Bannawag -- Hunio 11, 2012

SARITA

4 Kas Kaadayo ti Lucena

  Manuel S. Diaz

NOBELA

26 Daga a Nakayanakan (8)

    Juan Cabreros Laya

30 Dagiti Bituen iti Imatangda (33)

    Jose A. Bragado

DANIW

14 Ad-adasem Dagiti Sagibo

    Rolando A. Seguro, Jr.

48 Ti Dangadangta

    Ariel S. Tabag

SALAYSAY

8 Gapu Ta Daytoy ti Linteg (39)

    Hues Joven F. Costales (Ret.)

12 Guilty!

     Neyo Mario E. Valdez

16 Ket Nadanon Daytoy a Pagadalan ti Maika-100 a Tawenna!

    Clotilde Cariño Alzate

38 Naidumduma ti Wagasna nga Agmula iti Kamatis

     Reynaldo E. Andres

44 Ti Balasitang nga Agnagan iti Jessica

     Constante P. Ancheta

KOMIKS

19 Tres Muchos (55)

22 Bannatiran (70)

24 Miks & Tiks

KOLUM

10 Kas Kuna ni Manang Imee

18 Dear Doc

29 Okeyka, Apong

34 Ading Kosinera

35 TIPS

37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii

40 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN

44 Showbiz

46 Innotang, Kdp.

47 Sinniriban

47 Sapukas

47 Sudoku

47 Aggarakgaktayo

DADDUMA PAY

 2 Ti Makunami

15 Tao, Lugar, Pasamak

28 Siled ti Kararag

31 Txtm8

32 Isublitayo Koma Dagiti Kawayan iti Igid Dagiti Karayan

33 Ti Gasatmo Ita a Lawas

36 Ammuem Pay Dagitoy

Narungbo ti 3rd Tam-awan International Arts Festival

Dagiti mannala manipud iti Benguet iti panangiparangda 

iti nariinganda a sala iti rangtay ti Tam-awan Village.

ITAY napalabas a Mayo 23 agingga iti Mayo 27, naangay ti 3^rd Tam-awan International Arts Festival iti Tam-awan Village nga ayuyang dagiti agkakalaing nga artists iti rehion ken pagaayat a pasiaren dagiti ganggannaet.

Nagtinnulong ti National Commission for Culture and the Arts (NCCA) ken Chanum Foundation, Inc., a nangipasdek iti Tam-awan, tapno mapagmata daytoy a pagteng, kas paset metten ti pannakarambak ti National Heritage Month.

Iti gaed da TIAF Director Chit Asignacion ken Jordan Mang-osan a presidente ti Chanum foundation, Inc., kunada man a daytoy ngatan ti kadakkelan a parambak dagiti artists iti Siudad ti Baguio ta sakbay pay ti panagrehistro dagiti delegado, nangangayen da Annie Bungauen, Benny Sokkong ken Danny Acuña iti workshop iti Kanta, Sala ken Panagdrowing iti Komiks (Comic Art).

Narugian met ti kangrunaan a paset daytoy babaen ti cañao a tradision dagiti taga-Cordillera. Kas ipasimudaag ti temana a “Brewing with the Arts,” naipakita iti las-ud ti tallo nga aldaw dagiti nadumaduma a “wine” nga aramid dagiti taga-Cordillera. Impakitada met no kasano  ti panagaramidda. Ken adda pay dagiti naawis a taga-Ilokos ken Germany a nangipakita met iti panagaramidda iti bukodda a “wine”!

Iti benneg ti arte, nataming dagiti nadumaduma a topiko a kas iti Intellectual Property Rights, Art Conservation, Museum Restoration, Tattoo Art, ken adda pay Fashion Show a nakaitampokan ti Kultura ken dagiti Pagan-anay dagiti taga-Cordillera.

Tinawen nga agbaliwbaliw ti tampok ti festival— idi 2010, addaan daytoy iti tema a “Preserving the Gift of Faith,” sa itay napan a tawen, “Weaving Though the Arts.”

Apaman a nabuangay ti Chanum Foundation, Inc idi 1998, rinugiannan ti nagpatakder kadagiti kannawidan a balay dagiti Ifugao a ti pampanunotenna, nangbukel iti maysa a purok a mabalin a pasiaren dagiti tattao a saan a naaddaan iti gundaway a nakagteng kadagiti nasulsulinek a paset ti Cordillera. Ita, nalataken daytoy ket uray dagiti saan a naayat iti arte, maguyugoyda a pumasiar iti kinapintasna.—O

(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 4, 2012 a bilang.)

“2012 BALASANG TI AWAY” TI SIUDAD TI BATAC

“2012 BALASANG TI AWAY” TI SIUDAD TI BATAC. Napnuan ragsak dagitoy lima nga agkakalapsat a babbalasang a nakoronaan kalpasan a nangabakda iti kalkalpas a “2012 Balasang ti Away” a kas nayon a pinangrambak ti siudad iti Farmers Day idi rabii ti Biernes ti Mayo 4. Agpakanawan: Emy Olivas ti Baoa East- 3^rd Runner-Up, Mae Nikki Cariaga ti San Mateo- 1^st Runner-up, Joanne Siggaoat ti Capacuan- 2012 Balasang ti Away Queen, Maya Leonora Pagtama iti Quiling Norte- 2^nd Runner-up ken Jona Galut ti Maipalig- 4^th Runner-up. Naangay ti koronasion iti Imelda Cultural Center, Siudad ti Batac. (Rinetrato ni Lemuel Duldulao/ Teksto: Jen Tagavilla.)

(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 4, 2012 a bilang.)

Saan laeng a pagay: Panagmula iti nateng, panagtaraken iti dingo, mataming met koma

Kiniddaw ni Sen. Ralph Recto iti gobierno itay lawasna nga ipangrunana koma ti pannakapaadda ti umdas a taraon iti pagilian tapno di agbisin dagiti Filipino.

Mainaig iti daytoy, kinuna ti senador a saan laeng koma a ti panagmula iti pagay ti ipangruna ti turay no di pay ket dagiti dadduma a paggapuan ti taraon.

Kinuna ni Recto a babaen ti panangidaulo ti Department of Agriculture (DA), rebbengna koma a maikkan met iti naan-anay nga atension ti panagtaraken kadagiti dingo ken panagmula iti nateng.

Kinuna pay ni Rector a rebbengna met a kitaen ti gobierno dagiti post-harvest facilities tapno saan a masayang ti apit dagiti mannalon, nangruna ti mais ken pagay.

Innayonna a dakkel ti pagkurangan ti sektor ti agrikultura, nangruna kadagiti farm-to-market roads, a gapu iti ingingina dagiti kangrunaan a magatgatang.

(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 4, 2012 a bilang.) 

Baclig, nailayon a presidente ti GMM

Nailayon ni retirado a Hues Vivencio S. Baclig a presidente ti GUMIL Metro Manila, gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Metro Manila para iti tawen 2012-2014.

Tubo iti Cabugao, Ilocos Sur, kolumnista iti Bannawag ni Baclig ken nagpapaay iti Regional Trial Court iti Quezon City.

Dagiti dadduma a napili nga opisial: Ariel S. Tabag (bise-presidente), Sherilyn Viloria (sekretaria); Eden Bulong (tesorera); Ross Deritt (auditor); Maria Rosa A. Cabie (PRO).

Dagiti napili a direktor: Angelo “Eloy” Padua; Joy Dilan; Benn Cabacungan; Virgilio Tabugadir; Leonardo S. Fagaragan; Martin Rochina; ken Simeon Berroy.

Dinutokan met ni Baclig ni Juan S.P. Hidalgo, Jr. ti Rosales, Pangasinan a kas presidential adviser, ken ni Honor Blanco Cabie ti Pinili, Ilocos Norte a kas presidential consultant.

Kalpasan ti panagsapata dagiti opisial, pinagsapata met ni Baclig dagiti dua a baro a kameng ti gunglo, da Melogiane Salting ken Aileen Serrano, agpada a mannurat iti Bannawag.

Naangay ti eleksion/miting iti Maki Haus, Quezon City idi Mayo 20, iti panangsangaili ni Padua, FAMAS president. (M.R.A. Cabie)

(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 4, 2012 a bilang.)

Panagyaman

Agyaman ti pamilia Aceret ti Delfin Albano, Isabela kadagiti amin a nakipagrikna ken simmaranay kadakuada iti ipupusay ni Apo Rosalino S. Aceret, Sr., 77, idi Mayo 17.

Tubo iti Bacarra, Ilocos Norte ni RSA ngem nagnaed ken ti daydi kaingungotna a Flordeliza, ken dagiti annakda iti Barangay Sto. Rosario, Delfin Albano, Isabela.

Inulila ni RSA dagiti annakda iti daydi Flordeliza a da Engr. Rosalino, Jr. (kameng ti GUMIL Metro Manila) ken Esther ti Tarlac City a kaingungotna; Johnny ken Edith ti Paranaque City; Joey ken Molina; Rodrick ken Zeny; Josie ken Edgar Barut, agpapada nga agindeg iti Delfin Isabela; ken Judy ken Fortunato Derit, Jr. ti Calgary, Canada; dagiti appoko ken kakabagianna.

Naitabon ni RSA idi Mayo 26 iti Sementeryo Aglipay iti San Jose, Delfin Albano, Isabela. (Ross M. Derit)

(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 4, 2012 a bilang.)

Purisimo Lazaga, 76

Pimmusay gapu iti aksidente iti kalsada ni GUMIL La Union Director ken mannurat iti Bannawag Purisimo “Abe” O. Lazaga, 76, ti Brgy. Nagsabaran, San Juna, La Union.

Kinuna ti GLU a pimmusay ni Lazaga idi Mayo 17, 2012, kalpasan a dinungpar ti motorsiklo a minaneho ti maatap a nabartek nga agtutubo a kalugaranna.

Naitabon ti bangkayna idi Mayo 26 iti Forest Lake en Cielo Memorial Gardens ti San Juan.

Inulilana ni Rosita Mendoza Lazaga a kaingungotna, dagiti annakda a da Marife, Rommel, Ana Resil ken Joy, agraman dagiti mamanugang ken 12 nga appokona.

(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 4, 2012 a bilang.)

Fellows iti Pasnaan 2012, naammuan

Sangapulo nga agdadamo a mannurat nga Ilokano ti napili a fellows iti Pasnaan 2012, ti maikatlo a literary workshop ti GUMIL Filipinas, ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano nga idauluan ni Retirado a Hues Vivencio S. Baclig, para iti tay-ak ti sarita, daniw, pangorona a daniw, daniw a para ubbing, bukanegan ken sarilaysay (creative non-fiction).

Dagiti fellows: Prof. Edna Nagtalon, Ryan A. Dulig, Michael John B. Ancheta, Lourden May Parvian, Pearl Dacuag, Ephraim Domingo, Ronelyn Ramones, Ronnie E. Aguinaldo, Narglon C. Utanes ken Dexter M. Fabito. Napili met nga observers da Sheila Mae Villa ken Anthony Miguel Rafanan.

Maisayangkat ti Pasnaan babaen ti Workshop Committee ti GUMIL Filipinas nga idauluan ni Sherma E. Benosa, iti pannakitinnulong ti National Commission for Culture and the Arts, DepEd Currimao District, ken GUMIL Ilocos Norte nga idauluan ni Elizabeth M. Raquel. Agpaay ditoy a panelist da Bannawag Editor Cles B. Rambaud, Juan S.P. Hidalgo Jr., Bannawag Literary Editor Juan Al. Asuncion, Joel B. Manuel, Roy V. Aragon, Estela B. Guerrero, Daniel L. Nesperos, ken Junley L. Lazaga. Ni Bannawag Poetry Editor Ariel S. Tabag ti Workshop Director, idinto a moderators da Mighty C. Rasing ken Freddie Pa. Masuli.

Mainaig itoy, maipaayan ni Rosalie V. Calpito, mannaniw iti Camiling, Tarlac, iti sertipiko ti pammadayaw a kas Naisangsangayan a Fellow iti Pasnaan 2011.

Maangay ti Pasnaan 2012 iti Doña Josefa Edralin Elementary School iti Currimao, Ilocos Norte a pagpapaayan a prinsipal ni Ms. Aurea Austria itoy a Hunio 1-3, 2012. (Pasnaan 2012 Secretariat)

(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 4, 2012 a bilang.)

Bannawag -- Hunio 4, 2012

SARITA

4 Ti Basi ni Tatang

  Sherma E. Benosa

NOBELA

28 Daga a Nakayanakan (7)

    Juan Cabreros Laya

32 Dagiti Bituen iti Imatangda (32)

    Jose A. Bragado

DANIW

18 Natayok a Gikgik

     Renato A. Taylan

34 Linnemmengan

     Ronelyn Ramones

48 Margaay Met Dagiti Arapaap

     Arnold C. Baxa

SALAYSAY

8 Gapu Ta Daytoy ti Linteg (38)

    Hues Joven F. Costales (Ret.)

12 Ania Koma ti Maipaay ti Kayo?

    Constante P. Ancheta

16 Pasiarentayo ti Kapurpurawan

     Jim P. Domingo

40 Angelita Wagayen: Reyna ti Dragon Fruit iti Ilocos Sur Rey

     Reynaldo E. Andres

KOMIKS

21 Tres Muchos (54)

24 Bannatiran (69)

26 Miks & Tiks

KOLUM

10 Kas Kuna ni Manang Imee

20 Dear Doc

31 Okeyka, Apong

36 Ading Kosinera

37 TIPS

39 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii

42 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN

44 Showbiz

46 Johnny Bee, Kdp.

47 Sinniriban

47 Sapukas

47 Sudoku

47 Aggarakgaktayo

DADDUMA PAY

 2 Ti Makunami

14 Narungbo ti 3rd Tam-Awan International Arts Festival

15 Tao, Lugar, Pasamak

18 Ti Lengguahe, ti Mangisursuro ken Dagiti Adalan

30 Siled ti Kararag

33 Txtm8

35 Ti Gasatmo Ita a Lawas

38 Ammuem Pay Dagitoy

Bilis, Biliskayo Dita!

BILIS, BILISKAYO DITA! Kakalkalap a bilis (herring, kunada iti Ingles) nga isursursor nga ilaklako daytoy a nagaget a tindera ti ikan, iti maysa nga agsapa iti Santa Ana, Cagayan. Kaaduan a maaramid a kas kilawen ti sadiwa a bilis, naimas pay a malingta iti suka, wenno masigang. (Roy V. Aragon)

(Naipablaak iti Bannawag, Mayo 28, 2012 a bilang.) 

Buis ti sigarilio ken alkohol, kayat ni PNoy a maipangato

Anamongan ni Presidente Aquino ti panggep ti Kamara a pannakaipangato ti buis ti tabako ken dagiti produkto nga adda alkoholna tapno adda pangalaan ti gobierno iti nayon a pundo ken tapno pangupay kadagiti agtutubo nga agbisio.

Iti pannakiuman kenkuana dagiti agiwarwarnak itay lawasna, kinuna ti Presidente a ti mainayon a buis iti tabako nga agdagup iti P33-bilion, mausarto met laeng a para kadagiti programa iti pannakatagiben ti salun-at ken pannakapataud dagiti nayon a pamastrekan dagiti agmulmula iti tabako.

Panggep pay ti gakat a mangipangato iti makunkuna a “sin” taxes a rakraken ti monopolio iti industria ti tabako.

Iti agdama, maymaysa laeng a kompania ti tabako ti pakailaklakuan dagiti tabako a produkto dagiti mannalon isu a saan a mailaban dagiti mannalon ti kayatda a presio ti apitda.

(Naipablaak iti Bannawag, Mayo 28, 2012 a bilang.)

INCAT Batch ’78 Grand Reunion Homecoming

Mapakaammuan dagiti amin a nagturpos iti Ilocos Norte College of Arts and Trade, Batch ’78, a maangay ti “Grand Reunion Homecoming, 35 Years and Beyond” inton Abril 2013.


Para iti detalye, kauman ti asino man kada Lorna Ramones-Estavillo (09178610406), Liberty Allado-Ros (09282113009) wenno Celia Ancheta-Rentegrado (09165113465). (Arnold Pascual Jose)

(Naipablaak iti Bannawag, Mayo 28, 2012 a bilang.)

13,000 a trabaho, ididiaya ti Libya

Di nakurkurang ngem 13,000 a trabaho ti ididiaya ti Libya kadagiti overseas contract workers bayat ti isasayaat ti kasasaad ti urnos ken talna iti nasao a pagilian, kas impakaammo ti Philippine Overseas Employment Administration (POEA).

Kinuna ni POEA Administrator Hans Cacdac a mairaman kadagiti kasapulan nga agtrabaho iti Libya dagiti eksperto iti tay-ak ti salun-at a kas kadagiti nurses ken midwives ken dagiti adda iti konstruksion a kas kadagiti karpentero, welder, ken inheniero.

(Naipablaak iti Bannawag, Mayo 28, 2012 a bilang.)

Fellows iti 3rd Cordillera Creative Writing Workshop, naammuan

Sangapulo ket innem a mannurat ti napagasatan a makipartisipar iti Third Cordillera Creative Writing Workshop (CCWW) a maangay itoy a Mayo.

Dagiti fellows: Joana Kathleen S. Abgao (Baguio City), Conviron Altatis (Baguio City), Mark Anthony B. Austria (Bugallon, Pangasinan), Edison Balansi (Tabuk, Kalinga), Anneth Bun-as (Tinglayan, Kalinga), Megan D. Casilla (Baguio City);

Leah B. Cruz (Basco, Batanes), Jesamyne A. Diokno (San Carlos, Pangasinan), Jonavey Grace C. Dupagan (Malasiqui, Pangasinan), Io M. Jularbal (Baguio City), Francisco T. Lazaro (Sto. Domingo, Ilocos Sur), Bobby M. Moreno (Sablan, Benguet);

Rhe-Ann B. Ngayaan (La Trinidad, Benguet), Glaiza Patongao (Baguio City), Vicente R. Raras (Calamanuigan, Cagayan), ken Santiago B. Villafania (Pangasinan).

Maangay itoy a Mayo 22-26, 2012 iti Hotel Supreme, Magsaysay Avenue, Baguio City, buklen ti panel of critics ti nasao a workshop da Herminio S. Beltran Jr., Francis Macansantos, ken Prof. Victor Emmanuel Carmelo Nadera Jr. Guest lecturers da Dr. Priscilla Supnet Macansantos ken Prof. Delfin Tolentino Jr.

Pagtinnulongan nga isayangkat ti University of the Philippines Baguio ken ti National Commission for Culture and the Arts daytoy nga edision ti CCWW a pagpaayan met a kas coordinator ni Dr. Elizabeth Calinawagan, chairperson ti UP Baguio Committee for Culture and the Arts. 

(Naipablaak iti Bannawag, Mayo 28, 2012 a bilang.)

Bannawag -- Mayo 28, 2012

SARITA

6 Kumaw

  Fred T. Ilac

NOBELA

30 Daga a Nakayanakan (6)

    Juan Cabreros Laya

34 Dagiti Bituen iti Imatangda (31)

    Jose A. Bragado

DANIW

4 Ta Diak Kayat a Dagulliten

    Romel A. Pascua

32 Igaaw

    Angeluz G. Biz

SALAYSAY

8 Gapu Ta Daytoy ti Linteg (37)

    Hues Joven F. Costales (Ret.)

12 Taginayonentayo Koma ti Pakasaritaan

     Jim P. Domingo

40 Nalaing nga Agmula iti Ubi

     Reynaldo E. Andres

KOMIKS

21 Tres Muchos (53)

24 Bannatiran (68)

26 Miks & Tiks

KOLUM

14 Dear Judge

20 Dear Doc

33 Okeyka, Apong

36 TIPS

39 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii

42 Padasem Daytoy, Kailian

44 Ading Kosinera

PAGLINGLINGAYAN

45 Heavy Equipmen, Kdp.

46 Showbiz

48 Sinniriban

48 Sapukas

48 Sudoku

48 Aggarakgaktayo

DADDUMA PAY

 2 Ti Makunami

10 Apay a Nasken nga Ammo ti Ubing ti Agbasa?

15 Tao, Lugar, Pasamak

16 Ilokano Dagitoy a Disipulo ni Juan Luna

18 Autor, Saan nga Awtor?

28 Dua a Pagteng iti Musika, Lagipen ti NCCA

29 Ipapaayna ti Namnama Kadagiti Agdengdengngeg

31 Txtm8

35 Siled ti Kararag

37 Ti Gasatmo Ita a Lawas

38 Ammuem Pay Dagitoy

5th Premio Duque, naluktan

Ipakaammo ti Secretariat ti Premio Reynaldo A. Duque a silulukaten ti Salip iti Sarita ti 5th Premio Duque. Naipanagan ti award-giving body ken ni mabigbig a mannurat Reynaldo A. Duque, tubo iti Siudad ti Candon, iti panangesponsor ni Teresita R. Duque a kaingungotna.

Dagiti pagannurotan:

1. Silulukat ti salip kadagiti Ilokano a mannurat nga agdama ken dati a kameng ti GUMIL Metro Manila ken GUMIL Candon, (Ilocos Sur) nga agindeg iti Filipinas wenno addan iti ganggannaet, malaksid kadagiti kameng ti Bannawag, wenno kakabagianda.

2.Agatiddog ti sarita iti 10-15 a panid, naimakinilia wenno naikompiuter iti doble espasio iti 8-1/2 x 11 a coupon bond. Maysa laeng a sarita ti mabalin nga isalip ti tunggal mannurat.

3. Nasken a parbo a nagan ti maikabil iti manuskrito a pakisalip. No ipatulod babaen ti e-mail: dua nga MS Word document files ti idatag. Umuna, ti sarita a pakisalip. Maikadua, ti parbo ken pudno a nagan ti autor, pakasaritaan ti biag ti autor, ken ti sertipikasion ti pammigbig ti gunglo (GUMIL Metro Manila ken GUMIL Candon) a kameng wenno pagkamenganto ti mannurat.

4. No ipatulod babaen ti koreo: uppat (4) a kopia ti idatag ken pakuyogan ti entry iti narikpan a sobre a nakailanadan ti paulo ti sarita ken ti parbo a nagan ti autor. Laonen ti sobre ti ladawan, naisurat a kabibiag ti autor, kasta met ti pudno a naganna. No iti e-mail, iturong iti asseng.tabag@gmail.com. No iti koreo, ipatulod iti Premio Reynaldo A. Duque Secretariat, c/o Bannawag, Manila Bulletin Publishing Corporation, Muralla cor. Recoletos Sts., Intramuros, 1002 Manila.

5. Makaammo ti makisalip a mangpili iti tema ti saritana, ngem masapul a mainaig iti kultura ni Ilokano.

6. Nasken nga orihinal, di pay naipablaak, di naadaw iti ania man a naipablaaken a sinurat, di naipatarus manipud iti sabali a lengguahe, di pay nangabak iti ania man a salip iti panagsurat iti sarita, ti sarita nga isalip, ken bukod a gapuanan ti autor ti isalipna a sarita.

7. Agbalin a kukua ti sponsor dagiti mangabak a sarita. Maikkan pay ti sponsor iti karbengan a mangedit, mangatur ken mangipablaak iti libro, magasin wenno periodikal a pilina nga awan ti sungsungbatanna iti autor. Agtalinaed ketdi ti copyright iti autor.

8. Saan a mabalbaliwan ti pangngeddeng dagiti hurado— malaksid no maduktalan kalpasanna a linabsing ti mannurat ti Pagannurotan Bilang 6. Iti dayta a panaglabsing, maibabawi ti gunggonana ket saanton a mapalubosan ti autor a makisalip iti ania man a pasalip nga esponsoran ti Premio Reynaldo A. Duque.

9. Dagiti gunggona: First Prize, $200.00; Second Prize: $150.00; ken, Third Prize, $100.00. Addanto sertipiko ti pammigbig kadagiti mangabak. Maikkatto ti 10 a porsiento (10%)  iti tunggal premio ket maipan daytoy iti pundo ti GUMIL Metro Manila.

10. Nasken a maawat ti pakisalip iti e-mail wenno iti koreo saan a naladladaw ngem tengnga ti rabii ti Hulio 31, 2012.

11. Maitedto dagiti gunggona iti maysa a pasken nga angayen ti sponsor inton Oktubre 29, 2012 iti Parañaque City wenno idiay Royale Tagaytay Estates, Metro Tagaytay, Cavite.

(Naipablaak iti Bannawag, Mayo 21, 2012 a bilang.)

No Awan Anus, Awan Pirak, Atanud!

NO AWAN ANUS, AWAN PIRAK, ATANUD! Adu nga anus ti masapul tapno adda isaang. Ikarkarigatan daytoy a pamilia, a naggapu pay iti Pangasinan, ti agisursor kadagiti dadduma a probinsia kadagiti tagilakoda a kaaduanna a naaramid iti kawayan ken way tapno adda pamataudanda iti gastosenda iti inaldaw ken dadduma pay a kasapulan. Kaaduanna nga iti sango ti munisipio ti pakadanonanda nga ili ti pagpuestuanda a maturog tapno adda talgedda a mangpalabas iti rabii. Iti kabigatanna, ituloydanto manen ti mangunor iti awan patinggana a dalan tapno isursorda dagiti tagilakoda. (Dexter Marin Fabito)

Dalara, maipariten a maibiahe

Imparit manen ti Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR) ti pannakaibiahe dagiti dalara (an-annak ti igat) tapno maliklikan ti pannakaibus daytoy iti Cagayan.

Mainaig ti nasao a rekomendasion ti BFAR regional office iti pannakaipagel manen ti pannakaibiahe dagiti an-annak ti igat iti naireport a sobra, ken awan patinggana a pannakatiliw dagiti dalara.

Ti dumakdakkel a panagkasapulan ti makagaipu met ti ingingina dagiti sibibiag a dalara, manipud iti P2,500 a presiona idi 2011, napanen iti P17,000 agingga iti P28,000 manipud iti Enero daytoy a tawen. Manipud iti Manila, mayeksport dagiti dalara kadagiti pagilian iti Asia. Maysa daytoy a delicacy iti Japon, ken paborito met dagiti Insik ken Koreano gapu iti pammati a ti dara daytoy, “mangpatibker” kadagiti lallaki.

Kuna ni Dr. Jovita Ayson ti BFAR Region 2 a no di maipagel ti pannakaibiahe dagiti dalara, amangan no mapasamak iti igat ti napasamak iti ludong, maysa a kita ti lames iti Cagayan a nangina ngem bassiten ti populasionna ken panggep ti BFAR a salbaren.

Mayayon ti pannakaiparit ti pannakaibiahe ti dalara iti Fisheries Administrative Order No. 242. Sagudayen ti bilin a madusa iti walo a tawen a pannakaibalud, masamsam dagiti lako a dalara, mapagbayad iti doble iti gatad daytoy no mayeksport koma, ken mawaswas ti permit iti panagkalap ken panageksport dagiti asino man a maseknan a mangsalungasing iti nasao a bilin.

(Naipablaak iti Bannawag, Mayo 21, 2012 a bilang.)

Jeremias Zapata, pimmusay

Pimmusay idi Mayo 2 ni dati a Diputado Jeremias Zapata ti Abra. Naitabon itay Mayo 12 iti Loyola Marikina City.

Mainaig itoy, ipeksa dagiti inulila daydi Apo Zapata ti panagyamanda kadagiti amin a nakipagriknada. (P.N. Bermudez)

(Naipablaak iti Bannawag, Mayo 21, 2012 a bilang.)

Eleksion ti GMM, Mayo 20

Maangay ti eleksion ti GUMIL Metro Manila, ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Kamanilaan, itoy a Mayo 20, 2012 iti Maki House iti Timog Ave. corner Scout Tuazon, Quezon City babaen ti panagsangaili ni FAMAS President ken mannurat iti Bannawag Angelo “Eloy” Padua, kas impakaammo ni Retirado a Hues Judge Vivencio S. Baclig, presidente ti gunglo.

Para iti dadduma nga impormasion, ag-text iti 0918-682-6330.

(Naipablaak iti Bannawag, Mayo 21, 2012 a bilang.)

Tumpaw, di lumned, daytoy a pagpakan kadagiti lames

Ni CRIS M. ILUSTRE

STO. DOMINGO, Ilocos Sur—Iti maikadua a gundaway, nagiwaras ni Diputado Ryan Singson iti “floating feeds” iti aganay a 200 a mangngalap iti daytoy nga ili tapno usarenda a pagpakan kadagiti tarakenda a bangus, tilapia wenno paltat.

Aganay a 800 a sako dagitoy a pagpakan, a kas impakaammo ni Diputado Singson, dakkel ti maitulongna iti naparpardas a panagdakkel dagiti lames iti uneg laeng ti tallo a bulan imbes nga innem a bulan a kadawyan a pannakatarakenda. Ti kabaruanan a teknolohia manipud idiay Thailand ti naipakat iti pannakapartuat dagitoy a pagpakan.

Saan a kas kadagiti ordinario a pagpakan a no di kanen ida dagiti lames, lumnedda iti lansad a puon metten ti panagrupsada ken itataud ti sabibong a pakaigapuan ti fishkill wenno pannakatay dagiti bangus ken tilapia a kas iti napasamak idiay Laguna, Batangas, Pangasinan ken dadduma pay a paset ti Filipinas.

Impalawag met ni Barangay Chairman Bong Artajos iti Siudad ti Vigan, tumultulong a mangyad-adal ken mangiwarwaras iti daytoy a pagpakan kadagiti lames, a malaksid iti mapamindua a kadagsen dagiti lames iti uneg laeng ti sumagmamano a bulan, makatulong pay ti nasao a feeds a mangpalit-aw iti danum ken mangsaluad kadagiti pagit-itlogan ken ayuyang dagiti dadduma pay a lames.

Maipalagip nga inrubuat ni Congressman Singson ti panagited kadagiti nasao a pagpakan kadagiti pupokan ken fish cages idiay Villamar, Caoayan a nakapaneknekan iti napaadu a nakalapan dagiti agtartaraken iti bangus ken tilapia iti uneg laeng ti ababa a panawen.

Manamnama nga agsaknapton kadagiti sangapulo ket maysa nga ili iti umuna a distrito ti Ilocos Sur daytoy a paset ti food security program ni Diputado Singson. Iti agdama, adu metten a kabangibang nga ili ti nangipasimudaag iti interesda iti daytoy a proyekto.

Ni Dip. Ryan Singson ti 1st Dist., Ilocos Sur (tengnga) bayat ti pannakaipakita kadagiti agtartaraken iti lames iti napintas a kalidad ti baro a pagpakan kadagiti lames a maibumbunong ita kadagiti adda piskariana iti probinsia.

(Naipablaak iti Bannawag, Mayo 21, 2012 a bilang.)

Bannawag -- Mayo 21, 2012

SARITA

6 Ti Saludsod ni Nanang

   Jovito F. Amorin

NOBELA

28 Daga a Nakayanakan (5)

    Juan Cabreros Laya

32 Dagiti Bituen iti Imatangda (30)

    Jose A. Bragado

DANIW

4 Iti Sidong ti Daniw

   Corazon F. Quiamas

26 Kalgaw

     Elizabeth M. Raquel

30 Amor

    Alex V. Yadao

SALAYSAY

8 Gapu Ta Daytoy ti Linteg (36)

    Hues Joven F. Costales (Ret.)

12 “Nangabakka iti Raffle!”

    Mighty C. Rasing

38 Panagpatanor iti Patubo a Kayo ti Panguartaanna

    Eliseo B. Contillo

40 Ipakatmo Man Met ti Wagas Daytoy Sientista a Mannalon

     Reynaldo E. Andres

KOMIKS

19 Tres Muchos (52)

22 Bannatiran (67)

24 Miks & Tiks

KOLUM

14 Dear Judge

31 Okeyka, Apong

34 TIPS

37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii

42 Padasem Daytoy, Kailian

44 Ading Kosinera

PAGLINGLINGAYAN

45 Make Sure That Your Shose…, Kdp.

46 Showbiz

48 Sinniriban

48 Sapukas

48 Sudoku

48 Aggarakgaktayo

DADDUMA PAY

 2 Ti Makunami

15 Tao, Lugar, Pasamak

16 Nagtitipon Dagiti Mannurat nga Ilokano Idiay Bacnotan! (2)

27 “Lumabaskami Pay, Apo!”

29 Txtm8

33 Siled ti Kararag

35 Ti Gasatmo Ita a Lawas

364 Ammuem Pay Dagitoy

Am-ammomon ti “The Singing Vice-Governor iti Ilokandia,” ‘Bagis?

YAM-AMMOK man kenka, ‘bagis. Isu awan sabali no di ni Apo DV Savellano, ti agdama a Bise-Gobernador ti Ilocos Sur.

Kangrunaan a pammaneknekna ti albumna a Lailo ti Ilocano, ti nakaurnongan dagiti rendisionna kadagiti dinto maumag a samiweng nga Ilokano a kas iti “Bannatiran,” “Dikanton Malipatan,” “Manang Biday,” “Ta Nagsaway a Pintasmo,” “Ti Ayat ti Maysa nga Ubing,” ken dadduma pay.

*     *     *

Kuna man ni Apo DV. ‘bagis, a no adda dagiti narigat a mayebkas, maiparipirip babaen ti kanta.

Isu a dagiti dina mayebkas a napalaus a panangipategna kadagiti kaprobinsiaanna, maibalikasna babaen dagiti kanta.

*     *     *

Maysa pay a panggep ni Apo DV, ‘bagis, no apay nga inrekordna dagiti kanta.

Tapno kano maipalagip kadagiti Ilokano, saan laeng a kadagiti taga-Ilocos Sur, ti napalabas ken agdama.

Tapno ad-adda met a maanag ti kina-Ilokano.

Ken tapno  agtultuloy met nga ipagpannakkel dagiti kabukbukodan a kanta.

*     *     *

Ti nakaay-ayat pay iti daytoy nga album, ‘bagis, dagiti maganar, mapan iti Balay Taripato wenno Home for the Aged ti Ilocos Sur.

Isu a no gumatangka, malaksid a malinglingay ken ad-adda a maanagmo ti kina-Ilokanom, makatulongka pay kadagiti nataengan nga Ilokano.

Ket gapu dayta iti album ni Apo DV, ti The Singing Vice Governor iti Ilokandia.—O

 (Kadagiti interesado a maaddaan iti kopia ti album, makiuman iti Provincial Capitol ti Ilocos Sur—AST)

Ludong ti Abra

LUDONG TI ABRA. Nupay maibilangen a dandanin maungaw, adda latta makalapan a ludong iti ili a Lagayan, Abra babaen ti panagusar iti asar wenno tarik a maipakat iti karayan. Maibilang a kanginaan a lames ken am-ammo iti kinatabana, immay intunton ni Maribel Corpuz ti sangapulo bukel (aganay 12 a kilo) a ludong a naggapu iti ilida iti Siudad ti Vigan tapno ilakona kadagiti mail-iliwan nga agsida iti daytoy a klase ti lames— iti P1,500 ti kada kilo. (Mancielito S. Tacadena)

(Naipablaak iti Bannawag, Mayo 14, 2012 a bilang.)