February 27, 2014

Alvarez, umuna a gunggona iti Umuna a Premio Diretso

Babaen ti daniwna a “Karayo iti Abong-abong,” inyalat ni Johmar R. Alvarez ti Mabuttal East, Ballesteros, Cagayan ti Umuna a Gunggona iti 1st Premio Diretso Manipud iti Puso, Salip iti Daniw ni Ayat, ti Diretso Manipud iti Puso Facebook Group nga inesponsoran ni mannurat iti Bannawag Norberto D. Bumanglag, Jr.

Naipaay ken ni Alvarez, mangisursuro iti Aparri West National High School, Bulala Norte, Aparri, Cagayan, iti premio a kuarta ($100), sertipiko ken tallo a libro nga Ilokano.

Naiwayat ti online awarding idi Pebrero 14 ngem maangay ti pormal a pannakapadayaw dagiti nangabak iti GF Convention inton Abril 18-20, 2014 iti Sanchez Mira, Cagayan.

Dadduma pay a nangabak:

Maikadua a Gunggona ni Fernando B. Sanchez ti San Nicolas, Pangasinan babaen ti daniwna anga “Ay-ayatenka, Ayatko, iti Amin nga Ayat Dagiti Sabong ken Panawen” ( $75, sertipiko, ken dua a libro nga Ilokano).

Maikatlo a Gunggona ni Marichel E. Suguitan ti Aggub, Solano, Nueva Vizcaya ken agtrabtrabaho iti Hong Kong babaen ti daniwna a “’Toy Kapem, Biagko” ($50, sertipiko ken maysa a libro nga Ilokano).
Dagiti naghurado: Roy V. Aragon (pangulo), Linda Lingbaoan-Bulong (kameng) ken Mighty C. Rasing (kameng).

Pakaipaskilan dagiti daniw ken sarita ni ayat, ti Diretso Manipud iti Puso FB Group ket inlungalong ken imatonan dagiti mannurat iti Bannawag a da Corazon F. Quiamas, Fernando Alonzo, Rudy Ram. Rumbaoa, Norberto D. Bumanglag, Jr. ken Ariel S. Tabag. (AST)


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 10, 2014 a bilang.)

Miting ti GMM: Marso 9

Maangay ti general membership meeting ti GUMIL Metro Manila, ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Kamanilaan ken kabangibangna a probinsia, itoy a Marso 9, 2014 iti panangsangaili da agkaingungot a Dionisio S. Bulong, dati nga editor ti Bannawag, ken Eden C. Bulong, tesorera ti GMM ken GUMIL Filipinas, iti pagtaenganda iti #14 Ayungin St., Cadaing Village, Talipapa, Novaliches, Quezon City, kas impakaammo ni retirado a Hues Vivencio S. Baclig, presidente ti gunglo. (AST)

MARSO 10, 2014



SARITA
6 Ni Anna Sadiay Ili ti Partas-Gasto
   Anna Liza Madayag Gaspar

NOBELA
26 Mission: Black Ops (20)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.
30 Kasera 101 (33)
    N.M.E. Valdez

DANIW
 15 Ay-ayatenka, Ayatko, iti Amin nga Ayat Dagiti Sabong ken Panawen
    Fernando B. Sanchez
28 Diak Nasakbayan ti Tudo ti Pebrero
    Daniel L. Nesperos
48 Dandaniw a Para Ubbing
     Ronelyn B. Ramones/ Mario S. Ascueta

SALAYSAY
10 Naidumduma Daytoy a Lana Manipud iti Niog
     Virginia A. Duldulao, Ph.D.
12 Dagiti Rumbeng a Maammuam iti Linteg iti Cybercrime
     Neyo Mario E. Valdez
24 Ti Pasdek a Sinangal Dagiti Muyong
     Ric A. Agnes
40 Saan a Gapu Ta Bin-i, Pari, Ket Imulamon
    Reynaldo E. Andres

KOMIKS
17 Gayang ni Lam-ang (23)
20 Aritosan (73)
22 Miks & Tiks

KOLUM
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
16 Dear Doc
32 Okeyka, Apong
34 TIPS
37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
38 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
46 Coca-Cora, Kdp.
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
4 Tao, Lugar, Pasamak
9 Ti Padasko a Diakto Malipatan
27 Txtm8
29 Kayatmo Pay Laeng ti Agbalin a Prinsipal?
31 Siled ti Kararag
33 Hay, Nagadutayon!
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
39 Maliklikan Met ti Panagaapa Dagiti Ubbing iti Pagadalan

February 20, 2014

Maysa Manen a Dolphin



MAYSA MANEN A DOLPHIN (Spinner) ti sibibiag a naisadsad iti igid ti baybay ti Gabut Sur, Badoc, Ilocos Norte idi Pebrero 13. Dagus a tinulongan daytoy dagiti lumugar ket imbagkatda iti nataltalged a lugar iti igid met laeng ti baybay iti kabangibang a Gabut Norte. Daytoyen ti maikatlo a gundaway sipud itay Enero nga adda naisadsad a lumbalumba (dolphin) ngem natay ketdi dagiti immun-una. Iti agdama, agpalpalaing ti nasao a dolphin iti temporario a nakaikabilanna ta addaan iti sugat a gapuanan ti yo (shark). Maibasar iti agdagupen iti 24 a naisadsaden a dolphin iti unos ti tallo a tawen iti nasao a paset ti probinsia, maibilang ti Ilocos Norte a“hot spot” maipanggep iti daytoy; ngarud, kasapulan ti atension ti gobierno tapno masaluadan ti aglawlaw ket masalbar met dagitoy a gagayyem iti taaw. (Leilanie G. Adriano)


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 3, 2014 a bilang.)

“Daniw Ilokandia,” maangay iti Currimao inton Marso 8

Maangay ti “Daniw Ilokandia 2014” inton Marso 8 iti Doña Josefa Edralin Marcos Elementary School, Currimao, Ilocos Norte iti panangesponsor ti National Commission for Culture and the Arts (NCCA), DepEd Ilocos Norte, GUMIL Ilocos Norte ken ti Bannawag, kas paset ti “Taboan 2014” wenno ti panaguummong dagiti mannurat iti pagilian.

Iti daytoy a tawen, maipamaysa iti “Daniw Ilokandia 2014” iti pannaka-workshop dagiti daniw a para ubbing. Mayawis met ti nasao a workshop kadagiti mangisursuro iti elementaria iti Maikadua a Distrito ti Ilocos Norte ken kadagiti kameng ti GUMIL Ilocos Norte. Libre ti registration fee.

Makiddaw iti tunggal partisipante (a mangisursuro) ti panangitugotna iti sinuratna a daniw. Maysa laeng a daniw ti idatag ti tunggal partisipante; agatiddog met ti daniw iti 4-5 nga stanza a ti tunggal stanza, buklen ti uppat a linia wenno saan, mabalin met mangidatag iti uppat a daniw a ti tunggal daniw, buklen ti uppat a linia.
Maiprinta met ti daniw (wenno dagiti daniw) iti maysa a bond paper ken mai-reproduce iti 8 a kopia. Saan nga ilanad ti partisipante ti pudno a naganna a kas autor ti/dagiti daniw; ketdi, agusar iti parbo a nagan. Maidatagto dagitoy a daniw iti kaaldawan ti workshop.

Para iti nayon nga impormasion, makiuman ken ni Elizabeth M. Raquel, Workshop Director.


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 3, 2014 a bilang.)

46th GF Convention inton Abril 18-20, mapagpapatangan iti GF Board Meeting

Maysa kadagiti kangrunaan a mataming iti maikapat a GUMIL Filipinas board meeting inton Marso 1 ti pannakaangay ti 46th GF National Convention inton Abril 18-20 iti MASCOOP Resort and Training Center, Masisi, Sanchez Mira, Cagayan, kas impakaammo ni GF President Arthur P. Urata, Sr.

Sangailien ti Pamilia Masuli (Dr. ken Mrs. Freddie P. Masuli) ti board meeting iti pagtaenganda iti Centro 2, Sanchez Mira, Cagayan.

Malaksid kadagiti opisial ti GUMIL Filipinas, maipaganetget pay ti itatabuno dagiti presidente/pannakabagi dagiti GUMIL Provicial Chapters. (RVA)


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 3, 2014 a bilang.)

February 19, 2014

MARSO 3, 2014



SARITA
6 Kargo
   Aileen Serrano

NOBELA
26 Mission: Black Ops (19)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.
30 Kasera 101 (32)
    N.M.E. Valdez

DANIW
 9 ‘Toy Kapem, Biagko
    Marichel E. Sugitan
28 Ita a Bigat, Iraepko ‘Toy Riknak
    Corazon F. Quiamas
48 Dandaniw a Para Ubbing
    Ridel T. Cabulisan/ Ferdinand N. Cortez

SALAYSAY
10 Agpada nga Ambision, Agduma a Solusion (2)
     D. Soliven Bulong
12 Kaykayat ti Babai ti Lalaki nga Ammona ti Agpakatawa?
     Neyo Mario E. Valdez
24 Am-ammom Dagiti I’wak?
     Bonifacio V. Ramos
40 Diyo Palpalsiitan Dagiti Salaksak!
    Reynaldo E. Andres

KOMIKS
17 Gayang ni Lam-ang (22)
20 Aritosan (72)
22 Miks & Tiks

KOLUM
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
16 Dear Doc
32 Okeyka, Apong
34 TIPS
37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
38 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
46 Lalae, Kdp.
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 4 Tao, Lugar, Pasamak
15 Subeg ‘Ta Anakmo, Komari?
27 Txtm8
29 Hay, Awan Manen Klase!
31 Siled ti Kararag
33 Sabali Dagiti Ubbing Itan, Kunam, Ma’am?
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
39 Makaammon ni Ma’am, Dimo Koma Kunkuna

February 16, 2014

Nabaknang ti Ili a Carasi



NABAKNANG TI ILI A CARASI iti probinsia nga Ilocos Norte kadagiti rekursos naturales. Kas maipakita iti nalit-aw a karayan ti Cura (kanigid) ken dagiti bambantay (kanawan) nga apon ti mineral reserves a kas iti iron ore, gold ken dadduma pay. Adu pay ti dadakkel a bato (decorative stones) a pagaayat dagiti Koreano nga al-alaen tapno may-export iti Korea. Kasla kano ngamin status symbol daytoy para kadakuada. Ditoy pay a masarakan ti maysa a dakkel a pagminasan nga inaprobaran ti gobierno ti Mineral Production Sharing Agreement ken Exploration Permit-na iti agarup 3,000 ribu nga ektaria a kabambantayan kalpasan a nagpaso ti permit-na nga agoperar iti dua a tawen iti tallopulo nga ektaria nga small-scale mining nga inaplikaranna. Ngem itay laeng kallabes, napasardeng ti pannakayallatiw dagiti dadakkel ken nabiag a bato iti Korea gapu ta segun iti baro nga administrasion ni Mayor Rene Gaspar iti nasao nga ili, bassit laeng ti mapaspastrek ti munisipio babaen ti panagbayadda iti extraction fee ket agamak dagiti lumugar nga awanen ti mabati a para kadakuada ket no saan a mapengdan daytoy, madadael met ti natural a buya ti nakaparsuaan iti lugarda. (Leilanie G. Adriano)


(Naipablaak iti Bannawag, Pebrero 24, 2014 a bilang.)

Nailian a Komperensia iti Lengguahe ken Literatura Dagiti Ilokano, maangay

Maangay ti Kur-it ken Kurditan: Pambansang Kumperensiya sa Wika at Panitikang Ilokano babaen ti panangilungalong ti GUMIL Filipinas (GF), iti pannakitinnulong ti Komisyon sa Wikang Filipino (KWF), National Commission for Culture and the Arts (NCCA), Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (UMPIL), University of Northern Philippines (UNP), ken LGU Vigan City inton Abril 25-27, 2014 iti UNP Auditorium, University of Northern Philippines, Vigan City.

Mataming iti nasao a komperensia dagiti pakaseknan ti lengguahe ken literatura dagiti Ilokano a kas iti ortograpia, panagisagana iti material para iti MTB-MLE, pakaseknan dagiti mannurat nga Ilokano, ken ti pannakaipaset ti literatura dagiti Ilokano iti nailian a literatura babaen ti panangwarwar dagiti mabigbigbig a mannurat, kritiko ken edukador nga Ilokano ken Tagalog kadagitoy a pakaseknan.

Agpaay met a keynote speaker ni Dr. Virgilio S. Almario, National Artist for Literature ken agdama a pangulo ti KWF.

Silulukat daytoy a komperensia kadagiti amin a titser, mannurat, cultural worker, linguist, ken aminen a mangipatpateg iti lengguahe ken literatura dagiti Ilokano.

Para iti ad-adu pay nga impormasion, ag-e-mail iti tantiyado@gmail.com (para iti KWF), ken asseng.tabag@gmail.com (para iti GF). (Kur-it ken Kurditan Secretariat)


(Naipablaak iti Bannawag, Pebrero 24, 2014 a bilang.)

21 a Sarita, naisalip iti Pasalip ALVIYA

Duapulo ket maysa a sarita ti naisalip iti Maika-3 a Pasalip ALVIYA. kas ipakpakaammo ti Secretariat ti nasao a pasalip.

Dagiti naisalip a sarita agraman parbo a nagan dagiti autor:

“Ti Manggagamot”  ni Parisian,  “Ni Angkel” ni Bin Yang, “Nil Sine Numine” ni  Fanerrie delos Reyes, “Bunga” ni Biding,  “Ti Nangisit a Darat: Parabur wenno Lunod” ni  Sagrado T. Sacramento,  “Tao ti Kalkalsada” ni Emmanuel C. Estrada;

“Politika” ni Awan Naganna;  “Payak” ni Dina Naussica; “Dalluyon” ni  Wave 100, “Indio” ni Oda Saniata, “Cadena de Amor” ni Imelda Gamat, “Navotas Fish Port” ni Salmon Quen Kamatis, “Mam Mayleen Parel: Pilantropo” ni Gali Muy-od, “Gapu ken ni Angelica” ni  Jireh Katrinah, “Panagpatubo” ni Francinegilda Umidda, “Lima a Kurengreng ti Ima a Namureng” ni  Warlito Guerrero;

“Panagturpos” ni Apong Diet,  “Tikboy Tacuboy” ni Miguel Tabaco, “Dagiti Asterisko Ti Mennamenna, Maysa a Malem, Iti Malamlammin a Biag ti Maysa a Mabagbagtit a Mannurat” ni St. Sanuong de Ahihihi, “Nana Orang” ni Nicole Villamor ken ti “Ti Napanawan” ni Andrea Fonicier.

Maipakaammo dagiti mangabak a sarita iti umuna a lawas ti Abril 2014 ket mapadayawanto dagitoy iti Nailian a Kombension ti GUMIL Filipinas sadiay MASCOOP Resort and Training Center, Masisit, Sanchez Mira, Cagayan inton Abril 18-20, 2014.

Daytoy Pasalip ALVIYA ti maysa ken kadakkelan kadagiti kontribusion ni Alex Vicente Yadao, tubo ti Libertad, Abulug, Cagayan ngem  agnaeden iti New York City, iti pannakaparangen ti Literatura Ilokana.
Malaksid iti daytoy a pasalip, tumultulong pay iti tinawen a pannakaangay ti Pasnaan, ti literary workshop para kadagiti agdadamo a mannurat, ken iti panagilibro dagiti gapuanan dagiti Ilokano a mannurat. (Freddie Pa. Masuli)


(Naipablaak iti Bannawag, Pebrero 24, 2014 a bilang.)

Libre nga operasion, maangay inton Marso 1-8 iti Apayao

Maangay ti libre nga operasion kadagiti nadumaduma a sakit iti probinsia nga Apayao inton Marso 1-8, 2014 iti panangiwayat dagiti kameng ti Agkakabsat International Society of Philippine Surgeons iti America, a kaaduanna kadagitoy ti tubo iti Apayao.

Segun kadagiti organizer, nakasagana ti nasao a grupo a mangipaay iti libre nga operasion ken agas kadagiti ania man a klase ti major ken minor surgeries a kas iti cataract, tubal ligation, cyst, cleft palate, goiter, hysterectomy, ken kadagiti agpagabut iti ngipen.

Babaen ti pannakitinnulong ti gobierno probinsial, ti Departamento ti Salun-at ken ti Departamento ti Edukasion iti Apayao, manamnama ti naballigi a pannakaisayangkat ti surgical mission kadagiti sumaganad: Far North Hospital iti Luna para iti major ken minor surgeries; Amma Jadsac District Hospital iti Pudtol para iti tubal ligation ken plastic surgeries; Santa Marcela District Hospital para iti cataract ken dadduma pay a sakit iti mata; ken San Isidro Gymnasium iti Luna para iti panagpagabut iti ngipen.

Kadagiti dadduma pay a saludsod ken interesado a saan pay a nakapalista iti kallabes a pre-screening dagiti pasiente, agturong iti kaasitgan a Rural Health Unit wenno Municipal Health Unit iti Apayao tapno mairaman iti listaan. (Leilanie G. Adriano)


(Naipablaak iti Bannawag, Pebrero 24, 2014 a bilang.)

February 13, 2014

PEBRERO 24, 2014



SARITA
6 Dagiti Mannaniw ken ti Agpalpalama
   Juan S.P. Hidalgo, Jr.

NOBELA
26 Mission: Black Ops (18)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.
30 Kasera 101 (31)
    N.M.E. Valdez

DANIW
 9 Sika, Karayan Vintar
    Cecilia Pacis Aribuabo
15 Sukainak Daytoy Daan a Baul
    Ryan A. Dulig
28 Indaras
     Narglon C. Utanes
48 Dandaniw a Para Ubbing
     Ridel T. Cabulisan/ Efren A. Inocencio

SALAYSAY
10 Agpada nga Ambision, Agduma a Solusion
     D. Soliven Bulong
12 Kasanon No Sika Met ti Biktima ti Aksidente iti Lugan?
     Neyo Mario E. Valdez
40 Ammom No Ania ti Samak, Balong?
    Reynaldo E. Andres

KOMIKS
17 Gayang ni Lam-ang (21)
20 Aritosan (71)
22 Miks & Tiks

KOLUM
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
17 Dear Doc
32 Okeyka, Apong
34 TIPS
37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
38 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
46 Vediography Probibired, Kdp.
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 4 Tao, Lugar, Pasamak
24 Awanen ti Sapulem Pay iti Bambanti Festival!
27 Txtm8
29 Okeyka, Ma’am!
31 Siled ti Kararag
33 Wen, Manang, Aronam ti Interes ti Anakmo nga Agbasa
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
39 Ti Paltog ken Dagiti Ubbing

February 9, 2014

Addan Paoay Boat Club iti Ilocos Norte




ADDAN PAOAY BOAT CLUB ITI ILOCOS NORTE. Ni Quintin Pastrana, direktor ti Manila Boat Club, iti panangitinnagna iti time capsule iti igid ti Paoay Lake, kalpasan ti pormal a pannakabuangay ti kaubingan a gunglo dagiti rowers iti Filipinas a buklen dagiti Ilokano a mangibagi iti Ilocos Norte kadagiti masungad a pasalip iti rowing (panaggaud) iti pagilian ken iti ballasiw-taaw. Kaduana iti ladawan da Mayor Dolly Clemente ti Paoay, Ilocos Norte; Benjamin Ramos Jr, presidente ti Philippine Rowing Team; James Stratton, presidente ti Manila Boat Club; ken dagiti delegado manipud iti Hong Kong, Singapore ken Australia iti kaunaan a Paoay Invitational Regatta (akimbaba a ladawan) a naisayangkat idi Enero 31-Pebrero 2, 2014 iti Paoay Lake. Itay laeng napalabas a tawen, adu nga atleta manipud iti India, Pakistan, Sri Lanka, Singapore, Hong Kong, Australia ken Filipinas ti dimteng iti Ilocos Norte tapno makipartisipar iti maika-71 nga AREA-FEARA (Amateur Rowing Association of the East-Far East Amateur Rowing Association) iti Paoay Lake, ket ditoy a natakuatan ti nasao a lugar a mabalin a pagsanayan dagiti atleta para iti international rowing events. (Leilanie G. Adriano)


(Naipablaak iti Bannawag, Pebrero 17, 2014 a bilang.)

Trabahador iti konstruksion ken nurse, kasapulan ti Iraq

Kalikaguman ti gobierno ti Iraq ti panangipatulod ti Filipinas kadagiti overseas Filipino workers (OFW), nangruna kadagiti nurse ken kadagiti trabahador iti konstruksion iti nadumaduma a lugar iti Iraq.

Pinatalgedan ni Dip. iti Albay Al Francis Bichara, chairman ti House committee on foreign affairs, a nakimiting ken ni Iraqi Ambassador to the Philippines Ahmed Al Kamaly idi Enero 28, 2014, ti kalikagum ti nasao a pagilian iti Middle East nga agawat kadagiti OFW.

Iti committee hearing itay nabiit, impakaamo ti Department of Labor and Employment (DoLE) a naisaganan ti kopia ti katulagan iti nagbaetan ti Filipinas ken Iraq ken naidatagen iti Department of Foreign Affairs (DFA) itay napan a tawen tapno maaprobaran.

Kanaig daytoy, impanamnama ti DFA a yalistoda ti pannakaaprobar iti labor agreement nga indiaya ti Iraq iti Filipinas.

Nupay suportaranna ti pannakaipatulod dagiti OFW iti Iraq, impaganetget da Akbayan Party-list Rep. Walden Bello ken Gabriela Party-list Rep. Luz Ilagan a napateg a maipanamnama nga umuna ti kinatalged dagiti mangmangged a Filipino iti Iraq sakbay a marugian ti pannakaipatulodda iti nasao a pagiliaan.


(Naipablaak iti Bannawag, Pebrero 17, 2014 a bilang.)

February 5, 2014

Pannakalukat ti Flower Festival



PANNAKALUKAT TI FLOWER FESTIVAL. Sangapulo ket maysa a pagadalan iti elementaria ti nakipaset iti drum and lyre street dancing competition iti pannakairugi itay Pebrero 1 ti maika-19 a tawen ti Panagbenga Flower Festival iti Baguio City. Ti mangabak iti daytoy, karaman iti grand street dancing parade iti umay a Pebrero 22. (Zaldy Comanda)


(Naipablaak iti Bannawag, Pebrero 17, 2014 a bilang.)

Rehional a komperensia iti Panagadal iti Material a Kultura ti Cordillera

Angayen ti Unibersidad ti Filipinas-Baguio (UP Baguio) ti umuna a Rehional a Komperensia maipanggep iti Panagadal iti Material a Kultura ti Cordillera (1st Regional Conference on Cordillera Material Culture Studies) inton Mayo 30-31, 2014 iti UP Baguio, Siudad ti Baguio.

Mainaig itoy, agawaten ti secretariat ti komperensia kadagiti proposal para iti indibidual a presentasion ken panel para kadagiti sumaganad a kategoria: study on indigenous material culture; utilitarian and ritual objects as material culture; material culture in the museum; bodily adornments as material culture; landscape and material culture.

Silulukat ti secretariat nga agawat kadagiti abstract agingga iti Marso 1, 2014. Para iti ad-adu pay nga impormasion, bisitaen ti www.cordillerastudies.upb.edu.ph wenno mabalin ti makiuman iti materialculture.csc@gmail.com wenno (074) 442-5794. (Junley Lazaga)


(Naipablaak iti Bannawag, Pebrero 17, 2014 a bilang

Tabag, grantee para iti nobela nga Ilokano ti 2013 National Book Development Trust Fund

Napili ni Ariel S. Tabag, editor iti dandaniw ken showbiz iti Bannawag, a maysa kadagiti grantee iti nobela nga Ilokano ti 2013 National Book Development Trust Fund.

Mainaig itoy, ipaayan ti National Book Development Board  (NBDB)ni Tabag, tubo iti Sta. Teresita, Cagayan iti P200,000 a grant tapno leppasenna ti nobelana a napauluan iti “Panangsapul iti Puraw a Kabalio.” Manamnama a malpas ti nasao a nobela iti makatawen,

Kakadua ni Tabag a naipaayan iti grant ti dua pay a mannurat nga Ilokano, da Sherma E. Benosa (Bambang, Nueva Vizcaya) para iti nobela daytoy a “Ti Bantay Asin” ken Linda Lingbaoan-Bulong (Peñarrubia, Abra), dati a kameng ti Bannawag, para iti nobela daytoy a “Kalinawa.” Maipaayan met laeng da Benosa ken Bulong iti sag-P200,000 a grant para iti panangileppasda kadagiti nobelada.

Naipaayan met iti grant para iti lokal a pakasaritaan ti probinsia a naisurat iti Ingles wenno Filipino da Lilian C. Dela Peña, Anna Christie V. Torres, Danilo M. Gerona ken da Jeena Rani Marquez-Manaois ken Ma. Elena Paulma, ken para iti pagbiagan/baro a teknolohia iti panagnegosio ni Annabelle M. Calleja.

Naiwayat ti seremonia ti pammadayaw iti opisina ti NBDB iti Ortigas, Pasig City itay Enero 30, 2014.
Maysa nga ahensia ti gobierno, panggep ti NBDB ti mangiwayat kadagiti nadumaduma a gannuat a mangitag-ay iti kalidad dagiti libro iti Filipinas.


(Naipablaak iti Bannawag, Pebrero 17, 2014 a bilang.)

PEBRERO 17, 2014



SARITA
6 Ikkis iti Barukong
   Donel B. Pacis

NOBELA
26 Mission: Black Ops (17)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.
30 Kasera 101 (30)
    N.M.E. Valdez

DANIW
 9 Ita nga Aldaw Dagiti Puso, iti Sallukobmo
      Arnold C. Baxa
18 Iti Sidong ti Sipnget
     Marichel E. Suguitan
28 Siled ti Samiweng
      Jake F. Ilac
48 Dandaniw a Para Ubbing
     Ryan A. Dulig/ Jobert M. Pacnis

SALAYSAY
10 Ti Superfood a Managan iti Marunggay
     Virginia A. Duldulao, Ph.D.
12 Ti Pudno Maipanggep iti Citizen’s Arrest
     Neyo Mario E. Valdez
16 Wen, Haytek Itan ti Panaginnarem da Baro ken Balasang
     Fernando B. Sanchez
40 Nasurok a P1-M ti Naglakuanna iti Sangaektaria a Lasona
    Reynaldo E. Andres

KOMIKS
19 Gayang ni Lam-ang (20)
22 Aritosan (70)
24 Miks & Tiks

KOLUM
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
17 Dear Doc
32 Okeyka, Apong
34 TIPS
37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
38 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
46 Spacial Order, Kdp.
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 4 Tao, Lugar, Pasamak
27 Txtm8
15 Nagimaskan, Pansit Cabagan!
29 Apay a Nasken Dagiti Ay-ayam?
31 Siled ti Kararag
33 Awan Kas iti Agiinnisem a Mangisursuro
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
39 Ammom Met La ti Nainraeman a Panagdengngeg?

February 4, 2014

Eskuwela mi Wenno Eskuelami?

Ni LEONORA R. MELCHOR
     Siudad ti Batac

ITI napalabas a dua a tawen, naisayangkat dagiti seminar a para kadagiti mamaestra iti Kindergarten, Grade One ken Grade Two ditoy Kailokuan. Ditoy a nagsanayda no kasano ti mangisuro kadagiti ubbing babaen ti nakayanakan a lengguahe nga Ilokano.

Kalpasan dayta a seminar, naipasungalngalen dagiti mamaestra iti baro a kurikulum. Ti ammo dagiti mamaestra, nalaklaka ti mangisuro ken mangipasagepsep iti leksion kadagiti adalanda nga ubbing. Ngem nagkanudkod ken nagngilangilda ta awan man laeng ti inted ti gobierno a libro a mausar koma. Arigna kasda la aglanglangoy iti dan-aw nga awan ti danumna. Ngem uray no kasta, impatungpal dagiti mamaestra ti pagrebbenganda a mangipasagepsep iti adal kadagiti ubbing babaen ti pannakausar ti bukod a lengguahe.
Ti inaramid dagiti mamaestra, gapu iti kinaawan dagiti "textbook" wenno libro nga usaren dagiti agad-adal, inan-anusanda ti nangad-adal, nagbasbasa kadagiti amin a naisurat iti Ilokano tapno maasa ti panunotda. Naglalaok dagiti binasbasada. Adda Biblia, Bannawag, ken dagiti adu a libro a nasurat iti Ilokano a nakailaonan dagiti daniw ken sarita. Naggatang ken nagbasada, agingga a mapagdidiperensiadan ti husto ken biddut a pannakaisurat dagiti balikas.

Iti biangko, anian a kigtotko idi maammuak a biddut gayam ti ammok nga ispeling dagiti balikas nga Ilokano. Ti “kabalyo” nga ammok idi ket “kabalio” gayam. Ania ngarud ket di met nayad-adal ti lengguahe nga Ilokano idi dakami ti agbasbasa. Isu a ti ispeling dagiti balikas a Tagalog (Filipino) ti ammomi nga ispeling metten dagiti balikas nga Ilokano.

Ala, naimbag ta adun dagiti naipabpablaak a sinurat iti Ilokano kas koma iti Bannawag, ken kangrunaanna, adda ti “Tarabay iti Ortograpia ti Pagsasao nga Ilokano” nga impaulog ti Komisyon sa Wikang Filipino idi 2012, ket dagitoy ti nagpatawan dagiti mamaestra tapno nasaysayaat ti pannakaammoda iti Ilokano. Ket babaen dagiti naanus a mamaestra, nagballigida a nangipasagepsep kadagiti ubbing ti umno nga "spelling" ken "grammar" ti lengguahetayo. Mariknan dagiti mamaestra nga agballigin ti baro a kurikulum. Sangsangkamaysada ngarud a nangarakup iti baro a proyekto ti gobierno nga isu ti makunkuna nga MTB-MLE. Naannayasen ti panangisuroda, kasta met a nalaingen dagiti ubbing nga agbasa iti Ilokano, English ken Filipino. Al-alistoda payen a mangawat kadagiti leksion nga isuro ti maestra.

Ngem itay nabiit, adda nairuar a baro nga ortograpia a rumbeng kano a suroten ken ipatungpal dagiti mamaestra. Isu daytoy ‘tay “Mga Pagbabago sa Ispeling ng mga Salitang Ilokano Alinsunod sa Ortograpiyang Pambansa.” Iti nasao a pagbasaan, ibagbagana metten a biddut dagiti immun-una a naisuro kadakami nga ispeling. Ti “dua,” no maisurat, segun iti baro a pagannurotan, “duwa.” Daydiay naisuro kadakami idi a “tualia,” “tuwalya” metten. Daydiay “puersa,” “puwersa” kanon.

Ket sagudayen pay ti baro a pagannurotan, daydi ammomi a pannakaisurat, kas pagarigan ti, “Daytoy ti balaymi,” saan metten, ta maisurat metten a, “Daytoy ti balay mi.” Wenno ti “Daytoy ti eskuelami,” saan metten ta maisurat metten a, “Daytoy ti eskuwela mi,” ta kas kuna ti baro a pagannurotan, “Maisina ti pronominal adjective kadagiti sao a pakaipaayan na.”

Ken kuna pay ti baro a pagannurotan, “Maisina ti pronoun a maaramat a kas subject ti sentence wenno sa iti predicate. Kas pagarigan: You watch out… Agaluad ka. (Saan a kas iti sigud nga: Agaluadka.)”
Iti sabali a pannao, kas kuna ti pagannurotan, “Dagitoy dagiti maisina: da, ka, kami, kayo/kay, ko, mi, mo, na, sa, ta, tayo/tay. Dagitoy met dagiti maisilpo: -ak, _akon, -an, -am, -amon, -ek, ekon, -emon, -to, -k, -m, -n, -t.”

Ngem aguraykayo. Ania kadi a talaga ti husto? Ti agdama a wagas ti panagsurat dagiti mannurat nga Ilokano wenno daytoy baro a pagannurotan a kas kuna ti nangsurat, binendisionan da Kom. Purificacion Delima, Full-time na Komisyoner, KWF; ken ti mismo nga “agdama nga Komisyon sa Wikang Filipino iti panangidaulo ni Dr. Virgilio S. Almario….”?

Ay, maulawkamin a mamaestra. Anianto la ketdin dagiti ubbing nga isuromi? Bukod la ngaruden a pagsasao wenno lengguahe, makaulaw pay!—O


(Naipablaak iti Bannawag, "Ti Makunami," Pebrero 10, 2014 a bilang.)