Saan pay a mabalin nga usaren ti “Lopez Orthography” – KWF

Ni LEILANIE G. ADRIANO

“Hindi pa pwedeng gamitin (Saan pay a mabalin nga usaren),” daytoy ti inlawlawag ni Dr. Virgilio S. Almario, ti agdama a chairman ti Komisyon sa Wikang Filipino maipanggep iti naipablaak a pamphlet ti maysa nga Education Program Supervisor iti Department of Education iti Ilocos Norte a ni Dr. Joel B. Lopez a mangbaliw iti ispeling dagiti sumagmamano a balikas nga Ilokano, kas maibatay iti Ortograpiyang Pambansa.

Dua a protest papers ti naipasabat ken ni Almario kabayatan ti kaaddana iti Ilocos Norte idi Enero 25, 2014 a nakaawisanna a kas kangrunaan a bisita ken agsarita iti maikawalo a kombension ti Gunglo Dagiti Mannurat nga Ilokano (GUMIL) iti Ilocos Norte iti DepEd Division Office iti Ilocos Norte.

Itay laeng kallabes, nabara a panagsisinnupiat iti kapanunotan ti pinarnuay ti “Lopez Orthography” gapu iti kayatna a panangbaliw kadagiti sumagmamano nga Ilokano diphthongs, pronouns ken pronominal adjectives a kas iti “piyano” saan a kas iti sigud a “piano”; “parya” imbes a “paria”; “This is my pencil… Daytoy ti lapis ko, (Saan a: Daytoy ti lapisko) ken dadduma pay.

Kangrunaan a kinontra daytoy dagiti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano ken dadduma pay nga agus-usar iti Ilokano a pagsasao gapu ta saan man laeng a napagsasaritaan wenno naikonsulta daytoy iti publiko sakbay a naipablaak ken maisuro kadagiti agad-adal a kas mayataday iti pagalagadan ti MTB-MLE.

Naammuan nga addan nasurok a sangaribu a kopia ti naipablaak ken us-usaren payen dagiti dadduma a pagadalan.

Gapu iti daytoy, insingasing ni Almario a mapagsasaritaan koma daytoy a naimbag iti publiko ken idalan iti umno proseso dagiti reklamo tapno denggen ti DepEd.

Inlawlawagna a saan a desision ti KWF ti pannakaipablaak ti nasao a pamphlet ket sa laeng mabalin nga usaren daytoy no anamongan ti kaaduan.

Nupay kasta, dinayaw ni Almario ti tured ni Lopez gapu ta kayat laeng daytoy a mapadur-as ti kabukbukodan a pagsasao ket no bilang ta agballigi, dakkel ti akem daytoy iti panagbalbaliw.

“Walang masama sa ginawa ni Lopez. Nag-iisip lang siya kung paano mapapaunlad ang wika. Kailangang may mag-aral at ina-absorb into tradision. Kung namali lang ng proseso, dapat ituwid ninyo ang proseso (Awan madi iti inaramid ni Lopez. Agpampanunot laeng isuna no kasano a mapadur-as ti pagsasao. Kasapulan nga adda agadal ken maipasagepsep daytoy iti tradision. No nagkamali iti proseso, kasapulan ngarud a mailinteg daytoy),” segun ken Almario.

Iti biang ni Lopez, kunana nga agtungtungpal laeng daytoy iti pammilin ti DepEd babaen ti Memorandum Order 34 series 2013 maipanggep iti pannakaaramat ti Ortograpiyang Pambansa a mabalin a pagibasaran iti pannakabukel ti ortograpia dagiti nakayanakan a pagsasao iti Filipinas.

“Ti solusionna, always dialogue.  Intayo iti maysa a lamisaan ta pagsasaritaantay idiay with an open mind. Kasi, ang sa amin, adda ngamin DepEd Order a naipaulog a naggapu iti ngato. That is, I think my job is to implement the order a naibasar kadagiti specific provisions iti Ortograpiyang Pambansa,” inkalintegan ni Lopez.


(Naipablaak iti Bannawag, Pebrero 10, 2014 a bilang.)