Ti Makunami Oktubre 31, 2011

Daydi FM

Maragsakanak man a nakabasa iti salaysay ni dati a Justice Manuel “Lolong” Lazaro (“Ni FM a Diyo Am-ammo,” Okt. 10) saan a gapu ta am-ammok ti autor ta agkarrubakami iti Laoag ngem gapu iti laingna a nangisalaysay iti pudpudno nga ugali, kababalin ken abilidad daydi Presidente Ferdinand E. Marcos.

Adda met diak malipatan nga aldaw--Ablan Day daydi ngem diak ammon a tawen. Narambakan daytoy iti Ablan Shrine iti Bonifacio Street, Laoag City. Nayon ti selebrasion ti pannakayawat dagiti premio dagiti nangabak iti GRAAFIL (salip iti panagsurat) nga imatonan idi ni Apo Prescillano N. Bermudez. Nagatendar idi daydi Manong Greg Laconsay (Editorial Director idi ti Liwayway Publishing, Inc.) ta naawis a maysa kadagiti mangyawat kadagiti premio. Gagangay nga agbati dagiti nagyawat iti premio kadagiti nairanta a tugaw iti entablado. Di pay napudotan ti tugawda no ar-arigen idi makangngegkami iti wanengweng ti sirena. Nabisngay dagiti dupudop a tao. Adda ni Presidente Marcos! Nakial-alamano kadagiti tattao iti pannagnana nga agturong iti entablado. Sumagmamano laeng ti guardiana. Iti pinagriknak, kasla daytay maysa a gagangay nga anak nga aggapu’t Manila a simmangpet a mangkablaaw iti agkasangay nga amana.

Anian nga apalko ta naalamano ni Manong Greg ti presidente ken dua wenno tallo laeng a tugaw ti baetda. Pampanunotek idi a no siak met ti adda idiay ayan ni Manong Greg, ania ngata ti aramidek? Nasiputak nga umis-isem lattan daydi Manong Greg nga immulog iti entablado tapno makapagtugaw met dagiti dadduma pay nga agkakangato nga opisial ti gobierno a mayat a mangsarabo iti presidente.
--Fernando C. Alonzo
Wahiawa, Hawaii

* * *

Saanak a Naballikog

Napaisemak iti reaksion ni Apo Hermigildo A. Viloria (Oktubre 3) iti patarus iti Iluko iti paulo ti nobela ni Apo Juan C. Laya a “His Native Soil” a “Daga a Nakayanakan” (Agosto 8). Segun ken ni Apo Viloria ti umisu a patarus ti “His Native Soil” ket “Bukod a Natibo a Daga” a saan ket a “Daga a Nakayanakan” a kas patarus ni Apo Prescillano N. Bermudez. Ta segun pay ken ni Apo Viloria ti “Daga a Nakayanakan” ket “Land of My (sic) Birth” iti Ingles. Iti kasta ngarud, kunana a, “Daytoy ket panangyaw-awan kadagiti Ilokano” ken “maysa a panangballikog….kadagiti umili iti Kailokuan, iti pagilian a Filipinas, ken iti ballasiw-taaw.”

Maamiris a ti patarus ni Apo Viloria a “Bukod a Natibo a Daga” ket literal a patarus ti paulo idinto a makita ti anagna wenno bugasna iti patarus ni Apo Bermudez. Inayonko ditoy a ti Ingles a balikas a “native” ket naggapu iti balikas a Latin a “natus” a kayatna a sawen “nayanak.” Ket nakunak: Ilokanoak ngem saanak met a nayaw-awan; umiliak iti pagilian a Filipinas ngem saanak met a naballikog.

--Bernardino Leaño Failma
Linomot, Jones, Isabela