PEBRERO 16-29, 2020

SARITA
2 Biray
   Perry C. Mangilaya
8 “Ay, Baboyko!”
    Jeremias A. Calixto

NOBELA
10 Ti Puga (7)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.
14 Angkel Dok (16)
    Dionisio S. Bulong
20 Awis ti Sierra (30)
     Virginia A. Duldulao

DANIW
12 Bulan
     Ariel S. Tabag
16 Dua a Tweetniw ti Panagbati
     Roy V. Aragon
29 Bino
     Michael John Baxa Ancheta
50 Batibat
     Prodie Gar. Padios
63 Daniw a Para Ubbing
     Ronnie E. Aguinaldo

SALAYSAY
24 Umaykan Ta Pasiarenta ti Vigan!
     Edward B. Antonio
28 Viva 2020 Kannawidan Ylocos Festival!
     Freddie G. Lazaro
30 Napan Manen Nagagas da Dok
       Amado I. Yoro
54 Kastoy ti Umno a Panangpakan Kadagiti Taraken nga Alinta
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
36 Miks & Tiks
38 Dagiti Batekan (12)
    Ariel S. Tabag
43 Ickaryz (16)
     Hilario A. Espiritu, Jr.

KOLUM
4 Saludsodem ken ni Apo Hues
6 No Adda Sigsigloten, Adda Met Warwaren
18 Biag ni Ilokano
19 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
33 Dear Doc
34 Okeyka, Apong
49 Haytek!
51 Dear Ikit
52 Tips
57 Ading Kosinera

PAGLINGLINGAYAN
60 Showbiz
63 Agkatawa ti Mayat
64 Sinniriban
64 Sapukas-2
64 Sudoku

DADDUMA PAY
5 Dios ti Kumuyog, Apo Mading
17 Siled ti Kararag
22 Kompleto a Pagannurotan ti ALVIYA
23 Netizone
32 Tao, Lugar, Pasamak
35 Idi Un-unana a Panawen
48 Kasano ti Agidatag iti Sinurat iti Bannawag?
53 Ti Tarakenmo ken Sika
56 Panangimaton iti Pagtaengan
58 Ammuem Pay Dagitoy
59 Ti Gasatmo
62 Manipud iti Social Media

(Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

Biag iti Away

BIAG ITI AWAY. In-inut a mapukpukawen ti nuang ken karison iti away gapu iti pannakaaramaten dagiti makinaria iti panagtalon. Ngem iti Barangay Alem, Pudtol, Apayao a nakaalaan daytoy a ladawan, nagasat dagitoy a bimmisita manipud iti ili a San Nicolas, Ilocos Norte ta napadasanda pay laeng ti naglugan iti daytoy a klase ti pagbunag iti ania man a produkto manipud iti talon wenno bangkag. No nalubo ti dalan ken dakkel ti karayan, ti nuang ken karison ti sindadaan a katulongan ni mannalon a mangyallatiw iti produktona iti kaasitgan a merkado publiko. (Leilanie G. Adriano)


(Naipablaak iti Pebrero 1-15, 2020 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

Sektor ti agrikultura, agur-uray iti napintas nga ibunga ti modernisasion

Manamnama ti panangsarabo itoy a tawen ti sektor ti agrikultura iti nabayag nga inur-urayna a panagdur-as, kas ibunga ti modernisasion ken industrialisasion, eksport, konsolidasion dagiti talon, ken agtultuloy a pannakaidur-as ti impraestruktura.

Ti panakadutok ni Sek. William Dar a mangidaulo iti Department of Agriculture idi Agosto ti nangisangpet iti baro a namnama iti sektor a nabayag a nabaybay-an. Nagsuek ti mapaspastrek iti agrikultura manipud iti 24 a porsiento ti gross domestic product (GDP) idi 1980s a nagbalin laeng a 9 a porsiento idi 2015.

Arapaap ni Dar a makipatarton ti sektor ti agrikultura kadagiti kabangibang a pagilian.

Nupay kasta, iti laksid iti kinaoptimistiko ti sekretario, inakona a nasken nga adu pay dagiti rumbeng a maibanag iti nabatbati a dua a tawen ti Administration Duterte.

“Tinawidtayo ti sektor iti panawen nga agtungtunglab,” kinuna ni Dar. Innayonna a pinakaro daytoy ti panagbaliw ti klima ken ti epekto ti globalisasion iti agri-fishery sector ken kadagiti agribusiness industries iti pagilian.

“Gapu itoy, masapul nga agalibtaktayo,” kinuna ti sekretario.

Inako pay ni Dar a dakkel a karit ti panangisigurado iti kaadda ti umdas a taraon a para iti agtultuloy a dumakdakkel a populasion ti pagilian gapu ta bumasbassit met dagiti pagapitan a daga ken iti kinakiddit ti danum a kasapulan iti panangpaadu koma iti apit malaksid a lumaklakay metten dagiti mannalon wenno bumasbassiten ti bilang dagiti mannalon.

Nangpakaro pay iti parikut ti kinalaka ti presio ti irik gapu iti trade liberalization ken iti implementasion ti Rice Tarrification Law a nangibunga iti pannakaigabur ti imported a bagas iti pagilian malaksid pay iti pangta ti African swine fever (ASF) virus.

Kas solusion ti DA, rinuk-atanna dagiti bagas nga immunan a nakadulin kadagiti bodegana ket nailako iti publiko ken impanginana met dagiti gatangenna nga irik kadagiti mannalon malaksid a nakitulag ti departamento kadagiti gobierno lokal a tumulongda nga aggatang iti irik manipud kadagiti mannalon iti nanginngina a presio. Binukel met ti gobierno ti Rice Competitiveness Enhancement Fund (RCEF).

Manamnama a makaurnong iti aganay a P10-bilion iti tinawen, ti RCEF ti mangipaay kadagiti mannalon iti oportunidadda a mangpasayaat iti wagas ti panagtalonda tapno ad-adda pay nga agbalinda a produktibo. Iti agdama, addan 12 a rehion a nangiwayatan ti DA iti konsultasion ken nagiwarasanna iti makinaria, bin-i, ken dadduma pay a ramit nga agpateg iti P2.8-milion. Aganay metten a 50 a probinsia ti naipaayan iti 465,000 a sako nga inbred rice seeds a kas paset ti RCEF Seed Program ken maitultuloy ti pannakaiwaras ti bin-i iti nabatbati a 7 a probinsia.

Madama met ti panangiwayat ti Agricultural Training Institute iti panagsanay a para kadagiti espesialista, trainers, mannalon, ken farmers coops ken asosiasion. Malaksid itoy, adda 8,945 a mannalon nga iskolar ti nanggundaway nga agbasa kadagiti akreditado a pagadalan.

Iti biang ti  Land Bank of the Philippines ken ti Development Bank of the Philippines , naruk-atanen ti aganay a P301.4-milion a pautang iti 164 a mannalon ken tallo a kooperatiba.

Iti programa iti mekanisasion, nakasaganan ti Philippine Center for Postharvest Development and Mechanization a mangipaay iti  2,938 a yunit ti makinaria  iti aganay nga 620 FCAs a nagaplikar para iti RCEF Mechanization component.

Mangrugi ti pannakaiwaras ti makinaria itoy a tawen ken manamnama a malpas agingga iti umuna a quarter ti 2020. Malaksid itoy, isagsagana ti gobierno ti Philippine Rice Industry Roadmap, ken tapno matulongan dagiti babassit a mannalon, nakitulag ti DA iti Land Bank of the Philippines tapno maruk-atan ti P3-bilion a pondo ti Rice Farmer Financial Assistance a para iti aganay a 600,000 a mannalon. Nairanta ti unconditional cash transfer kadagiti mannalon nga addaan iti kagudua agingga iti dua-ektaria a taltalonen a daga. (Eliseo B. Contillo)


(Naipablaak iti Pebrero 1-15, 2020 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

PEBRERO 1-15, 2020

SARITA
2 Naisangsangayan a Sangaili
   Remedios S. Tabelisma-Aguillon
8 Iti Igid ti Baybay
   Guillermo A. Madamba

NOBELA
10 Ti Puga (6)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.
14 Awis ti Sierra (29)
     Virginia A. Duldulao
20 Angkel Dok (15)
    Dionisio S. Bulong

DANIW
16 No Kasano nga Ayatenka iti Sumaruno a Dekada
     Arnold C. Baxa
26 Baliwanta ti Agam-ammo
     Ronnie E. Aguinaldo
33 Panagtaeng
     Marichel E. Suguitan
50 Kawa
     Alegria Tan Visaya
63 Daniw a Para Ubbing
     Marlyn Garcia-Del Rosario

SALAYSAY
24 Gapu iti Ayatda Ken ni Kilang
     Felix M. Eslava, Jr.
28 Ilokano ‘Toy Kampeon iti The Voice Kids Season 4
     Virgilio D. Domaloy
30 Gladys Mae Menor, Gawad Amerika Awardee
       Ines Ricafuerte
54 Ditay Koma Ipalubos a Mapukaw ti Atsuete
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
36 Miks & Tiks
38 Dagiti Batekan (11)
    Ariel S. Tabag
43 Ickaryz (15)
     Hilario A. Espiritu, Jr.

KOLUM
4 Saludsodem ken ni Apo Hues
6 No Adda Sigsigloten, Adda Met Warwaren
18 Biag ni Ilokano
19 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
27 Dear Doc
34 Okeyka, Apong
49 Haytek!
51 Dear Ikit
53 Tips
57 Ading Kosinera

PAGLINGLINGAYAN
60 Showbiz
63 Agkatawa ti Mayat
64 Sinniriban
64 Sapukas-2
64 Sudoku

DADDUMA PAY
5 Ti Makunami
12 Adda Latta Naasi a Tattao
17 Siled ti Kararag
22 Kompleto a Pagannurotan ti AMMAFLA
23 Netizone
32 Tao, Lugar, Pasamak
35 Idi Un-unana a Panawen
48 Kasano ti Agidatag iti Sinurat iti Bannawag?
52 Ti Tarakenmo ken Sika
56 Panangimaton iti Pagtaengan
58 Ammuem Pay Dagitoy
59 Ti Gasatmo
62 Manipud iti Social Media


(Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

Presidente ti MMSU, inyalatna ti kangatuan a pammadayaw iti siensia

Saan laeng a nalaing a mannursuro iti Biology ngem maibilang pay ni Dr. Shirley C. Agrupis, Presidente ti Mariano Marcos State University (MMSU) iti Siudad ti Batac, a maysa kadagiti kalalaingan nga agsuksukisok iti benneg ti siensia.

Kas pammaneknek, inyalat ni Dr. Agrupis idi Nobiembre 2019 ti kangangatuan a pammadayaw iti tay-ak ti panangidaulo iti benneg ti panagsukisok iti Filipinas, wenno ti maaw-awagan iti 2019 William D. Dar Research Leadership Award nga impaay ti Philippine Association of Research Managers, Inc. (PHILARM).

Kadagupan amin a nainominar a mabalin a makagun-od iti pammadayaw, ni Dr. Agrupis ti nagballigi gapu kadagiti naidumduma ken namsek a kontribusionna a kas administrador, academician, sientista, ken kakaisuna a nangirugi iti panagsukisok iti benneg ti bioenergy iti sapasap a pagilian.

Ti PHILARM ket maysa a pribado a non-stock ken non-profit nga organisasion a napusgan a mangisaknap ken mangitag-ay ti pannakapadur-as ti akem dagiti manedier dagiti ahensia tapno matun-oyan ti kaadu ti mapartuat a produkto ti panagsukisok.

Masarakan ti opisina ti PHILARM iti pasdek ti Philippine Council for Agriculture, Aquatic and Natural Resources, Research and Development (PCAARRD) iti Los Baños, Laguna.

Ti William D. Dar Research Leadership Award ket maysa a wagas a panangbigbig iti kabaelan ken gapuanan dagiti nalalaing nga agsuksukisok a Filipino a nakatun-oy iti kangatuan (excellent) a grado iti panangidauloda iti aramid a panagsukisok. Iti kasta, ad-adda pay a maitag-ay ti akemda iti tay-ak ti siensia ken agpaayda a modelo kadagiti agngayangay nga agbalin nga agsuksukisok.

Inawat ni Dr. Agrupis ti pammadayaw iti Grand Astoria Hotel iti Zamboanga City bayat ti selebrasion ti  4th International Research, Development and Extension Management Congress ken 29th National PHILARM Convention. (Reynaldo E. Andres)

(Naipablaak iti Enero 16-31, 2020 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

Salip iti Daniw ti 3rd Gabriela Prize (2020)

Naluktanen ti Maikatlo a Gabriela Prize (Premio Gabriela) babaen ti Salip iti Daniw iti panggep a mangtakuat iti naiduma a daniw nga Ilokano.

Pagalagadan ti Salip:

1. Daniw ti mapagsasalipan iti Maikatlo a Gabriela Prize wenno Premio Gabriela. Silulukat ti salip kadagiti amin nga agsursurat iti daniw nga Ilokano. Narugian ti salip iti Disiembre 12, 2019 ken maigibus inton Agosto 30, 2020 (aldaw ti pannakaipakaammo iti publiko kadagiti nangabak ken pannakaited dagiti premioda). Iwayat ken tarawidwidan daytoy ti Imnas & Iway Publications, agipabpablaak/agiruruar kadagiti libro nga Ilokano, zines, ken chapbooks.

2. Maysa a daniw laeng ti idatag a kas pakisalip. Nawaya ti mannaniw iti kayatna a tema, porma, ken kaatiddog wenno kaababa ti isalipna a daniw (saan a malimitaran ti bilang ti linia ken panid). Nupay kasta, maikkan iti importansia dagiti daniw a mailaksid iti nakairuaman a tradisional a daniw nga Ilokano. Maisingasing ti panagtakuat kadagiti sabali pay a porma ken linaon ti daniw. Mabalin ti agidatag kadagiti experimental wenno conceptual a daniw.

3. Orihinal, bukod a putar ti isalip a daniw. Ti matakuatan a nagsakar (no nangabak), maibabawi ti premiona ket dinton mapalubosan a makipartisipar iti Gabriela Prize ken iti ania man a salip nga iwayat ti Imnas & Iway Publications. Masapul met a di pay naipablaak, di pay naiposte iti web ken social media ti pakisalip.

4. Deadline ti panagidatag iti pakisalip: Hunio 15, 2020. Ipatulod a kas file attachment (MS Word wenno PDF) iti gabriela.prize@gmail.com iti subject a “3nd Gabriela Prize.” Saan nga ipan ti nagan wenno penname iti pakisalip. Mangipakuyog iti text file a nakailanadan ti pudno ken kompleto a nagan, numero iti selpon, email address, link ti FB account, adres ti pagtaengan/opisina, ken bionote.

5. Dagiti gunggona: Umuna a Premio: PhP2,000; Maikadua: PhP1,500; ken Maikatlo: PhP1,000; ken sertipiko. Mapadayawanto met iti Hall of Fame ti mannurat a mangabak iti lima nga Umuna a Premio. Mabalin a makissayan wenno manayonan ti magunggonaan no ikeddeng dagiti hurado. Saan met a mabaliwan ti pangngeddeng dagiti hurado malaksid no adda nangabak a naglabsing iti pagannurotan.

6. Maipakaammo ti kinaasino dagiti nangabak inton Agosto 30, 2020 nga isu met ti aldaw a pannakapadayaw ken pannakaited ti premioda. Virtual ti awarding ket mapasamak iti internet, kangrunaanna iti social media. Iti Facebook Event Page ti Gabriela Prize a maammuan ken mapadayawan dagiti nangabak. Maipatulodto met ti gunggona dagiti nangabak babaen ti courier.

7. Makipagtagikua ti Imnas & Iway Publications kadagiti mangabak a daniw ket addaan iti karbengan a mangaramat kadagitoy iti ania man a wagas (kas iti pannakaipablaak a chapbook a libre a mabasa wenno mai-download iti internet) nga awan sungsungbatanna kadagiti autor. Agtalinaed ketdi ti copyright iti autor.

8. Para iti dadduma pay nga impormasion, agsurat iti gabriela.prize@gmail.com wenno ag-PM iti FB page ti Gabriela Prize iti facebook.com/gabrielaprize.


(Naipablaak iti Enero 16-31, 2020 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

Adams, Ilocos Norte

ADAMS, ILOCOS NORTE. Kas pangnayon iti paggapuan ti pagbiag, libre a maibumbunong dagitoy nga an-annak ti tilapia (fingerlings) iti ili nga Adams, Ilocos Norte para kadagiti addaan iti piskeria wenno labben ken karayan a mabalin a pagpupokan iti lames. Paset daytoy ti programa ti gobierno nasional ken lokal a mangted iti nayon a pagsapulan dagiti nakurkurang la bassit ti gasatna iti biag aglalo no adda dumteng a didigra. Iti Ilocos Norte, adda  agarup 74,000 a registered fisherfolk a masansan a maapektaran iti bagyo kada tawen. (Leilanie G. Adriano)


(Naipablaak iti Enero 16-31, 2020 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

Maika-4 a Salip iti Sarita ti Albalos Awards

Panawenen a mairaman metten ti naganmo iti daytoy listaan dagiti nangabaken iti Salip iti Sarita ti Mario Abinsay Albalos Foundation Literary Awards: Ronelyn B. Ramones, Rhea Rose D. Berroy, Arnold Pascual Jose, Remedios S. Tabelisma-Aguillon, Roselyn C. Campano, Florencio M. Bayuga, Isaac R. Pedrera, ken Virgilio S. Naungayan.

Makisalip iti maikapat nga edision ti Salip iti Sarita ti Albalos Awards a naluktan idi Oktubre 2019 para kadagiti amin a mannurat iti Ilokano.

Nabangon ti Mario Abinsay Albalos Foundation Literary Awards (Albalos Awards) a naipanagan iti daydi Dios-ti-aluadna a mannurat ti Bannawag Mario A. Albalos, tubo ti Cabaroan Daya, Siudad ti Vigan, napadayawan a Pedro Bukaneg awardee ken umuna a Thomas Jefferson awardee ti Estado ti Hawaii a nagnanaedanna agingga iti pimmusay idi Marso 3, 1991 iti edadna a 40.

Isponsoran ni Jenny Alcausin (agnanaed iti California) ti pasalip ti foundation ken agpaay met a mangimaton iti nasao a pasalip da Jun Abinsay ken Priscilla Dela Cruz (agnanaed iti Hawaii) iti pannakitinnulong dagiti kameng ti Bannawag.

Ti kompleto a pagannurotan:

1. Marugian ti salip iti Oktubre 1, 2019 ken agpatingga iti Pebrero 29, 2020.

2. Silulukat ti salip kadagiti amin a mannurat iti Ilokano malaksid kadagiti mangimaton ken asideg a kakabagianda, ken kadagiti kameng ti Bannawag.

3. Maysa laeng a sarita ti mabalin nga isalip ti tunggal mannurat a makisalip.

4. Nasken nga orihinal, di pay naipablaak wenno naadaw iti ania man a sinurat ti isalip. Nasken met a saan a naipatarus ti pakisalip manipud iti sabali a lengguahe ken nasken a bukod a putar ti autor ti pakisalipna. Saan met a maawat ti sarita a naisalip idin iti Albalos Awards wenno iti sabsabali pay a salip iti panagsurat iti sarita ken ti sarita a naidatag pay a kas entry iti sabali pay a salip iti panawen a pannakaangay daytoy a pasalip ti Albalos Awards nga agpaut manipud iti pannakalukat daytoy a salip agingga iti pannakapadayaw dagiti mannurat a nangabak iti daytoy a salip.

5. Agatiddog ti isalip a sarita iti 12-20 a panid iti Letter size (8.5” x 11”), Times New Roman, Font Size 12, Medium, iti doble espasio (2.0), addaan iti Normal a margin, ken iti MS Word format.

6. Paulo ti sarita laeng ti ilanad; saan nga agusar iti pudno wenno parbo a nagan a pakaam-ammuan a kas autor. Ipatulod ti pakisalip babaen ti email. Mangipatulod met iti pakasaritaan ti autor iti sabali a file. Ilanad iti nasao a file dagitoy: paulo ti pakisalip, nagan, kaudian a ladawan, ababa a pakasaritaan ti biag, adres ti agdama a pagnaedan, ken numero ti selpon.

7. Ipatulod ti pakisalip agraman ti pakasaritaan ti autor iti daytoy nga email address: albalosawards2016@gmail.com iti di naladladaw ngem iti Pebrero 29, 2020. Saan a mairaman iti salip ti entry a maawat kalpasan dayta a petsa.

8. Dagiti gunggona: Umuna a Gunggona, P15,000.00; Maikadua, P12,00.00; ken Maikatlo, P10,000.00. Maipaayan pay dagiti mangabak iti sertipiko ti pammadayaw malaksid iti medalion a maited iti mangyalat iti Umuna a Gunggona. Adda met karbengan dagiti hurado a mangkissay iti bilang dagiti mangabak no awan ti makapatar iti bukodda a pagbatayan dagiti mangabak. Mabalinda met ti mangparnuay iti nayon wenno sabali a gunggona, no kasapulan.

9. Saan a mabalusingsing ti pangngeddeng dagiti hurado malaksid no maduktalan a nasalungasing ti Pagannurotan Bilang 4. No kasta, mapukawto metten ti karbengan ti autor a makisalip pay kadagiti sumarsaruno a pasalip ti Albalos Awards.

10. Makipagtagikua ti Mario Abinsay Albalos Foundation Literary Awards kadagiti mangabak a sarita nupay adda latta karbengan dagiti autor iti copyright dagitoy. Maaddaan pay ti agpasalip iti karbengan a mangipablaak kadagiti mangabak a sarita iti ania man a wagas a kayatna nga aramaten.

11. Mapakaammuanto dagiti mangabak no kaano ken no sadino a maangay ti seremonia ti pammadayaw.


(Naipablaak iti Enero 16-31, 2020 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

ENERO 16-31, 2020

SARITA
2 Ti Kayo
    Daniel L. Nesperos
12 Rangtay Idiay Palawsung
     Juan B. Quimba

NOBELA
18 Awis ti Sierra (28)
     Virginia A. Duldulao
22 Ti Puga (5)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.
26 Angkel Dok (14)
    Dionisio S. Bulong

DANIW
10 (Uni)berso
     R.B. Abiva
20 Dungngo
     Sherwin T. de Peralta
34 Mulmulenglengak Lattan
     ti Lumlumnek nga Init
    Romel A. Pascua
63 Daniw a Para Ubbing
     Roselyn C. Campano

SALAYSAY
8 Kayatna a Mapadaras
     ti Pannakataming Dagiti Kaso
     Elizabeth M. Raquel
14  Ania Met ti Tartarigagayam
      Itoy a Tawen?
      Fr. Melchor B. Palomares
52 Kadagaan ti Igos ti Pagiliantayo
     Ruperto P. Manuel
54 Aramaten ti Init Kontra
     Kadagiti Peste ken Sakit iti Talon
    Reynaldo E. Andres

KOMIKS
36 Miks & Tiks
38 Dagiti Batekan (10)
    Ariel S. Tabag
43 Ickaryz (14)
     Hilario A. Espiritu, Jr.

KOLUM
4 Saludsodem ken ni Apo Hues
6 No Adda Sigsigloten, Adda Met Warwaren
16 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
17 Biag ni Ilokano
21 Dear Doc
29 Okeyka, Apong
31 Dear Ikit
49 Haytek!
51 Tips
57 Ading Kosinera

PAGLINGLINGAYAN
60 Showbiz
63 Agkatawa ti Mayat
64 Sinniriban
64 Sapukas-2
64 Sudoku

DADDUMA PAY
5 Ilokano Daytoy a Professional Bodybuilder
11 Siled ti Kararag
24 Netizone
25 Kompleto a Pagannurotan ti Albalos Awards
28 Adda Latta Naasi a Tattao
30 Idi Un-unana a Panawen
32 Tao, Lugar, Pasamak
35 Kasano ti Agidatag iti Sinurat iti Bannawag?
48 Kompleto a Pagannurotan ti Gabriela Prize
50 Ti Tarakenmo ken Sika
56 Panangimaton iti Pagtaengan
58 Ammuem Pay Dagitoy
59 Ti Gasatmo
62 Manipud iti Social Media


(Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.) 

PH ken South Korea, agtinnulong a mangpadur-as iti sektor ti fisheries

Pinirmaan da Department of Agriculture Secretary William Dar ken Minister Seong-Hyeok Moon ti Korean Ministry of Oceans and Fisheries (MOF) ti Memorandum of Understanding  (MOU) a manamnama nga ad-adda pay a mangpaannayas  iti panagtinnulong ti Filipinas ken ti South Korea iti panangpadur-asda ti sektor ti fisheries. Naiwayat ti pinnirma iti fisheries cooperation idi Nobiembre 26 2019 iti Busan, South Korea.

Ti nasao a fisheries cooperation ti bunga ti immuna nga  agriculture cooperation napirmaan idi 2018 iti nagbaetan ti Ministry of Agriculture, Food and Rural Affairs (MAFRA) iti ibibisita idi ni President Rodrigo Duterte iti Seoul, Korea.

“Napasnek ti DA a mangpasiken iti relasionna iti South Korea a kas maysa kadagiti kangrunaan nga agang-angkat iti taraon iti sangalubongan nga agdagup iti $30-bilion. Ti South Korea ti maysa kadagiti kangrunaan nga agang-angkat iti Philippine agri-fisheries products,” kinuna ni Dar.

Iti 2018, umabot iti $28-milion ti napastrek ti pagilian iti panaglakona iti fishery products iti South Korea. Mairaman kadagiti kangrunaan nga ilaklako ti Filipinas iti South Korea ti pakairamanan ti  tuna, abalone, sea cucumber, kurita, pasayan ken padaw, nadumadua a ruot-baybay, ken carrageenan. (Eliseo B. Contillo)


(Naipablaak iti Enero 1-15, 2020 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

30th Southeast Asian Games

30TH SOUTHEAST ASIAN GAMES. Ni kampeon iti sangalubongan Carlos Yulo bayat ti still rings event iti 30th Southeast Asian Games iti artistic gymnastics men's final iti Rizal Memorial Coliseum iti Manila idi Disiembre 3, 2019. Iti daytoy a salip, nayalat ni Yulo ti silver, maysa kadagiti pito a medaliana iti daytoy nga edision ti SEA Games a pakairamanan ti dua a gold ken uppat a sabali pay a silver. (Ali Vicoy)


(Naipablaak iti Enero 1-15, 2020 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

4 ti nangabak iti Cabie PINILI

Uppat nga agad-adal iti hayskul iti Pinili, Ilocos Norte ti nangabak iti 11th Prof. Honor Blanco Cabie Essay Writing competition a nairusat idi Agosto a para kadagiti agad-adal iti Pinili Institute, Pinili National High School, ken Sacritan Integrated School.

Dagiti nangabak, kas innaganan ti Cabie PINILI (Premio Iti Naisurat Iti Literatura Ilokana Wenno Ingles) Secretariat: Christian Britany Barroga, Pinili National High School, 1st; Jolina Espiritu, Sacritan Integrated School, 2nd; Shanel Jay Aguinaldo, Pinili National High School, 3rd; ken Mark Angelo Perez, Pinili Institute, consolation prize.

Pinangabak ni Barroga, editor in chief ti The Dawn, ti “Scars of Yesterday: Pinili's Celebration of Grandeur for Today and Tomorrow”; ni Espiritu ti “Pinili Infused with Love, Dedication and History: Soaring High”; ni Aguinaldo ti “A Tale of Metamorphosis”; ken ni Perez ti “Pinili: Soaring High Into The Post Centennial Rollover.”

Awatendanto ti premioda manipud iti Cabie PINILI Awards for Literature ken sertipiko manipud iti Pinili Local Government Unit inton Abril 2020 iti panangrambak daytoy nga ili iti maika-100 a tawen ti pannakaipasdekna, kas kinuna ni Evangeline Abriol-Pascua, coordinator ti Cabie PINILI iti Pinili, I.N..

Naiwayat ti nasao a salip babaen ti pannakitinnulong ti Pinili LGU nga idauluan da Mayor Rommel Labasan ken Vice Mayor Mayo Bumanglag.

Naiputan dagiti naisalip a salaysay iti tema ti panangrambak ti ili iti maika-100 a panagtawenna: “Pinili 2020: Panangipateg ken Panangitandudo iti Naindaklan a Gapuanan, Puersa iti Masakbayan.”

Dagiti hurado: Dr. Paul Blanco Zafaralla, dati nga art critic in residence ti University of the Philippines System ken agnaed iti UP Los Baños (chairman); Mr. Jimbo Owen Gulle, city editor ti Manila Standard; ken Dr. Carmelita B. Bagayas, prinsipal ti Paoay North Institute.

Naipanagan daytoy a pasalip ken ni Honor Blanco Cabie, mangisursuro iti panagiwarnak, literatura ken Asian Civilization iti Metro Manila. Immuna a nairusat daytoy idi 2008 tapno maengganio dagiti mannurat nga Ilokano a mangikur-it iti gameng ken kinabaknang ti bukodda a kannawidan.

Daytoy ti umuna a gundaway a naluktan ti Cabie PINILI para kadagiti agad-adal iti hayskul iti ilina. Kadagiti napalpalabas a tawen, naluktan ti salip iti sarita ken daniw para kadagiti propesional a mannurat nga Ilokano.

Nagbalin ti Pinili a maika-17 nga ili ti Ilocos Norte babaen ti Orden Ehekutibo ni Gobernador Heneral Francis Burton Harrison idi maika-1 ti Enero 1920. (Maria Rosa A. Cabie)


(Naipablaak iti Enero 1-15, 2020 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)

Naluktan, maika-6 a Salip iti Daniw ti Saniata Prize

Naluktanen ti maika-6 a Salip iti Daniw ti Saniata Prize.  Panggep ti Saniata Prize ti agbalin a maysa kadagiti paratignay dagiti mannaniw nga Ilokano nga agparnuay kadagiti baro a langa ti daniw nga Ilokano bayat met ti panagbigbigda kadagiti kannawidan a porma ti daniw nga Ilokano.

Isponsoran ti Saniata Publications ken ti pamilia Tabag, tinawen daytoy a pasalip a narugian idi 2015. Maipaayan iti pammadayaw a Hall of Fame ti makayalat iti tallo nga Umuna a Gunggona.

Dagiti Pagalagadan:

1. Maysa a daniw laeng ti idatag. Saan a makedngan ti tema, porma wenno kaatiddog ti isalip a daniw.

2. Masapul nga orihinal, di pay naipablaak, ken nakasurat iti lengguahe nga Ilokano wenno saan a naipatarus manipud iti sabali a lengguahe ti isalip a daniw. No matakuatan a nabalusingsing daytoy a pagannurotan, maibabawi ti gunggona ket maparitanto metten a makisalip ti autor iti ania man a pasalip ti Saniata Prize.

3. Naluktan ti salip iti Disiembre 31, 2019 ket agpatingga iti Pebrero 28, 2020. Ipatulod babaen ti email ti pakisalip iti ariel.sotelo.tabag@gmail.com iti subject a “6th Saniata Prize”

4. Masapul nga agusar iti nagan iti pluma (pen name) ti mannaniw. Iraman ketdi iti email ti kompleto a nagan, numero iti selpon, ken adres ti pagtaengan wenno opisina.

5. Dagiti premio: 1st Prize: Php2,500.00; 2nd Prize: Php 2,000; 3rd Prize: Php1,500.00.

6. Mapadayawan dagiti mangabak iti Nailian a Kombension ti GUMIL Filipinas iti Abril 2020.

7. Makipagtagikua ti Saniata Prize kadagiti mangabak a daniw ket awan sungsungbatanna kadagiti mannaniw no bilang usarenna dagitoy iti ania man a wagas kas iti pannakaipabuya, pannakaipablaak iti magasin wenno libro, ken pannaipaskil iti social media. Agtalinaed ketdi ti copyright iti autor wenno mannaniw.


(Naipablaak iti Enero 1-15, 2020 a bilang. Para kadagiti kayatna ti ag-subscribe iti kopia ti Bannawag, ag-email iti subscription.mb@gmail.com. Para iti digital a kopia, mapan iti MAGZTER wenno PRESS READER ket sapulen ti Bannawag. Laglagipenyo koma, kakailian, nga i-like daytoy FB Page ti Bannawag Magazine. Dios ti agngina.)