Ur-urayennaka ti “Sangbay Falls”

Ni LUDILYN ELY F. BRAVO

Ala, wen, narigat ti mapan. Ngem paset met, a, dayta ti ganasna!

Ti grupo ti balasang ti autor a ni Maria Richelle Bravo, kaduana dagiti katrabahuanna iti Corpuz Clinic and Hospital iti Sinait, I.S. ken gagayyemda iti ipapanda iti Sangbay Falls idi Septiembre 7, 2012. Adda iti ladawan da Jaydee Lianne M. Gorospe, Leah Reyes, Maria Richelle Bravo, Joseph Rey Corpuz, Rose Jean Tabil, Jennifer Bugarin ken Evangielyn Palafox.

PAGDIDINNAMAGAN ita ditoy lugarmi daytoy maysa a buya ti nakaparsuaan, ti “Sangbay Falls.” Masarakan daytoy agarup 10 a kilometro manipud iti arsadanan ti bantay iti Purok Saranay ti Barangay Pugaoan, Pinili, Ilocos Norte. Tapno madanonmo, mabalin a surotem lattan ti ayus ti waig. No kayatmo ti as-asideg a rota, nasken laeng a nasiglatka a kumpet kadagiti lanut iti panagsang-at ken panagsalogmo kadagiti rangkis ken pananglasatmo iti 22 a waig.

Daytoy ti gapuna a di naad-adakan unay ti dissuor. Segun kadagiti nataengan iti barangaymi, dagidi laeng agindeg iti asideg ti arsadanan ti bantay ti mapmapan sadiay idi. Mapanda agkalap iti lames wenno agala iti leddeg wennno bisukol; mapanda agpalamag a pakaalaanda kadagiti kumpet a kuros ken bayyakot; wenno mapanda mangayo, agala ti bolo, agkali ti kamangeg wenno kamas-bakir.

Ngem iti panagbakasion ti pamilia ni Marivic Villasan manipud idiay London idi naminsan a tawen, pinadas ni balasangna a Joanna ken dagiti kakasinsinna nga agindeg ditoy barangaymi a Pugaoan ti napan. Naayat ngamin ni Joanna iti mountain climbing. In-Facebook-na daytoy. Nakita ken nabasa ti sibubukel a lubong. Iti kangitingitan ti panagtutudo manipud pannakai-Facebook ti Sangbay Falls, manmano met pay laeng ti mapmapan. Ngem kadagitoy a tiempo, nakaad-adun dagiti mapmapan sadiay manipud kadagiti nagduduma a lugar ditoy Ilocos Norte.

Iti yuuli iti dissuor, adda siam a katukad a babassit a pagtapuakan ti danum. Adda iti maikasangapulo a tukad ti dakkel a pagtapuakan ti danum nga agarup 30 a katao ti kangatona. Saan a nagalis dagiti bato. Nalamiis met ti danum. Makabang-ar. Napintas met a pagdidigosan dagiti natukadtukad a pagtapuakan ti danum. Kumamang ti ayus iti kabalbalayan iti arsadanan ti bantay sa agturong kadagiti ar-ar iti pagtatalonan. Mangisangbay daytoy ti nabuslon a danum nangnangruna no panagtutudo.

Ala, wen, adayo nga agpayso ken narigat ti dalan ta bantay ken wawaig ti daliasatem sa nagalis no panawen ti tudtudo. Ngem paset daytan ti ganasna. Manipud iti arsadanan ti bantay, umusok-usokkan kadagiti kayo ken agballaballasiwka kadagiti waig. Agsang-at-agsalog. Iti maika-23 a waig ti ayan ti Sangbay Falls.

Iti ipapan ti grupok, adda 17 a grupo a kinagiddanmi. Taga-kabangibangmi a barangay; adda pay dagiti naggapu kadagiti ili ti Badoc, Currimao, Pagudpud, Batac ken dadduma pay. Kargakargada dagiti balonda. Kunada dagiti agnaed ti arsadan ti bantay a no bilbilangenda dagiti lumabas ti inaldaw, adda nasurok a sangagasut nangruna iti Sabado ken Domingo.

Ala, padasenyo man met ti mapan idiay Sangbay Falls. Siaayat dagiti taga-Pugaoan a mangpasangbay kadakayo! –O

(Naipablaak iti Bannawag, Oktubre 22, 2012 a bilang, panid 17.)