Arapaap ti gobierno nga inton madanon ti tawen 2022, addanton 300 a sientista a Filipino iti tunggal maysa a milion a Filipino. Iti ngamin 2013, addaan laeng ti Filipinas iti 187.7 a sientista iti kada maysa a milion a tao, maysa kadagiti kabassitan ti bilang a sientista iti Asia. Iti met kaudian a rekord ti Department of Science and Technology (DOST), manipud iti 9,877 a sientista a napan nagtrabaho iti ballasiw-taaw idi 1998, napanen a 24,502 iti 2009.
Gapu iti panagkurkurang dagiti sientista iti pagilian, nairusat met ti programa a “Balik-Siyentista” idi pay 1970s. Manipud met idi 1993, nangididiayan ti gobierno iti adu a benepisio kadagiti Filipino a sientista a nakasagana nga agawid ken agserbi iti pagilian iti tallo a tawen a pakairamanan ti research grant, plete iti eroplano a round-trip ken awanan bayadan a panangyawid kadagiti ramit.
Itay Hunio iti daytoy a tawen, pinirmaan met ni Presidente Rodrigo Duterte ti maysa a linteg a mangibilin iti DOST a mangilatang iti ad-adu pay a kantidad iti daytoy a Balik-Siyentista program— nupay di naikeddeng no mano— babaen ti panangnayon kadagiti benepisio kadagiti agawid a sientista a kas iti binulan nga alawans iti balay, seguro iti salun-at, ken tulong pinansial kadagiti annak dagiti sientista iti panagadalda kadagiti eskuela a kayatda.
Iti nagbaetan ti 2007 ken Abril 2018, mapan a 207 a sientista ti nangpadas iti Balik program, sumagmamano kadagitoy ti nagbayag iti sumagmamano a bulan ken addada met iti sumagmamano a tawen. Nakabusbos metten ti gobierno ti P173-milion iti panangiwayatna iti nasao a programa manipud idi 2007 agingga iti agtapos ti 2017.
Kuna ti gobierno a masapul nga agawid dagiti eksperto tapno masolbar dagiti parikut ti pagilain, a kas iti pannakaterred ti epekto ti panagbaliw ti panawen (climate change).
(Naipablaak iti Agosto 6, 2018 a bilang.)
July 29, 2018
Rangaw ti Balangeg
RANGAW TI BALANGEG. Kalpasan a maabbatan dagiti buyon (alog) a napagbalin a piskeria iti Brgy. Ammubuan, Ballesteros, Cagayan, rumabanga metten dagiti balangeg nga isu ti ar-arnasen dagitoy nga agaapo tapno ilakoda iti sentro ti ili. Naimas ti balangeg a maadobo, mailaok iti sinigang ken masalad a maisawsaw iti bugguong. Pagaayat dagiti aggatang ti balangeg nga agtaud iti nasao a barangay ta sigurado a nadalus ken di pulos a napasuyotan iti pestisidio. Mailaklako iti P10 agingga iti P15 ti sangareppet. (JOBERT M. PACNIS)
(Naipablaak iti Agosto 6, 2018 a bilang.)
Kape ti mangrisut iti kinakurapay iti Tanap ti Cagayan?
Kinuna ni Quirino Governor ken Regional Development Council (RDC)-2 Chair Junie Cua a ti industria ti kape ti mangrisut iti problema iti kinakurapay iti Rehion ti Tanap ti Cagayan.
Kinuna ni Cua bayat ti 2nd Cagayan Valley Coffee Business Forum and Brand Launching a naangay iti Isabela itay nabiit a saan nga adayo a ti kape ti mangpasayaat iti biag dagiti agindeg iti Tanap kalpasan ti pannakayam-ammo iti publiko ti agsangadosena nga agduduma a brand ti kape.
Kinuna met ni Regional Director Myrna Pablo ti Department of Trade and Industry-Cordillera Administrative Region, nga adda narimat a masakbayan ti industria ti kape iti Filipinas babaen ti suporta ti gobierno.
Mainaig itoy, insingasing ni Pablo iti RDC-2 a mangipasa koma iti resolusion a mangigunamgunam ti panangsuportar dagiti amin nga opisina ti gobierno nga adda iti rehion kadagiti kape a produkto ti Rehion 2.
(Naipablaak iti Agosto 6, 2018 a bilang.)
Kinuna ni Cua bayat ti 2nd Cagayan Valley Coffee Business Forum and Brand Launching a naangay iti Isabela itay nabiit a saan nga adayo a ti kape ti mangpasayaat iti biag dagiti agindeg iti Tanap kalpasan ti pannakayam-ammo iti publiko ti agsangadosena nga agduduma a brand ti kape.
Kinuna met ni Regional Director Myrna Pablo ti Department of Trade and Industry-Cordillera Administrative Region, nga adda narimat a masakbayan ti industria ti kape iti Filipinas babaen ti suporta ti gobierno.
Mainaig itoy, insingasing ni Pablo iti RDC-2 a mangipasa koma iti resolusion a mangigunamgunam ti panangsuportar dagiti amin nga opisina ti gobierno nga adda iti rehion kadagiti kape a produkto ti Rehion 2.
(Naipablaak iti Agosto 6, 2018 a bilang.)
Iti La Union: Maika-8 nga Ayat Festival, maangay ita nga Agosto
Angayen ti probinsia ti La Union ti Maika-8 nga Ayat Festival itoy nga Agosto, kas paset ti pannakarambak ti Buwan ng Wika.
Kinuna ni Adamor Dagang, provincial information and tourism officer ken executive officer ti Ayat Festival wenno Piesta ni Ayat, nga adun ti pimmintasan ti nasao a festival. Dati a paset ti tradisional a pannakarambak ti anibersario ti probinsia ti La Union ti Ayat Festival iti Pebrero-Marso ngem naisina daytoy nangrugi itay napan a tawen tapno maipamaysa a marambakan ti lengguahe ken kultura ni Ilokano.
“Immadu ti ramen ti Ayat Festival,” kinuna ni Dagang, “ta naaddaan kadagiti pasalip a kas iti pinarparmata da Gob. Francisco Emmanuel “Pacoy” Ortega III ken Bise Gob. Aureo Augusto Nisce.”
Maluktan ti parambak iti Agosto 13 babaen ti tallo a salip: street dancing a para kadagiti estudiante ti hayskul, La Union Henio (elementaria ken sekundaria a benneg), ken Iskrabiloko a para kadagiti agad-adal iti hayskul ken nataengan.
Maisaruno inton Agosto 23 ti Salip iti Deklamasion a para iti elementaria ken hayskul ket inton Agosto 24 ti Ilokano Chorale a para iti hayskul ken Iloko Essay Contest (on the spot) a para iti Grade 6 ken Grade 10.
Silulukat dagitoy a pasalip kadagiti amin a 19 nga ili ti La Union agraman ti Siudad ti San Fernando. Mapadayawanto dagiti mangabak iti nangayed a seremonia inton Agosto 31 iti Diego Silang Hall ti Kapitolio ti Probinsia.
Impakaammo ni Dagang a maisarunonto metten ti Panagbirok iti Kampeon ti Lengguahe 2018, a naidumduma a paset ti Ayat Festival. “Inton Marso 2019 a mapadayawan dagiti mapili,” kinunana.
Malagip a ti La Union ti kakakaisuna pay laeng a probinsia iti Amianan nga addaan iti Iloko Code a mangikalkalikagum iti pannakaaramat ken pannakaitandudo ti pagsasao nga Iloko (Ilokano) kadagiti amin a sanga ti gobierno iti probinsia ken uray pay iti pribado a sektor a kas kadagiti negosio. (DJUNA R. ALCANTARA)
(Naipablaak iti Agosto 6, 2018 a bilang.)
Kinuna ni Adamor Dagang, provincial information and tourism officer ken executive officer ti Ayat Festival wenno Piesta ni Ayat, nga adun ti pimmintasan ti nasao a festival. Dati a paset ti tradisional a pannakarambak ti anibersario ti probinsia ti La Union ti Ayat Festival iti Pebrero-Marso ngem naisina daytoy nangrugi itay napan a tawen tapno maipamaysa a marambakan ti lengguahe ken kultura ni Ilokano.
“Immadu ti ramen ti Ayat Festival,” kinuna ni Dagang, “ta naaddaan kadagiti pasalip a kas iti pinarparmata da Gob. Francisco Emmanuel “Pacoy” Ortega III ken Bise Gob. Aureo Augusto Nisce.”
Maluktan ti parambak iti Agosto 13 babaen ti tallo a salip: street dancing a para kadagiti estudiante ti hayskul, La Union Henio (elementaria ken sekundaria a benneg), ken Iskrabiloko a para kadagiti agad-adal iti hayskul ken nataengan.
Maisaruno inton Agosto 23 ti Salip iti Deklamasion a para iti elementaria ken hayskul ket inton Agosto 24 ti Ilokano Chorale a para iti hayskul ken Iloko Essay Contest (on the spot) a para iti Grade 6 ken Grade 10.
Silulukat dagitoy a pasalip kadagiti amin a 19 nga ili ti La Union agraman ti Siudad ti San Fernando. Mapadayawanto dagiti mangabak iti nangayed a seremonia inton Agosto 31 iti Diego Silang Hall ti Kapitolio ti Probinsia.
Impakaammo ni Dagang a maisarunonto metten ti Panagbirok iti Kampeon ti Lengguahe 2018, a naidumduma a paset ti Ayat Festival. “Inton Marso 2019 a mapadayawan dagiti mapili,” kinunana.
Malagip a ti La Union ti kakakaisuna pay laeng a probinsia iti Amianan nga addaan iti Iloko Code a mangikalkalikagum iti pannakaaramat ken pannakaitandudo ti pagsasao nga Iloko (Ilokano) kadagiti amin a sanga ti gobierno iti probinsia ken uray pay iti pribado a sektor a kas kadagiti negosio. (DJUNA R. ALCANTARA)
(Naipablaak iti Agosto 6, 2018 a bilang.)
July 27, 2018
AGOSTO 6, 2018
SARITA
4 Heneral Sumilud
Efren A. Inocencio
12 Padre Antonio
Crispina J.B. Bragado
NOBELA
8 Arem-Lakay (2)
Estela Bisquera-Guerrero
10 Kudeta (21)
Norberto D. Bumanglag, Jr.
DANIW
33 Kasla Gerger
Daniel L. Nesperos
47 Daniw a Para Ubbing
Franklin D. Gorospe
SALAYSAY
16 Cervantes, Ilocos Sur, ti "Himalayas ti Filipinas"
Eliseo B. Contillo
26 Saan Laeng a Pagalsem ti Bunga ti Pias
Reynaldo E. Andres
KOMIKS
35 Miks & Tiks
37 Sweet Jazmine (98)
40 Don Clavio de Ylocos (101)
KOLUM
14 Biag ni Ilokano
15 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
21 Saludsodem ken ni Apo Hues
23 Dear Doc
24 Padasem Daytoy, Kailian
28 Okeyka, Apong
30 Tips
31 Ading Kosinera
PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Agkatawa ti Mayat
48 Sinniriban
48 Sapukas
48 Sudoku
DADDUMA PAY
6 Tao, Lugar, Pasamak
11 Netizone
20 Siled ti Kararag
22 Ti Tarakenmo ken Sika
29 Idi Un-unana a Panawen
32 Ammuem Pay Dagitoy
34 Panangimaton iti Pagtaengan
43 Ti Gasatmo Ita a Lawas
46 Dagiti Pabula ni Aesop
July 22, 2018
'Laya Wine'
‘LAYA WINE.’ Ipakpakita ni Erna B. Calipjo (kakanigidan), mannursuro iti Dumalneg Elementary School, ti ‘laya wine’ a maysa kadagiti produkto nga ipagpampannakkel ita ti ilina a Dumalneg, Ilocos Norte. Napataud ti nasao a ‘wine’ manipud iti langkuas (luyang dilaw) a napaneknekanen nga addaan kadagiti ramen a makapasayaat iti salun-at. Kadua ni Erna iti ladawan dagiti padana a mannursuro, da (agpakanawan) Elvira M. Alvarez ti San Jose Elementary School, Sudipen, La Union; ken Jenalyn B. Edra ti Sarrat North Central School, Sarrat, Ilocos Norte. (Aidena L. Nuesca)
(Naipablaak iti Hulio 30, 2018 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-e-mail iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan laeng iti buqo.ph ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)
2,000 a klinika, luktan ti DepEd kadagiti para iti publiko nga eskuela
Iti umay a tawen, mangipasdek ti Department of Education (DepEd) iti nasursurok ngem 2,000 a klinika kadagiti para iti publiko nga eskuela iti sibubukel a pagilian tapno maipaayan dagiti agad-adal iti umno a pannakatagiben ti salun-at.
Impakaammo ni Undersecretary for Administration Alain Del Pascua a mapan a 2,101 a klinika ti mabangon kadagiti central elementary school iti pagilian. Kuna daytoy nga agbalin dagitoy a hub wenno sentro a pakaserbian pay dagiti dadduma a pagadalan.
Kuna ni Pascua a dagitoy a hub ti agbalin a pisikal a sentro ti Oplan Kalusugan (OK) sa DepEd a nayalnag itay nabiit. Ti “OK sa DepEd” ti kangrunaan itan a programa iti salun-at ti departamento.
Maigidiat dagitoy a hub kadagiti nakabase kadagiti eskuela a Barangay Health Center wenno Barangay Health Station nga ininaw met ti Department of Health (DOH).
(Naipablaak iti Hulio 30, 2018 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-e-mail iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan laeng iti buqo.ph ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)
Impakaammo ni Undersecretary for Administration Alain Del Pascua a mapan a 2,101 a klinika ti mabangon kadagiti central elementary school iti pagilian. Kuna daytoy nga agbalin dagitoy a hub wenno sentro a pakaserbian pay dagiti dadduma a pagadalan.
Kuna ni Pascua a dagitoy a hub ti agbalin a pisikal a sentro ti Oplan Kalusugan (OK) sa DepEd a nayalnag itay nabiit. Ti “OK sa DepEd” ti kangrunaan itan a programa iti salun-at ti departamento.
Maigidiat dagitoy a hub kadagiti nakabase kadagiti eskuela a Barangay Health Center wenno Barangay Health Station nga ininaw met ti Department of Health (DOH).
(Naipablaak iti Hulio 30, 2018 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-e-mail iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan laeng iti buqo.ph ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)
Urban gardening, ipakat dagiti eskuela iti Cordillera
Ginutigot ti Department of Education (DepEd) iti Cordillera dagiti eskuela iti rehion nga ipakatda ti sistema ti urban gardening tapno maitultuloy dagiti programa iti panagpamakan kadagiti estudiante bayat a maipaspasagepsep ti kinapateg ti pannangan kadagiti makapasalun-at a taraon.
Kinuna ni Deped-Cordillera Medical Officer Dr. Angeline Calatan itay nabiit a marigatan ti sumagmamano kadagiti eskuela iti rehion, nangruna kadagiti urbanisado a lugar a kas iti Baguio City ken La Trinidad iti Benguet, ken Tabuk City iti Kalinga, a mangitultuloy iti “Gulayan sa Paaralan Project” gapu iti kinakurang ti espasio a pagmulaan.
Nupay kasta, kinunana nga adda dagiti rumrumuar a sistema ti praktikal nga urban gardening a mabalin nga ipakat dagiti eskuela, nangruna iti panagmula iti nateng.
Innayon daytoy nga iti urban gardening, mabalin a mausar dagiti diding dagiti pasdek a pagisab-itan kadagiti masetera ken kadagiti plastic container a mabalin a pagmulaan.
(Naipablaak iti Hulio 30, 2018 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-e-mail iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan laeng iti buqo.ph ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)
Kinuna ni Deped-Cordillera Medical Officer Dr. Angeline Calatan itay nabiit a marigatan ti sumagmamano kadagiti eskuela iti rehion, nangruna kadagiti urbanisado a lugar a kas iti Baguio City ken La Trinidad iti Benguet, ken Tabuk City iti Kalinga, a mangitultuloy iti “Gulayan sa Paaralan Project” gapu iti kinakurang ti espasio a pagmulaan.
Nupay kasta, kinunana nga adda dagiti rumrumuar a sistema ti praktikal nga urban gardening a mabalin nga ipakat dagiti eskuela, nangruna iti panagmula iti nateng.
Innayon daytoy nga iti urban gardening, mabalin a mausar dagiti diding dagiti pasdek a pagisab-itan kadagiti masetera ken kadagiti plastic container a mabalin a pagmulaan.
(Naipablaak iti Hulio 30, 2018 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-e-mail iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan laeng iti buqo.ph ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)
July 19, 2018
HULIO 30, 2018
SARITA
4 Ti Parikut ni Ma’am Floring
Aileen R. Rambaud
12 Napait a Diro
Reynaldo A. Duque
NOBELA
8 Kudeta (20)
Norberto D. Bumanglag, Jr.
10 Arem-Lakay (1)
Estela Bisquera-Guerrero
DANIW
6 Kalikagum ti Danum
Ariel S. Tabag
47 Daniw a Para Ubbing
Marlyn G. Del Rosario
SALAYSAY
16 Intayon Idiay Isla ti Camiguin!
Roselyn C. Campano
20 Wen, Adda Akem Dagiti Kakaykaywan iti Kaadda ti Tudo
Felix M. Eslava, Jr.
26 Tapno Mailiklik ti Pinagayan Kadagiti Peste
Reynaldo E. Andres
KOMIKS
35 Miks & Tiks
37 Sweet Jazmine (97)
40 Don Clavio de Ylocos (100)
KOLUM
14 Biag ni Ilokano
15 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
21 Saludsodem ken ni Apo Hues
23 Dear Doc
24 Padasem Daytoy, Kailian
28 Okeyka, Apong
30 Tips
31 Ading Kosinera
PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Agkatawa ti Mayat
48 Sinniriban
48 Sapukas
48 Sudoku
DADDUMA PAY
2 Tao, Lugar, Pasamak
9 Ti Makunami
11 Netizone
18 Siled ti Kararag
22 Ti Tarakenmo ken Sika
29 Idi Un-unana a Panawen
32 Ammuem Pay Dagitoy
33 Paregtaen Koma Dagiti Administrador Dagiti Mannursuro
34 Panangimaton iti Pagtaengan
43 Ti Gasatmo Ita a Lawas
46 Dagiti Pabula ni Aesop
July 15, 2018
Ubing a Pumapana
UBING A PUMAPANA. Saan laeng a dagiti nataengan ti nalaing nga agpana iti isla ti Camiguin (iti Calayan, Cagayan). Uray met dagiti ubbing a kas ken ni Jhesrael Pedronan, 12, manipud iti Barangay Minabel. Adu dagiti kas kenkuana nga inkakaubingannan ti agpana ta isu met ti namulagatanna nga ar-aramiden ni tatangna ken dagiti dadduma pay nga amma wenno lallaki iti isla. Maysa ngamin ti panagpana kadagiti wagasda nga agkalap aglalo ta nalawa ti kadilian ti isla. (ROSELYN C. CAMPANO)
(Naipablaak iti Hulio 23, 2018 a bilang.)
“Same-sex marriage,” di pay nakasagana ti PH
Di pay nakasagana ti Filipinas iti panagassawa ti lalaki ken lalaki, wenno ti babai ken babai.
Daytoy ti kuna ti Malakanyang iti sungbatna iti petision iti Korte Suprema tapno agbalin a legal ti panagassawa ti agpada ti katataoda (gender), a puon met ti debate iti pagilian a kaaduanna ti Katoliko.
Kas kuna ni Presidential Spokesman Harry Roque, adda rigrigatna nga aprobaran ti Korte Suprema daytoy.
Iti petision nga impila ni Atty. Jesus Falcis III iti Korte Suprema a nangidawat iti panagbalin a legal ti same-sex marriage, kuna daytoy nga iti 1987 Constitution, saan a nadakamat a ti kasar ket iti laeng nagbaetan ti lalaki ken babai, a kinuestionar a dagus ti sumagmamano a kameng ti Korte Suprema.
Segun kadagiti kritiko ti same-sex marriage, ti panggep ti kallaysa ket tapno maaddaan iti annak, idinto a dagiti ubbing nga inadaptar dagiti agkabbalay nga agpada ti katataoda (gender), manamnama ti panagsagabada ta dumakkelda iti aglawlaw a saan a normal.
Segun met iti Simbaan Katolika, ti relihion a pagkamengan ti nasurok a 80 a porsiento dagiti Filipino, kontra iti natural a linteg ti same-sex marriage.
Innayon ni Roque a sumagmamano kadagiti diputado a pakairamanan ni Dip. Geraldine Roman ti Bataan ti nangako a saan pay a tiempo ti same-sex marriage iti Filipinas.
Daytoy ti gapuna nga idurdur-as ita dagiti kameng ti LGBT (lesbian, gay, bisexual, transgender) ti SOGIE (Sexual Orientation and Gender Identity or Expression) bill gapu iti manamnama a saan a pannakaaprobar ti same-sex marriage. Panggep daytoy a gakat a salakniban ti asino man a tao iti ania man a diskriminasion.
(Naipablaak iti Hulio 23, 2018 a bilang.)
Daytoy ti kuna ti Malakanyang iti sungbatna iti petision iti Korte Suprema tapno agbalin a legal ti panagassawa ti agpada ti katataoda (gender), a puon met ti debate iti pagilian a kaaduanna ti Katoliko.
Kas kuna ni Presidential Spokesman Harry Roque, adda rigrigatna nga aprobaran ti Korte Suprema daytoy.
Iti petision nga impila ni Atty. Jesus Falcis III iti Korte Suprema a nangidawat iti panagbalin a legal ti same-sex marriage, kuna daytoy nga iti 1987 Constitution, saan a nadakamat a ti kasar ket iti laeng nagbaetan ti lalaki ken babai, a kinuestionar a dagus ti sumagmamano a kameng ti Korte Suprema.
Segun kadagiti kritiko ti same-sex marriage, ti panggep ti kallaysa ket tapno maaddaan iti annak, idinto a dagiti ubbing nga inadaptar dagiti agkabbalay nga agpada ti katataoda (gender), manamnama ti panagsagabada ta dumakkelda iti aglawlaw a saan a normal.
Segun met iti Simbaan Katolika, ti relihion a pagkamengan ti nasurok a 80 a porsiento dagiti Filipino, kontra iti natural a linteg ti same-sex marriage.
Innayon ni Roque a sumagmamano kadagiti diputado a pakairamanan ni Dip. Geraldine Roman ti Bataan ti nangako a saan pay a tiempo ti same-sex marriage iti Filipinas.
Daytoy ti gapuna nga idurdur-as ita dagiti kameng ti LGBT (lesbian, gay, bisexual, transgender) ti SOGIE (Sexual Orientation and Gender Identity or Expression) bill gapu iti manamnama a saan a pannakaaprobar ti same-sex marriage. Panggep daytoy a gakat a salakniban ti asino man a tao iti ania man a diskriminasion.
(Naipablaak iti Hulio 23, 2018 a bilang.)
SSS, nangilatang iti P7-B iti programa iti panagpautang a para iti edukasion
Nangilatang ti Social Security System iti P7-bilion (P3.5-B ti naggapu iti gobierno nasional) tapno adda maipautang kadagiti kameng ti SSS a para iti panagbasa dagiti annakda.
Segun ken ni Social Security System (SSS) branch manager Rene Moises Gonzales a mabalin a makaala dagiti kualipikado a kameng ti Social Security System (SSS) iti educational assistance loan program (EALP) tapno adda mausar a para iti edukasion ti kaasitgan a kameng ti pamilia dagitoy.
Mabalin a benepisiario ti nasao nga utang dagiti kameng ti SSS ken ti legal nga asawa ken annakda. Para kadagiti di pay naasawaan a kameng, mabalinda a benepisiario ken dagiti kakabsatda.
Mapan a P20,000 ti kangatuan a mabalin a mautang iti kada semestre. Direkta a mapan iti eskuela a kas panangisigurado a maaramat ti kuarta a kas iti nakaisangratanna.
Maipanamnama iti kameng-immutang a maponduan ti benepisiario agingga iti agturpos daytoy manipud iti pannakaaprobar ti aplikasion iti EALP.
Nupay kasta, masapul a maipila ti loan (utang) iti tunggal semestre.
Kualipikado nga umutang dagiti kameng-umutang nga addaan iti di nababbaba ngem 36 a binulan a kontribusion, innem kadagitoy ti nabayadan iti saan a nabaybayag ngem iti napalabas a 12 a bulan sakbay ti panagipila iti aplikasion iti EALP.
Saan met a makautang dagiti nag-overdue ti kontribusionda.
(Naipablaak iti Hulio 23, 2018 a bilang.)
Segun ken ni Social Security System (SSS) branch manager Rene Moises Gonzales a mabalin a makaala dagiti kualipikado a kameng ti Social Security System (SSS) iti educational assistance loan program (EALP) tapno adda mausar a para iti edukasion ti kaasitgan a kameng ti pamilia dagitoy.
Mabalin a benepisiario ti nasao nga utang dagiti kameng ti SSS ken ti legal nga asawa ken annakda. Para kadagiti di pay naasawaan a kameng, mabalinda a benepisiario ken dagiti kakabsatda.
Mapan a P20,000 ti kangatuan a mabalin a mautang iti kada semestre. Direkta a mapan iti eskuela a kas panangisigurado a maaramat ti kuarta a kas iti nakaisangratanna.
Maipanamnama iti kameng-immutang a maponduan ti benepisiario agingga iti agturpos daytoy manipud iti pannakaaprobar ti aplikasion iti EALP.
Nupay kasta, masapul a maipila ti loan (utang) iti tunggal semestre.
Kualipikado nga umutang dagiti kameng-umutang nga addaan iti di nababbaba ngem 36 a binulan a kontribusion, innem kadagitoy ti nabayadan iti saan a nabaybayag ngem iti napalabas a 12 a bulan sakbay ti panagipila iti aplikasion iti EALP.
Saan met a makautang dagiti nag-overdue ti kontribusionda.
(Naipablaak iti Hulio 23, 2018 a bilang.)
July 12, 2018
HULIO 23, 2018
SARITA
4 Dapo
Roy V. Aragon
12 Maudi a Kasilong
Virginia G. Alejandro
NOBELA
8 Kapessat ti Bagis (28)
Ariel S. Tabag
10 Kudeta (19)
Norberto D. Bumanglag, Jr.
DANIW
6 Di Makaidna Dagiti Rabii
Linda T. Lingbaoan
47 Daniw a Para Ubbing
Edna C. Nagtalon
SALAYSAY
16 Paggapuan ti Di Maibus a Danum ti Karayan?
Felix M. Eslava, Jr.
18 Mamatika Met?
Jemma Patrice A. Dela Cruz
26 Nasamay ti Sesbania a “Green Manure” ti Pagay ken Mais
Reynaldo E. Andres
KOMIKS
35 Miks & Tiks
37 Sweet Jazmine (96)
40 Don Clavio de Ylocos (99)
KOLUM
14 Biag ni Ilokano
15 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
21 Saludsodem ken ni Apo Hues
23 Dear Doc
24 Padasem Daytoy, Kailian
28 Okeyka, Apong
30 Tips
31 Ading Kosinera
PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Agkatawa ti Mayat
48 Sinniriban
48 Sapukas
48 Sudoku
DADDUMA PAY
2 Tao, Lugar, Pasamak
9 Ti Makunami
11 Netizone
18 Siled ti Kararag
22 Ti Tarakenmo ken Sika
29 Idi Un-unana a Panawen
32 Ammuem Pay Dagitoy
33 Iti Pagadalan: “Happy Education” iti South Korea
34 Panangimaton iti Pagtaengan
43 Ti Gasatmo Ita a Lawas
46 Dagiti Pabula ni Aesop
July 10, 2018
Nalalaing a Mammanday
NALALAING A MAMMANDAY. Sipapannakkel ni Rodrigo Bayuca Gray ti Brgy. Caburao, Santiago, Ilocos Sur a nagpaala iti ladawan iti puesto a pakailaklakuan dagiti pinandayna a buneng. Malaksid iti buneng, agpampanday pay ni Rodrigo iti kutsilio, panabas ken kumpay nga am-ammo iti kinangato ti kalidadda, kas paneknekan ti kinapauten daytoy a negosio a nagtitinnawidan ti pamilia Gray iti Santiago ken Candon, Ilocos Sur. Mammanday met dagiti kakabsat ni Rodrigo a da Eduardo, Bobby ken Noli. Agaabay ken agsisinnango dagiti puestoda iti igid ti kalsada nasional iti Barangay Caburao. Malaksid iti buneng ken kapadana, agar-aramidda pay iti kulongkulong (kurongkurong iti dadduma) wenno sidecar a maikapet iti motorsiklo a pagikargaan dagiti mannalon kadagiti gamigamda iti panagtalon. (VIRGILIO D. DOMALOY)
(Naipablaak iti Bannawag iti Hulio 16, 2018 a bilang.)
Agpuonan koma ti Filipinas iti ‘rebolusion iti agrikultura’
Kinuna ni Senador Sonny Angara a no kayat ti administrasion ni Presidente Duterte a rumang-ay ti pagilian ken marikna daytoy ti ad-adu nga umili, masapul nga agpuonan koma met daytoy iti sektor ti agrikultura malaksid iti tay-ak ti impraesktruktura.
Maibatay ken ni Angara, kasapulan ti pagilian ti maysa a ‘rebolusion iti agrikultura’ a mabalin nga ilungalong ti administrasion ni Duterte a kagiddan ti “Build, Build, Build” a kangrunaan a programa ti administrasion.
Bayat ti 2018 National Conference and Agri-Fishery Research and Development Festival a naangay iti Sorsogon City itay nabiit, kinuna ni Angara a kagiddan ti panangnamnamatayo a magteng ti nabalitokan a panawen ti impraestruktura, masapul a kalikagumantayo ti kapadana a ‘nabalitokan a panawen’ iti agrikultura. Innayonna a no adda “build, build, build,” adda koma met “grow, grow, grow” wenno “plant, plant, plant” ken uray pay “fish, fish, fish.”
Dinakamat daytoy a kasapulan ti maysa a ‘rebolusion iti agrikultura’ tapno adda katulongan a mangbiag iti masaksakit a sektor ti agrikultura iti pagilian.
Kinuna pay ni Angara a mabalin nga ipagpannakkeltayo iti lubong ti napartak a panagrang-aytayo ngem awan serserbina daytoy a panagrang-ay no saan a marikna dagiti mannalon ken mangngalap. Intarapnos daytoy a dinakamat ti rekord a mangipakita a 60 a porsiento dagiti nakurapay a Filipino ti adda iti sektor ti agrikultura.
(Naipablaak iti Bannawag iti Hulio 16, 2018 a bilang.)
Maibatay ken ni Angara, kasapulan ti pagilian ti maysa a ‘rebolusion iti agrikultura’ a mabalin nga ilungalong ti administrasion ni Duterte a kagiddan ti “Build, Build, Build” a kangrunaan a programa ti administrasion.
Bayat ti 2018 National Conference and Agri-Fishery Research and Development Festival a naangay iti Sorsogon City itay nabiit, kinuna ni Angara a kagiddan ti panangnamnamatayo a magteng ti nabalitokan a panawen ti impraestruktura, masapul a kalikagumantayo ti kapadana a ‘nabalitokan a panawen’ iti agrikultura. Innayonna a no adda “build, build, build,” adda koma met “grow, grow, grow” wenno “plant, plant, plant” ken uray pay “fish, fish, fish.”
Dinakamat daytoy a kasapulan ti maysa a ‘rebolusion iti agrikultura’ tapno adda katulongan a mangbiag iti masaksakit a sektor ti agrikultura iti pagilian.
Kinuna pay ni Angara a mabalin nga ipagpannakkeltayo iti lubong ti napartak a panagrang-aytayo ngem awan serserbina daytoy a panagrang-ay no saan a marikna dagiti mannalon ken mangngalap. Intarapnos daytoy a dinakamat ti rekord a mangipakita a 60 a porsiento dagiti nakurapay a Filipino ti adda iti sektor ti agrikultura.
(Naipablaak iti Bannawag iti Hulio 16, 2018 a bilang.)
Linteg iti national feeding program, pinirmaan ni Duterte
Pinirmaan ni Presidente Rodrigo Duterte tapno agbalin a linteg ti gakat a mangparnuay iti nailian a programa iti pannakapakan dagiti nakapuy ti salun-atna nga ubbing kadagiti para publiko a day care center ken eskuela iti kindergarten ken elementaria.
Am-ammo a kas Masustansyang Pagkain Para sa Batang Pilipino Act (Republic Act No. 11037), napirmaan ti nasao a linteg itay Hunio 20.
Ibilin daytoy a linteg kadagiti nailian nga ahensia ti gobierno nga ipakatda ti programa nga addaan iti tallo a paset: (1) Supplemental Feeding Program for Day Care Children, (2) School-based Feeding Program, ken (3) Milk Feeding Program.
Sagudayen ti linteg a masapul nga ipangruna a serbian ti programa dagiti LGU, para publiko a day care center ken eskuela iti elementaria nga addaan iti kangatuan a bilang ti nakapuy ti salun-atna ken agkurkurang iti sustansia nga ubbing nga agtawen iti 3 agingga kadagiti adda iti Grade 6.
Maipangruna met a maiwayat ti programa kadagiti LGU nga addaan iti kapabilidad ken pasilidad a mangisayangkat iti daytoy ken makaparnuay iti kaballabag a rekursos.
Naipaabaga met iti nailian a gobierno ti pannakaparnuay ti 5-tawen a plano a para iti pannakaisayangkat ti nasao a feeding program. Parnuayen pay daytoy ti National Nutrition Information System tapno maipanamnama a maserbian dagiti indibidual, grupo, ken lokalidad nga addan iti kangatuan a lebel ti panagbisin ken nakurapay a salun-at.
Kinuna ni Senador Paolo Benigno Aquino IV, kangrunaan nga isponsor ken co-author ti linteg iti Senado, a dakkel a banag daytoy iti gubat kontra iti nakurapay a salun-at.
Kinuna ni Aquino a dakkel a tulong daytoy iti pannakaited ti umdas a nutrision dagiti istudiante; iti kasta, dumakkelda a nasalun-at ken masirib.
Innayonna a manayonan met ti mapastrek dagiti mannalon iti lokalidad ta magatang kadakuada dagiti suplay a para iti nasao a programa iti panagpamakan.
(Naipablaak iti Bannawag iti Hulio 16, 2018 a bilang.)
Am-ammo a kas Masustansyang Pagkain Para sa Batang Pilipino Act (Republic Act No. 11037), napirmaan ti nasao a linteg itay Hunio 20.
Ibilin daytoy a linteg kadagiti nailian nga ahensia ti gobierno nga ipakatda ti programa nga addaan iti tallo a paset: (1) Supplemental Feeding Program for Day Care Children, (2) School-based Feeding Program, ken (3) Milk Feeding Program.
Sagudayen ti linteg a masapul nga ipangruna a serbian ti programa dagiti LGU, para publiko a day care center ken eskuela iti elementaria nga addaan iti kangatuan a bilang ti nakapuy ti salun-atna ken agkurkurang iti sustansia nga ubbing nga agtawen iti 3 agingga kadagiti adda iti Grade 6.
Maipangruna met a maiwayat ti programa kadagiti LGU nga addaan iti kapabilidad ken pasilidad a mangisayangkat iti daytoy ken makaparnuay iti kaballabag a rekursos.
Naipaabaga met iti nailian a gobierno ti pannakaparnuay ti 5-tawen a plano a para iti pannakaisayangkat ti nasao a feeding program. Parnuayen pay daytoy ti National Nutrition Information System tapno maipanamnama a maserbian dagiti indibidual, grupo, ken lokalidad nga addan iti kangatuan a lebel ti panagbisin ken nakurapay a salun-at.
Kinuna ni Senador Paolo Benigno Aquino IV, kangrunaan nga isponsor ken co-author ti linteg iti Senado, a dakkel a banag daytoy iti gubat kontra iti nakurapay a salun-at.
Kinuna ni Aquino a dakkel a tulong daytoy iti pannakaited ti umdas a nutrision dagiti istudiante; iti kasta, dumakkelda a nasalun-at ken masirib.
Innayonna a manayonan met ti mapastrek dagiti mannalon iti lokalidad ta magatang kadakuada dagiti suplay a para iti nasao a programa iti panagpamakan.
(Naipablaak iti Bannawag iti Hulio 16, 2018 a bilang.)
July 8, 2018
Para Kadagiti Agdadamo a Mannurat: Salip iti Sarita ti 21st AMMAFLA
Agawaten ti Secretariat ti AMMA Foundation Literary Awards (AMMAFLA) kadagiti entry a para iti Salip iti Sarita ti Maika-21 nga AMMAFLA. Aggibus ti salip iti Enero 15, 2019.
Nairanta ti pasalip ti AMMAFLA kadagiti agdadamo a mannurat iti Ilokano a “kas pangaron iti reggetda a mangpatadem pay iti plumada.”
Kas kadagiti sarita a nangabaken iti pasalip ti AMMAFLA, mairamanto met a mailibro dagiti sarita a mangabak iti daytoy nga edision ti AMMAFLA, kas kinuna dagiti mangimaton iti AMMAFLA a da Amado ken Gloria Yoro, Francisco ken Aurora Ponce, ken Alfredo ken Cherry Quibol (agpapada nga agindegen iti Hawaii).
Inruar ti AMMAFLA ti librona a Dagiti Premiado a Sarita (1997-2014) iti kombension ti GUMIL Filipinas, ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Filipinas ken iti ballasiw-taaw, idi 2015. Naipalaon iti nasao nga antolohia dagiti nangabak a sarita iti AMMAFLA sipud narugian ti salip idi 1997 agingga iti 2014.
Dagiti pagannurotan ti maika-21 nga edision ti salip.
1. Aggibus ti salip iti Enero 15, 2019.
2. Agpaay laeng ti salip kadagiti agdadamo a mannurat iti Ilokano. Iti daytoy a salip, maibilang nga agdadamo ti mannurat no awan pay ti naipablaak a saritana iti Bannawag. No adda man, di koma nasursurok ngem tallo ti naipablaakna agingga iti Abril 23, 2018 a bilang ti nasao a magasin.
3. Siwawayawaya ti autor a mangpili iti topiko ti isalipna a sarita.
4. Agatiddog ti sarita iti 10-15 a panid iti short bond paper, naimakinilia, wenno saan, naikompiuter iti doble espasio (Times Roman Medium 12 pts. iti computer), ken adda espasio wenno margin a maysa a pulgada iti amin nga igid ti papel.
5. Maysa laeng a sarita ti mabalin nga isalip ti tunggal autor.
6. Nasken nga orihinal, di pay naipablaak wenno naadaw iti ania man a sinurat ti isalip. Nasken met a saan a naipatarus ti pakisalip manipud iti sabali a lengguahe ken nasken a bukod a putar ti autor ti pakisalipna. Saan met a maawat ti sarita a naisalip idin iti AMMAFLA wenno iti sabsabali pay a salip iti panagsurat iti sarita ken ti sarita a naidatag pay a kas entry iti sabali pay a salip iti panawen a pannakaangay daytoy a salip ti AMMAFLA nga agpaut manipud iti pannakalukat daytoy a salip agingga iti pannakapadayaw dagiti mannurat a nangabak iti daytoy a salip.
7. Ti parbo a nagan ti autor ti agparang a naganna a kas autor ti sarita. Ipatulod ti pakisalip iti tallo a nadalus a kopia ken pakuyogan iti narikpan a sobre a naglaon iti pudno ken parbo a nagan ti autor, paulo ti pakisalip, kaudian a ladawan ken ababa a pakasaritaan ti biag ti autor, adres ti agdama a pagnaedan, agraman email address ken numero ti selpon wenno telepono a mabalin a pakakontakan iti autor. Iti rabaw ti sobre, isurat ti paulo ti sarita ken parbo a nagan ti autor.
8. Ipatulod ti pakisalip babaen ti koreo wenno personal nga idatag iti daytoy nga adres: Short Story Writing Contest, 21st AMMAFLA, c/o Bannawag, Manila Bulletin Publishing Corp., Muralla corner Recoletos Sts., Intramuros, 1002 Manila. Nasken a maawat ti Bannawag ti pakisalip iti di naladladaw ngem iti Enero 15, 2019. Saan a mairaman iti salip ti entry a maawat kalpasan dayta a petsa.
9. Dagiti gunggona: Umuna a Gunggona, P10,000.00; Maikadua, P8,500.00; ken Maikatlo, P7,000.00. Maipaayan pay dagiti mangabak iti sertipiko ti pammadayaw. Adda met karbengan dagiti hurado a mangkissay iti bilang dagiti mangabak no awan ti makapatar iti bukodda a pagbatayan dagiti mangabak. Mabalin met a mangparnuayda iti sabali wenno nayon a gunggona, no kasapulan.
10. Mapakaammuanto dagiti mangabak no kaano ken sadino ti pakapadayawanda. No met matakuatan a sinalungasing ti mangabak ti Pagannurotan Blng. 2 wenno ti Blng. 6, maibabawi ti premiona ken mapawilanton a makisalip iti ania man a pasalip ti AMMAFLA.
(Naipablaak iti Bannawag iti Hulio 16, 2018 a bilang.)
Nairanta ti pasalip ti AMMAFLA kadagiti agdadamo a mannurat iti Ilokano a “kas pangaron iti reggetda a mangpatadem pay iti plumada.”
Kas kadagiti sarita a nangabaken iti pasalip ti AMMAFLA, mairamanto met a mailibro dagiti sarita a mangabak iti daytoy nga edision ti AMMAFLA, kas kinuna dagiti mangimaton iti AMMAFLA a da Amado ken Gloria Yoro, Francisco ken Aurora Ponce, ken Alfredo ken Cherry Quibol (agpapada nga agindegen iti Hawaii).
Inruar ti AMMAFLA ti librona a Dagiti Premiado a Sarita (1997-2014) iti kombension ti GUMIL Filipinas, ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Filipinas ken iti ballasiw-taaw, idi 2015. Naipalaon iti nasao nga antolohia dagiti nangabak a sarita iti AMMAFLA sipud narugian ti salip idi 1997 agingga iti 2014.
Dagiti pagannurotan ti maika-21 nga edision ti salip.
1. Aggibus ti salip iti Enero 15, 2019.
2. Agpaay laeng ti salip kadagiti agdadamo a mannurat iti Ilokano. Iti daytoy a salip, maibilang nga agdadamo ti mannurat no awan pay ti naipablaak a saritana iti Bannawag. No adda man, di koma nasursurok ngem tallo ti naipablaakna agingga iti Abril 23, 2018 a bilang ti nasao a magasin.
3. Siwawayawaya ti autor a mangpili iti topiko ti isalipna a sarita.
4. Agatiddog ti sarita iti 10-15 a panid iti short bond paper, naimakinilia, wenno saan, naikompiuter iti doble espasio (Times Roman Medium 12 pts. iti computer), ken adda espasio wenno margin a maysa a pulgada iti amin nga igid ti papel.
5. Maysa laeng a sarita ti mabalin nga isalip ti tunggal autor.
6. Nasken nga orihinal, di pay naipablaak wenno naadaw iti ania man a sinurat ti isalip. Nasken met a saan a naipatarus ti pakisalip manipud iti sabali a lengguahe ken nasken a bukod a putar ti autor ti pakisalipna. Saan met a maawat ti sarita a naisalip idin iti AMMAFLA wenno iti sabsabali pay a salip iti panagsurat iti sarita ken ti sarita a naidatag pay a kas entry iti sabali pay a salip iti panawen a pannakaangay daytoy a salip ti AMMAFLA nga agpaut manipud iti pannakalukat daytoy a salip agingga iti pannakapadayaw dagiti mannurat a nangabak iti daytoy a salip.
7. Ti parbo a nagan ti autor ti agparang a naganna a kas autor ti sarita. Ipatulod ti pakisalip iti tallo a nadalus a kopia ken pakuyogan iti narikpan a sobre a naglaon iti pudno ken parbo a nagan ti autor, paulo ti pakisalip, kaudian a ladawan ken ababa a pakasaritaan ti biag ti autor, adres ti agdama a pagnaedan, agraman email address ken numero ti selpon wenno telepono a mabalin a pakakontakan iti autor. Iti rabaw ti sobre, isurat ti paulo ti sarita ken parbo a nagan ti autor.
8. Ipatulod ti pakisalip babaen ti koreo wenno personal nga idatag iti daytoy nga adres: Short Story Writing Contest, 21st AMMAFLA, c/o Bannawag, Manila Bulletin Publishing Corp., Muralla corner Recoletos Sts., Intramuros, 1002 Manila. Nasken a maawat ti Bannawag ti pakisalip iti di naladladaw ngem iti Enero 15, 2019. Saan a mairaman iti salip ti entry a maawat kalpasan dayta a petsa.
9. Dagiti gunggona: Umuna a Gunggona, P10,000.00; Maikadua, P8,500.00; ken Maikatlo, P7,000.00. Maipaayan pay dagiti mangabak iti sertipiko ti pammadayaw. Adda met karbengan dagiti hurado a mangkissay iti bilang dagiti mangabak no awan ti makapatar iti bukodda a pagbatayan dagiti mangabak. Mabalin met a mangparnuayda iti sabali wenno nayon a gunggona, no kasapulan.
10. Mapakaammuanto dagiti mangabak no kaano ken sadino ti pakapadayawanda. No met matakuatan a sinalungasing ti mangabak ti Pagannurotan Blng. 2 wenno ti Blng. 6, maibabawi ti premiona ken mapawilanton a makisalip iti ania man a pasalip ti AMMAFLA.
(Naipablaak iti Bannawag iti Hulio 16, 2018 a bilang.)
July 7, 2018
HULIO 16, 2018
SARITA
4 Pannig-an
Prodie Gar. Padios
12 Dagiti Bulong iti Sab-ok ti Angin
Meliton G. Brillantes
NOBELA
8 Kapessat ti Bagis (27)
Ariel S. Tabag
10 Kudeta (18)
Norberto D. Bumanglag, Jr.
DANIW
6 Ken ni Nanang
Elizabeth M. Raquel
20 Panag(pa)lukay
Jobert M. Pacnis
47 Daniw a Para Ubbing
Adoracion B. Madarang
SALAYSAY
16 Taep Laeng, Dimo Kuna
Virginia A. Duldulao, Ph.D.
26 Agmulatayo Man Met iti Mangosteen
Reynaldo E. Andres
KOMIKS
35 Miks & Tiks
37 Sweet Jazmine (95)
40 Don Clavio de Ylocos (98)
KOLUM
14 Biag ni Ilokano
15 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
19 Saludsodem ken ni Apo Hues
23 Dear Doc
24 Padasem Daytoy, Kailian
28 Okeyka, Apong
30 Tips
31 Ading Kosinera
PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Agkatawa ti Mayat
48 Sinniriban
48 Sapukas
48 Sudoku
DADDUMA PAY
2 Tao, Lugar, Pasamak
11 Netizone
18 Siled ti Kararag
21 Pagannurotan ti Salip iti Sarita ti 21st AMMAFLA
22 Ti Tarakenmo ken Sika
29 Idi Un-unana a Panawen
32 Ammuem Pay Dagitoy
33 Ti Akem Dagiti Nagannak iti Panagadal Dagiti Annakda
34 Panangimaton iti Pagtaengan
43 Ti Gasatmo Ita a Lawas
46 Dagiti Pabula ni Aesop
July 4, 2018
Iti Panagdait ken Nam-ay
ITI PANAGDAIT KEN NAM-AY. Borbordaan ni Ama Jerry Sario (kanawan), tubo iti Kabugao, Apayao ngem agnaeden iti Carig Sur, Siudad ti Tuguegarao, ti aken (kain) idinto a lepleppasen ni Ina Angeles Sario (kanigid) nga asawana ti bolsa (kadus) a pagyanan ti mama. Makita iti abay ni Ina Angeles ti nalpasen nga ‘aken,’ ‘bahakat’ wenno ‘bugahat’ (barikes), ngatuen ti aken, ‘badiyo’ (blusa), ken ‘abungot’ wenno ‘binangkir’ (abungot). Nupay agnaeddan iti nasao a siudad, adu latta dagiti awatda a daiten saan laeng a dagiti pagan-anayda nga Isnag no di pay ket dagiti uniporme dagiti estudiante. Iti kanawan a ladawan, suot ti anakda a ni Reina Karen Sario-Dela Cruz ti pagan-anay a para babbai nga Isnag. (DEXTER MARIN FABITO)
(Naipablaak iti Bannawag, Hulio 9, 2018 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-e-mail iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan laeng iti buqo.ph ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)
July 1, 2018
Mannalon iti Rehion 1, tulongan ida ti DA a mangilako kadagiti apitda
Inkari ti Department of Agriculture kadagiti mannalon iti Rehion 1 a tulongan ida ti departamento a mangilako kadagiti produktoda iti agrikultura.
Ginutigot ni Agriculture Undersecretary Jose Gabriel La Viña dagiti lokal a mannalon ken mangngalap a gundawayanda ti programa ti gobierno nga ASPIRE (Agribusiness Support for Promotion and Investment in Regional Exposition), tapno matulongan ida a mangpadur-as ken mangyam-ammo kadagiti produktoda iti agrikultura.
Inlawlawag ni La Viña a nayalnag pay laeng idi 2017 daytoy a programa ti DA, iti pannakitinnulong ti Department of Trade and Industry (DTI) ken ti Philippine Chamber of Commerce Industry (PCCI).
Mangnamnama ni Laviña a makatulong ti ASPIRE kadagiti mannalon ken mangngalap iti pannakailako dagiti produktoda babaen ti baro a teknolohia ken panagsanay tapno agbalinda a mannalon-negosiante.
Segun iti daytoy, napaliiwna a dagiti middlemen ti maparparaburan, imbes a dagiti mannalon, iti pannakailako dagiti apit dagiti mannalon.
Iti sabali a bangir, kinuna met ni DTI Region 1 Director Florante Leal a suportaran ti DTI dagiti mannalon ken mangngalap babaen dagiti programada a kas iti Shared Service Facility.
Iti daytoy a programa, maipaayan dagiti mannalon kadagiti makinaria a mausar iti panagproseso ken panagipakete kadagiti produktoda iti agrikultura.
Innayon daytoy a nalaklaka a makaawis ken malako dagiti produkto no addaan dagitoy iti nasayaat a pannakaproseso ken pakete.
(Naipablaak iti Bannawag iti Hulio 9, 2018 a bilang.
Ginutigot ni Agriculture Undersecretary Jose Gabriel La Viña dagiti lokal a mannalon ken mangngalap a gundawayanda ti programa ti gobierno nga ASPIRE (Agribusiness Support for Promotion and Investment in Regional Exposition), tapno matulongan ida a mangpadur-as ken mangyam-ammo kadagiti produktoda iti agrikultura.
Inlawlawag ni La Viña a nayalnag pay laeng idi 2017 daytoy a programa ti DA, iti pannakitinnulong ti Department of Trade and Industry (DTI) ken ti Philippine Chamber of Commerce Industry (PCCI).
Mangnamnama ni Laviña a makatulong ti ASPIRE kadagiti mannalon ken mangngalap iti pannakailako dagiti produktoda babaen ti baro a teknolohia ken panagsanay tapno agbalinda a mannalon-negosiante.
Segun iti daytoy, napaliiwna a dagiti middlemen ti maparparaburan, imbes a dagiti mannalon, iti pannakailako dagiti apit dagiti mannalon.
Iti sabali a bangir, kinuna met ni DTI Region 1 Director Florante Leal a suportaran ti DTI dagiti mannalon ken mangngalap babaen dagiti programada a kas iti Shared Service Facility.
Iti daytoy a programa, maipaayan dagiti mannalon kadagiti makinaria a mausar iti panagproseso ken panagipakete kadagiti produktoda iti agrikultura.
Innayon daytoy a nalaklaka a makaawis ken malako dagiti produkto no addaan dagitoy iti nasayaat a pannakaproseso ken pakete.
(Naipablaak iti Bannawag iti Hulio 9, 2018 a bilang.
DA, nagtignay tapno maliklikan ti ingingina unay dagiti magatgatang
Intudingen ti Department of Agriculture (DA) ti suggested retail price (SRP) wenno presio dagiti kangrunaan a magatgatang a produkto iti agrikultura– P39 ti kada kilo ti regular a napakiskis a bagas; P150 ti kada kilo a bangus; P100 ti kada kilo a tilapia; P140 ti kada kilo a galunggong; P70 ti kada kilo nga imported a bawang; P120 ti kada kilo a lokal a bawang; P95 ti kada kilo a nalabaga a lasona; ken P75 ti kada kilo a puraw a lasona (sibuyas).
Epektibo daytoy manipud Hunio 25, 2018 a panagpirma ni Agriculture Secretary Emmanuel Piñol. Marepaso met iti kada dua a lawas.
Segun kadagiti maipakpakat a pagalagadan, mamulta iti P1,000 agingga iti P1-milion ti asino man nga aglako iti produkto a nanginngina ngem iti naikeddeng a SRP.
(Naipablaak iti Bannawag iti Hulio 9, 2018 a bilang.)
Epektibo daytoy manipud Hunio 25, 2018 a panagpirma ni Agriculture Secretary Emmanuel Piñol. Marepaso met iti kada dua a lawas.
Segun kadagiti maipakpakat a pagalagadan, mamulta iti P1,000 agingga iti P1-milion ti asino man nga aglako iti produkto a nanginngina ngem iti naikeddeng a SRP.
(Naipablaak iti Bannawag iti Hulio 9, 2018 a bilang.)
Turismo iti Rehion I, rumukrukbos latta
Agtultuloy latta ti irurukbos ti turismo iti Rehion I babaen ti kinapinget ti Departamento ti Turismo ken dagiti gobierno lokal a kadanggayna a mangpadakkel itoy nga industria.
Maysa daytoy kadagiti naimbag a damag nga inagapad ni Juan Carlo S. Medina, pangulo ti Regional Development Council (RDC) I ken Mayor ti Siudad ti Vigan, Ilocos Sur, iti 2017 State of the Region Address (SORA) a tampok ti maysa a komperensia a naangay iti nabiit iti S. R. Paradise Resort and Hotel iti Bauang, La Union.
Imbatadna pay ti irurukbos met ti ekonomia ti rehion iti aginnem a porsiento a puntosna idi napan a tawen. Dakkel daytoy a banag a nakaray-awan ti tallaong aglalo dagiti pannakabagi dagiti maseknan nga ahensia ti gobierno nga indauluan da NEDA Regional Director ken RDC Vice Chairperson Nestor G. Rillon, DILG Regional Director James F. Fadrilan, DOT Regional Director Martin S. Valera ken dadduma pay.
“Agdagup iti 2,382,903 dagiti turista nga immay iti rehiontayo idi 2017 ket ad-adu daytoy iti 13 porsiento ngem idi 2016,” kinuna ni Medina.
Segun iti SORA ni Medina, maibilang kadagiti napintas a disso a paborito a pasiaren dagiti turista ti Bangui Windmills, Kapurpurawan Rock Formation, ken Kaangrian Falls iti Burgos, amin dagitoy iti Ilocos Norte; Calle Crisologo iti Vigan, Aw-asen Falls iti Sigay ken Nuestra Señora Church iti Sta. Maria, agpapada nga adda iti Ilocos Sur; Surfing area iti San Juan ken Tangadan Falls iti San Gabriel, agpada a masarakan iti La Union; ket iti Pangasinan: ti simbaan ti Manaoag ken ti Hundred Islands iti Siudad ti Alaminos.
Pinalagipan pay ni Medina dagiti lider ti turismo iti rehion nga ikagumaananda nga allukoyen dagiti turista nga agpaamianan nangruna ita ta temporario a naserraan ti Boracay. “Total, di paatiw ti kalidad dagiti beaches-tayo a kas iti Saud iti Pagudpud, Ilocos Norte; Patar iti Bolinao ken Surip iti Bani, Pangasinan,” impannakkelna. (DJUNA R. ALCANTARA)
(Naipablaak iti Bannawag iti Hulio 9, 2018 a bilang.)
Maysa daytoy kadagiti naimbag a damag nga inagapad ni Juan Carlo S. Medina, pangulo ti Regional Development Council (RDC) I ken Mayor ti Siudad ti Vigan, Ilocos Sur, iti 2017 State of the Region Address (SORA) a tampok ti maysa a komperensia a naangay iti nabiit iti S. R. Paradise Resort and Hotel iti Bauang, La Union.
Imbatadna pay ti irurukbos met ti ekonomia ti rehion iti aginnem a porsiento a puntosna idi napan a tawen. Dakkel daytoy a banag a nakaray-awan ti tallaong aglalo dagiti pannakabagi dagiti maseknan nga ahensia ti gobierno nga indauluan da NEDA Regional Director ken RDC Vice Chairperson Nestor G. Rillon, DILG Regional Director James F. Fadrilan, DOT Regional Director Martin S. Valera ken dadduma pay.
“Agdagup iti 2,382,903 dagiti turista nga immay iti rehiontayo idi 2017 ket ad-adu daytoy iti 13 porsiento ngem idi 2016,” kinuna ni Medina.
Segun iti SORA ni Medina, maibilang kadagiti napintas a disso a paborito a pasiaren dagiti turista ti Bangui Windmills, Kapurpurawan Rock Formation, ken Kaangrian Falls iti Burgos, amin dagitoy iti Ilocos Norte; Calle Crisologo iti Vigan, Aw-asen Falls iti Sigay ken Nuestra Señora Church iti Sta. Maria, agpapada nga adda iti Ilocos Sur; Surfing area iti San Juan ken Tangadan Falls iti San Gabriel, agpada a masarakan iti La Union; ket iti Pangasinan: ti simbaan ti Manaoag ken ti Hundred Islands iti Siudad ti Alaminos.
Pinalagipan pay ni Medina dagiti lider ti turismo iti rehion nga ikagumaananda nga allukoyen dagiti turista nga agpaamianan nangruna ita ta temporario a naserraan ti Boracay. “Total, di paatiw ti kalidad dagiti beaches-tayo a kas iti Saud iti Pagudpud, Ilocos Norte; Patar iti Bolinao ken Surip iti Bani, Pangasinan,” impannakkelna. (DJUNA R. ALCANTARA)
(Naipablaak iti Bannawag iti Hulio 9, 2018 a bilang.)
Subscribe to:
Posts (Atom)