June 28, 2014

Kabayatanna, Iti Met Siudad ti Laoag



KABAYATANNA, iti met Siudad ti Laoag, iti Ilocos Norte met laeng, bambantayan daytoy a naanus nga ina manipud iti Bacarra, Ilocos Norte ti apitna a native a tabako nga ilaklakona iti merkado publiko ti Siudad ti Laoag. Malaksid kadagiti binulong ti tabako, adda pay lakona a nadublan a pinadis a ken muskada a maaramat iti mamaen. (Roy V. Aragon)


(Naipablaak iti Bannawag, Hulio 7, 2014 a bilang.)

“Mercury-free” a pagadalan, naidagadag

Nasken koma a maikabassit ti peggad a sangsanguen dagiti ubbing nga agad-adal bayat ti kaaddada iti eskuela babaen ti pannakailiklikda kadagiti banag nga addaan iti mercury.

Malaksid iti mercury (maaw-awagan pay iti quicksilver), naidagadag pay ti pannakailiklik dagiti agad-adal iti lead.

Iti katulagan a pinirmaan ti Department of Environment and Natural Resources (DENR), Department of Education (DepEd), Department of Health (DoH) ken ti European Union (EU), napagnunumuan ti pannakailiklik koma a mamimpinsan dagiti agad-adal nga ubbing iti mercury ken lead.

Naawagan iti “Lead and Mercury-Safe Schools for Bright and Healthy Kids,” inyalnag itay lawasna dagiti nadakamat nga ahensia ti gobierno, iti tulong ti EU, ti nailian a kampania a mangsaluad kadagiti ubbing kadagiti peggad iti salun-at nga itden ti lead ken mercury.

Masarakan ti lead kadagiti pintura idinto a maus-usar met ti mercury iti panagaramid kadagiti fluorescent bulb ken uray pay kadagiti compact fluorescent bulb. Sakbayna, naipariten ti pannakaaramat ti mercury iti panagaramid iti termometro.

Natakuatan kadagiti panagadal a ti pannakalang-ab wenno pannakaisagidsagid dagiti ubbing kadagitoy a kemikal, ibungana ti saan a maagasan a pannakadadael ti utek dagiti ubbing ken ti panagbalin dagitoy a biolente.


(Naipablaak iti Bannawag, Hulio 7, 2014 a bilang.)

Ginabsuon a Tabako



GINABSUON A TABAKO. Daldalusan ni Primrose Sumagit, sorter iti maysa a lisensiado a trading center, iti non-tobacco related materials (NTRM) dagiti bulong ti tabako sakbay a mailako kadagiti agar-aramid iti sigarilio. Mangrugin nga agrikep ti trading season ti tabako iti Ilokos ngem adu latta ti agsangpet a tabako iti daytoy a trading center iti Billoca iti Siudad ti Batac a trabahuen dagiti mangmangged iti industria ti tabako a kas ken ni Primrose Sumagit. (NMEV)


(Naipablaak iti Bannawag, Hulio 7, 2014 a bilang.)

June 26, 2014

HULIO 7, 2014



SARITA
6 Indio
   Delfin P. Dumayas

NOBELA
26 Bantay a Bato (14)
     Virginia A. Duldulao
32 Mission: Black Ops (37)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.

DANIW
 9 Uray Matnag ti Bulan iti Taaw
    Arnold C. Baxa
30 Awanton ti Mangbirngas Kadakayo
     Johmar R. Alvarez
48 Dandaniw a Para Ubbing
      Charmaine Joy P. Sebastian/ Jobert M. Pacnis

SALAYSAY
10 Iti Daan nga Ifugao: Awan Arem-arem iti Panagasawa
     John B. Buhay
12 Ania, Dinton Mayadal ti “Filipino” iti Kolehio?
    Neyo Mario E. Valdez
40 Sappuyoten Koma ti Turay ti Panagmula iti Bukakaw
    Reynaldo E. Andres

KOMIKS
16 Gayang ni Lam-ang (40)
19 Aritosan (90)
21 Miks & Tiks

KOLUM
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
15 Dear Doc
31 TIPS
34 Okeyka, Apong
36 Kosina Ilokana
39 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
42 Padasem Daytoy, Kailian
46 Haytek!

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 4 Tao, Lugar, Pasamak
23 Saanak La Koman a Nagmaestra, Kunam?
24 Piktorial: “Ni Mannurat nga Ilokano ken ti Kultural a Panagdur-as” (2)
25 Mrs. GUMIL Filipinas 2014-2016: Nalap-it a kas iti Kawayan, Natibker a kas iti Sagat
27 Txtm8
28 Siled ti Kararag
29 Iti Eskuela: Ania ti Aramidem No Nailet ti Kuarto?
35 Kada Ma’am ken Sir: Parikutmo Kadi ti Prinsipalmo?
37 Ti Gasatmo Ita a Lawas
38 Ammuem Pay Dagitoy

June 21, 2014

Iti Nasapa a Bigat



ITI NASAPA A BIGAT iti daytoy a paset ti baybay iti Saud, Pagudpud, Ilocos Norte, madaman iti panangisursor daytoy a mangngalap iti lakona nga ikan a para kadagiti restaurant ken resort a napidipid iti igid ti baybay. Ket iti panagbalbaliw ti klima (climate change), madlaw metten ti ikikirang dagiti makalapan nga ikan. Ket itay laeng Mayo a Bulan ti Taaw (Month of the Ocean) ken iti daytoy Hunio a Bulan ti Aglawlaw (Environment Month), maipalagip kadagiti lumugar ti pannakasaluad ti aglawlaw tapno mataginayon ti kinalabon dagiti parabur manipud iti taaw. Saan a mailibak a gapu iti saanen a malapdan a panagbara ti tiempo, kangrunaan a maapektaran dagiti mangngalap kasta met dagiti mannalon iti patad. (Leilanie G. Adriano)


(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 30, 2014 a bilang.)

Ilocos Norte, modelo iti gubat kontra kinakurapay

Intudo ni Social Welfare and Development Secretary Corazon “Dinky” Juliano-Soliman ti Ilocos Norte a kas modelo iti gubat kontra iti kinakurapay.

Manipud iti 247,882 a naitudo a nakurapay a pagtaengan iti Rehion 1, naireport a mapan laeng a 10 a porsiento wenno 24,890 ti aggapu iti Ilocos Norte— nga amin dagitoy, impaayanen ti DSWD iti tulong, kaduana ti gobierno probinsial.

“Kinapudnona, dandanin magun-od ti Ilocos Norte ti panggep ti DSWD ken ti Millennium Development Goals (MDG) nga isu ti pannakapukawen ti nakaro a kinakurapay,” kinuna ni Soliman.

Iti pannakiuman dagiti agiwarwarnak ken ni Soliman a naangay itay nabiit iti Plaza del Norte iti Siudad ti Laoag, kinuna ni Soliman a saan pay ket koman a kualipikado ti Ilocos Norte iti poverty reduction program ti DSWD gapu iti kabassiten dagiti nakurapay iti Ilocos Norte.

Iti biangna, inyebkas ni Gobernador Imee R. Marcos ti panagyamanna iti DSWD iti panangipakpakat ti ahensia kaagiti programa a mangkissay iti bilang dagiti nakurapay iti probinsiana.

Kinuna ni Marcos a nasamay dagiti programa ken serbisio ti DSWD, nangruna iti Conditional Cash Transfer (CCT) wenno ti Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps) nangruna no panunoten ti napintas a pangiserserbian dagiti makaaw-awat iti cash grant, a kas kidkiddawen met ti DSDW a pakausaranna. (Freddie G. Lazaro)


(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 30, 2014 a bilang.)

Ilocos Sur Federated PTA, suportaranna ti “Tarabay”

Suportaran ti Ilocos Sur Federated PTA wenno ti gunglo dagiti amin a Parents Teachers Association iti sibubukel a probinsia ti Ilocos Sur ti pannakaaramat ti “Tarabay iti Ortograpia ti Pagsasao nga Ilokano” nga impaulog ti Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) idi 2012 a kas tarabay met dagiti mangisursuro iti panagisuroda a pangaramatanda iti lengguahe nga Ilokano.

Sagudayen daytoy ti programa ti Departamento ti Edukasion a pannakausar ti nakayanakan a pagsasao iti pannakaisuro dagiti agad-adal manipud iti Kinder agingga iti Grado Tres.

Kinuna ni Atty. Catherine Valencia, presidente ti pederasion ken propesor iti University of Northern Philippines, a no mainaigto pay met laeng iti umno nga spelling dagiti balikas nga Ilokano, awan kas iti spelling a nabayagen a maus-usar a kas makita kadagiti libro ken magasin iti Ilokano a pakairamanan payen ti Nasantuan a Biblia.

“Tapno maliklikan ti pannakatikaw dagiti mangisursuro no ania ti surotenda nga ortograpia ti lengguahe nga Ilokano, idagadagmi ti panangusarda iti “Tarabay” a saan ket a ti no ditan a rumrummuar nga ortograpia,” kinuna ‘toy dati nga opisial ti Integrated Bar of the Philippines-Ilocos Sur chapter ken agdama a presidente ti Sta. Crus (I.S.) Federated PTA. (RBC)


(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 30, 2014 a bilang.)

Eleksion ti GUMIL Pangasinan: Hunio 28

Maangay ti miting ken eleksion ti GUMIL Pangasinan, ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Pangasinan, itoy a Hunio 28, Sabado, 9 A.M. iti Knights of Columbus Chamber, Sto. Nino Parish Compound, Poblacion, Binalonan, Pangasina, kas impakaammo ni Mar Machacon, president.

Maawis pay iti nasao nga aktibidad dagiti amin nga agngayangay nga agkameng iti gunglo. (PNB)


(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 30, 2014 a bilang.)

HUNIO 30, 2014



SARITA
6 Ditoy Nangguyodan
   Juan Al. Asuncion

NOBELA
26 Bantay a Bato (13)
     Virginia A. Duldulao
32 Mission: Black Ops (36)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.

DANIW
 30 Ken ni Crisostomo
     Benjamin P. Pacris
48 Dandaniw a Para Ubbing
      Anna Liza Madayag Gaspar/ Jobert M. Pacnis

SALAYSAY
8 Iti Hawaii: Ti Gobernador a Gayyem Dagiti Filipino
   Amy Agbayani
12 Napnapananen Dagiti Bawang?
    Neyo Mario E. Valdez
40 Napintas Daytoy a Pagidulinan iti Bin-I ti Haybrid a Pagay
    Reynaldo E. Andres

KOMIKS
16 Gayang ni Lam-ang (39)
19 Aritosan (89)
21 Miks & Tiks

KOLUM
10 Dear Doc
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
31 TIPS
34 Okeyka, Apong
36 Kosina Ilokana
39 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
42 Padasem Daytoy, Kailian
46 Haytek!

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 4 Tao, Lugar, Pasamak
15 Adda Kadi Pagsayaatan Dagiti Field Trip?
24 Piktorial: “Ni Mannurat nga Ilokano ken ti Kultural a Panagdur-as” (1)
28 Siled ti Kararag
29 Numero Uno a Wara Dagiti Ubbingmo?
33 Txtm8
35 Saan a ti La Adda a Pannakaur-urnos Dagiti Tugaw
37 Ti Gasatmo Ita a Lawas
38 Ammuem Pay Dagitoy


June 13, 2014

Panangpasubli iti pannakipagili, nailawlawag

Inlawlawag ti Bureau of Immigration (BI) ti Filipinas a dagiti natural-born a Filipino a nagbalin a makipagili (citizen) kadagiti sabsabali a pagilian ket nasken nga agsapatada iti sanguanan ti BI tapno maisubli ti pannakipagilida iti Filipinas.

Kinuna ni Immigration Commissioner Siegfred Mison nga inaldaw a mangang-angay ti BI iti “oath-taking rites” tapno nalaklaka para kadagiti Filipino (a nagbalinen a ganggannaet) ti panagaplayda iti panangpasublida iti pannakipagilida iti Filipinas.

Iti babaen ti Citizenship Retention and Acquisition Act of 2003, mabalin a mapasubli ti maysa a natural-born a Filipino a nagbalin a citizen iti sabali a pagilian ti kina-citizen-na iti Filipinas babaen ti panangannongna iti “oath of allegiance.”

Mabalin ti petioner ti agsapata iti sango ti BI commissioner wenno iti asino man a BI legal officer.

Agingga iti itatapog ti Hunio, kinuna ni Mison nga addan nasurok a 6,300 nga aplikasion nga inaprobaran ti BI.


(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 23, 2014 a bilang.)

Panagabel



PANAGABEL. Naitampok ti Ilocos Sur a kas maysa kadagiti kangrunaan a paggapuan dagiti abel iti pasken a naangay iti SM Megamall, Mandaluyong City a kas paset ti panangrambak ti Filipinas iti maika-116 nga anibersario ti panagwaywayasna a kas pagilian manipud iti rienda ti pagilian nga Espania. Inarak dagiti tattao ti dua a mangngabel a taga-Santiago, Ilocos Sur iti panangipakita dagitoy no kasano ti panagabel. (Ricardo Raguini)


(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 23, 2014 a bilang.)

“Tarabay 2012,” usaren ti Batac City Division

Pinasingkedan ni Vilma D. Eda, CESO IV, Schools Division Superintendent ti DepEd-Batac City, a ti “Tarabay iti Ortograpia ti Pagsasao nga Ilokano” ti usaren dagiti mangisursuro manipud iti Kindergarten agingga iti Grado Tres a kas tarabayda iti panagusarda iti Ilokano a kas pagisuro (medium of instruction).

Ti met laeng nasao a “Tarabay iti Ortograpia ti Pagsasao nga Ilokano” nga impaulog ti Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) idi 2012 ti ar-aramaten ti Bannawag a kas tarabayna iti umno nga ispeling dagiti balikas nga Ilokano.

Mainaig itoy, inlawlawag ni Marlene C. Castillo, Prinsipal ti Mariano Marcos Memorial Elementary School iti nasao a siudad, kadagiti mamaestra iti nasao a pagadalan a surotenda ti “Tarabay.”

Maibatay iti panagamiris ni Castillo, nasaysayaat no ti “Tarabay” ti mausar a kas pagibatayan iti umno nga ispeling dagiti balikas nga Ilokano.

Innayonna a makatulong pay ti kaadun dagiti libro, a pakairamanan ti Nasantuan a Biblia, a naipablaak a nangsurot iti ibagbaga met laeng ti “Tarabay” nga umno a pannakaisurat dagiti balikas nga Ilokano, tapno nalaklaka a masursuruan dagiti mangisursuro iti umno nga ispeling dagiti balikas nga Ilokano ken iti umno a panagsurat iti Ilokano.

Gapu met laeng iti bilin ni Eda, aminen nga eskuela a sakup ti Batac City Division, aramatenda metten ti “Tarabay.” (Leonora R. Melchor)


(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 23, 2014 a bilang.)

June 11, 2014

Pannakatulaw ti Lengguahe

AYONAK ti kinuna ni Ma’am Marlyn G. Del Rosario (“Ti Makunami,” Mayo 26, 2014), a maul-ulawen dagiti mangisursuro manipud iti Kindergarten agingga iti Maikatlo a Grado mainaig iti programa ti Departamento ti Edukasion a Mother Tongue-Based Multilingual Education wenno MTB-MLE. Babaen daytoy a programa, mausar ti bukod a pagsasao a kas pangisuro kadagiti ubbing; iti kasta, nalaklaka a maawatanda dagiti leksionda ken maaddaan dagiti ubbing iti wayawaya a mangyebkas kadagiti kapampanunotanda maipanggep iti leksionda ta bukoddan a lengguahe ti maar-aramat, saanen nga Ingles (a dida met ammo nga isao) ken Filipino (nga adda latta met dagiti di makasao iti daytoy).

Idi damo, marigatan dagiti mangisursuro a mangipakat iti MTB-MLE ta agkurang dagiti libro a maaramat. Malaksid iti dayta, nupay ammoda met ti agsao iti Ilokano ta napeklanda la ngarud nga Ilokano, agngatangatada pay iti umno nga ispeling dagiti balikas nga Ilokano. Pagsayaatanna ta adda dagiti seminar a naang-angay, pagyamanan iti GUMIL, iti tulong ti Bannawag, ta nalawlawagankami iti husto nga ispeling dagiti balikas.

Ngem ne, no kaano pay a medio makasursurokami a titser (Grado Uno ti isursuro ‘toy numo), sabali man met manen ti ispeling a paus-usarda, partikular ditoy Ilocos Norte. Pagarigan dayta balikas a “dua,” “duwa” kanon. Isu a ‘diay balikas nga “agduadua,” maisurat metten nga “agduwaduwa” a no baliksem, “ag-du-wa-du-wa.”

Saankami nga eksperto iti lengguahe ngem patienmi a saan a kasta ti umno a pannakaisurat ti balikas a “dua.” No usaren ti sentido komon, saanmo la ketdi nga ibaga iti asino man ti kastoy: “Duwa a gasut ti utang mo kaniyak. Saan ka koma nga agduwaduwa.” Maibalikas a: “Du-wa a ga-sut ti u-tang mo ka-ni-yak. Sa-an ka ko-ma nga ag-du-wa-du-wa.” Nakangngegamon a lugar iti Ilokos ti kasta? Sa ket kastan ti isuromi kadagiti ubbing? Saan ngata nga “ag-du-wa-du-wa” dagiti ubbing iti isursuromi?

Ket saan laeng a dayta ispeling ti parikut, pati ti panagusar iti “a” ken “nga.” Ti ammomi, mausar ti “a” no ti sarunuenna a balikas ket mangrugi iti uni ti consonant (pauni), kas koma “a nuang, a libro, a pato.” Ti met “nga,” mausar sakbay ti balikas a mangrugi iti uni ti vowel (paaweng), kas koma “nga aso, nga NTA, nga itlog.”

Ngem saan metten a kasta. Ti “nga,” mausar kanon, maibatay iti uni ti letra a paggibusan ti mangsaruno iti daytoy a balikas. Kas koma iti daytoy: Awan libro (aggibus iti vowel sound nga “o”) ti ligatura a “nga” ti sumaruno uray ania ditan ti pangrugian ti sumaruno a balikas— kas koma, Awan libro nga maar-aramat…  Adda asok (aggibus iti consonant sound a “k”), mausar ti ligatura nga “a” uray ania ditan ti pangrugian ti balikas a sumaruno, kas koma, Adda asok a agtaraytaray. Adda asok a napintas.

Malaksid iti daytoy a pakatikawan dagiti mangisursuro, mairaman pay dita ti panamagsisilpo kadagiti balikas. Iti Nasantuan a Biblia (Nasantowan a Bibliya?), naisurat iti Isaias 49:2 ti “Pinagbalinna dagiti saok a kas natadem a kampilan; sinalaknibannak kadagiti imana….” Ngem no matuloy ti kayat dagiti pangulo ti DepEd, kastoy no kuan ti pannakaisuratna: “Pinagbalin na dagiti saok a kas natadem a kampilan; sinalakniban nak kadagiti ima na.” Ta kas kunada, “Maisina ti pronominal adjective kadagiti sao a pakaipayan na” ken “Maisina ti pronoun a maaramat a kas subject ti sentence wenno sao iti predicate.”

Kas nakunakon, sentido komon laeng ti usaren. Biddut dagiti kayatda a paaramid kadakami a mangisursuro. Ay-aykami pay ta dakami ti agbalin nga instrumento iti pannakaipakat daytoy a biddut. Saankami a makapagreklamo. Awan ti pagpilianmi. Ngem ti pudno, a kas kuna met laeng ni Ma’am Marlyn G. Del Rosario, dagiti ubbing ti ad-adda nga agbalin a nakakaasi. Ket no dakami a titser ket agbalin nga instrumento iti pannakatulaw ti lengguahetayo, maitultuloyto daytoy babaen dagiti ubbing nga isuromi. (Leonora G. Melchor, Batac City, Ilocos Norte)


(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 23, 2014 a bilang.)

Isasanglad



ISASANGLAD. Kalpasan ti nagmalem a panagkalap iti baybay ti Claveria, Cagayan, nagawiden daytoy a barangay ket tinulongan dagiti mangngalap dagiti kakaduada a nagkalap tapno maipaigid ti bilog ket maisang-at ti nakalapanda nga ikan a mailako wenno mapagbibingayan. (Roy V. Aragon)


(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 23, 2014 a bilang.)

HUNIO 23, 2014



SARITA
6 Ti Lubong ni Ma’am Jesusa
   Aileen R. Rambaud

NOBELA
26 Bantay a Bato (12)
     Virginia A. Duldulao
32 Mission: Black Ops (35)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.

DANIW
 9 Darangguyos
    Daniel L. Nesperos
30 Rupa
     Rhea Rose D. Berroy
48 Dandaniw a Para Ubbing
     Anna Liza Madayag Gaspar/ Jennifer Requilman

SALAYSAY
12 Ania ti Pudno iti “Napolist”?
    Neyo Mario E. Valdez
40 Paksiaten Dagiti Ruot a Pagay
    Reynaldo E. Andres

KOMIKS
16 Gayang ni Lam-ang (38)
19 Aritosan (88)
21 Miks & Tiks

KOLUM
10 Dear Doc
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
31 TIPS
34 Okeyka, Apong
36 Kosina Ilokana
39 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
42 Padasem Daytoy, Kailian
46 Haytek!

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 4 Tao, Lugar, Pasamak
15 Maawismo Met ti Interes Dagiti Ubbing nga Agadal
23 Kas Ar-aramaten ti Bannawag: KWF Tarabay iti Ortograpia ti Pagsasao nga Ilokano 2012 (5)
28 Siled ti Kararag
29 Natalged a Panggedan ti Panagisuro, Kunam?
33 Txtm8
35 Ania ti Akem Dagiti Pangulo Dagiti Pagadalan?
37 Ti Gasatmo Ita a Lawas
38 Ammuem Pay Dagitoy

June 7, 2014

Kuam, Kuak



KUAM, KUAK. Pagbibingayan dagitoy nga ubbing iti Sanchez Mira, Cagayan ti nabagida nga ikan (taburkit wenno munamon) iti pannakipagguyguyodda iti daklis. Adda amin bingay nga ikan ti makipagdaklis iti makalapan ti tunggal maiwayat a daklis. Ubbing man wenno nataengan a makipagguyod iti tali ti dakkel nga iket, adda bingayna nga ikan a katukad ti bannogna. (Roy V. Aragon)


(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 16, 2014 a bilang.)

DepEd Ilocos Sur, bagnosna ti Bannawag iti ortograpia

Dr. Estrella Oliver-Soria
Maysa a karetretirona nga opisial ti Departamento ti Edukasion (DepEd) iti Ilocos Sur ti nagkuna a ti Bannawag ti agpapaay a bagnos ti DepEd Ilocos Sur iti pannakaipatungpal ti Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kadagiti pagadalan iti elementaria iti Ilocos Sur iti agdama.

“Manipud pay idi 2012 a pannakairusat ti MTB-MLE a programa ti DepEd, nagtalinaed ti Schools Division ti Ilocos Sur a nangar-aramat iti ortograpia nga us-usaren ti Bannawag a bagnosda,”  kinuna ni Dr. Estrella Oliver-Soria, a nagretiro itay laeng nabiit a kas Assistant Superintendent.

Inlawlawag ni Dr. Soria, dati a sekretaria ti Gunglo dagiti Mannurat nga Ilokano (GUMIL) iti Ilocos Sur, a nupay adda nayam-ammo a baro a kita ti ortograpia a gapuanan ni Dr. Joel Lopez ti DepEd Ilocos Norte, “saan a dayta ti sinurotmi iti DepEd Ilocos Sur no di ket ti nakairuamanmi ken patienmi nga umisu nga ortograpia nga ar-aramaten ti Bannawag.”

Mararaem nga opisial ti DepEd, nagserbi ni Dr. Soria iti DepEd iti 38 a tawen, 12 a tawen kadagitoy a kas Asst. Division Superintendent ti DepEd Ilocos Sur. Isu ti asawa daydi Dios-ti-aluadna a Marcelino Soria, nagbise-presidente ti GUMIL Ilocos Sur idi 1977-78, maysa a maestro ken mannurat met ti Bannawag. (Djuna R. Alcantara)


(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 16, 2014 a bilang.)


Manipud iti Pantalan



MANIPUD ITI PANTALAN ti Brgy. Linao, Aparri, Cagayan, barangay wenno bilog ti pagluganan a mapan iti sentro ti ili babaen ti pananglasat iti karayan ken sabangan. Pagaayat met a pagnaan ditoy dagiti taga-Ballesteros ken Abulug (dua nga ili iti lauden ti Aparri) iti panagpa-Aparri-da ta amang a nabibiit ti biahe. Agarup 20-25 a minuto ti biahe idinto a nasurok a maysa oras no magna iti highway a manglasat iti Magapit Bridge. P35 ti plete ti maysa iti barangay. (Jobert M. Pacnis)


(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 16, 2014 a bilang.)

Marihuana a kas agas, saan nga okey iti Kamara

Awan ti gundawayna a maanamongan iti Kamara ti gakat a mangipalubos iti pannakaaramat ti marihuana a kas agas, kas impakaammo ni House Speaker Feliciano Belmonte, Jr.

“Adu unay dagiti komonkontra iti nasao a gakat ket patiek nga awan gundawayna a maanamongan daytoy iti 16th Congress,” kinuna ti House Speaker.

Mainaig daytoy a pakaammo ni Belmonte iti panagregget met ni Isabela Rep. Rodolfo Albano III a mangidardarirag iti panangasikaso koma ti Kamara iti gakatna, ti House Bill 4477 wenno iti singasing a “Compassionate Use of Medical Cannabis Act.”

Kinuna ni Albano a nasurat daytoy a gakat, kas kiddaw dagiti pasiente ken caregiver, nangruna dagiti agsagsagaba kadagiti sakit a mangigubgubuay iti nakaro nga ut-ot.

Sagudayen ti gakat ti pannakaited ti marihuana a kas agas babaen ti pammalubos ti maysa a doktor.
Kuna dagiti komonkontra iti gakat, kas ken ni Isabela Rep. Giorgidi Aggabao, a no maaprobaran ti gakat,umadu laeng ti mailuod iti droga.

Innayonna a,”ti pannakaipakat dagiti paglintegan ti pagkapsutantayo; ngarud, agtinnagto daytoy iti pannakailuod dagiti agtutubo iti droga.”


(Naipablaak iti Bannawag, Hunio 16, 2014 a bilang.)

HUNIO 16, 2014



SARITA
6 Puso ti Maysa nga Ina
   Ronelyn B. Ramones

NOBELA
27 Bantay a Bato (11)
     Virginia A. Duldulao
32 Mission: Black Ops (34)
     Norberto D. Bumanglag, Jr.

DANIW
 9 Maulit Manen a Mayebkas
    Arnold C. Baxa
30 Askaw iti Ballasiw-Taaw
     Roselyn C. Campano
48 Dandaniw a Para Ubbing
     Gynelle D. Follante/ Rolando A. Seguro, Jr.

SALAYSAY
12 Komusta Met ti Single Father?
    Neyo Mario E. Valdez
40 Sige, Pasuyotam Latta iti Pagpasabong Dagiti Manggam!
    Reynaldo E. Andres

KOMIKS
16 Gayang ni Lam-ang (37)
19 Aritosan (87)
21 Miks & Tiks

KOLUM
10 Dear Doc
14 Saludsodem ken ni Apo Hues
31 TIPS
34 Okeyka, Apong
36 Kosina Ilokana
39 Kastoy, Kapid, Ditoy Hawaii
42 Padasem Daytoy, Kailian
46 Haytek!

PAGLINGLINGAYAN
44 Showbiz
47 Sinniriban
47 Sapukas
47 Sudoku
47 Agkatawa ti Mayat

DADDUMA PAY
 2 Ti Makunami
 4 Tao, Lugar, Pasamak
15 Nasayaat Kadi Met Laeng ti Ugalim iti Pagtrabahuam?
23 Kas Ar-aramaten ti Bannawag: KWF Tarabay iti Ortograpia ti Pagsasao nga Ilokano 2012 (4)
28 Siled ti Kararag
29 Ania ti Sapsapulen ni Coach iti Atleta?
33 Txtm8
35 Kayatmo a MaileppasDagiti Adu a Trabahom?
37 Ti Gasatmo Ita a Lawas
38 Ammuem Pay Dagitoy