Iti Sungaban ti Umuna a Gukayab ti Aglipay

ITI SUNGABAN TI UMUNA A GUKAYAB TI AGLIPAY iti probinsia ti Quirino, dengdenggen dagiti turista manipud iti aCagayan ti instruksion ti tour guide sakbay a sumrekda iti gukayab. Maysa kadagiti kangrunaan a sitio ti turismo iti Quirino, masarakan ti Aglipay Caves iti kabambatayan a paset ti Brgy. Villa Ventura iti ili ti Aglipay, aganay a 10 kilometro manipud iti Cabarroguis, kapitolio ti probinsia. Addaan ti Aglipay Caves iti 37 a gukayab ket 8 kadagitoy ti naluktan a para kadagiti turista iti agduduma a tukad wenno karigat ti pananglasat ken panangusok. Mabalin pay dagiti turista ti agkampo wenno agpiknik iti campsite. Adda pay cottages a maabangan no iranta ti umian. (ROY V. ARAGON)


(Naipablaak iti Bannawag, Abril 7, 2014 a bilang.)

Abel Iloko

ABEL ILOKO. Adu ti ginatang ni Gobernador Imee Marcos ti Ilocos Norte nga Abel Iloko bayat ti MANILA FAME a naangay iti SMX Convention Center, Pasay City itay nabiit Naitampok iti MANILA FAME dagiti abel iti Ilocos Sur ken dadduma pay a paset ti Filipinas. Napartuat dagiti abel Iloko babaen ti pangablan nga us-usaren idi pay dagiti nagkauna nga Ilokano. Maysa kadagiti panggep ti MANILA FAME ti mangpadur-as iti tradisional a panagabel. (RICARDO RAGUINI)


(Naipablaak iti Bannawag, Abril 7, 2014 a bilang.)

Nasurok a kagudua ti milion ti agturpos ita a tawen –CHED

Nasurok a kagudua ti milion nga estudiante iti Filipinas ti manamnama nga agturpos iti Academic Year (AY) 2013-2014 manipud iti 21 a grupo dagiti kurso, kas impakaammo ti Commission on Higher Education (CHED).

Iti 553,706 nga estudiante a manamnama nga aggraduar, kuna ti CHED a kaaduan kadagitoy (142,061) ti agturpos iti Business Administration ken kapadana a kurso.

Sumaruno dagiti nangala iti Medicine ken kaaspingna a kurso, 110,280; a sinaruno dagiti kurso iti Information and Technology, 68,178.

Dadduma pay a kurso ken kaadu dagiti estudiante nga agturpos:
Education and Teacher Training, 65,092;
Engineering and Technology, 61,789;
Social and Behavioral Science, 13,144;
Agricultural,. Forestry, Fisheries, Vet Medicine, 9,101;
Maritime, 18,725;
Service Trades, 8,283;
Mass Communication and Documentation, 6,153;
Humanities, 5,362;
Natural Science, 4,171;
Fine and Applied Arts, 3,238;
Law and Jurisprudence, 2,871;
Architectural and Town Planning, 2,268;
Mathematics, 2,094;
General, 1,863;
Religion and Theology, 1,280;
Home Economics, 1,048;
Trade, Craft and Industrial, 403;
Dadduma pay a kurso, 26,298.

(Naipablaak iti Bannawag, Abril 7, 2014 a bilang.)

Dagiti nangabak a mannurat kadagiti salip iti panagsurat

Adtoy dagiti nangabak a mannurat kadagiti nadumaduma a salip iti panagsurat, kas impakaammo ti Secretariat dagitoy a salip. Mapadayawanto met dagiti dagitoy a mannurat iti Maika-46 a Nailian a Kombension ti GUMIL Filipinas iti Cabicungan Inn, Centro 05, Claveria, Cagayan inton Abril 18-20, 2014.

*     *     *

Salip iti Sarita Para Kadagiti Agdadamo a Mannurat ti 16th AMMA Foundation Literary Awards

Umuna, Ridel T. Cabulisan ti Sanchez Mira, Cagayan, “Ti Araraw ni Oliver”;

Maika-2, Ronnie E. Aguinaldo ti Calayan, Cagayan, “Ti Dangadang ni Lampi Tao; ken

Maika-3, Maribel Y. Idica ti Sinait, Ilocos Sur, “Panagsubli”.

Dagiti esponsor ti salip: Amado ken Glorio Yoro, Francisco ken Aurora Ponce; ken Fred ken Cherry Quibol (agpapadan nga agnaed iti Hawaii).

*     *     *

Maika-3 a Pasalip ALVIYA iti Sarita

Umuna a Gunggona, Mighty C. ti San Manuel, Isabela, “Panagturpos”;

Maika-2, Ariel S. Tabag ti Sta. Teresita, Cagayan, “TikboyTacuboy”;

Maika-3, Ferdinand N. Cortez ti Buguey, Cagayan, “Payak”;

Tallo a Consolation Prize: Efren A. Inocencio ti Batac, Ilocos Norte, “Panagpatubo”; Neyo Mario E. Valdez ti Narvacan, Ilocos Sur, “Cadena de Amor” ken Delfin Dumayas ti San Nicolas, Ilocos Norte),“Indio.”

Esponsor ti salip: Alex Vicente Yadao ti Abulug, Cagayan ngem agnaeden iti New York City. Imatonan met ni Freddie Pa. Masuli ti GUMIL Cagayan ti nasao a pasalip.

*     *     *

Salip iti Sarita a Para a Ubbing ti 12th RFAAFIL:

Umuna, Noli S. Dumlao ti Paoay, I.N., “Emmot: Ti Kuton a Diabetiko”;

Maika-2, Cles B. Rambaud ti Pinili, I.N., “Maya, Maya, Apay a Naladawka?”;

Maika-3, Roselyn C. Campano ti Gonzaga, Cagayan, “Ti Nasursuro ni Caleb”;

Maika-4, Dexter M. Fabito ti Pamplona, Cagayan, “Ekuals Tri Damilig, Ma’am”; ken

Maika-4, Ronnie E. Aguinaldo ti Sta. Teresita, Cagayan, “Ti Palali.”

Salip iti Daniw a Para Ubbing ti 12th RFAAFIL:

Umuna, Rolando S. Gamoso ti Candon City, “Ta Maysaak nga Ilokano”;

Maika-2, Johmar R. Alvarez ti Ballesteros, Cagayan, “Tanggaltaw”;

Maika-3, Benjamin P. Pacris ti Laoag City, “Ti Baboy ken ti Buaya”;

Maika-4 ken Maika-6, Roselyn C. Campano ti Gonzaga, Cagayan, “Dagiti Nakakaskasdaaw a Parsua ti Dios”;

Maika-5, Elmer L. Lopez ti San Nicolas, Ilocos Norte, “Dagitoy Librok”.

Esponsor ti salip: Reynald ken Tess Antonio ti Cagayan ken La Union ngem agnaeddan iti Alaska, USA.

(Naipablaak iti Bannawag, Abril 7, 2014 a bilang.)

Talastasan Lectures iti UP Baguio

Angayen ti Kolehio ti Arte ken Komunikasion ti Unibersidad ti Filipinas iti Baguio (UP Baguio) ti Talastasan Lectures itoy nga Abril 9, 2014, 9 AM-3 PM iti CSS-AVR iti UP Baguio campus.

Dagiti aglektiur nga agpapada a propesor iti UP ken fellow iti Likhaan UP Institute of Creative Writing: Prof. Heidi Emily Eusebio-Abad, literatura a para ubbing ken ti kurikulum iti unibersidad; Prof. Eugene Evasco, daniw a para ubbing iti Filipinas; ken Prof. Luna Sicat-Cleto, panagisuro ken panagbasa iti literatura.
Silulukat iti publiko ken libre dagiti lektiur, ken maipaayanto iti sertipiko dagiti agatendar.

Para iti surat ti imbitasion ken dadduma pay nga impormasion, umawag/ag-fax iti (074) 444-8393 wenno ag-e-mail iti junleylazaga@gmail.com. (JLL)


(Naipablaak iti Bannawag, Abril 7, 2014 a bilang.)

ABRIL 7, 2014

SARITA
6 Taramidong
   Pelagio A. Alcantara

NOBELA
26 Bantay a Bato (1)
     Virginia A. Duldulao
30 Mission: Black Ops (24)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.

DANIW
4 Dandaniw a Para Ubbing
   Ludilyn Ely F. Bravo/ Maria Teresa B. Acar
9 Panagpatubo iti Payak
   Jake F. Ilac
28 Idiay Batangan
    Mario S. Ascueta

SALAYSAY
10 Ania, Aya, ti Organiko a Taraon?
     Virginia A. Duldulao, Ph.D.
12 Sin Tax Law: Ania ti Maitedna Kadagiti Agmulmula iti Tabako?
     Neyo Mario E. Valdez
40 Immadu ti Apitna iti Baro a Barayt ti Diket a Mais
    Reynaldo E. Andres

KOMIKS
17 Gayang ni Lam-ang (27)
20 Aritosan (77)
22 Miks & Tiks

KOLUM
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
16 Dear Doc
32 Okeyka, Apong
34 TIPS
37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
38 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
46 No Smoking Aloud, Kdp.
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
15 Komusta Dagiti Bantay iti Lugaryo, Apong?
24 2014 Taboan Satellite Project: 3rd Daniw Ilokandia FestivaL iti Currimao
27 Siled ti Kararag
29 Tulongan, Saan nga Ungtan
31 Txtm8
33 Ti Prinsipal ken ti Baro a Teknolohia
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
39 Para Kada Sir ken Ma’am: Kasano a Tenglem ti Pungtotmo?
48 Tao, Lugar, Pasamak

Panangtatabako Manen

PANAGTATABAKO MANEN! Naisem ni Manong Alex Fontanilla ti Barangay Puritac, Pinili, Ilocos Norte a mangkarkarga kadagiti nagatudna a bulong ti tabako ta sigurado manen ti paglakuanna aglalo ket ngimmina ita iti P6 ti floor price ti kada kilo. Iti agdama, magatang iti P78 ti nangato a kalidad (AA) ti Virginia, P61 ti Burley ken P66 met ti netib. Tapno masalakniban met dagiti agmulmula iti tabako, masangsangal ita ti implementing rules ti RA 10351 wenno ti Sin Tax Reform Law a mangmandar kadagiti amin a 150 a gobierno lokal nga addaan kadagiti agmulmula iti tabako ti panangidatagda nga umuna kadagiti detaliado a programa ken proyektoda para iti pagsayaatan dagiti mannalon sakbay a maruk-atan ti pondo a para kadakuada. Panggep daytoy ti dagus a pannakaipatungpal dagitoy a proyekto a pakaparaburan dagiti mannalon, saan a kas iti dati a dagiti laeng agturay ti makakaammo iti pakaip-ipanan ti pondo manipud iti buis ti industria ti tabako. (LEILANIE G. ADRIANO)


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 31, 2014 a bilang.)

Awan ti masingir iti panagturpos iti elementaria ken hayskul

Ginutigot ni Senador Paolo Benigno “Bam” Aquino dagiti para publiko a pagadalan iti elementaria ken hayskul a tungpalenda koma ti polisia ti Department of Education (DepEd) kontra iti panagkolekta kadagiti graduation fee.

Segun iti DepEd Order No. 8, series of 2005, mapawilan dagiti opisial dagiti para publiko nga eskuela nga agkolekta iti graduation fee wenno ania man a kontribusion a kas requirement tapno makapagturpos.

Segun ken ni Aquino, asino man nga opisial a mangipagel iti maysa nga estudiante nga agturpos gapu ta adda dina nabayadan a graduation fee, mapatawan iti umisu a dusa.

Sinuportaran ni Aquino ti dawat ni DepEd Secretary Bro. Armin Luistro kadagiti para publiko a pagadalan a dida koma agsingir kadagiti nagannak iti para iti graduation ceremony.

(Naipablaak iti Bannawag, Marso 31, 2014 a bilang.)

17 a sarita, naisalip iti 16th AMMAFLA

Sangapulo ket pito a sarita ti naisalip iti Salip iti Sarita ti Maika-16 nga AMMA Foundation Literary Awards, kas impakaammo ti AMMFLA Secretariat.

Dagiti naisalip a sarita agraman parbo a nagan dagiti autor:

“Ti Manibela ken ti Mapukpukaw a Sabong” ni Taxi Co Lee, “Desdes” ni Ayamuom T. Orkidia, “Awanen, Napukawdan” ni Pearl Quala, “Tapno Makarugikayo Manen” ni Zosima Felipe, “Nag-Saudi Met ni Baket” ni Roque San Antonio;

“Dagiti Padas ti Naipasngay a Mannaniw” ni MJBA, “Panagsubli” ni Sinamar T. Namnama, “Dalluyon ti Baybay” ni Atty. Emmanuel C. Estrada, “Dawel ti Dalluyon” ni Kingfisher, “Maestro Anong: Ama” ni Janella RB Sy;

“Ti Agrikulturista” ni Camison A. Daan, “Singkuenta” ni Salapi, “Ti Dangadang” ni Lampitao ni Ille G. Agal, “Ti Bunnong ti Arapaap” ni Simang, “Pannakalukag” ni Procopio, “Malem” ni Air 4rth, ken “Ti Araraw ni Oliver” ni Aliyah Shuck.

Mapadayawan dagiti mangabak bayat ti Maika-46 a Kombension Nasional inton Abril 18-20 iti Claveria, Cagayan.

Dagiti esponsor ti salip: Amado ken Gloria Yoro, Francisco ken Aurora Ponce, ken Alfredo ken Cherry Quibol (agpapada nga agidegen iti Hawaii).


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 31, 2014 a bilang.)

National Artist Almario, keynote speaker iti “Kur-it ken Kurditan”

Agpaay ni National Artist for Literature ken Komisyon sa Wikang Filipino Chairman Virgilio S. Almario a keynote speaker iti maangay a “Kur-it ken Kurditan: Pambansang Kumperensiya sa Wika at Panitikang Ilokano” babaen ti panangilungalong ti GUMIL Filipinas (GF), iti pannakitinnulong ti Komisyon sa Wikang Filipino (KWF), National Commission for Culture and the Arts (NCCA), Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas (UMPIL), University of Northern Philippines (UNP), ken LGU Vigan City inton Abril 25-27, 2014 iti UNP Auditorium, University of Northern Philippines, Vigan City.

Mataming iti nasao a komperensia dagiti pakaseknan ti lengguahe ken literatura dagiti Ilokano a kas iti ortograpia, panagisagana iti material para iti MTB-MLE, ti pakasaritaan ti panagtan-ay ti Kurditan Samtoy, ken ti pannakaipaset ti literatura dagiti Ilokano iti nailian a literatura babaen ti panangwarwar dagiti mabigbigbig a mannurat, edukador ken kritiko nga Ilokano ken Tagalog kadagitoy a pakaseknan.

Silulukat daytoy a komperensia kadagiti amin a titser, mannurat, cultural worker, linguist, ken aminen a mangipatpateg iti lengguahe ken literatura dagiti Ilokano.

Para iti ad-adu pay nga impormasion, ag-e-mail iti tantiyado@gmail.com (para iti KWF), ken asseng.tabag@gmail.com (para iti GF). (Kur-it ken Kurditan Secretariat)


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 31, 2014 a bilang.)

Nasarangsang ken Nasam-it

NASARANGSANG KEN NASAM-IT dagitoy lako a singkamas iti Roxas, Isabela isu a di magawidan dagiti biahero ti dumagas iti daytoy a pagtagilakuan iti singkamas ken sandia iti igid ti national highway iti Roxas tapno gumatangda iti sukaanda a singkamas wenno kas pasaraboda. (ROY V. ARAGON)

(Naipablaak iti Bannawag, Marso 31, 2014 a bilang.)

MARSO 31, 2014

SARITA
6 Agsubli Tapno Baliwanna ti Agrubuat
   Mario S. Ascueta

NOBELA
26 Mission: Black Ops (23)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.
30 Kasera 101 (36)
    N.M.E. Valdez

DANIW
4 Dandaniw a Para Ubbing
   Marylou G. Prieto/ Madelyn C. Aganus/ Gina L. Gamit/ Maria Teresa B. Acar
9 Kayatko ti Aglako iti Lebben a Lagip
   Linda T. Lingbaoan
28 Ti Bulan Ditoy Balbalasang
     Junley L. Lazaga

SALAYSAY
10 Komusta ti Kasasaad ti Edukasion iti Filipinas?
     Fernando B. Sanchez
12 Kasanon No Dida Ipalubos nga Agturpos ti Anakmo?
     Neyo Mario E. Valdez
40 Agmulatayo Met iti Adlay
    Reynaldo E. Andres

KOMIKS
17 Gayang ni Lam-ang (26)
20 Aritosan (76)
22 Miks & Tiks

KOLUM
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
16 Dear Doc
32 Okeyka, Apong
34 TIPS
37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
38 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
46 Bibingkyut, Kdp.
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
15 Apo Wang-od, Kaudian a Tradisional a “Mambabatok” iti Kalinga
24 Naimulan ti “Bannawag @ 80 Commemorative Tree” iti Ilokandia
27 Txtm8
29 Ania, Agtaytayab ti Panunot ti Anakmo?
31 Siled ti Kararag
33 Aniat’ Serbiti Lesson Plan?
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
39 Ania, Aya, ti Akem ti Guidance Counselor?
48 Tao Lugar Pasamak

Dios ti Agngina, Apo Lumboy!

DIOS TI AGNGINA, APO LUMBOY! Kasla maysa a ladawan nga impinta ni pintor Fernando Amorsolo daytoy a buya iti tengnga ti kataltalonan iti Sulvec, Narvacan, Ilocos Sur: maysa a pinuon ti longboy nga agserserbi a paglinongan wenno pagpariiran dagiti mannalon no aginanada kalpasan ti panagtrabahoda iti talon, nangruna iti kalgaw—rason met a makipimpinnaut daytoy a kayo iti panaglabas ti panawen a saan ket a mapukan tapno maisungrod iti pugon ni mannalon iti tabako. (NMEV)

(Naipablaak iti Bannawag, Marso 24, 2014 a bilang.)

MMSU College of Medicine, maluktan inton Hunio

Maluktan inton Hunio ita a tawen ti College of Medicine (COM) ti Mariano Marcos State University (MMSU) iti Siudad ti Batac kalpasan nga inyendorso ti Regional Quality Assessment Team (RQAT) itay Pebrero 24 iti Commission on Higher Education (CHED) ti pormal a panangrugina a kas baro a kolehio ti Unibersidad.

Sakbayna, pormal nga inwaragawag ni MMSU President Miriam E. Pascua ti pannakalukat ti COM bayat ti naangay thanksgiving program idi Enero 27 para kadagiti nakaruar iti board examination a nagturpos iti MMSU College of Health Sciences (CHS).

Ti COM ti maysa kadagiti kangrunaan a balligi a gannuat dagiti pangulo ti probinsia a nabayagen a mangikalkalikagum iti pannakalukat ti maysa pay a medical school iti Kailokuan.

Kuna ni Prop. Ryan Dean Sucgang, nadutokan nga Assistant College Secretary ti COM, nga agpaay nga administrative consultant da Dr. Joven Cuanang ken Dr. Marietta Baccay bayat nga awan pay agtugaw a dekano ita a tawen.

Ni Dr. Cuanang a tubo iti Siudad ti Batac ti agdama a chairman ti board ti St. Luke’s College of Medicine. Nagretiro a medical director ti St. Luke’s Medical Center iti Quezon City ken Makati Global City itay laeng Disiembre 2013.

Kabayatanna, madaman ti pannakapili dagiti agbalin a kameng ti faculty ti COM babaen ti pannakitinnulong ti Mariano Marcos Memorial Hospital and Medical Center (MMMH-MC) iti Batac.

Kadagiti agturpos iti sekundaria ita a tawen a kayatna ti agenrol iti COM, nasken a mangalada iti kurso a BS Biology iti MMSU College of Arts and Sciences, BS in Nursing iti CHS, wenno ania man a kurso a pagpangalan ti medisina. Ngem kadagiti nagturposen kadagitoy a kurso, nasken a mairuarda nga umuna ti National Medical Admission Test (NMAT) tapno kualipikadoda nga agenrol.

Ditoy MMSU, nasken nga 85% wenno nangatngato ti NMAT dagiti sumrek iti COM. Malaksid iti kasapulan nga NMAT, nasken a makapasa pay dagiti estudiante iti interbiu.

Kas pangrugian, 25 nga estudiante ti manamnama nga agenrol. Sumagmamano kadagitoy ti eskolar dagiti nadumaduma a gobierno lokal iti probinsia a mayat a mangsuporta iti COM. (Reynaldo E. Andres)


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 24, 2014 a bilang.)

Bangued, Abra

BANGUED, ABRA. Dagiti street dancers ti Bangued iti panangipakitada iti laingda iti street dancing competition a nakaipaayan kadakuada ti grand prize a P125,000 cash iti pannakarambak ti 7th Abrenian Kawayan Festival idi Marso 7, 2014 a naangay iti  Bangued, Abra. Naipaay ti maikadua a gunggona iti ili ti La Paz; maikatlo ti Bucay. (ZALDY COMANDA)

(Naipablaak iti Bannawag, Marso 24, 2014 a bilang.)

Bulan ti Literatura Dagiti Ilokano, rambakan ti GF

Rambakan ti GUMIL Filipinas (GF), ti kadakkelan a gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti sangalubongan, ti Abril a kas “Bulan ti Literatura Dagiti Ilokano,” kas sagudayen ti Presidential Proclamation No. 26 idi 2001, babaen ti panangiwayatna iti “Dap-ayan 2014,” ti Maika-46 a Nailian a Kombension ti GF iti daytoy Abril 18-20, 2-14 iti Cabicungan Inn, Centro 05, Claveria, Cagayan (nayakar manipud iti Sanchez Mira, kas immunan a naipakaammo).

Sangailien daytoy ti GUMIL Cagayan (GC) nga idauluan ni GC Pres. Freddie Pa. Masuli, kinuna ni Arthur P. Urata, Sr., presidente ti GF, a manamnama a dumar-ay saan laeng a dagiti delegado manipud kadagiti sanga ti GF iti Filipinas no di pay ket iti ballasiw-taaw, nangruna ti GUMIL Oahu ken GUMIL Maui.

Kas kadagiti kallabes a nailian a kombension, aglektiur dagiti kangrunaan a mannurat nga Ilokano maipanggep iti panagsurat iti sarita, daniw, nobela, salaysay, literatura para kadagiti ubbing, ken maipanggep iti Ortograpia Dagiti Ilokano ken iti panagipatarus.

Iti pay nasao a kombension a mapadayawan dagiti mannurat a nangabak kadagiti nadumaduma a salip iti panagsuratan ken dagiti mannurat a nakaipaay iti naisangsangayan a kontribusion iti panagdur-as ti Literatura dagiti Ilokano, mayalnag dagiti libro, mabalangatan ti 2014 Mrs. GUMIL Filipinas, ken maipabuya/maipangngeg dagiti oral a kannawidan ken sala ken samiweng dagiti Ilokano.

Para iti rehistrasion, P600 ti bayadan dagiti regular a delegado, P500 kadagiti adda ID-na a senior citizen, ken P400 kadagiti adda ID-na nga estudiante (malaksid iti eskuela graduado). Maaramat ti registration fee iti kanen ken pagturogan, sertipiko, kdp. a kasapulan iti 3 nga aldaw ken dua a rabii a kombension.

Para kadagiti saludsod mainaig iti taripnong, ag-text iti 09489864481 (FPM) ken 09277927913 (APU).
Mainaig itoy, maipakaammo kadagiti amin nga opisial ti GF a maangay ti special meeting itoy Marso 30, 2014 iti Narvacan, Ilocos Sur babaen ti panagsangaili da agkaingungot a Dionisio ken Eden Bulong. (RVA)


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 24, 2014 a bilang.)

MARSO 24, 2014

SARITA
6 Addakanto Koma iti Panagturposko
   Jobert M. Pacnis

NOBELA
26 Mission: Black Ops (22)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.
30 Kasera 101 (35)
    N.M.E. Valdez

DANIW
4 Dandaniw a Para Ubbing
   R Jay Genova/Adoracion Salantes
9 Kitaem Kadi
   Don Pacis
28 Ti Nangisit a Kunnot
    Roy V. Aragon

SALAYSAY
10 Awanen ti Humagabi iti Ifugao
     John Buhay
12 Nangrugin ti Kampania iti 2016?
     Neyo Mario E. Valdez
40 Kastoy ti Kapintasan a Wagas ti Panagsibug iti Mula a Kahoy
    Reynaldo E. Andres

KOMIKS
17 Gayang ni Lam-ang (25)
20 Aritosan (75)
22 Miks & Tiks

KOLUM
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
16 Dear Doc
32 Okeyka, Apong
34 TIPS
37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
38 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
46 Mango Shek, Kdp.
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
15 Norwegian Skater Anne Line Gjersem: Dayaw ti Isabela
24 Ket Napanak Met Naki-Taboan!
27 Txtm8
29 Natalged Kadi Met Laeng ti Anakmo iti Eskuelada?
31 Siled ti Kararag
33 Anus, Anus Laeng!
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
39 Nasken Kadi nga Agaramat Dagiti Ubbing iti Uniporme?
48 Tao Lugar Pasamak

4,000 a Pinay, masapul idiay Dubai –TESDA

Natalek ti Technical Education and Skills Development Authority (TESDA) a maipaayan iti trabaho ti nasurok a 4,000 a babbai a sertipikado a mangmangged a kasapulan iti Dubai.

Kuna ni TESDA Director General Joel Villanueva a naggapu iti Placewell International Services ti 4,200 diaya a trabaho a para kadagiti babbai a sertipikado iti TESDA.

Karaman kadagiti kasapulanda idiay Dubai ti addaan iti ammo iti electrical installation, maintenance, plumbing, refrigeration ken air-conditioning.

Naammuan nga agbayag agingga iti 2016 ti panagawat kadagiti babbai a mangmangged.
Mapan a $600 agingga iti $800 ti binulan a sueldo dagiti Pinay nga agtrabaho idiay Dubai.


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 17, 2014 a bilang.)

Tabag, nangabak iti NCCA Writers’ Prize iti nobela nga Ilokano

Inyalat ni Ariel S. Tabag, editor iti daniw ken showbiz iti Bannawag, ti 2013 NCCA Writers’ Prize para iti Nobela nga Ilokano babaen ti nobelana a “Kabessat ti Bagis.”

Iti seremonia a naangay bayat ti Taboan 2014 iti Subic, Zambales itay Pebrero 24, inawat ni Tabag a kas gunggona ti plake, sertipiko ken ti umuna nga apagkapat ti 250,000 a premio a kuarta.

Kuna ni Tabag a ti nobelana ket testamento iti napalabas, agdama ken manamnama a masakbayan ti maysa a kaamaan nga Ilokano a nagdappat iti Cagayan a nalimogan iti kannawidan ti puli a nagramut iti nasao a probinsia.

Maiwayat iti tunggal dua a tawen, panggep ti Writers’ Prize ti National Commission for Culture and the Arts (NCCA) nga ipaayan iti panakkelen nga insentibo dagiti mannurat a Filipino. Kas kadagiti immuna nga edision, naluktan daytoy iti lima a lengguahe.

Kadua ni Tabag a nangabak da Joselito D. delos Reyes para iti Sarita iti Filipino, Hope Sabanpan-Yu para iti Salaysay iti Cebuano, Rafael A. Banzuela Jr. para iti Daniw iti Bikolano ken Jeremy Alexandre O. Evardone para iti Drama iti Waray.


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 17, 2014 a bilang.)

25 a sarita, 37 a daniw iti 12th RFAAFIL

Duapulo ket lima a sarita ti naisalip iti Salip iti Sarita a Para Ubbing ken 37 met a daniw ti naisalip iti Salip iti Daniw a Para Ubbing ti 12th Reynald F. Antonio Awards for Iluko Literature, kas impakaammmo ti RFAAFIL Secretariat.

Dagiti Sarita a Para Ubbing: “Ni Boyet ken Ti Asona” ni Gayyemko T. Tarakenko; “Ni Prinsipal Simeon Prado” ni Adal Anka; “Ni Amang Lakay” ni Flora T. Mayo; “Ti Naisangsangayan a Sagut” ni Kid Samtoy; “Emmot: Ti Kuton a Diabetiko” ni Karakara; “Adda Dua nga Imak, Kanigid, Kanawan” ni Abba Kadda; “Ti Nasukir nga Ubing” ni Leigh Louis; “Ni Honesto ken Dagiti Tuwato” ni Ari T. Lamok;

“Da Karrakarra ken Bakiki” ni Quote Tone; “Sarukod” ni Dion A. Tan; “Ti Ubing a Nagmula iti Plastic” ni Tupperware Orocan; “Ti Palali” ni Al A. Mat; “Ullaw” ni Yoyo; “Nano” ni Awanparbo A. Naganna; “Maya, Maya, Apay a Naladawka?” ni May Junio; “Ti Nasursuro ni Caleb” ni Pul-oy ti Amianan; “Da Klytie ken Apollo” ni Labqmahki;

“Ekuals Tri Damilig, Ma’am” ni Nohtu Zeth Syria; “Ti Medalia ni Nanang” ni Trial and Error; “Kulibangbang” ni Reyna T. Insekto; “Ti Babai nga Ubing nga Awan pay Naganna” ni Quinto; “Ti Keddeng” ni Warlito Guerrero; “Ti Ubing a Kampana” ni Marco Polo; “Ni Prinsesa Alyana” ni Napintas A. Dayag; ken, “Ti Nasinged a Gayyemko” ni Paga Y. Amko;

Dagiti Daniw a Para Ubbing: “Agyamankami, Daddy ken Mommy” ni Plumat’ Igamko; “Daniwburburtia” ni Enawg Drannek Nad; “Adda Dua a Lolak” ni Glyd Levin; “Pinia” ni Pina Agmata; “Ti Ubing a Napakumbaba” ni Gwane Kennard Dan; “Bullalayaw” ni Ana Co; “Ni Amangko Lakay” ni Nivel Dylg; “Anakko, Sika ti Bin-i ti Biag” ni Nabileg ti Balikas; “Kawkawwati” ni Cao Cao Oati;

“Ti Alkansiak” ni Leigh Louis; “Marunggay” ni Lady Red; “Rabong” ni Bassit A. Rabong; “Para ken ni Jongjong” ni Sir Capneb Minja; “Ti Baboy ken ti Buaya” ni Whistle Blower; “Ni Totoy ken ni Sawak” ni Juan Makabayan; “Idiay Talon” ni Anak T. Mannalon; “Agyamanak, Apo!” ni Daytoy T. Bilin; “Ti Naganko” ni Grade II;

“Metro” ni Calibre Metrico; “Ta Maysaak nga Ilokano” ni Bukel T. Namnama; “Biskuit” ni Precious Girl; “Binting” ni Liwani Sampaga; “Tanggaltaw” ni Aliwa de Sima; “Tsinelas” ni Girl Precious; “Dagitoy Librok” ni Awanparbo a Naganna; “Ilocos Norte” ni Hero Grapiador; “Dagiti Nakakaskasdaaw a Parsua ti Dios” ni Pul-oy ti Amianan;

“Ti Pagtaenganmi” ni Rabaw Kadaratan; “Oras ti Panagmerienda” ni Nayr A. Gilud; “Ti Gameng” ni Sagibo; “Tulbek ken Rangtay” ni Alinaga; “Kingki” ni King Key; “Holin” ni Aries T. Ramirez;
“Addan I-padko” ni Rogelio Romero; “Pakada” ni Warlito Guerrero; “Ti Bullalayaw” ni Ark O. Ako; ken, “Maya” ni Raya T. Init.

Mapadayawanto dagiti mangabak iti Maika-46 a Nailian a Kombension ti GUMIL Filipinas inton Abril 18-20, 2014 iti MASCOOP Resort and Training Center, Masisit, Sanchez Mira, Cagayan. Mayawatto pay kadagiti mangabak ti RFAAFIL Reader’s Choice Award para iti 11th RFAAFIL.


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 17, 2014 a bilang.) 

MARSO 17, 2014

SARITA
6 Maysa a Drama iti Biag ni Dionisio
   Juan Al. Asuncion

NOBELA
26 Mission: Black Ops (21)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.
30 Kasera 101 (34)
    N.M.E. Valdez

DANIW
4 Dandaniw a Para Ubbing
   Cristina M. Velasco/ Ivy Kennedy Patacay
9 Karayo iti Abong-abong
   Johmar R. Alvarez
28 Pakalaglagipan
    Dumay Solinggay

SALAYSAY
10 “Kayatmo ti Agtrabaho Ditoy Bannawag?”
     Jose A. Bragado
12 Adobo a Kas Nailian a Sida?
     Neyo Mario E. Valdez
40 Wen, Mapaadum Met ti Apitmo a Bawang!
    Reynaldo E. Andres

KOMIKS
17 Gayang ni Lam-ang (24)
20 Aritosan (74)
22 Miks & Tiks

KOLUM
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
16 Dear Doc
32 Okeyka, Apong
34 TIPS
37 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
38 Kosina Ilokana
42 Padasem Daytoy, Kailian

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
46 Boneless Banana, Kdp.
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
15 Kayatmo a Napardaska nga Agbasa?
24 Iti Maika-5 a Pasnaan: Natenneb iti Currimao, Naitagbat iti Gonzaga
27 Txtm8
29 Ayanmon, Baby?
31 Siled ti Kararag
33 Arsagid Kadi ni Basangmo?
35 Ti Gasatmo Ita a Lawas
36 Ammuem Pay Dagitoy
39 Wen, Itultuloy Latta Koma
ti Mangisursuro ti Agsursuro
48 Tao Lugar Pasamak

“Green Super Rice,” dandanin mairuar

Manamnama ti dandanin pannakairuar tapno imula dagiti mannalon ti baro a klase ti pagay a maaw-awagan iti “Green Super Rice” wenno GSR.

“Green” gapu ta saan a makadangran iti aglawlaw (environment-friendly) ta natured kadagiti peste ken saan nga agkasapulan iti adu nga abuno wenno ganagan, ken “Super” gapu ta ad-adu ti maapit iti daytoy a barayti, nakired iti tikag, layus ken pangapgaden (salado) a danum.

Naammuan manipud iti International Rice Research Institute (IRRI) a nalpasen ti umuna a paset ti proyekto iti pannakaparnuay ti GSR nga immabot iti 12 a tawen a panagsukisok.

Nairaman iti panagsukisok ti IRRI a masarakan ti opisinana iti Filipinas ken ti Chinese Academy of Agricultural Sciences (CAAS) iti Beijing, China ken adu a mannalon manipud iti 16 a pagilian iti Asia ken Africa ken panang-cross-breed dagiti sientista iti 250 a barayti ti pagay.

Nakatulong iti pannakaileppas ti umuna a paset ti proyekto ti $18-milion a grant manipud iti Bill and Melinda Gates Foundation a naited idi 2007.

Nangrugi met ti maikadua a paset ti proyekto itay 2013 ken aggibus iti 2015 tapno maisaknap ti pagsayaatan ti GSR iti 500,000 a nakurapay a mannalon iti Asia ken Africa, babaen ti $15-milion a nayon a tulong manipud iti Gates Foundation.


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 10, 2014 a bilang.)

Nalaklaka itan ti agaplay a kameng ti PhilHealth

Tapno mapaadu dagiti kameng ti PhilHealth, impakaammo ti Philippine Health Insurance Corporation (PhilHealth) nga ikkatennan dagiti dadduma a rekisito tapno mapapartak ti proseso ti aplikasion para kadagiti baro a kameng.

Kuna ni PhilHealth President Alexander Padilla a didan dawaten kadagiti aplikante ti panagidatagda kadagiti nayon a dokumento a kas iti nakayanakan (birth certificate) wenno opisial nga I.D.

Iti babaen ti baro a registration system, kuna ni Padilla a masapul laeng a sungbatan dagiti baro a kameng ti PhilHealth Member Registration Form (PMRF) a maala kadagiti field office ken iti website-da a: register.philhealth.gov.ph.


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 10, 2014 a bilang.)