PEBRERO 11, 2013

SARITA
8 Ditoy Calingayan
    Federico T. Ilac, Jr.

NOBELA
28 Apo Baboy Partylist (15)
     Jose A. Bragado
32 Operation Medalla Cartel (28)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.

DANIW
 4 Ta Napasag ti Maikasiam a Pakaasi
     Romel A. Pascua
17 Watwat
     Narglon C. Utanes
26 Ti Kayatko a Kalanglang
     Derick Marcel F. Yabes
48 Dandaniw a Para Ubbing

SALAYSAY
 6 Gapu Ta Daytoy ti Linteg (73)
    Hues Joven F. Costales (Ret.)
12 Pakaibaludan Met ti Mangsair iti Relihion?
     Neyo Mario E. Valdez
40 Kastoy ti Umno a Panagabuno iti Sinta a Papaya
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
19 Tres Muchos (87)
22 Aritosan (14)
24 Miks & Tiks

KOLUM
14 Okeyka, Apong!
16 Dear Doc
34 TIPS
37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
38 Ading Kosinera
42 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
46 No Smocking, Kdp.
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
10 Ti Ayat ti Maysa a Lakay
15 Tao, Lugar, Pasamak
18 Dimo Ipalubos Nga Agbalin a Paan-anawa  ti Anakmo
29 Txtm8
30 Siled ti Kararag
31 Kabaelan Kadin ti Anakmo ti Agkinder?
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
39 Tapno Mayadayo iti Sakit ti Anakmo nga Agad-adal

Komusta ti MTB-MLE?

Komusta ti MTB-MLE? 
Ni PRESCILLANO N. BERMUDEZ

ITI panaglukat dagiti pagadalan iti School Year 2012-2013 a damo a pannakaipakat ti pannakausar ti nakayanakan a pagsasao iti pannakaisuro dagiti agad-adal wenno ti mother tongue based-multilingual education (MTB-MLE), adu ti naragsakan, nangruna dagiti ubbing nga agad-adal ta nalakan a maawatanda ti isursuro ti maestrada. Mairaman ditan ti apokomi a kaserserrek a Grade I iti Juan C. Laya Memorial School ditoy San Manuel, Pangasinan nga ilimi a nagkuna idi dinamagmi no ania ti padasna iti umuna nga aldawna iti eskuela a kas Maikamaysa, “Naglaka met gayam ti ag-Grade 1.”

Nupay kasta, akuen met dagiti nakasarsaritami a titser ditoy ilimi nga agkarkarawada, no labsen ti agsao, no kasano ken no ania ti nasayaat nga aramidenda tapno pumudno ti tarigagay ti MTB-MLE a mangpasayud iti panagadal babaen ti pannakaaramat ti nakayanakan a dila.

No agparikut dagiti mangisursuro iti MTB-MLE kadagiti disso a pagnaedan dagiti Ilokano, nakarkaro pay ti panagparikut dagiti mangisursuro iti nakayanakan a pagsasao kadagiti disso nga aglalaok dagiti pupils-da. Daytoy ti natakuatanmi iti pannakipatpatangmi ken ni Mrs. Blanche G. Cayaban, Teacher III iti Rizaluna Elementary School iti Brgy. Rizaluna, Cordon, Isabela. Ilokano ti kaaduan nga agnanaed iti Cordon. Ngem gapu ta dumna daytoy pagserkan nga ili iti probinsia ti Isabela manipud Manila iti Nueva Vizcaya ken Ifugao, dagiti tribu a dumna iti Cordon, ageskuela dagiti annakda iti pagadalan primaria iti patad nga as-asideg ngem dagiti bukodda a pagadalan iti kabambantayan. Mairaman ditoy ti Rizaluna Elementary School. Nupay makapagsao dagiti katutubo iti Cordillera iti Ilokano, nabatad a saan a daytoy ti nakayanakanda a pagsasao. “Awan pagpilianmi – mairamanda iti panangisuromi iti nakayanakantayo a pagsasao,” kinuna ni Mrs. Cayaban.

Patienmi a maysa a pagparikutan dagiti mangisursuro ti limitado nga ammoda iti umno nga ispeling ken grammar ti lengguahe nga Ilokano a pinakaro pay dagiti nabatad a biddut a linaon dagiti MTB-MLE Grade 1 Learner’s Material (Units 1 & 2) Ilokano nga insagana a mismo ti Instructional Materials Council Secretariat (IMNCS) ti Department of Education.

Daytoy tallo a volume a workbook ti kangrunaan ita a maar-aramat iti pannakaisuro ti MTB-MLE iti Rehion I ken II.

Adtoy ti sumagmamano a biddut a nadlawmi kadagiti workbook:

Biddut nga ispeling. Kas koma iti balikas nga “agipurwak” nga “agipuruak” koma a kas maibatay iti Tarabay iti Ortograpia ti Pagsasao nga Ilokano nga inruar ti Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) ken impablaak ti Bannawag.

Dimi met mautob no apay a ti balikas a “patugotan,” nagbalin a “patuggutan” (nadoble ti letra g) iti workbook.

Sabali laeng dagiti biddut iti panagusar kadagiti ligatura “a” ken “nga” ken iti panagusar kadagiti letra “o” ken “u” (a kas makita met laeng iti patuggutan).

Ken biddut pay ti panagaramat iti paudi wenno suffix. Iti Ilokano, a maigidiat iti maar-aramid iti Filipino, kanayon a maisilpo ti paudi iti stem word, kas koma “addaantayo,” saan ket nga “addaan tayo.”

Biddut, kunami ta saan a sinurot dagiti workbook dagiti pagannurotan iti ortograpia ken gramatika Ilokana a nabayagen a sursuroten dagiti mannurat nga Ilokano. No adda man pagannurotan a sinurot dagiti nangsurat kadagiti workbook, nasayaat koma no ipakitada met.

Adu pay dagiti biddut kadagiti workbook a nadlawmi ket nabatikami ngarud a nagngatangata no kasano a mailangoy dagiti titser ti MTB-MLE.

Ala, wen, adda naikahon a pakaammo iti maudi a bulong ti MTB-MLE Grade 1 Learner’s Material ILOKANO nga agkidkiddaw iti yaawag iti IMCS no adda saludsod ken makuna kadagiti linaon dagiti workbook. Ngem ania koma ti pagimbagan nga ibunga dagiti makuna iti linaon dagiti workbook – kas kadagiti sumagmamano a nadakamat iti ngato? Madaman a maar-aramat dagiti workbook a pannakabiblia ita dagiti mamaestra iti MTB-MLE!

Makapaladingit nga akuen ti kinapudno a maisungani iti nadarisay a panggep a pannakaisuro ti umno a pannakaisurat ken pannakaammo iti umno nga ortograpia ken gramatika Ilokana ti maisursuro ken maipaspasagepsep ita kadagiti agad-adal. Naliklikan koma daytoy no naipabasa koma nga immuna dagitoy kadagiti school head iti Region I ken Region II a pakaibilangan dagiti mabigbig ken matalek a mannurat nga Ilokano. –O


(Naipablaak iti Bannawag, Pebrero 11, 2013 a bilang.)

Bisikleta a Kayo ti Cagayan

BISIKLETA A KAYO TI CAGAYAN. Ipakpakita ni Pablo A. Grande ti Callungan, Sanchez Mira, Cagayan ti nabiit pay nga inaramidna a bisikleta a kayo. Narra ken sagat ti inaramatna malaksid kadagiti dadduma a paset daytoy. Makita iti kanigid ti bassit a bisikleta a kayo nga adda sidecar-na a kayo met laeng nga inaramidna uppat a tawenen ti napalabas. Adda iti likudan daytoy ti sabali pay nga inaramidna a bisikleta a kinabitanna met laeng iti sidecar a kayo. Us-usarenna daytoy a pagitulod iti anakna nga agad-adal iti elementaria. (Dexter Marin Fabito)


(Naipablaak iti Bannawag, Pebrero 4, 2013 a bilang)

PhilHealth Card, diyo pagkampania, kuna ni Sek. Ona

Nangiwayaten dagiti kameng ti Board of Directors ti Philippine Health Insurance (PhilHealth) kadagiti addang tapno malapdan dagiti politiko nga agiwaras kadagiti PhilHealth card a kas paset ti istatehiada nga agkalap iti botos dagiti umili.

“Napagnunumuan iti kallabes a PhilHealth Operations Meeting a ti panagiwaras iti PhilHealth card ket babaen ti panagtinnulong ti Department of Health ken Department of Social Welfare and Development a saan ket a pakibibiangan daytoy dagiti politiko,” kinuna ni Sekretario Ona.

Dinutokan itay nabiit ti PhilHealth board ni Sekretario Ona nga OIC President ken CEO ti PhilHealth kalpasan ti panaglusulos ni Dr. Eduardo Banzon idi Enero 14.

(Naipablaak iti Bannawag, Pebrero 4, 2013 a bilang.)

Kombension ti GUMIL Filipinas, maangay inton Abril 19-21

Angayen ti GUMIL Filipinas, ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Filipinas ken iti ballasiw-taaw, ken idauluan ni RTC Judge Vivencio S. Baclig (Ret.), ti nailian a kombension ken literary seminar ti gunglo inton Abril 19-21 iti STR River Resort, Brgy. Pateng, Gonzaga, Cagayan.

Ti GUMIL Cagayan nga idauluan da Arthur P. Urata, Presidente ti GC, ken Vilmer V. Viloria, Bise-Presidente ti GF, ti mangsangaili iti kombension.

Tumulong met iti nasao a pasken ti GUMIL Gonzaga nga idauluan ni Herman Cardenas, ti LGU Gonzaga nga idauluan ni Mayor Carlito Pentecostes, Jr., ken ti gobierno probinsial ti Cagayan iti babaen ti liderato da Gobernador Alvaro “Bong” T. Antonio ken Bise-Gobernador Leonides N. Fausto.
Malaksid iti innadal, mapili iti kombension ti Miss GF 2013.

Registration fee: P500.00 kadagiti regular a delegado; P400.00 kadagiti senior citizen ken P300.00 kadagiti estudiante.

Madanon ti STR River Resort babaen dagiti bus a para Gonzaga wenno Sta. Ana manipud iti Manila (Florida via Isabela). Manipud iti Laoag City adda diretso a biahe ti bus (GMW). Iti Tuguegarao City, adda maala a diretso a van a biahe Gonzaga-Sta. Ana. Kadagiti  biahe nga agpa-Aparri, dumsaag iti Dugo, Camalaniugan ken dita a mangala iti dyip wenno multicab a biahe Gonzaga-Sta. Ana. Kadagiti aggapu iti Ilokos a di makalugan iti diretso a biahe, dumsaag iti Magapit, Lal-lo ket dita a mangala iti multicab agingga iti Dugo, Camalaniugan wenno mangala kadagiti van a biahe Tuguegarao-Gonzaga-Sta. Ana. (Freddie Pa. Masuli)

* * *

Iti sabali a bangir, angayen ti GUMIL Filipinas ti maika-7 a quartery board meeting ti gunglo inton Peb. 3 iti No. 4 Acacia St., Namnama Village, San Fernando City, La Union.

Kangrunaan a mapagsasaritaan iti daytoy a taripnong ti pannakaisagana ti sumaruno a kombension nasional ti GF a maangay iti Gonzaga, Cagayan babaen ti panangsangaili ti GUMIL Cagayan.

Malaksid kadagiti opisial ti GF, igunamgunam ni GF Pres. Vivencio S. Baclig ti idadar-ay dagiti GF chapter president. (Djuna R. Alcantara)

* * *

Angayen met ti kabbuangay a GUMIL Hong Kong, gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Hong Kong, ti miting ti gunglo inton Pebrero 10, 3 p.m., iti Lambet Park, Central, kas impakaammo ni Nexon Agcaoili, presidente ti gunglo.

Para iti detalye ti miting, makiuman ken ni Sek. Analyn Domingo, mobile phone 6418-6089. (Grace Hidalgo, PRO GHK)


(Naipablaak iti Bannawag, Pebrero 4, 2013 a bilang.)

PEBRERO 4, 2013

SARITA
6 Ti Amerasian
   Norberto D. Bumanglag, Jr.

NOBELA
30 Apo Baboy Partylist (14)
     Jose A. Bragado
34 Operation Medalla Cartel (27)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.

DANIW
 4 Balse
    Pearl Lovedyn Dacuag
29 No Ibagak nga Awan Pay Nakitak a Napimpintas Ngem Sika
       Don Pacis
32 Labsko
     Corazon F. Quiamas
48 Dandaniw a Para Ubbing

SALAYSAY
8 “Fire!”
     D. S. Bulong, Edison Tobias ken Jessie Villamore V. Viloria
12 Gapu Ta Daytoy ti Linteg (73)
    Hues Joven F. Costales (Ret.)
16 Naidumduma ti Wagasna nga Agmula iti Unas
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
21 Tres Muchos (86)
24 Aritosan (13)
26 Miks & Tiks

KOLUM
18 Okeyka, Apong!
20 Dear Doc
36 TIPS
39 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
40 Ading Kosinera
42 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
46 Caustion, Kdp.
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
10 Pagannurotan ti RFAAFIL 2013
15 Tao, Lugar, Pasamak
19 Ammo ti Anakmo ti Kumablaaw?
28 Siled ti Kararag
31 Txtm8
30 Siled ti Kararag
33 No Agkiraos ti Tian, Saan a Maipamaysa ti Panagadal
36 TIPS
37 Ti Gasatmo Ita a Lawas
38 Ammuem Pay Dagitoy
41 Denggem ti Ibagbaga ti Anakmo…

Dalag! Tilapia!

DALAG! TILAPIA! Ikilkilo dagitoy nga agina ti lakoda a dalag (maawagan pay iti attasi) ken tilapia a gatangen ti maysa a parokiano a nasabetda iti kalsada iti panangisursorda iti tagilakoda iti sentro ti ili ti Ballesteros, Cagayan. (Roy V. Aragon)


(Naipablaak iti Bannawag, Enero 28, 2013 a bilang.)

Trangkaso, ikasoyo koma, kuna ti DoH

Binallaagan ti Department of Health (DoH) ti publiko nga agannad kontra iti influenza wenno trangkaso nga agsaksaknap ken mangidatdateng ita iti didigra iti Estados Unidos.

Mainaig iti daytoy, imbalakad ni Health Secretary Enrique Ona kadagiti umili nga iti kanito a makariknada iti gurigor nga adda kakuyogna a sakit iti karabukob (sore throat) wenno uyek, naysaysaat laengen nga aginanada iti pagtaenganda.

Kinuna ni Secretary Ona a ti uyek wenno ti panagsakit ti karabukob ti kangrunaan a pagilasinan iti flu wenno influenza, maysa a sakit a gapu iti bayrus (viral illness) a nalaka nga agwaras babaen ti panagbaeng, panaguyek ken uray pay iti pannakisarsarita ti addaan iti trangkaso iti sabali a tao.

Mabalin pay a mayakar ti nasao a sakit maysa nga aldaw sakbay pay nga agparang dagiti pagilasinan ti nasao a sakit iti maysa a tao.

“Saan koma a barengbarengen ti trangkaso ta mabalin nga ipatay ti tao daytoy,” kinuna ni Ona idinto a kinuna a dagiti maladaga, masikog, senior citizen ken dagiti agsagsabaga iti sakit iti puso, kidney ken bara, ti nalaka a maakaran iti daytoy a sakit a mabalin pay nga agtinnag iti pneumonia.

Tapno malapdan ti pannakaiwaras ti sakit, kinuna ni Ona nga asino man nga agtrangkaso, nasken nga agtalinaed iti balayda ken aginana agingga iti maawan dagiti pagilasinan iti kaadda ti sakitna.

Nasken met nga agtalinaed koma a managdaldalus daytoy kas iti regular a panagbuggona, panangapputna iti ngiwat ken agongna no agbaeng wenno aguyek, ken panangliklikna iti pannakilangenna iti sabsabali.

Imbalakad pay ni Onia kadagiti senior citizen ti pananggundawayda iti flu vaccination program dagiti health center ti gobierno.

(Naipablaak iti Bannawag, Enero 28, 2013 a bilang.)

Aguummong dagiti mannurat para iti Taboan 2013 idiay Dumaguete

Ni LEO S. FAGARAGAN

Maangay iti Siudad ti Dumaguete iti daytoy a Pebrero 7 agingga iti 9 ti Taboan 2013: The Philippine Writers Festival, ti festival para iti literatura ti National Commission for Culture and the Arts (NCCA). Ti nasao a festival ti flagship project ti National Commission for Literary Arts (NCLA)  nga adda iti babaen ti NCCA.
Agarup a 100 a beterano ken 50 a sumingsingising a mannurat iti sibubukel a Filipinas ti makipaset iti festival a pakataminganto dagiti nadumaduma a pakaseknan ti literatura iti pagilian.

Daytoy a proyekto ket paset ti tinawen a pannakarambak ti Philippine Arts Festival (PAF) a paset met ti National Arts Month (NAM) a mang-angay iti sibubukel a Pebrero iti tunggal tawen, kas kinuna ni Dr. Christine F. Ortega, OIC-Chair ti NCLA.

Kinuna met ni Elizabeth M. Raquel, NCLA Coordinator for Northern Luzon, a naawis a mangibagi kadagiti mannurat iti Amianan da Dr. Jimmy P. Domingo, Neyo Mario E. Valdez, Sherma E. Benosa ken Rosalie V. Calpito.

(Naipablaak iti Enero 28, 2013 a bilang.)

ENERO 28, 2013

SARITA
6 Dagiti Sugador iti Sitio Magupong
   Rolando A. Seguro, Jr.

NOBELA
28 Apo Baboy Partylist (13)
     Jose A. Bragado
32 Operation Medalla Cartel (26)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.

DANIW
 4 Parbangon
    Junley L. Lazaga
48 Dandaniw a Para Ubbing

SALAYSAY
 8 Gapu Ta Daytoy ti Linteg (72)
    Hues Joven F. Costales (Ret.)
12 Checkpoint!
    Neyo Mario E. Valdez
16 Kasano ti Agkalap iti Ipon?
     Melchor M. Milan
17 Ania ti Ipon?
     Arthur A. Valente
40 Agmula iti Balatong Kalpasan ti Pagay
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
19 Tres Muchos (86)
22 Aritosan (13)
24 Miks & Tiks

KOLUM
14 Okeyka, Apong!
18 Dear Doc
27 Dear Judge
34 TIPS
37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
38 Ading Kosinera
42 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
46 All Abroard, Kdp.
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
10 Ti Utang, Nasken a Bayadan
15 Tao, Lugar, Pasamak
26 RH Law, Aniat’ Dakesna, Aya?
29 Txtm8
30 Siled ti Kararag
31 Kayatmo, ‘Mari, a Nangato ti Maala ti Anakmo iti Test?
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
39 Dinaka Ikaskaso ti Anakmo, Komari?

Tiempo ti Ipon

Tiempo ti Ipon. Iti Kailokuan, mairaman kadagiti nalatak a lugar a pakakalkalapan ti ipon ti Bangar, La Union; Santa, Ilocos Sur; ken La Paz iti Siudad ti Laoag. Iti ladawan a naala iti Santa Ilocos Sur, pagtitinnulongan dagiti mangngalap nga isang-at dagiti daklis a pagala iti ipon; addadan iti nagsabatan ti baybay ken karayan iti Bucalag iti nasao nga ili. (Teksto/Ladawan: Ricardo Raguini)


(Ladawan a naaramat iti salaysay "Kasano ti Agkalap iti Ipon?" ni MELCHOR M. MILAN a naipablaak iti Bannawag, Enero 28, 2013 a bilang.)

Katulongan ni Mannalon

KATULONGAN NI MANNALON. An-anusan daytoy a lalaki nga ipastor dagiti itikna iti talon nga adu ti bisukolna tapno adu ti mayitlog dagitoy. Malaksid a nalaka ti bayad ti itlog ti itik, amang a nasussustansia daytoy ngem dagiti itlog dagiti pagitlogen a manok a mangmangan iti commercial feeds. Makatulong pay dagiti itik a mangkissay kadagiti bisukol nga agdadael kadagiti raep. (Dexter Marin Fabito)

(Naipablaak iti Bannawag, Enero 21, 2013

Irigasion ken flood control, naponduan

Ruk-atan iti mabiit ti Department of Budget and Management (DBM) ti P8.1-bilion a pondo para kadagiti proyekto ti gobierno iti irigasion ken flood control.

Kinuna ni Budget and Management Secretary Florencio B. Abad itay lawasna a maitedto dagiti pondo iti Department of Public Works and Highways (DPWH), Department of Agriculture-National Irrigation Authority (DA-NIA), ken Metropolitan Waterworks and Sewerage System (MWSS).

Iti pakabuklan ti pondo, P1.3-bilion ti mailatang para kadagiti proyekto iti pasayak ti DA-NIA, P5-bilion ti para iti 15 a flood control a proyekto ti DPWH para iti Kamanilaan ken kabangibangna a lugar, ken P1.8-bilion para iti pannakapatibker ti Angat Dam nga isayangkat ti MWSS.

(Naipablaak iti Bannawag, Enero 21, 2013 a bilang.)

Ilokano Book Festival iti LU, angayen ti SPADE

Angayen ti Sir Pelagio Alcantara Development (SPADE) Foundation ti umuna a proyektona ita a tawen, ti Ilokano Book Festival a maangay inton Pebrero 16 iti Multipurpose Hall ti Don Mariano Marcos Memorial State University (DMMMSU) – Open University System iti Siudad ti San Fernando, La Union.

Kuna ti SPADE a mairuknoy daytoy a pagteng iti pannakatagiben ti pagsasao nga Ilokano babaen ti pannakaipabuya dagiti aganay a 60 a koleksionna a libro ti dandaniw, sarita, nobela ken dadduma pay a kita ti Literatura Ilokano.

Kadua ti SPADE a mangiwayat iti festival ti Schools Division ti probinsia ken siudad a paggapuanto dagiti mannursuro kadagiti pagadalan elementaria nga umayto makipagrambak.

\Maipasetto iti eksibit ti maysa a booklet ti nailadawan a dandaniw a para ubbing a gapuanan daydi Apo Pelagio A. Alcantara, a maysa met a mabigbig a maestro ken mannurat iti Bannawag idi panawenna, kas kinuna ni Djuna R. Alcantara, executive director ti SPADE.

Maysa kadagitoy a daniw ti maipapan ken ni Rizal idi ubing. Adda met maipapan iti kinasangsangayan dagiti kayo-- ti patarus daydi Apo Alcantara manipud iti “Trees” a putar ni Joyce Kilmer. Masarakan daytoy a patarusna a nai-billboard iti La Union Botanical Garden iti Siudad ti San Fernando ken iti Flora Elementary School iti Santo Domingo, Ilocos Sur, a nagpaayanna a prinsipal idi kabambannuaganna.

Kas pangpangayed iti parambak, addanto pay dinnaniwan ken panagsaribitniw a pagakemanto dagiti napili nga ubbing ti La Union. Ken kasta met nga addanto grupo dagiti mannursuro a mangipabuya iti laingda nga agsala ken agkanta. (SPADE Foundation)


(Naipablaak iti Bannawag Enero 21, 2013 a bilang)

Nangabak iti 2 a pasalip ti GUMIL Ilocos Norte, naammuan

Ipakaammo ti Komite Dagiti Pasalip ti GUMIL Ilocos Norte a nalpasen ti pangngeddeng dagiti hurado iti naangay a dua a benneg ti Pasalip iti Literatura Dagiti Ubbing nga inesponsoran da Engr. Ric Agnes, Gladys Menor, ken ti GUMIL Oahu nga idauluan ni Rizal Fernandez.

Nupay nalpasen ti pannakaurnos ti panagsasaganad dagiti nangabak, agtalinaed pay laeng a palimed no ania ti pudpudno a puestoda. Dagiti nangabak (saan a nasken a kastoy ti panagsasaganadda):

Benneg ti Daniw a Para Ubbing: “Ni Laing ken Dadduma Pay a Daniw” ni Derick Marcel F. Yabes ti Sentro 2, Sanchez Mira, Cagayan; “Binting ken Dadduma Pay a Daniw” ni Johmar Rosario Alvarez ti Mabuttal East, Ballesteros, Cagayan; ”Greyd Wanakton ken Dadduma Pay a Daniw” ni Jesusa Leticia T. Lagda ti Suba, Paoay, Ilocos Norte; “Para ken ni Nicole, Grade I iti Sacuyya Elementary School” ni Benjamin P. Pacris ti Brgy. 1, Bantay, Ilocos Sur; “Daniw a Sagut Kadagiti Bunga” ni Jobert M. Pacnis iti Ammubuan, Ballesteros, Cagayan; ken “Kokak ken Kutkutak ken Dadduma Pay a Daniw” ni Virgilio S. Naungayan ti Darapidap, Candon, Ilocos Sur.

Benneg ti Sarita a Para Ubbing a Naidaniw: “Idi Napan ni Jethro Idiay Tuguegarao” ni Jobert M. Pacnis ti Ammubuan, Ballesteros, Cagayan; “”Meow, Meow, Meow” ni Benjamin M. Pacris ti Brgy 1, Bantay, Ilocos Sur, ken “Ni Moning ken ti Kalding” ni Reyah N. Velasco ti Fortuna, Marcos, Ilocos Norte. Tallo laeng ti napili dagiti hurado manipud kadagiti pito a naisalip a sarindaniw.

Mayawagto iti mismo a Kombension ti GUMIL Ilocos Norte iti DepEd-Ilocos Norte, Division Office, Laoag City inton Enero 19 ti pudno a puesto dagiti nangabak nga entry.

Maigunamgunam ti panagatendar dagiti nadakamat a mannurat iti nasao a Kombension tapno awatenda ti gunggonada.

Nagserbi a kas kamkameng ti hunta dagiti hurado da Renato A. Taylan, Mario T. Tejada ken Joel B. Manuel iti Salip ti Daniw a Para Ubbing idinto a da Elizabeth M. Raquel, Severino V. Pablo ken Cles B. Rambaud met iti Salip ti Naidaniw a Sarita a Para Ubbing. (JBM)


(Naipablaak iti Bannawag, Enero 21, 2013 a bilang.)

Palagip iti Salip iti Sarita ti Maika-15 nga AMMAFLA

Ipalagip ti Secretariat ti AMMA Foundation Literary Awards nga aggibus ti Salip iti Sarita ti Maika-15 nga AMMAFLA iti Pebrero 28, 2013. Imatonan ken isponsoran daytoy da Amado ken Gloria Yoro, Francisco ken Aurora Ponce, ken Alfredo ken Cherry Quibol (agpapada nga agindegen iti Hawaii) a nairanta nga agpaay kadagiti agdadamo a mannurat iti Ilokano a “kas pangaron iti reggetda a mangpatadem pay iti plumada”:

Ti kompleto a pagannurotan:

1. Aggibus ti salip iti Pebrero 28, 2013.

2. Agpaay laeng ti salip kadagiti agdadamo a mannurat iti Ilokano. Iti daytoy a pasalip, maibilang nga agdadamo ti mannurat no awan pay ti naipablaak a saritana iti Bannawag. No adda man, di koma nasursurok ngem tallo ti naipablaakna agingga iti Oktubre 15, 2012 a bilang ti nasao a magasin.

3. Siwawayawaya ti autor a mangpili iti topiko ti isalipna a sarita.

4. Agatiddog ti sarita iti 10-15 a panid iti short bond paper, naimakinilia, wenno saan, naikompiuter iti doble espasio (Times Roman Medium 12 pts. iti computer), ken adda espasio wenno margin a maysa a pulgada iti amin nga igid ti papel.

5. Maysa laeng a sarita ti mabalin nga isalip ti tunggal autor.

6. Nasken nga orihinal, di pay naipablaak wenno naadaw iti ania man a sinurat ti isalip. Nasken met a saan a naipatarus ti pakisalip manipud iti sabali a lengguahe ken nasken a bukod a putar ti autor ti pakisalipna.

7. Ti parbo a nagan ti autor ti agparang a naganna a kas autor ti sarita. Ipatulod ti pakisalip iti uppat a nadalus a kopia ken pakuyogan iti narikpan a sobre a naglaon iti pudno ken parbo a nagan ti autor, paulo ti pakisalip, kaudian a ladawan ken ababa a pakasaritaan ti biag ti autor, adres ti agdama a pagnaedan, agraman e-mail address ken numero ti selpon wenno telepono a mabalin a pakakontakan iti autor. Iti rabaw ti sobre, isurat ti paulo ti sarita ken parbo a nagan ti autor.

8. Ipatulod ti pakisalip babaen ti koreo wenno personal nga idatag iti daytoy nga adres: Short Story Writing Contest, 15th AMMAFLA, c/o Bannawag, Manila Bulletin Publishing Corp., Muralla corner Recoletos Sts., Intramuros, 1002 Manila. Nasken a maawat ti Bannawag ti pakisalip iti di naladladaw ngem iti Pebrero 28, 2013. Saan a mairaman iti salip ti entry a maawat kalpasan dayta a petsa.

9. Dagiti gunggona: Umuna a Gunggona, P10,000.00; Maikadua, P8,500.00; ken Maikatlo, P7,000.00. Maipaayan pay dagiti mangabak iti sertipiko ti pammadayaw. Adda met karbengan dagiti hurado a mangkissay iti bilang dagiti mangabak no awan ti makapatar iti bukodda a pagbatayan dagiti mangabak. Mabalinda met ti mangparnuay iti sabali a gunggona, no kasapulan.

10. Mapakaammuanto dagiti mangabak no kaano ken sadino ti pakapadayawanda. No met matakuatan a sinalungasing ti mangabak ti Pagannurotan Blng. 2 ken/wenno 6, maibabawi ti premiona ken mapawilanton a makisalip iti ania man a pasalip ti AMMAFLA.


(Naipablaak iti Bannawag, Enero 21, 2013 a bilang.)

ENERO 21, 2013

SARITA
6 Ta Dina Malipatan Dagidi a Malem
   Manuel S. Diaz

NOBELA
24 Apo Baboy Partylist (13)
     Jose A. Bragado
28 Daga a Nakayanakan (40)
    Juan Cabreros Laya
32 Operation Medalla Cartel (25)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.

DANIW
 4 Sao ken Daniw iti Nariribuk a Lubongko
    Mighty C. Rasing
30 Dagiti Inka Nagbasolan
     Ephraim V. Domingo
48 Dandaniw a Para Ubbing

SALAYSAY
 8 Gapu Ta Daytoy ti Linteg (71)
    Hues Joven F. Costales (Ret.)
12 Mano Pay ti Maidaton nga Stephanie Nicole?
    Neyo Mario E. Valdez
42 Tapno Di Kapten ti Sakit ken Peste Dagiti Mulam a Paria
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
17 Tres Muchos (85)
20 Aritosan (12)
22 Miks & Tiks

KOLUM
14 Okeyka, Apong!
16 Dear Doc
34 TIPS
38 Ading Kosinera
42 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
46 Cup & Soccer, Kdp.
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 7 Para Kadagiti Mannurat…
10 Ania, Kagura ti Anakmo ti Matematika?
15 Tao, Lugar, Pasamak
26 Siled ti Kararag
27 Saan a Makabasa ti Anakmo, Manang?
29 Txtm8
31 Alla, Nablokan Sa Metten, Anak!
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
37 Pagannurotan ti Salip iti Sarita ti AMMAFLA
39 “Pakiyawatmo Man ‘Ta Sida, Manang?”

Bunog, Manong, Gumatangka?

BUNOG, MANONG, GUMATANGKA? Siaanus daytoy a misis a mangbambantay ken mangyaw-awis iti lakona a bunog a nakalapan iti Cagayan River iti bangketa iti sango ti Mall of the Valley (sigud a merkado publiko) iti Siudad ti Tuguegarao. Naimas a malingta wenno matamales iti kamatis ti bunog, nga am-ammo pay kas bukto wenno birut, ken mabalin met a madiguan a maalseman, wenno maiprito a mapasarangsang. (Roy V. Aragon)


(Naipablaak iti Bannawag, Enero 14, 2013 a bilang.)

Penology, itantandudo ti BJMP a kas propesion

Paspasiaren ita ti Bureau of Jail Management and Penology (BJMP) dagiti kolehio ken unibersidad iti pagilian tapno allukoyenda dagiti agtutubo nga agadalda iti penology ken pagbalinenda daytoy a kas trabaho wenno propesionda.

Maysa kadagiti mangal-allukoy kadagiti agtutubo nga agadal iti penology ni Jail Inspector Marjorie A. Samson, 2012 topnotcher iti Philippine National Police Academy. Itay nabiit, insalaysay ni Samson dagiti nakallalagip a padasna a kas Jail Inspector kadagiti estudiante ti Philippine College of Criminology (PCCR) ken inallukoyna ida a mangsurot iti tugotna.

Kinuna ni BJMP Office-in-Charge Chief Supt. Diony D. Mamaril a tinawen nga iwaywayatda ti programada a “visit-to-schools” a kas pammadayaw iti penology profession wenno panangimaton kadagiti pagbaludan iti pagilian.

“Kayatmi nga ilawlawag kadagiti agtutubo ti napateg nga akem dagiti pagbaludan iti pannakapugipog ti krimen iti pagilian,” kinuna ni Mamaril.


(Naipablaak iti Bannawag, Enero 14, 2013 a bilang

Maika-2 a Pasalip ALVIYA iti Sarita

Ipakaammo ti Secretariat ti ALVIYA Literary Foundation nga agawaten kadagiti sarita para iti Maika-2 a Pasalip ALVIYA a naluktan bayat ti Nasional a Komperensia ti GUMIL Filipinas (Gunglo Dagiti Mannurat nga Ilokano iti Filipinas ken iti Ballasiw-Taaw) a naangay iti Bacnotan, La Union.

Dagiti pagannurotan:

1. Naluktan ti salip idi Abril 22, 2012 ket aggibus  iti Enero 31, 2013.

2. Silulukat ti salip kadagiti amin a mannurat nga Ilokano ken uray pay kadagiti saan nga Ilokano ngem makasurat iti pagsasao nga Ilokano (Iluko wenno Iloko).

3. Agrikus ti pasalip iti tema ti “diaspora” wenno iti panagkalkallautang wenno pannakigasanggasat ni Ilokano iti sabali a lugar/pagilian.

4. Agatiddog ti pakisalip iti 15-25 a panid iti short bond paper, nai-computer (agusar iti Times New Roman, Font Size 12) iti doble espasio ken addaan iti maysa a pulgada a kalawa iti amin nga igid ti bond paper.

5. Maysa laeng a sarita ti mapalubosan nga isalip ti kada mannurat a makisalip.

6. Nasken a bukod a putar ti autor ti maisalip, saan pay a naipablaak iti ania man a magasin, saan pay a nangabak iti ania man a kita ti pasalip, ken saan a naipatarus manipud iti ania man a lengguahe.

7. Ti laeng parbo a nagan ti autor ti agparang iti manuskrito a maisalip. Pakuyogan ketdi ti entry iti narikpan a sobre a nakailanadan dagitoy: paulo ti sarita, parbo ken pudno a nagan, ababa a kabibiag ti autor, ken cell phone number. Saanen nga ipatulod iti e-mail ti impormasion a mainaig iti autor (ti linaon ti narikpan a sobre).

8. Nasken a maipatulod ti sarita iti dua a porma: a.) hard copy (printed copy) iti uppat a nalawag a kopia a maipatulod iti daytoy nga adres: PASALIP ALVIYA, c/o Freddie P. Masuli, Cagayan State University, Sanchez Mira, 3518 Cagayan; ken b.) soft copy a maipatulod babaen ti e-mail iti daytoy nga e-mail account: alviya.foundation@gmail.com.

9. Nasken a maawat ti Secretariat dagiti dua a porma ti pakisalip (hard copy ken soft copy) iti di naladladaw ngem alas 11:59 ti rabii ti Enero31, 2013 (oras iti Filipinas).

10. Agtalinaed ti ania man a pangngeddeng dagiti hurado ken maisubli ti gunggona ti mangabak no maduktalan kalpasanna a sinalungasingna ti Pagannurotan Bilang 6. Awanto metten ti karbengan ti autor a makisalip kadagiti sabsabali pay a pasalip ti ALVIYA.

11. Agbalin a makipagtagikua ti ALVIYA Foundation kadagiti mangabak a sarita. Ngarud, kas iti autor, maaddaan ti agpasalip iti karbengan a mangipablaak kadagitoy mangabak a sarita iti ania man a wagas a kayatna karamanen ti elektroniko ken tradisional a wagas ti panagipablaak. Dagiti gunggona : First Prize, P15,000.00; Second Prize, P10,000.00 ken Third Prize, P8,000.00 ken tallo a pangliwliwa a gunggona a sag-P2,000.00.  Addanto met sertipiko dagiti amin a mangabak.

12. Maiwaragawag dagiti mangabak a sarita iti umuna a lawas ti Abril 2013 babaen ti Internet ken mayawat dagiti premio kadagiti autor bayat ti GUMIL Filipinas National Convention iti Kalgaw 2013.
Ni mannurat iti Bannawag Alex V. Yadao ti agpapaay a pangulo ti ALVIYA Foundation; ni met Freddie P. Masuli, mannurat met laeng iti Bannawag, ti Project Director ti Pasalip ALVIYA.

(Naipablaak iti Enero 14, 2013 a bilang ti Bannawag.)

Para Kadagiti Amin a Mannurat, Retratista ken Dibuhista iti Bannawag

Adtoy ti pakaammo manipud ken ni Gen. Proceso D. Almando (Ret.), VP-Administration Dept. ti Manila Bulletin Publishing Corp.:

MEMORANDUM
TO: ALL COLUMNISTS, CORRESPONDENTS, WRITERS, PHOTOGRAPHERS AND CARTOONISTS/ILLUSTRATORS and CONCERNED EDITORS

RE: PAYMENTS OF WRITE-UPS/WORKS THRU ATM BANK ACCOUNTS

Please be advised that effective January 2013, the company will no longer pay your published write-ups/works by means of check payments. Instead, your published write-ups/works will be paid thru your respective ATM bank accounts.

In view hereof, you are hereby instructed to open an ATM bank account on either the Land Bank of the Philippines or Philtrust Bank at any branch of your choice. Then, submit your ATM account number and the name of bank’s branch to Ms. Alicia M. Aldana, Assistant Treasurer, Treasury Department.

The last date for check payments shall be on December 31, 2012. This means that after this date, all payments due you shall be done by means of deposits to your ATM bank accounts.

Be guided accordingly.

Thank you very much.

(Sgd.) PROCESO D. ALMANDO
VP-Administration Department

(Maibalakad kadagiti mannurat/retratista/dibuhista iti Bannawag nga ipatulodda koma babaen ti e-mail ti Landbank wenno Philtrust Bank ATM Account Number ken Account Name-da, agraman ti TIN wenno Tax Identification Number-da iti bannawagmagazine.mb@gmail.com ngem nasken nga ilanadda iti Subject ti e-mail ti: ATTENTION: MS. ALICIA M. ALDANA, Asst. Treasurer, Treasury Dept. Kayatna met a sawen nga amin a mabayadan a sinurat ken retrato a maipablaak kadagiti amin a bilang ti Bannawag iti Disiembre 2012, sakupenen ti nasao a Memorandum.–Editor)

ENERO 14, 2013

SARITA
6 Dagiti Tarukoy
   Maribel Y. Idica

NOBELA
24 Apo Baboy Partylist (12)
     Jose A. Bragado
28 Daga a Nakayanakan (39)
    Juan Cabreros Laya
32 Operation Medalla Cartel (24)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.

DANIW
 4 Ti Daniw, Saanen a Gumayebgeb iti Barukong
    Francisco T. Ponce
 8 Kenka Sampaga Wenno Alipaga
    Johmar R. Alvarez
48 Dandaniw a Para Ubbing

SALAYSAY
12 Gapu Ta Daytoy ti Linteg (70)
    Hues Joven F. Costales (Ret.)
14 Pudno Kadi nga Adda Catholic Vote?
    Neyo Mario E. Valdez
42 Wen, Lapdan Daytoy a Bagas ti Panagarrap
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
17 Tres Muchos (84)
20 Aritosan (11)
22 Miks & Tiks

KOLUM
9 Okeyka, Apong!
10 Dear Doc
34 TIPS
37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
38 Ading Kosinera
42 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
46 P50 Fear Head, Kdp.
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
16 Tao, Lugar, Pasamak
26 Siled ti Kararag
27 Maliklikan Met ti Panagdardaras iti Tunggal Agsapa
29 Txtm8
30 Pagannurotan ti Salip iti Sarita ti 2nd ALVIYA
31 Homework, Aniat’ Serbina, Kunam?
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
39 Taraon, Saan a Sabidong

Karkarna a Niog

KARKARNA A NIOG. Lima ti puonna daytoy a niog a maysa kadagiti naimula iti uneg iti inaladan ti Philippine Coconut Authority a masarakan iti Barangay Quimmarayan, Sto. Domingo, Ilocos Sur. Makita iti abay ti niog ni Jesus Tualla, Farm Foreman ti nasao nga ahensia, a mangdaldalus iti aglawlaw ti niog. (Ricardo Raguini)


(Naipablaak iti Bannawag, Enero 7, 2013 a bilang.)