Mannalon ti Tabako

MANNALON TI TABAKO. Naanus nga agdawdawis iti ginatudda a bulong dagiti tabakoda da agkaingungot a Celso ken Evelyn Orje ti Luna, Quirino, Isabela. Kuna ni Apo Celso Orje, 53, a nupay nainget ti kampania ti turay kontra iti panagsigarilio, tinawen met latta nga itultuloyna ti agmula iti tabako ta di met iparit ti gobierno ti panagmula iti tabako; ti pay ketdi gobierno a mismo ti tumultulong kadakuada a mannalon ti tabako. (VILLAMOR VISAYA JR.)


(Naipablaak iti Bannawag iti Abril 2, 2018 a bilang.)

Agannad iti online job recruiter idiay London, imballaag ti DOLE

Binallaagan ti Department of Labor and Employment (DOLE) ti publiko itay nabiit kontra iti bogus nga e-mail address a nagusar iti nagan ti Embahada ti Filipinas tapno agawis kadagiti Filipino nga agbirbirok iti trabaho idiay London.

Maibatay iti report ti Philippine Overseas Labor Office (POLO) iti London, nagpammarang ti bogus nga e-mail account a naammuan a philippineembassyunitedkingdom@gmail.com a kas Philippine Embassy iti United Kingdom (UK) ken agrekgrekrut kadagiti overseas workers a para kadagiti awan met a trabaho.

Natakuatan daytoy a kalokuan babaen ti report iti Philippine Trade & Investment Centre (PTIC) iti nasao a pagilian maipapan iti nasao a bogus nga email address a mangaw-awis kadagiti mangmangged ken mangdawdawat kadagiti rekisito manipud kadagiti aplikante tapno maikkanda iti UK B1 Working Visa.

Inlawlawag ti PTIC a saan a ti mapagduaduaan nga email address ti opisial nga email ti Philippine Embassy iti London wenno saan a konektado daytoy nga email address iti ania man nga ahensia ti gobierno ti Filipinas.

Nagpatulong ni London Labor Attaché Reydeluz Conferido kadagiti sabsabali nga ahensia ti gobierno tapno sukimatenda ti naggapuan ti email address, ken tapno dagus a maipila ti kaso kontra kadagiti adda iti likudan daytoy tapno masalakniban dagiti mangmangged a Filipino.

Dagdagulliten ti Philippine Overseas Employment Administration ti ballaagna kadagiti Filipino nga agsapsapul iti trabaho iti ballasiw-taaw a beripikarenda koma nga umuna ti lisensia ken permit dagiti recruitment agencies ken siguraduenda koma a lehitimo met laeng dagiti job order.


 
(Naipablaak iti Bannawag iti Abril 2, 2018 a bilang.)

Rambaud ken Cachola-Bulong, mapadayawan iti Dap-ayan 2018

Mapadayawan ti dua a mabigbig a mannurat iti Ilokano, da Cles B. Rambaud ti Pinili, Ilocos Norte ken Eden Cachola-Bulong ti Narvacan, Ilocos Sur a kas 2018 Pedro Bucaneg Awardee ken 2018 Leona Florentino Awardee, kas panagsaganadda, kas impakaammo ti Awards Committee ti GUMIL Filipinas.

Ti Pedro Bucaneg Award (para lallaki) ken ti Leona Florentino Award (para babbai) ti kangatuan a pammadayaw a maipaay ti GUMIL Filipinas kadagiti agsursurat iti Ilokano a nakaipaay iti naisangsangayan a gapuanan— sinurat ken tignay— iti pannakapadur-as ti Literatura Ilokana.

Mapadayawan ni Rambaud, editor ti Bannawag “gapu kadagiti sarita, salaysay, daniw ken komiksna a nangnangruna a mangiladawan kadagiti kadawyan a mapaspasamak iti Kailokuan ken panangimutektekna iti kinapudno, kinaimbag ken kinalinteg iti gimong a paggargarawan dagiti Ilokano ken uray ti ania a puli, ken nangnangruna pay iti agtultuloy a panangipategna ken panangitaltal-ona iti pagsasaotayo nga Ilokano babaen ti panangurnosna iti ortograpia ti Ilokano.”

Mapadayawan met ni Cachola-Bulong, retirado a mannursuro iti elementaria, “gapu kadagiti saritana a nangilagaana kadagiti balikas a nangiladawan iti biag ti Ilokano, partikular ti babai ken ti relasionna iti pamilia, panggedan ken gimongna.”

Yawatto a mismo ti Presidente ti GUMIL Filipinas, ni Vilmer V. Viloria, kada Rambaud ken Cachola-Bulong ti plake ti pammadayaw ken medalion dagitoy bayat ti pannakarambak ti Rabii ti Selebrasion ken Pammadayaw iti Maika-50 nga Anibersario ti GUMIL Filipinas iti Moonlite Paradise Resort, Barangay Diora-Zinungan, Santa Ana, Cagayan inton Abril 21. (GF Secretariat)


(Naipablaak iti Bannawag iti Abril 2, 2018 a bilang.)

ABRIL 2, 2018

SARITA
 4 Siding
    Rodolfo D. Agatep, Jr.
12 Natayen Dagiti Addaan iti Kasta a Panagpuspuso
     Onofrecia I. Ibarra

NOBELA
8 Kudeta (3)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.
10 Kapessat ti Bagis (12)
     Ariel S. Tabag

DANIW
6 Uged ti Naulod-ulod a Padeppa
   Benjamin P. Pacris
47 Daniw a Para Ubbing
     Jobert M. Pacnis

SALAYSAY
5 Agturposen ni Sukil, ti Ubing a Dina Kayat Idi ti Ageskuela
     Felix M. Eslava, Jr.
16 “Napagungaren, Kas iti Kinunana”
      Fr. Franklin D. Gorospe
17 Ania Itan ti Ar-aramidenna?
      Fernando B. Sanchez
18 Pepito Calip: Kampeon ti Marlboro Tour ’85
     Virgilio D. Domaloy
26 Mapaksiatmo Met Dagiti Peste ken Sakit ti Guapple
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
35 Miks & Tiks
37 Sweet Jazmine (80)
40 Don Clavio de Ylocos (83)

KOLUM
14 Biag ni Ilokano
15 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
21 Saludsodem ken ni Apo Hues
23 Dear Doc
24 Padasem Daytoy, Kailian
28 Okeyka, Apong
30 Tips
31 Ading Kosinera

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Agkatawa ti Mayat
48 Sinniriban
48 Sapukas
48 Sudoku

DADDUMA PAY
2 Tao, Lugar, Pasamak
11 Netizone
20 Siled ti Kararag
22 Ti Tarakenmo ken Sika
29 Idi Un-unana a Panawen
32 Ammuem Pay Dagitoy
33 Ket Apay a Dika Manen Namigat?
34 Panangimaton iti Pagtaengan
43 Ti Gasatmo Ita a Lawas
46 Dagiti Pabula ni Aesop

Pannakasaluad Dagiti Eco-Tourism Sites ti Ilocos Norte

PANNAKASALUAD DAGITI ECO-TOURISM SITES TI ILOCOS NORTE. Nupay dakkel a kuarta ti sumsumrek iti probinsia gapu kadagiti agdua a milion a turista iti tinawen a sumarsarungkar iti Ilocos Norte aglalo iti panawen ti Semana Santa ken iti kalgaw manipud pay idi 2016, kinuna ni Gob. Imee Marcos ti Ilocos Norte a nasken met a masaluadan dagiti napipintas a lugar iti probinsia a pappapanan dagiti turista, nangruna dagiti beach resorts iti Pagudpud. “Ayaw naman nating magaya sa Boracay na unti-unting nasira at ipinasara na,” kinuna ti gobernador. Iti ladawan, makita ni Gob. Imee Marcos (maikadua iti kanigid) iti maysa a ‘file photo’ bayat ti isasarungkarna iti nalatak a Kapurpurawan Rock Formation Eco-Trail a kaduana ti sumagmamano nga opisial lokal. (JUNE ARVIN GUDOY)

(Naipablaak iti Bannawag, Marso 26, 2018 a bilang.)

Annak ken kakabagian dagiti mannalon, nagutigot nga agaplay nga eskolar

Ginutigot Department of Agriculture (DA) itay nabiit dagiti annak ken kakabagian dagiti mannalon nga agaplayda iti programa iti scholarship ti DA tapno libre a makaturposda iti karera iti panagadalda iti Agrikultura.

Kuna ni Melba Wee, DA assistant regional director for research policy, planning and regulatory, a mabalin ti agaplay iti scholarship program babaen ti Agriculture Credit Enhancement Fund (ACEF) ti departamento.

Kuna ni Wee a babaen ti ACEF, makaawat ti tunggal eskolar iti 2,000 a pisos a binulan nga allowance ken 1,000 nga allowance a para iti libro malaksid iti libre a tuision.

Masayangan ni Wee ta nabayagen nga adda ti nasao nga scholarship program ngem manmano laeng ti agap-aplay iti daytoy.

Ginutigot pay ti nasao nga opisial dagiti nagannak a tignayenda koma dagiti annakda nga agadal ti Agrikultura.

Kuna daytoy a saan met laeng a panagpatan-ay iti mula ti maadal iti kurso nga Agrikultura. Innayonna a kanaig ditoy ti Agri-business, Veterinary Medicine, Agronomy ken dadduma pay.

Tapno makaaplay iti nasao nga scholarship program, kuna ni Wee a mapan bumisita dagiti interesado iti kaasitgan nga opisina ti DA.


(Naipablaak iti Marso 26, 2018 a bilang.)

Tagaaway, maipaayan iti trabaho

Pinasingkedan ti Kamara itay lawasna ti maysa a gakat a mangipaay iti trabaho kadagiti agnanaed kadagiti away.

Panggep ti House Bill 7266 wenno Rural Employment Assistance Program Act ti mangipaay iti temporario a trabaho iti tunggal kualipikado a daulo ti pamilia wenno awanan asawa a nataengan a kameng ti marigrigat a pamilia.

Maibatay iti gakat, ti Department of Social Welfare and Development (DSWD) ti mangipatungpal iti Rural Employment Assistance Program iti pannakitinnulong dagiti local government unit (LGU).

Mabalin nga agboluntario dagiti karaman iti programa a makipartisipar kadagiti manual nga obra iti di nakurkurang ngem 45 nga aldaw ngem saan met a napapaut ngem 90 nga aldaw iti tunggal tawen.


(Naipablaak iti Marso 26, 2018 a bilang.)

MARSO 26, 2018

SARITA
 4 Dagiti Bimmalitok nga Ima ni Ronabel
    Rodolfo D. Agatep, Jr.
12 Krus
    Paterno S. Ojastro

NOBELA
8 Kapessat ti Bagis (11)
     Ariel S. Tabag
10 Kudeta (2)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.

DANIW
6 Awan Duliananda iti Sudario
   Ariel S. Tabag
47 Daniw a Para Ubbing

SALAYSAY
16 Ta Awan ti Makaartap iti Ayat ti Dios Kadatayo
      Fr. Melchor B. Palomares
18 Ni Manases, ti Ari a Managbasol
      Remedios S. Tabelisma-Aguillon
26 Abonuam iti Asin ti Mulam a Niog
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
35 Miks & Tiks
37 Sweet Jazmine (80)
40 Don Clavio de Ylocos (83)

KOLUM
14 Biag ni Ilokano
15 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
21 Saludsodem ken ni Apo Hues
23 Dear Doc
24 Padasem Daytoy, Kailian
28 Okeyka, Apong
30 Tips
31 Ading Kosinera

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Agkatawa ti Mayat
48 Sinniriban
48 Sapukas
48 Sudoku

DADDUMA PAY
2 Tao, Lugar, Pasamak
5 Ti Padas a Diakto Malipatan
9 Ti Akkub
11 Netizone
20 Siled ti Kararag
22 Ti Tarakenmo ken Sika
29 Idi Un-unana a Panawen
32 Ammuem Pay Dagitoy
33 Haytek!
34 Panangimaton iti Pagtaengan
43 Ti Gasatmo Ita a Lawas
46 Dagiti Pabula ni Aesop

Industria ti Tabako

INDUSTRIA TI TABAKO. Iti laksid ti smoking ban, agtultuloy a naregta ti industria ti tabako iti Ilokos, kas ipaneknek ni mannalon Erlinda Habon ti Sta. Cruz, Ilocos Sur. Kas kunana, daytoyen ti nariinganna a nayon a pamastrekan dagiti mannalon iti lugarda ket agtultuloy daytoy agingga iti agdama. (Zaldy Comanda)


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 19, 2016 a bilang.)

Philippine Army, agkasapulan iti 6,100 a nayon a kameng

Agkasapulan ti Philippine Army (PA) iti 6,100 a nayon a soldado tapnp mapapigsa pay ti puersa daytoy kontra iti terorismo iti pagilian.

Inlawlawag ni PA Spokesman Lt. Col. Louie Villanueva a karaman ditoy ti immun-unan a naaprobaran a 3,600 a tinawen a regular a quota ken nayon a 2,500 a para iti daytoy a tawen para iti dagup a 6,100 nga slot.

Lima a porsiento ti nasao a bilang ti nailatang a para kadagiti babbai idinto a lima a porsiento met ti nailatang a para kadagiti katutubo.

Agtultuloy ti panagrekrut ti PA ket mangrugi ti panagsanay dagiti marekrut inton Hunio 2018.


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 19, 2016 a bilang.)

Tanggigi!

TANGGIGI!  Ladawan ti kinaragsak ni Rommel L. Laddaran ti Brgy. Bulala Norte, Aparri, Cagayan gapu iti nakalapanda a siam a tanggigi (tanguige) nga agdagsen iti pito agingga iti siam a kilo ti sangabukel. Ipakpakomprada dagitoy iti P200 ti kada kilo idinto a mailakonto met iti merkado ti Ballesteros, Cagayan iti P250 agingga iti P300 ti sangakilo.  (Jobert M. Pacnis)


(Naipablaak iti Marso 19, 2018 a bilang.)

‘Nakaw load,’ maliklikan no adda notipikasion

Nasken koma a mangikabil dagiti netword provider (kas iti Smart ken Globe) iti notipikasion tapno maammuan ti tunggal subscriber no napanan ti load daytoy.

Daytoy ti maysa kadagiti wagas tapno marisut ti parikut dagiti agus-usar iti selpon a panagpukaw ti load-da, kas kuna ni Sen. Bam Aquino bayay ti panangpalutpot ti Senado itay nabiit iti reklamo ti kaadda ti makunkuna a ‘nakaw load.’

Kuna ni Aquino a no adda notipikasion ti tunggal transaksion, adda idulin ti subscriber a pammaneknek no napanan ti load-na. Mausar met no kua ti subscriber daytoy iti panangyulina iti reklamo.

Kiniddaw ni Aquino kadagiti pannakabagi ti National Telecommunications Commission (NTC), Department of Trade and Industry (DTI) ken dadduma pay nga ahensia ti gobierno nga agkaykaysada tapno marisut daytoy a problema.


(Naipablaak iti Marso 19, 2018 a bilang.)

MARSO 19 2018

SARITA
 4 Panagawid Idiay Bangued
     Teresita T. Ambalneg
12 Agsapa
     Hermogenes F. Belen

NOBELA
 8 Kudeta (1)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.
10 Kapessat ti Bagis (10)
     Ariel S. Tabag

DANIW
6 Lagip
   Bayani M. Gabriel
47 Daniw a Para Ubbing
    Leonora R. Melchor

SALAYSAY
16 Dimo Koma Wagwagwagen ni Baby, Atanud
     Virginia A. Duldulao, Ph.D.
18 Ti Rebelde, Dagiti Dua a Babbai, ken ti Rosario
      Linda T. Lingbaoan
26 Agmulatayo Met iti Maluit
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
35 Miks & Tiks
37 Sweet Jazmine (79)
40 Don Clavio de Ylocos (82)

KOLUM
14 Biag ni Ilokano
15 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
21 Saludsodem ken ni Apo Hues
23 Dear Doc
24 Padasem Daytoy, Kailian
28 Okeyka, Apong
30 Tips
31 Ading Kosinera

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Agkatawa ti Mayat
48 Sinniriban
48 Sapukas
48 Sudoku

DADDUMA PAY
2 Tao, Lugar, Pasamak
5 Ti Makunami
11 Netizone
20 Siled ti Kararag
22 Ti Tarakenko ken Sika
29 Idi Un-unana a Panawen
32 Ammuem Pay Dagitoy
33 Haytek!
34 Panangimaton iti Pagtaengan
43 Ti Gasatmo Ita a Lawas
46 Dagiti Pabula ni Aesop

Dagiti Tinguian iti Sitio Laoc

DAGITI TINGUIAN ITI SITIO LAOC. Nakasaganan dagiti Tinguian iti Sitio Laoc, Pateng, Gonzaga, Cagayan nga agtokar babaen dagiti gangsada. Masansan nga agtokar ken agsalada no adda umay a bisita iti sitioda a kas pangpasangbayda kadakuada. Naggapu daytoy a tribu iti Abra ket nagnaedda iti abagatan a kabambantayan a paset ti Gonzaga, a madanon babaen ti traysikel iti agarup 30 a minuto. (Roselyn C. Campano)


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 12, 2018 a bilang.)

Tanap ti Cagayan, maikatlo a kaaduan iti apit a kahoy iti Filipinas

Maikatlo ti Tanap ti Cagayan iti kaaduan iti naapit a cassava (kahoy/balinghoy) iti pagilian iti napalabas a tawen babaen ti naapitna a 312,712 a tonelada metrika. Kaaduan iti naapit ti Autonomous Region for Muslim Mindanao (ARMM) iti maysa a milion a tonelada metrikna; maikadua ti Amianan a Mindanao iti 800,00 a tonelada metrika.

Ginutigot ni Rolando Pedro, regional coordinator para iti cassava ti Department of Agriculture (DA)-Cagayan Valley Research Center, dagiti mannalon nga agmulada koma iti ad-adu pay a cassava gapu iti dumakdakkel a panagkasapulan dagiti pribado a kompania.

Kuna ni Pedro a nalaka a malako ti cassava iti merkado gapu ta daytoy ti kangrunaan a ramen dagiti feeds dagiti dingo, ken maproseso pay nga agbalin a nadumaduma a produkto a makan.

Innayon ni Pedro a nanam-ay ti panagmula iti cassava ta saan unay nga agkasapulan iti ganagan ken naandur iti tikag.

Iti Rehion 2 (Tanap ti Cagayan), kaaduan iti naapit ti Isabela (237,987 metrika tonelada), Quirino (51,743 MT), ken Cagayan (20,647 MT).


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 12, 2018 a bilang.)

Marso 11: board meeting ti GUMIL Filipinas

Maangay ti Maikapat a Board Meeting ti GUMIL Filipinas, ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Filipinas ken iti ballasiw-taaw, iti daytoy a Marso 11, 2018, 1 PM, iti University of Northern Philippines (UNP), Siudad ti Vigan, babaen ti panangsangaili ti GUMIL UNP.

Kinuna ni Vilmer V. Viloria, presidente, a kangrunaan a mapagsasaritaan iti miting ti maangay a Dap-ayan 2018, ti Maika-50 nga anibersario ti GUMIL Filipinas, babaen ti panangsangaili ti GUMIL Cagayan. (NME Valdez)


(Naipablaak iti Bannawag, Marso 12, 2018 a bilang.)

Fellows iti Pasnaan 8, naammuan; maangay inton Marso 9-11 iti UNP

Napili dagiti sumaganad a mannurat a Fellow iti Pasnaan 8, ti workshop dagiti mannurat nga Ilokano, kalpasan ti pannakaarisit dagiti sinuratda.

Fellow iti Daniw: Roldan Capalaran Antonio ti Puro Camiguin, Calayan, Cagayan; Jomar D. Gargabite ti San Ramon, Sigay, Ilocos Sur; Jaycesheryl Pablico Paet ti Malingeb, Bantay, Ilocos Sur; ken Alma Campos-Somera ti Tubigay, Sinait, Ilocos Sur.

Fellow met iti Sarita a Para Ubbing ni Leah Dominno Manzano ti Candon City idinto a Fellow iti Ababa a Sarita ni Rodolfo D. Agatep Jr. ti Santa Maria, Ilocos Sur.

Fellow met iti Daniw a Para Ubbing da Girlie Aguite Gimado ti Bulanao, Tabuk, Kalinga, ken Mildred Galima Contaoe ti Urdaneta City, Pangasinan.

Dumar-ay met a kas observer ni Fr. Franklin D. Gorospe ti Siudad ti Batac.

Angayen ti GUMIL Filipinas ti Pasnaan 8 iti pannakitinnulong ti University of Northern Philippines, National Commission for Culture and the Arts (NCCA), Bannawag, LGU Ilocos Sur, LGU Vigan City, ken GUMIL Ilocos Sur babaen ti chapter-na a GUMIL UNP itoy a Marso 9-11, 2018 iti University of Northern Philippines, Siudad ti Vigan.

Iti met laeng Pasnaan 8 a mapadayawan ni mannaniw Ria Rebolledo ti Baguio City a napili nga Outstanding Fellow ti Pasnaan 7. (Pasnaan 8 Secretariat)


(Naipablaak iti Bannawag iti Marso 12, 2018 a bilang.)

MARSO 12, 2018

SARITA
 4 Ti Patawid ni Lilo Biano
     Boni A. Mendoza
12 Rupa
    Lorenzo G. Tabin

NOBELA
8 Kapessat ti Bagis (9)
   Ariel S. Tabag
10 Yuri (29)
    Virginia A. Duldulao

DANIW
5 Panagsabat
   Anna Liza Madayag Gaspar
6 Vitiligo
    Roy V. Aragon
47 Daniw a Para Ubbing
     Marlyn Garcia-Del Rosario

SALAYSAY
16 Ti Biblioteka a Binangon ni Ayat
     Prescillano N. Bermudez
22 Maysa Itan a Pagtuladan iti Panagpaadu iti Fingerlings
      Villamor C. Visaya, Jr.
26 Napeggad a Kabusor ni Mannalon ti Ararawan
     Reynaldo E. Andres

KOMIKS
35 Miks & Tiks
37 Sweet Jazmine (78)
40 Don Clavio de Ylocos (81)

KOLUM
14 Biag ni Ilokano
15 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
19 Saludsodem ken ni Apo Hues
21 Dear Doc
24 Padasem Daytoy, Kailian
28 Okeyka, Apong
30 Tips
31 Ading Kosinera

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Agkatawa ti Mayat
48 Sinniriban
48 Sapukas
48 Sudoku

DADDUMA PAY
2 Tao, Lugar, Pasamak
11 Netizone
18 Siled ti Kararag
20 Ti Tarakenko ken Sika
29 Idi Un-unana a Panawen
32 Ammuem Pay Dagitoy
33 Haytek!
34 Panangimaton iti Pagtaengan
43 Ti Gasatmo Ita a Lawas
46 Dagiti Pabula ni Aesop