9th Pasalip ALVIYA iti Sarita

Ipakaammo ti Secretariat ti  ALVIYA  Literary Foundation nga agawaten kadagiti sarita a para iti Maika-9 a Pasalip ALVIYA (2019-2020).  Is-isponsoran ni Alex V. Yadao, tubo ti Libertad, Abulug, Cagayan ngem agnanaeden  iti Siudad ti New York iti Estados Unidos ti nasao a pasalip iti panangimaton ni Dr. Freddie P. Masuli, tubo met laeng ti Libertad, Abulug, Cagayan ken agdama a mannursuro  iti  Cagayan State University, Sanchez Mira, Cagayan.

Dagiti pagalagadan ti nasao a salip:

1. Silulukat ti salip kadagiti amin a mannurat nga Ilokano ken uray pay kadagiti saan nga Ilokano ngem makasurat iti pagsasao nga Ilokano.

2. Nawaya ti makisalip a mangpili iti tema a kayatna a suraten.

3. Agatiddog ti pakisalip iti 12-20 a panid iti short bond paper, nai-computer (agusar iti Times New Roman, Font Size 12)  iti doble espasio  ken addaan iti maysa a pulgada a margin iti amin nga igid ti bondpaper.

4. Maysa laeng a sarita ti isalip ti kada mannurat a makisalip. 

5. Nasken a bukod a putar ti autor ti maisalip, saan pay a naipablaak iti ania man a magasin, ken saan a naipatarus manipud iti ania man a lengguahe.

6. Ti laeng parbo a nagan ti autor ti agparang iti manuskrito a maisalip. Mapakuyogan ketdi ti opisial nga entry iti maysa pay a dokumento a nakailanadan dagitoy: paulo ti sarita, parbo ken pudno a nagan ken kabibiag ti autor agraman numero ti telepono a pakakontakan kenkuana.

7. Ipatulod dagiti dua a dokumento (sarita ken ti impormasion maipanggep iti autor) babaen ti email iti daytoy nga account : freddie.padua.masuli@gmail.com. 

8. Nasken a maipatulod iti Secretariat dagiti dua a dokumento iti di naladladaw ngem iti 11:59 ti rabii ti  Pebrero 28, 2020 (oras iti Filipinas).

9. Agtalinaed ti ania man a pangngeddeng dagiti hurado malaksid no maduktalan a nasalungasing ti Pagannurotan Bilang 5. Awananto metten ti autor  iti karbengan a makisalip pay kadagiti pasalip ti ALVIYA.

10. Makipagtagikua ti ALVIYA Literary Foundation dagiti mangabak a sarita nupay addaan latta iti karbengan ti author iti copyright daytoy. Maaddaan pay ti agpasalip iti karbengan a mangipablaak kadagitoy mangabak a sarita iti ania man a wagas a kayatna nga aramaten karamanen iti elektroniko ken tradisional a wagas ti panagipablaak.

11. Dagiti Gunggona: First Prize – P20,000.00; Second Prize – P10,000.00 ken Third Prize – P5,000.00 ken dua a consolation prizes a sag-P3,000.00. Addanto met maited a sertipiko kadagiti amin a mangabak.

12. Maiwaragawag dagiti mangabak a sarita iti umuna a lawas ti Abril 2020. Mayawat dagiti premio kadagiti autor bayat ti GUMIL Filipinas National Convention iti Kalgaw 2020. 


(Naipablaak iti Nobiembre 16-30, 2019 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

NOBIEMBRE 16-30, 2019

SARITA
2 “Be-a-ba, Ke-a-ka… Baka!” ni Benjamin L. Viernes
8  Lemma ti Baut ni John Nolar

NOBELA
10 Ti Puga (1) ni Norberto D. Bumanglag, Jr.
14 Awis ti Sierra (24) ni Virginia A. Duldulao
24 Angkel Dok (9) ni Dionisio S. Bulong

DANIW
16 Panagraniag iti Malem ni Mighty C. Rasing
28 Ammok ti Dalan nga Umay Dita Pusom ni Dumay Solinggay
63 Daniw a Para Ubbing ni Ryan A. Dulig

SALAYSAY
18 Natalged Kadi a Sidaen Dagitoy? ni Remedios S. Tabelisma-Aguillon
50 Kitaem Kad’ La ‘Toy Dragon Fruit ni Leilanie G. Adriano
52 Agmulatayo iti Asparagus ni Reynaldo E. Andres
54 Kasano ti Agaramid iti Buro a Ruot da Sean R. Vidad ken Florencio Malicad
     
KOMIKS
36 Miks & Tiks
38 Dagiti Batekan (6) ni Ariel S. Tabag
43 Ickaryz (10) ni Hilario A. Espiritu, Jr.

KOLUM
6 No Adda Sigsigloten, Adda Met Warwaren
21 Dear Ikit
22 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
23 Biag ni Ilokano
27 Okeyka, Apong
29 Dear Doc
35 Haytek!
49 Tips
57 Ading Kosinera

PAGLINGLINGAYAN
60 Showbiz
63 Agkatawa ti Mayat
64 Sinniriban
64 Sapukas-2
64 Sudoku

DADDUMA PAY
4 Saludsodem ken ni Apo Hues
5 Kabaelam Met ti Agaramid iti Binubodan
12 Adda Latta Naasi a Tattao
17 Siled ti Kararag
20 Dagiti Pagalagadan ti 9th Pasalip ALVIYA iti Sarita
26 Kastoytayo Idi...
31 Idi Un-unana a Panawen
30 Netizone
32 Tao, Lugar, Pasamak
34 Kasano ti Agidatag iti Sinurat iti Bannawag?
48 Ti Tarakenmo ken Sika
56 Panangimaton iti Pagtaengan
58 Ammuem Pay Dagitoy
59 Ti Gasatmo
62 Manipud iti Social Media


(Naipablaak iti Nobiembre 16-30, 2019 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

NSCC ti Ilocos Sur, immawat iti ayuda iti DA

Kinaragup ni Agriculture Sec. William Dar dagiti dadaulo ti probinsia ti Ilocos Sur nga ipanguluan da Gov. Ryan Singson ken Deputy Speaker Deogracias Savellano, dagiti opisial ti NSCC, ken dagiti mannalon iti probinsia kalpasan ti pannakayawat dagiti makinaria iti NSCC Demo Farm, Caoayan, Ilocos Sur idi Septiembre 26, 2019.

Kas panangpaneknek ni Agriculture Secretary William Dar a dina baybay-an dagiti mannalon, nakikammayet ti Department of  Agriculture (DA) kadagiti nadumaduma a kooperatiba iti pagilian tapno maidalan kadagitoy dagiti tulong a maipaay kadagiti mannalon.

Idi Septiembre 26, 2019, personal a pinasiar ni Sekretario Dar ti Nueva Segovia Consortium of Cooperatives (NSCC) a masarakan ti opisinana iti Caoayan, Ilocos Sur, tapno yawatna dagiti nadumaduma a makinaria nga agpateg iti P36.5-milion. Ti NSCC ti maysa kadagiti kadakkelan a cooperative consortium iti pagilian ken addaanen iti binilbilion nga asset.

Babaen ti simple a seremonia a naangay iti NSCC Farm nga inatendaran ni Sekretario Dar ken dagiti opisial ti probinsia iti panangidaulo ni Gob. Ryan Singson ken Dip. Deogracias Savellano, naiwaras dagiti makinaria ken ramit a maaramat dagiti mannalon tapno ad-adda pay a mapaaduda ti apitda ken maipababada ti magastosda nga agtalon. Maaramat pay dagiti mannalon dagiti nasao a makinaria a para iti post-production, panagproseso, ken iti panangilakoda kadagiti produktoda.

Mairaman kadagiti makinaria a naited iti NSCC ti mobile re-circulating dryer, compact rice mill, four wheel drive tractor with levee maker, combined harvested with baler, riding transplanter, hauling truck, ken pagaramid iti organiko a ganagan.

Kas kinuna ni Dr. Divina Quemi, Chief Executive Officer ti NSCC, malaksid kadagiti naited a makinaria, immunan nga immawat ti consortium iti  P150-milion nga ayuda manipud met laeng ken ni Seretario Dar iti immuna nga ibibisita daytoy iti NSCC idi Agosto. (Eliseo B. Contillo)


(Naipablaak iti Nobiembre 1-15, 2019 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

Dua nga antolohia ti GF Tagnawa Series, maisagsagana

Maisagsaganan ti dua nga antolohia, daniw ken ababa a sarita, nga iruar ti GUMIL Filipinas, ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti pagilian ken iti ballasiw-taaw, babaen ti Tagnawa Series a book project ti gunglo, kas impakaammo ni Remy N. Albano, presidente ti gunglo.

Dagitoy ti maikatlo ken maikapat nga antolohia iti Tagnawa Series book project ti GUMIL Filipinas a narugian idi 2016 babaen ti pannakaipablaak ti Antolohia Dagiti Sarita nga Ilokano (Tagnawa Series 1) ken ti Antolohia Dagiti Daniw ni Ayat (Tagnawa Series 2).

Agpaay nga editor da Roy V. Aragon, Neyo E. Valdez, ken Joel B. Manuel para iti antolohia ti sarita; ken Roy V. Aragon, Neyo E. valdez, ken Ariel S. Tabag para iti antolohia ti daniw.

Manamnama a mayalnag dagiti dua a libro iti Dap-ayan 2020 ti GUMIL Filipinas a maangay inton Abril 2020.

Mainaig itoy, maawis amin nga agsursurat iti Ilokano a makiraman kadagiti antolohia. Agpada a nawaya ti tema. Iti sarita, mangidatag iti dua a pakapilian ti maysa a mairaman iti libro. Iti daniw, tallo agingga iti lima ti idatag. Piliento met dagiti editor no mano a daniw ti maipablaak. Digital wenno softcopy ti idatag a manuskrito, encoded iti MS Word iti document a letter size, Times New Roman wenno Arial a font, 1 pulgada a margin iti amin nga igid. Idoble espasio no sarita ken saan a nasursurok ngem 25 panid. Mangipakuyog iti ababa a pakasaritaan ti biag ti autor.

Ipatulod dagiti sarita ken daniw iti gumilfilipinastagnawaseries@gmail.com. Deadline ti panagipatulod: Nobiembre 30, 2019 (nayalud-od manipud iti Oktubre 31).

Para iti dadduma pay nga impormasion, agsurat iti isu met laeng nga email address, wenno agmensahe iti Facebook page ti GUMIL Filipinas (facebook.com/GUMILFilipinasOfficialPage).


(Naipablaak iti Nobiembre 1-15, 2019 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

3 a mannurat nga Ibanag, delegado ti NL iti Taboan

Tallo a mannurat nga Ibanag ti nangibagi iti Amianan a Luzon iti Taboan National Writers Festival 2019 a naangay iti Central Bicol State University of Agriculture iti Pili, Camarines Sur idi Oktubre 7-8.

Tinawen nga ang-angayen ti Committee on Literary Arts (CLA) ti National Commission on Culture and the Arts (NCCA), ti Taboan, nga itoy a tawen, isu ti maika-10 a pannakaangayna. Ni met Dr. Jim P. Domingo, mannurat ti Bannawag, ti mangibagi iti Amianan a Luzon iti CLA, kas Coordinator for Northern Luzon.

Dagiti delegado ti Amianan a Luzon ita a tawen, kas kinuna ni Dr Domingo:

Mark Kevin M. Agcaoili ti Lal-lo, Cagayan a nangipresentar iti papelna: “What is Fundamentally Beautiful in the Age of Selfies, Beauty Pageants and Beauty Products: the Cagayan Experience;

Michael Kevin A. Monforte, Cabatuan, Isabela: “Commercialism and Consumerism,”

ken Alfredo L.  Rodriguez ti Ilagan City, Isabela: “Mourning Chant of the Ibanags.”


(Naipablaak iti Nobiembre 1-15, 2019 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

Manipud Kadagiti Editor: Dios ti Agngina!

Kanigid: Ti akkub ti umuna a bilang ti Bannawag a napetsaan
iti Nobiembre 3, 1934. (rocesfamily.com). Kanawan: Ti akkub
ti Bannawag iti Nobiembre 1-15, 2019 a bilang.

RAMBAKAN ti Bannawag ti maika-85 nga anibersariona babaen daytoy a bilang (Nobiembre 1-15, 2019). Akuenmi a saan koma a nadanon ti Bannawag daytoy a tawenna no saan a gapu iti suporta dagiti agbasbasa. Ti pannakakita dagiti mangimatmaton iti Manila Bulletin Publishing Corp., agdama a mangipabpablaak iti Bannawag, iti  panangipatpateg dagiti agbasbasa nga Ilokano iti Bannawag—dagiti kunada a “buma-Bannawag”—ti maysa kadagiti kangrunaan a namkuatanda a mangituloy latta iti panangipablaakda iti Bannawag iti laksid ti kinabileg ti agdama a teknolohia ti komunikasion nga agpanggep a mangdalupo kadagiti maimaldit a babasaen.

Daytoy met laeng a panangipakita dagiti mangimatmaton iti MB iti ayatda kadagiti agbasbasa iti Bannawag ti nangkarit kadagiti editor ti Bannawag tapno ad-adda pay nga igaedda nga ipaay kadagiti agbasbasa iti Bannawag kadagiti dekalidad a sinurat, babaen met laeng ti tulong dagiti mannurat ti Bannawag nga agtultuloy met a mangas-asa iti plumada tapno maibagay iti kasapulan ti agdama a henerasion dagiti agbasbasa iti Bannawag.

Pudno a napauten ti kaadda ti Bannawag iti sidong dagiti Ilokano. Tawen 1934 idi naipasngay, pagyamanantayo ken ni Apo Magdaleno A. Abaya a nangpilpilit ken ni Don Ramon Roces, akinkukua iti Roces Publications, nga adda koma met magasin a para kadagiti Ilokano (kitaen ti panid 20). Ket idi naallukoyna ‘toy Kastila a nangibilang iti bagina a Filipino, dagus met nga inayaban ni Apo Abaya kadagiti gagayyemna a mannurat a da Mauro Peña (Ilocos Sur), Francisco Fuentecilla (Zambales), ken Benjamin Gray (Ilocos Sur) tapno pagtitinnulonganda nga iruar ti magasin. Napintas ti panangsarabo dagiti Ilokano iti Bannawag. Ngem idi bimtak ti Maika-2 a Gubat, naisardeng ti pannakaipablaak ti Bannawag. Sa laeng naisubli idi 1946 a nawayawayaanen ti pagilian. Ngem gapu ta adda idin idiay Mindanao ni Apo Abaya a kas mannursuro, sinublat ni Apo Gray ti kinaeditor; naala met ni Narciso Gapusan (Cauayan, Isabela) a kas managing editor; ken ni Anselmo Dacanay (La Union) a kas proofreader.

Tawen 1947 met idi agkameng iti Bannawag ni Juan Quimba (Nueva Vizcaya). Idi met 1949, nagpakada ni Gray tapno agtrabaho iti gobierno. Nakurang a tallo a tawen a nag-editor. Gapu itoy, sinublat ni Gapusan ti puestona. Idi met laeng panawen ni Gapusan a nagbalin a Liwayway Publications, Inc. ti Roces Publications. Umuna a Bannawag nga immaldit ti LPI ti Abril 24, 1950 a bilang. Ti met laeng pamilia Roces ti kangrunaan nga agtagikua iti LPI.  Idi 1953, naala met ni Nicolas Guerzon (Candon, Ilocos Sur) a literary editor. Ngem dua a tawen laeng a nagpaay ni Guerzon; simmukat iti puestona ni Marcelino A. Foronda (Santa Maria, I.S.). Apagbiit laeng ni Foronda a kas literary editor ta naaprobaran ti aplikasionna a mapan agadal idiay Espania.

Iti panagpakada ni Foronda,  naawis a mangsukat kenkuana ni Constante C. Casabar (Narvacan, I.S.). Kadagidi a panawen, ni pay laeng Gapusan ti editor.

Idi nagretiro ni Gapusan idi 1961 (ag-12 a tawen a nagpaay nga editor), sinublat ni Casabar ti puestona. Napetsaan iti Agosto 21, 1961 ti bilang ti Bannawag a nagparangan ti nagan ni Casabar a kas editor. Dagiti kakaduana: Gregorio C. Laconsay (Natividad, Pangasinan), manarawidwid nga editor; David D. Campañano (Burgos, Ilocos Norte), komiks; Guillermo R. Andaya (Bacarra, Ilocos Norte), pelikula; Juan A. Alegre (Banna, Ilocos Norte), damdamag; ken Juan S.P. Hidalgo, Jr. (Rosales, Pangasinan), dandaniw. Iti bilang ti Bannawag iti “Disyembre 10, 1962,” makita nga agpapaayen nga editor ti literatura ni Andaya; damag ken pelikula met ti iggem ni Juan A. Alegre.

Nabiit laeng a nagpaay nga editor ni Casabar—apagsurok nga 4 a tawen—ta napanna sinurot ni baketna idiay Amerika. Iti bilang ti Bannawag a “Nobyembre 8, 1965,” makita iti editorial box ti Bannawag a simmukaten ni Laconsay nga editor.  Naala met a baro a kameng ni Jose A. Bragado (Santa, Ilocos Sur).

Iti di met nagbayag, naawis ni Alegre nga agtrabaho iti Opisina ti Presidente iti Malakanyang. Gapu itoy, idi Oktubre 1966, naawis ni Dionisio S. Bulong (Sta, Teresita, Cagayan) a proofreader, sa kalpasanna ni Herminiano Calica (La Union). Malagip met nga idi 1966 a ti Liwayway Publications, Inc., nagbalinen a Liwayway Publishing, Inc. a ni Gen. Hanz Menzi ti presidente.

Idi 1971 a pannakaala ni Hidalgo a circulation manager ti baro nga LPI, naawis ni Ruperto Ferido (Salcedo, I.S.), maysa a mannursuro iti kolehio, a kameng ti Bannawag. Ngem apagbiit laeng a nagkameng ni Ferido ta intuloyna ti nangisuro.

Iti Agosto 13, 1973 a bilang ti Bannawag, makita a nagbaliwen ti editorial box ti Bannawag ta naital-o ni Laconsay nga assistant editorial director. Mapan a nakurang a 8 a tawen a nag-editor ni Laconsay. Simmukat ni Campañano nga editor; associate editor ni Bulong; kamkameng da Hidalgo, Bragado, Calica, ken Casimiro Is. De Guzman (Urdaneta, Pangasinan).

Idi agtengnga ti 1978, nagretiro ni Campañano (nagpaay nga editor iti dandani lima a tawen). Simmublat ni Bulong a kas editor; Hidalgo, managing editor; Bragado, literary editor; De Guzman, news editor. Naala met ni Clesencio B. Rambaud (Pinili, Ilocos Norte) a proofreader.

Idi 1983, naglusulos ni De Guzman ket naala ni Hermilinda T. Lingbaoan (Peñarrubia, Abra) a proofreader; nagbalin ni Rambaud a news editor.

Idi 1988, nakastrek ni Lingbaoan nga editor iti UP Press, ket idi Enero 16, 1989, naala ni Prudencio G. Padios (Sta. Teresita, Cagayan) a proofreader.

Tawen 1997 idi aglusulos ni Bragado a kameng ti Bannawag. Naital-o ni Rambaud a literary editor; Padios, news editor; ken naala ni Eliseo B. Contillo (Narvacan, Ilocos Sur) a proofreader.

Iti simmaruno a tawen, 1998, nagretiro met ni Hidalgo a kameng ti Bannawag. Ket idi Hulio 1998, naala a baro a kameng ni Juan Al. Asuncion (Sarrat, Ilocos Norte.)

Nagretiro ni Bulong nga editor ti Bannawag idi Abril 2005 (dandani 27 a tawen a nag-editor) ken naglusulos met ni Contillo iti dayta a tawen tapno agnaeden iti sidong ti pamiliana iti Narvacan. Iti daytoy met a tawen a simmublat ti Manila Bulletin Publishing Corp. a publisher ti Bannawag. Simmukat ni Rambaud nga editor; kakaduana da Padios, literary editor; ken Asuncion.

Nagpa-Canada met ni Padios idi Oktubre 2006. Gapu iti daytoy, naawis ni Ariel S. Tabag (Sta. Teresita, Cagayan) a kas kameng ti Bannawag. Nagbalin a literary editor ni Asuncion; poetry ken entertainment editor met ni Tabag—akem nga iggemda agingga iti agdama.

Wen, 85 a tawenen a kaludludon dagiti Ilokano ti Bannawag. Iti kapaut dayta a tawen, matda nga agyamyaman dagiti editor ti Bannawag kadagiti amin a mangtartarabay iti daytoy a magasin—dagiti kaamaan a nagtitinnawidandan ti kinabuma-Bannawagda ken uray pay dagiti nabiit pay a nakatakuat iti kinapateg ti panangsappuyotda iti daytoy a babasaen, ken dagiti mannurat a gapu kadakuada, adda idanon ti Bannawag kadagiti pagtaengan ni Ilokano a manglinglingay, mangnayon iti ammo, mamagbalin kadakuada a managutob, ken manggutigot  ken mangkarit kadakuada a mangpasayaat pay iti biagda ken iti lugar a pagnaedanda.—O


(Naipablaak iti Nobiembre 1-15, 2019 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

NOBIEMBRE 1-15, 2019

SARITA
2 Diak Malipatan ni F. Sionil Jose
8 Tanda ni Benjamin M. Pascual

NOBELA
10 Awis ti Sierra (23) ni Virginia A. Duldulao
14 Pan de Amor (Maudi a Paset) ni Cris J. Dacuycoy
24 Angkel Dok (9) ni Dionisio S. Bulong

DANIW
16 Malem, Kalpasan ti Panagawidyo ni Roda Tajon
63 Daniw a Para Ubbing ni Adoracion B. Madarang

SALAYSAY
20 Magdaleno A. Abaya ti Siudad ti Candon: Umuna nga Editor ti Bannawag ni Eliseo B. Contillo
28 Kasano Met ti Agminatay iti Hawaii? ni Arnold P. Jose
30 No Nataykan, Kasano No Kuan? ni Fernando B. Sanchez
48 Kastoykami Ditoy Canary Islands ni Mar A. Sevilleja
54 No Apay a Rumbeng a Tagipatgem ti Gawed ni Reynaldo E. Andres
   
KOMIKS
36 Miks & Tiks ni Kaanakanna
38 Dagiti Batekan (5) ni Ariel S. Tabag
43 Ickaryz (9) ni Hilario A. Espiritu, Jr.

KOLUM
 4 Ti Akkub
12 No Adda Sigsigloten, Adda Met Warwaren
18 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
19 Biag ni Ilokano
23 Okeyka, Apong
27 Dear Doc
35 Dear Ikit
51 Haytek!
53 Tips
57 Ading Kosinera

PAGLINGLINGAYAN
60 Showbiz
63 Agkatawa ti Mayat
64 Sinniriban
64 Sapukas-2
64 Sudoku

DADDUMA PAY
5 Manipud Kadagiti Editor
6 Siled ti Kararag
17 Saludsodem ken ni Apo Hues
22 Idi Un-unana a Panawen
26 Netizone
32 Tao, Lugar, Pasamak
34 Kastoytayo Idi...
50 Dakkel ti Akem da Ma’am iti Pannakaimaton ti Basura
52 Ti Tarakenmo ken Sika
56 Panangimaton iti Pagtaengan
58 Ammuem Pay Dagitoy
59 Ti Gasatmo
62 Manipud iti Social Media


(Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

Buok ni Madam Pele

BUOK NI MADAM PELE. Mula dagitoy, saan a ruot-baybay a mapaypayangyangan. Managan dagitoy iti “Pele’s Hair” ken mula ni Remy Lasquero-Galano ti Village Park, Waipahu, Hawaii.  Naipanagan daytoy iti diosa ti bulkan a ni Madam Pele a nalatak iti isla ti Hawai’i. Para kadagiti patneng a Hawaiian, mausar pay ti mula a Pele’s Hair nga anib kontra kadagiti di-kakatawan. Naggapu daytoy iti Central America, nayam-ammo iti Hawaii idi maika-19 a siglo. Aw-awagan dagiti natibo nga Amerikano daytoy iti “Itla-okla” a kayatna a sawen, “Buok ti Kayo.” Pinanaganan dagiti Kastila daytoy iti “Cabello Frances” wenno “Buok ti Pranses” ngem idi kuan, napanaganan daytoy iti “Spanish Beard” wenno “Iming ti Kastila” agingga a nagbalin nga “Spanish moss.” (Leilanie G. Adriano)


(Naipablaak iti Oktubre 16-31, 2019 a bilang ti Bannawag. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

Tarabay iti Ortograpia ti Pagsasao nga Ilokano, imalditton ti DepEd

Tapno maaddaan dagiti mannursuro iti maymaysa ken nalawag a giya (guide) iti panangisuro, isagsaganan ti Departamento ti Edukasion (DepEd) ti Tarabay iti Panangisuro iti Ilokano a nakaipalaonan ti Ortograpia ti Pagsasao nga Ilokano.

Maysa ti DepEd Ortograpia ti Pagsasao nga Ilokano kadagiti ortograpia dagiti 19 a pagsasao a mausar iti Mother Tongue Based-Multilingual Education (MTB-MLE) a naidalus iti naangay a Writeshop on the Finalization of Primer Booklet, Teachers’ Resource Book and Formative Assessment iti Ann Raquel’s Resort, Olongapo City, idi Septiembre 16-20.

Mainaig iti daytoy a pannakaidalus ti DepEd Tarabay iti Pagsasao nga Ilokano, impeksa ni Dr. Rosalina J. Villaneza, hepe ti Teaching-Learning Division-Bureau of Learning Delivery, ti panangbigbigna iti nabayagen a tradision ti Ortograpia ti Ilokano a kas us-usaren dagiti mannurat, iskolar ken agsuksukisok.

“Masapul a bigbigentayo daytoy nga ortograpia dagiti mannurat nga Ilokano ta ar-aramatendan dayta sakbay pay ti MTB-MLE,” impaganetget ni Villaneza.

Innayonna a naglasaten daytoy iti naunday a panawen ti pannakasubok ket saan a kas karina nga iwalin lattan daytoy.

Malaksid iti Ortograpia, naipalaon met iti Tarabay iti Panangisuro iti Ilokano ti Pagannurotan iti Gramatika Ilokana ken ti Glosario dagiti Balikas.

Nairaman met a naidalus iti nasao a workshop ti Umuna nga Addang iti Panagbasa (Ilokano Primer), Pagsanayan iti Panagbasa (Formative Assessment) ken ti Tarabay ti Mannursuro (Teacher’s Guide).

Manamnama a maimaldit iti kabiitan a panawen dagitoy a libro tapno ad-adda pay a malawlawagan dagiti mannursuro ken mapadaras ti panagsursuro dagiti ubbing iti bukodda a pagsasao.

Bayat met a maur-uray ti pannakaimaldit dagitoy a libro, kinuna ni Mr. Reyangie Sandoval ti Bureau of Learning Resources a mabalin a y-upload dagitoy iti learning resource management development system (LRMDS), ti website a pakaipempenan dagiti elektroniko a ramit a pangisuro ti DepEd. (Joel B. Manuel)


(Naipablaak iti Oktubre 16-31, 2019 a bilang ti Bannawag. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

Maika-4 a Salip iti Sarita ti Albalos Awards

Agawaten ti Secretariat ti Albalos Awards kadagiti maisalip a sarita iti Maika-4 a Salip iti Sarita ti Mario Abinsay Albalos Foundation Literary Awards.

Nabangon ti literary foundation a naipanagan iti daydi Dios-ti-aluadna a mannurat ti Bannawag Mario A. Albalos, tubo ti Cabaroan Daya, Siudad ti Vigan, napadayawan a Pedro Bukaneg awardee ken umuna a Thomas Jefferson awardee ti Estado ti Hawaii a nagnanaedanna agingga iti pimmusay idi Marso 3, 1991 iti edadna a 40.

Isponsoran ni Jenny Alcausin (agnanaed iti California) ti pasalip ti foundation ken agpaay met a mangimaton iti nasao a pasalip da Jun Abinsay ken Priscilla Dela Cruz (agpada nga agnanaed iti Hawaii) iti pannakitinnulong dagiti kameng ti Bannawag.

Ti kompleto a pagannurotan:

1. Marugian ti salip iti Oktubre 1, 2019 ken agpatingga iti Pebrero 29, 2020.

2. Silulukat ti salip kadagiti amin a mannurat iti Ilokano malaksid kadagiti mangimaton ken asideg a kakabagianda, ken kadagiti kameng ti Bannawag.

3. Maysa laeng a sarita ti mabalin nga isalip ti tunggal mannurat a makisalip.

4. Nasken nga orihinal, di pay naipablaak wenno naadaw iti ania man a sinurat ti isalip. Nasken met a saan a naipatarus ti pakisalip manipud iti sabali a lengguahe ken nasken a bukod a putar ti autor ti pakisalipna. Saan met a maawat ti sarita a naisalip idin iti Albalos Awards wenno iti sabsabali pay a salip iti panagsurat iti sarita ken ti sarita a naidatag pay a kas entry iti sabali pay a salip iti panawen a pannakaangay daytoy a pasalip ti Albalos Awards nga agpaut manipud iti pannakalukat daytoy a salip agingga iti pannakapadayaw dagiti mannurat a nangabak iti daytoy a salip.

5. Agatiddog ti isalip a sarita iti 12-20 a panid iti Letter size (8.5” x 11”), Times New Roman, Font Size 12, Medium, iti doble espasio (2.0), addaan iti Normal a margin, ken iti MS Word format.

6. Paulo ti sarita laeng ti ilanad; saan nga agusar iti pudno wenno parbo a nagan a pakaam-ammuan a kas autor. Ipatulod ti pakisalip babaen ti email. Mangipatulod met iti pakasaritaan ti autor iti sabali a file. Ilanad iti nasao a file dagitoy: paulo ti pakisalip, nagan, kaudian a ladawan, ababa a pakasaritaan ti biag, adres, ken numero ti selpon.

7. Ipatulod ti pakisalip agraman ti pakasaritaan ti autor iti daytoy nga email address: albalosawards2016@gmail.com iti di naladladaw ngem iti Pebrero 29, 2020. Saan a mairaman iti salip ti entry a maawat kalpasan dayta a petsa.

8. Dagiti gunggona: Umuna a Gunggona, P15,000.00; Maikadua, P12,00.00; ken Maikatlo, P10,000.00. Maipaayan pay dagiti mangabak iti sertipiko ti pammadayaw malaksid iti medalion a maited iti mangyalat iti Umuna a Gunggona. Adda met karbengan dagiti hurado a mangkissay iti bilang dagiti mangabak no awan ti makapatar iti bukodda a pagbatayan dagiti mangabak. Mabalinda met ti mangparnuay iti nayon wenno sabali a gunggona, no kasapulan.

9. Saan a mabalusingsing ti pangngeddeng dagiti hurado malaksid no maduktalan a nasalungasing ti Pagannurotan Bilang 4. No kasta, mapukawto metten ti karbengan ti autor a makisalip pay kadagiti sumarsaruno a pasalip ti Albalos Awards.

10. Makipagtagikua ti Mario Abinsay Albalos Foundation Literary Awards kadagiti mangabak a sarita nupay adda latta karbengan dagiti autor iti copyright dagitoy. Maaddaan pay ti agpasalip iti karbengan a mangipablaak kadagiti mangabak a sarita iti ania man a wagas a kayatna nga aramaten.

11. Mapakaammuanto dagiti mangabak no kaano ken no sadino a maangay ti seremonia ti pammadayaw.


(Naipablaak iti Oktubre 16-31, 2019 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)