay nabiit ti Salibadiok a libro ni Mindo N. Aquino iti JVs Grille, Resort & Restaurant, Echague, Isabela. Daytoy ti “Salibadiok” a nobela ti autor a naipablaak iti Bannawag idi 2003.

Indauluan ni Baldovino Ab. Valdez, retirado nga Asst. Regional Director ti DILG, nagpaay a presidente ti Gunglo dagiti Mannurat nga Ilokano (GUMIL) iti Isabela ken agdama a presidente ti Sanggir dagiti Ilokano nga Awardee-Writers (SILAW), Inc., ti pannakayalnag ti libro.

Dimmar-ay pay iti nasao a pasken dagiti lokal a kameng ti media nga impanguluan da Benz Selmo, editor ti The Patriot iti Santiago City; Roland Colobong, publisher/editor ti Northeast Journal; ken, Edwin Valmonte, reporter, ti Maddela, Quirino.

Naisangayan a bisita ken nagsarita iti programa ni Dr. Dante M. Aquino, Research Director ti Isabela State University, Echague campus.

Nagatendar met ni Rogie C. Baysa, retirado a postmaster, sigud a presidente ti GUMIL Isabela, kameng ti Timpuyog Dagiti Mannurat iti Iluko iti Filipinas (TMIF) ken bise-presidente ti SILAW, Inc.

Nairaman pay kadagiti nagatendar dagiti sumagmamano nga empleado ti DENR iti San Isidro, Isabela, sigud a nagopisinaan ti autor a kas CENR Officer iti nasurok a 14 a tawen, ken dagiti estudiante ti Echague National High School nga indauluan ti adviser-da a ni Honorata V. Manrique-Pinto.

Kadagiti interesado nga agorder iti kopia ti Salibadiok, kontaken laeng ti autor iti email adress-na: aquinomind60@gmail.com wenno iti FB account daytoy.


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 18, 2017 a bilang.)


December 7, 2017

DISIEMBRE 18, 2017



SARITA
 4 Meri Krismas, Abalayan!
    Hilario A. Espiritu, Jr.
12 Ti Testamento Idiay Bantay Sinai
     Francisco I. Ibe

NOBELA
8 Oplan Maharlika (49)
    Norberto D. Bumanglag, Jr.
10 Yuri (17)
    Virginia A. Duldulao

DANIW
6 Ita a Disiembre, Saan nga Inton Abril
   Arnold C. Baxa
47 Daniw a Para Ubbing
   Anna Liza Madayag Gaspar

SALAYSAY
14 Laglagipentayo Koma Dagiti Ubbing
      Fernando B. Sanchez
16 Wow, Bolinao!
      Virgilio D. Domaloy
26 Agawidkan Ta Inka Agmula iti Tugi!
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
35 Sweet Jazmine (65)
38 Don Clavio de Ylocos (69)
41 Miks & Tiks

KOLUM
18 Biag ni Ilokano
19 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
21 Saludsodem ken ni Apo Hues
23 Dear Doc
24 Padasem Daytoy, Kailian
28 Okeyka, Apong
30 Tips
31 Ading Kosinera

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Agkatawa ti Mayat
48 Sinniriban
48 Sapukas
48 Sudoku

DADDUMA PAY
2 Ti Makunami
3 Tao, Lugar, Pasamak
11 Netizone
20 Siled ti Kararag
22 Ti Tarakenmo ken Sika
29 Idi Un-unana a Panawen
32 Ammuem Pay Dagitoy
33 Haytek!
34 Panangimaton iti Pagtaengan
43 Ti Gasatmo Ita a Lawas
46 Dagiti Pabula ni Aesop

December 3, 2017

Fibercraft



FIBERCRAFT. Maawagan dagitoy nga eskultura a partuat ti fibercraft a kas suno ti panagkitikit. Dati a panagkitikit wenno wood carving ti negosio da agkabsat a Joel ken Gabriel Buyagao ti Ifugao ngem ita, addan puestoda iti fibercraft iti igid ti kalsada nasional iti Brgy. Agat, Sison, Pangasinan. Saan a kayo ti maaramat iti panagaramid iti fibercraft no di ket styrofoam a gatangenda iti Metro Manila wenno iti Bulacan. Napigsa daytoy a pamastrekan ta nangina dagitoy nga eskultura nga agpannuray iti kadakkelda. (Virgilio D. Domaloy)


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 11, 2017 a bilang.)

Apit nga irik, immadu iti maika-3 a quarter

Impakaammo ti Department of Agriculture (DA) itay arinunos ti Nobiembre a ti yaadu ti apit nga irik ti kasayaatan a napasamak iti sektor ti agrikultura iti maika-3 a quarter ti 2017.

Kinuna ni Agriculture Secretary Emmanuel Piñol a nupay bimmassit ti bilang dagiti nataraken a manok ken nakalapan nga ikan iti maika-3 a quarter, dimmakkel met iti 14.17% ti apit nga irik.

Innayon nga awan ti rason a ngumina ti bagas gapu ta abunaw ti bagas a para iti pagilian.


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 11, 2017 a bilang.)

Kayatmo ti maki-Pasnaan 8?

No ibilangmo pay laeng ti bagim nga agdadamo a mannurat iti Ilokano, padasem man ti agatendar iti workshop iti panagsurat iti Ilokano. Gundawayam ti panagawat pay laeng ti GUMIL Filipinas (GF), ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Filipinas ken iti ballasiw-taaw, kadagiti aplikante a fellow iti 8th Pasnaan Ilokano Writers’ Workshop (Pasnaan 8) a manamnama a maangay inton Pebrero iti maysa nga unibersidad iti Ilocos Sur.

Masapul a mangidatag ti tunggal aplikante, babaen ti e-mail, iti portfolio ti ania man kadagiti sumaganad: (a) uppat a daniw; (b) dua nga ababa a sarita, (c) uppat a daniw a para ubbing, (d) dua a sarita a para ubbing, (e) dua a personal a salaysay. Masapul a nakasurat iti Ilokano dagiti nadakamat a sinurat ken addaan iti title page a nakailanadan ti nagan iti pluma ken linaonna (table of contents). Masapul a nakasurat ti nasao a portfolio iti Word format.

Malukonan dagiti manuskrito iti sabali a Word file a naglaon iti pudno a nagan ti autor, adres, pakakontakan a numero, email address, ababa a pakasaritaan ti biag (bionote) ken kabaruan nga ID picture, ken may-email iti gumil.filipinas@gmail.com; usaren ti paulo (subject) a “Pasnaan 8.”

Sangapulo a fellow ti mapili a maipaayanto iti libre nga akomodasion.

Aggibus ti panagidatag iti aplikasion inton Disiembre 15, 2017. Para iti ad-adu pay nga impormasion, umawag wenno ag-text iti 0977 141 7901 (NME Valdez) wenno ag-e-mail iti gumil.filipinas@gmail.com. (Pasnaan 8 Secretariat)


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 11, 2017 a bilang.)

“Bring home a friend” ita a Paskua, awis ni Teo

Kuna ti Department of Tourism (DOT) nga umno la unay ti pannakayalnag ti baro a programa a “Bring Home A Friend” (BHAF) iti panangrugi ti atiddog a tiempo ti Paskua ditoy Filipinas.

Programa ti DOT idi 1994, idi panawen ni Secretary Mina Gabor, ti BHAF ngem kinuna ni agdama a DOT Secretary Wanda Tulfo-Teo a napintas daytoy a programa a pangguyugoy kadagiti Filipino nga agawis kadagiti gagayyemda a ganggannaet nga umay bumisita iti Filipinas isu a biniagda ti BHAF.

Mabalin nga agnaed iti pagilian wenno iti ballasiw-taaw dagiti isponsor a Filipino, wenno dagiti agawis kadagiti umay bumisita iti pagilian.

Agpaut ti BHAF manipud iti Oktubre 15, 2017 agingga iti Abril 15, 2018. Mabalin met a mangabak iti premio dagiti isponsor a pakairamanan ti maysa a yunit iti condominium manipud iti Megaworld Corporation, kabarbaro a Toyota Vios, ken 200,000 a pisos ti balorna a gift certificate manipud iti Duty-Free Philippines idinto a dagiti ganggannaet a bisita, mabalinda ti mangabak iti round-trip nga international flight tiket ken tour packages iti Palawan, Cebu, ken Davao.

Tapno makarehistro, mapan iti Bring Home a Friend webpage iti babaen ti website ti DOT iti tourism.gov.ph. Mabalin met ti agrehistro kadagiti masungad nga aldaw kadagiti maipatakder a BHAF booth kadagiti napili nga internasional nga eropuerto iti Filipinas.

No ad-adu ti maawis a ganggannaet a bumisita iti pagilian, ad-adu met ti tiansa ti isponsor a mangabak iti premio.

Maibatay iti report ti Department of Foreign Affairs idi 2015, adda 9.1-milion a Filipino iti abrod. Nasurok a 3-milion ti agnaed iti Estados Unidos ti Amerika idinto a nasurok a 2-milion ti nakabase iti Tengnga a Daya (Middle East).


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 11, 2017 a bilang.)

Tallo a libro nga Ilokano, mayalnag inton Dis. 16

Mayalnag dagiti libro da Ariel S. Tabag, N.M.E. Valdez, ken Roy V. Aragon iti daytoy Disiembre 16, 2017 bayat ti Christmas Party ken pannakarambak ti Maika-51 nga Anibersario ti GUMIL Metro Manila, ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Kamanilaan,  babaen ti panangsangaili ti Pamilia Bulong iti pagtaenganda iti Cadaing Village, Talipapa, Quezon City.

Yalnag ni Tabag ti Panangsapul iti Puraw a Kabalio, ti kaudian a nobelana a grantee ti 2013 National Book Development Board. Yalnag met ni Valdez, ti Dagiti Salaysay nga Ilokano, koleksion dagiti napili a salaysayna a naipablaak iti Bannawag. Agpada nga impablaak ti Saniata Publications dagiti dua a libro.

Yalnag met ni Roy V. Aragon ti Paksuy, ti kaunaan a chapbook iti dandaniw nga Ilokano iti babaen ti Gabriela Press.

Kadagiti interesado a maaddaan iti kopia dagiti nasao a libro, agteks iti 0917-697-8854 (Tabag), 0977-141-7901 (Valdez), ken 0927-794-2327 (Aragon).


(Naipablaak iti Bannawag, Disiembre 11, 2017 a bilang.)

December 2, 2017

DISIEMBRE 11, 2017



SARITA
  4 Ti Pakasaritaan ti Karayan Cagayan
    Anna Liza Madayag Gaspar
12 Awanen ti Kas Kenka a Nabukelen
     Juan S.P. Hidalgo, Jr.

NOBELA
8 Oplan Maharlika (48)
    Norberto D. Bumanglag, Jr.
10 Yuri (16)
    Virginia A. Duldulao

DANIW
6 Maysaak a Mangnganup
   Jobert M. Pacnis
20 Isublim Kaniak ti Kalman
    Amado I. Yoro
47 Daniw a Para Ubbing
     Marlyn Garcia-Del Rosario

SALAYSAY
16 Natalged ti Riknam No Addaka iti Vigan
     Eliseo B. Contillo
26 Tapno Adda Latta Pangalaan iti Bin-i a Pagay
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
35 Sweet Jazmine (64)
38 Don Clavio de Ylocos (68)
41 Miks & Tiks

KOLUM
14 Biag ni Ilokano
16 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
21 Saludsodem ken ni Apo Hues
23 Dear Doc
24 Padasem Daytoy, Kailian
28 Okeyka, Apong
30 Tips
31 Ading Kosinera

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Agkatawa ti Mayat
48 Sinniriban
48 Sapukas
48 Sudoku

DADDUMA PAY
2 Ti Makunami
3 Tao, Lugar, Pasamak
11 Netizone
18 Ti Bannawag ken Siak
19 Siled ti Kararag
22 Ti Tarakenmo ken Sika
29 Idi Un-unana a Panawen
32 Ammuem Pay Dagitoy
33 Haytek!
34 Panangimaton iti Pagtaengan
43 Ti Gasatmo Ita a Lawas
46 Dagiti Pabula ni Aesop